Geschiedenis van de popmuziek

Zie ook het artikel Stijlperioden in de muziek voor een overzicht van alle stromingen

Dit artikel geeft een overzicht van de geschiedenis van de popmuziek. In de stamboom kun je zien hoe de ene stijl is voortgekomen uit de andere stijl en wanneer dat gebeurde sinds het begin van de populaire muziek (want daar komt de term pop-muziek vandaan). De stamboom van de popmuziek is grotendeels gemaakt met hulp van de popencyclopedie 'OOR' en medewerking van de toenmalige Radio Nederland Wereldomroep. De popmuziekstijlen staan op chronologische volgorde van ontstaan. Bij de meeste van de artikelen wordt er verwezen naar een voorbeeld op YouTube.

Stamboom van de popmuziek

Stijlen uit 1900 en daarvoor

De Afro-Amerikaanse muziek of kortweg Afro is een mengeling van muziek afkomstig van de tot slaaf gemaakten uit Afrika en de Europese muziekstijlen.

De Europese Marsmuziek is een met name militaire muziekstijl die ook wel werd en wordt gebruikt tijdens belangrijke (sport)evenementen.

Volksmuziek of folk is muziek uit een land of deel van een land. De muziek wordt vaak gespeeld op lokale instrumenten en soms gezongen in dialect. De muziek past vaak bij de streek. Het chanson en het levenslied kun je er ook toe rekenen. Zo heb je de merenque (1850), afkomstig uit de Dominicaanse Republiek. Ook de Fado (1840) is een volksmuziek, afkomstig uit Portugal. De rembetiko komt uit Griekenland. De Tango (1850) komt uit Argentinië en Uruguay. Deze vormen van muziek worden ook wel wereldmuziek genoemd. De Folk krijgt in de jaren '60 een zogeheten revival, waarbij vooral de Ierse Folk populair is.

Gospel is een muziekstijl gezongen door uit Afrika gehaalde slaven. Deze stijl ontwikkelde zich op de katoenplantages in het zuiden van de Verenigde Staten. Een bekende vorm is de negrospiritual (1867).

De blues is indirect afkomstig uit Afrika. Het komt voort uit de werkliederen, ballades en country-liederen die op het platteland gezongen werden door de tot slaaf gemaakten, ofwel Afro-Amerikaanse bevolking.

Country of countrymuziek is een variant op de volksmuziek uit Europa. Het is de muziek van het platteland van Amerika, ontstaan uit de muziek die de Europese emigranten speelden op zelfgemaakte instrumenten.
1870 De Boogie woogie is een speelstijl op de piano die ontstond aan het eind van de 19e eeuw in de Verenigde Staten.

Jaren '10

1910 Rond dit jaar ontstonden in Amerika de eerste bigband gezelschappen. Een muziekstijl die voortkomt uit de Europese marsmuziek en vooral tegen de jaren '30 populair wordt en in danszalen veel gespeeld wordt.
1917 Dixieland, dat ook wel hotjazz of New Orleans style wordt genoemd, is een vroege vorm van jazzmuziek. De Dixieland ontstond in New Orleans en verspreidde zich van daaruit naar Chicago en New York.
1895-1919 Ook de Ragtime is een voorloper van de jazz. Oorspronkelijk eerst alleen voor piano. Een bekende ragtimemuzikant was Scott Joplin.
Samba is een muziek- en dansstijl die oorspronkelijk uit Brazilië komt.

Jaren '20

Zelfgemaakte gitaren gebruikt bij de Skiffle
1920-1930 Het kenmerkende van een Jugband is dat er op een kruik een vorm van jazz of folk wordt gespeeld door Afro-Amerikanen, samen met andere vaak zelfgemaakte instrumenten.
1920 De Jazz vloeit voort uit de blues. Een latere bekende componist en trompettist is Louis Armstrong. Een van de kenmerken aan Jazz en Blues is dat er veel meer ritme in komt.
1920 Rembetiko is een Griekse muziekstijl die is ontstaan in de jaren twintig. Het is een traditionele muziekstijl die vaak weemoedig klinkt, maar ook vrolijk kan zijn.
1925 Countrymuziek is muziek die is ontstaan in de Appalachen en de Ozarks, een gebergte in het zuidoosten van de Verenigde Staten.
1925 De Skiffle lijkt op de jugband en werd ook vaak op zelfgemaakte instrumenten gespeeld.
1925 De City Blues is de muziek afkomstig van de blues die de vrijgemaakte slaven rond 1925 meebrachten naar de steden in Amerika.
1925 De hillbilly komt voort uit de country. Het is zeg maar de country muziek uit de bergstreken van Amerika. Rond 1925 werd de term hillbilly voor deze stijl verzonnen. het is één van de eerste stijlen die behoort tot de Americana.
1929-1950 Countryblues (zie blues)
De musical is een muziekstijl die eigenlijk al heel oud is, maar in de jaren twintig ook op grammofoonplaat verschijnt.

Jaren '30

1930 Bij Boys & Girls groepen denk je misschien aan de jaren 2000, maar ze bestonden dus al veel eerder. Een bekend voorbeeld zijn The Andrews Sisters.
1930 Filmmuziek. Vanaf 1930 kan er geluid aan de film worden toegevoegd. Daarvoor speelde men op piano of theaterorgel live mee.
1935 Swing is een vorm van de muziekstijl jazz die zich in de jaren '30 en '40 van de twintigste eeuw in de Verenigde Staten ontwikkelde.
1939 Bebop is een muziekstijl binnen het muziekgenre jazz. Het is ontwikkeld in de vroege tot midden jaren '40 van de twintigste eeuw in de Verenigde Staten.

Jaren '40

1940 Bluegrass is een muziekstijl van Amerikaanse rootsmuziek ofwel Americana, dat zich in de jaren '40 van de twintigste eeuw ontwikkelde in de Appalachen in de Verenigde Staten.
1940 Latin is de verzamelnaam voor muziek die afkomstig is uit Spaans- en Portugeessprekende delen van de wereld, namelijk Ibero-Amerika (Midden en Zuid Amerika) en het Iberisch schiereiland (Spanje en Portugal).
1946 De Schlager is het Duitstalige levenslied. Wat de term 'Hit' is in het Engels, is dat 'Schlager' in het Duits. Het betekent letterlijk 'succes' of 'geslaagd'.
1949 Country & Western is de latere verzamelnaam voor countrymuziek van ná 1949. Je zou country & western de hedendaagse countrymuziek kunnen noemen.
1949 Rhythm-and-blues, afgekort R&B, is een muziekstijl dat zijn oorsprong vond in Afro-Amerikaanse gemeenschappen in de jaren '40 van de twintigste eeuw. De term werd in 1949 bedacht door Jerry Wexler

Jaren '50

Bill Haley
1950 Popmuziek is eigenlijk de term voor de moderne muziek van na 1950
1950 Skiffle is eerder genoemd als een muziekstijl binnen de volksmuziek met invloeden uit de blues, jazz en Amerikaanse volksmuziek. De stijl werd echter vanaf 1950 opnieuw populair in het Verenigd Koninkrijk.
1950 Rockabilly is een van de vroegste vormen van rock-'n-roll -muziek uit de jaren '50 van de twintigste eeuw in de Verenigde Staten, vooral in het zuiden. Bill Haley and his Comets is een bekend voorbeeld.
1950 Rock-'n-roll of kortweg Rock. Bij deze stijl is het bekendste instrument de gitaar. Er worden nu ook kleine bands gevormd, net een orkest, maar dan kleiner en met andere instrumenten. De bekendste Rock-'n-roll artiesten van het eerste uur zijn Bill Haley en Elvis Presley.
1957 Indorock is een muziekstijl dat in de jaren '50 van de twintigste eeuw in Nederland is ontstaan. Het is een samensmelting van Indonesische en westerse muziek, met wortels in Krontjong (traditionele Portugees-Indonesische fusionmuziek).
1958 Bossanova is een samba-stijl ontwikkeld in de late jaren 1950 en vroege jaren 1960 in Rio de Janeiro, Brazilië. Het behoort tot de Latin.
1958 Latin Rock is simpel gezegd gelijk aan de gewone Rock, maar dan in het Spaans of Portugees gezongen.
1958 Ska is een muziekstijl dat eind jaren '50 van de twintigste eeuw in Jamaica is ontstaan en de voorloper was van rocksteady en reggae.
1959 Motown is een muziekstijl die valt onder het muziekgenre R&B. Eigenlijk is het een platenlabel van een grammofoonplaten producent uit de stad Detroit, de stad van de auto-industrie (motorindustrie town).

Jaren '60

1960-heden Teenpop of Tienerpop is een verzamelnaam voor populaire muziek gericht op tieners. Tienerpop bevat verschillende subgenres van popmuziek, evenals elementen van R&B, dans, elektronica, hiphop en rock, terwijl de muziek van meidengroepen, boybands, en acts als Britney Spears, NSYNC en Backstreet Boys worden ook wel pure pop genoemd.
1960-heden Afro pop ofwel Afrikaanse populaire muziek, is enorm en gevarieerd en bevat stijlen zoals Afrikaanse traditionele muziek, of mixen zoals met blues, jazz, afrobeats, salsa, zouk en rumba

Beatles in de jaren '60

Rolling Stones in de jaren '60
1960 Modernere R&B (zie Rhythm-and-blues en Motown)
1960 Fusion is een muziekstijl waarbij jazz met pop of later in de jaren '90 rock en/of funk wordt gemixt.
1960 Jamaica (muziek) is de verzamelnaam voor de muziekstijlen Mento, Dancehall, Dub, Ragga, Reggae, Regaeton, Rocksteady, Rootsreggae en Ska, ontwikkeld op het eiland Jamaica.
1960 Folk ofwel folk revival music. De Folk zelf is al veel ouder, maar kreeg vanaf de jaren '60 een opleving (revival).
1960 Salsa is mix van verschillende Cubaanse muziekstijlen, waaronder de Afro-Cubaanse son montuno, guaracha, cha cha chá, mambo en Puerto Ricaanse plena en bomba.
1960 Nederpop is een verzamelterm binnen de popmuziek gemaakt voor artiesten en bands uit Nederland.
1960 Hoewel de Smartlap al heel oud is, werd deze muziekstijl vooral in de jaren '60 populair. Het werd veel gedraaid op de piratenradio.
1962-1964 Surf (rock) is de rock die is verbonden met het surfen met een surfplank ofwel surfboard (de surfcultuur).
1964 Smartlap is een bepaald soort levenslied. Vaak van het sentimentele soort. De term is waarschijnlijk in de jaren '60 verzonnen en zou een vertaling van hoogduits Schmachtfetzen zijn
1965 Garagerock is een rauwe en energievolle stijl van rock-'n-roll met slechts drie akkoorden.
1965 Folkrock is een mix van volksmuziek en rockmuziek.
1965 Soul is de verzamelnaam voor 'zwarte muziek' (muziek van de Afro-Amerikanen) in het algemeen.
1965 Merseybeat is de Britse beat en dankt zijn naam aan de rivier de Mersey in Liverpool.
1965-1975 Beat. In deze stijl komen er meer elektrische instrumenten bij. Bekende bands die in deze tijd populair waren zijn The Rolling Stones en The Beatles.
1965 Nederbeat (of Nederbiet) was de Nederlandse vorm van het muziekgenre Beat van het midden van de jaren zestig.
1966 Rocksteady is zeg maar de overgangsstijl die tussen de Ska en Reggae in zit.
1966 Funk (Met daarbij funkdance) is een muziekstijl die zich ontwikkelt vanuit de jazz, de soul en de rhythm 'n blues (R&B).
1967 Art- en experimentele rock (Artrock) is een verzamelnaam voor alle experimentele rock en een muziekstijl binnen het genre rock dat vaak meer uitdagend is dan de gewone rock.
1967 Progressieve rock omvat soms de artrock, klassieke rock of symfonische rock. Het is een brede muziekstijl binnen het genre van de rock. Soms wordt er gebruik gemaakt van de Synthesizer.
1967 Bubblegum (muziek) is een wat kinderlijke en speelse rock, vooral bekend geworden door de TV-serie The Monkees.
1968 Reggae komt uit Jamaica. "Do the Reggay", was het eerste populaire nummer dat het woord "reggae" gebruikte, waarmee de muziekstijl zijn naam kreeg en geïntroduceerd werd bij een wereldwijd publiek.
1968 Dub is de opvolger van de reggae en heeft meer elektronische muziek
1968 Palingpop is de nederpop uit Volendam, met The Cats als bekendste vertegenwoordigers.
1968 Experimentele rock, ook wel avant-rock genoemd, is een subgenre van rockmuziek uit de eind jaren '60 dat de grenzen verlegt van de gebruikelijke compositie- en uitvoeringstechniek of dat experimenteert met de basiselementen van het genre.
1969 Symfonische rock is klassieke muziek verwerkt in de rock.
1969 Het Luisterlied en het protestlied zijn ballad-achtige nummers. In Nederland vooral bekend van Boudewijn de Groot.
1969 Het eenmalige popfestival Woodstock trok honderdduizenden bezoekers en is een van de bekendste en oudste muziekfestivals aller tijden.

Jaren '70

Grease, The Broadway Musical
1970 Hiphop is ontstaan in de jaren '70 van de twintigste eeuw in New York City, en dan voornamelijk in de arme wijk The Bronx.
1970 Country rock is een muziekgenre dat rock en country combineert . Het werd ontwikkeld door rockmuzikanten die eind jaren zestig en begin jaren zeventig begonnen met het opnemen van platen met countrysmaak.
1970 New Age-muziek is een muziekgenre dat bedoeld is om artistieke inspiratie, ontspanning en optimisme te creëren. Het wordt door luisteraars gebruikt voor yoga, massage en meditatie.
1970 Glitterrock is hetzelfde als Glamrock. Het is een stijl van rockmuziek die zich begin jaren zeventig in het Verenigd Koninkrijk ontwikkelde en werd uitgevoerd door muzikanten die buitensporige kostuums, make-up en kapsels droegen, met name plateauzolen en glitter. Bekende artiesten zij David Bowie, Mott the Hoople, Sweet, Slade, Mud, Roxy Music en Gary Glitter.
1970 Amerikaanse R&B is een R&B (Rhythm-and-blues) met artiesten uit de Verenigde Staten. Met bekende artiesten als Curtis Mayfield, Marvin Gaye Stevie Wonder en Michael Jackson, Quincy Jones en en Whitney Houston
1971 Disco (muziek) is ontstaan in de discotheken in de Verenigde Staten in 1971
1971-1990 Disco stijlen bevat stijlen als Afro/kosmische muziek, Electro-disco, Hallo-NRG, Eurobeat, Eurodans, Italo-dans, Italiaanse disco, Ruimtesynth, Ruimte disco, Eurodisco, Nu-disco, Post-disco, Boogie en Stadspop
1972 Hardrock is simpel gezegd een substijl van de rockmuziek dat je kunt herkennen aan de wat agressieve zang en de elektronisch versterkte en vaak vervormde geluiden van de elektrische gitaren
1972 (Heavy) Metal is een muziekstijl ontstaan is eind jaren '60 en begin jaren '70 van de 20e eeuw. Dit gebeurde grotendeels in het Groot-Brittannië en de Verenigde Staten.
1974 Punk is een ruwe vorm van rockmuziek die populair werd halverwege de jaren '70 van de twintigste eeuw.
1975 New Wave is een muziekstijl dat eigenlijk tal van popstijlen uit de jaren '70 en '80 van de twintigste eeuw omvat.
1977 House is een muziekstijl van elektronische dansmuziek (zie ook dance) waarvoor je geen instrumenten nodig hebt. Het enige wat je nodig hebt is een goede computer, daar komen alle geluiden uit.
1977 Techno is een muziekstijl van elektronische dansmuziek (EDM) dat over het algemeen te herkennen is aan een zich herhalende 'vier op de vloer' beats.
1978 Breakdance (eigenlijk een dansstijl. Zie ook Hiphop en Hiphopcultuur).
1978 Indie is een muziekstijl binnen de rock en subcultuur die gitaarpop combineert met de DIY ofwel Do It Yourself (doe het zelf) manier van doen.
1975 Rap (muziek) is een muziekstijl, ook wel Hiphop genoemd, maar is daar meer een onderdeel van. Het maakt deel uit van het muziekgenre R&B. Bij de rap worden de liedjes niet echt gezongen, maar in een ritmische en rijmende spraak (straattaal) opgezegd en dan heel snel achter elkaar met een beat erachter.
1975 De Engelse R&B is een R&B (Rhythm-and-blues) dat een groot scala aan vroegere en hedendaagse Engelse artiesten kent. Enkele voorbeelden zijn Mick Jagger, Amy Winehouse en Rhianna.
1975-1982 Underground (muziekstijl) is muziek die zeg maar buiten de gebruikelijke popmuziek valt, of op een of andere manier in strijd met, de reguliere populaire muziekcultuur. Vaak werd het gemeden door de radiozenders.

Jaren '80

1980 Dance (muziek) (electronic dance music, EDM). Eigenlijk een verzamelterm voor de dansbare muziek al vanaf het begin van de populaire muziek
1982 Gothic (muziek) is een muziekstijl welke onder het muziekgenre rock valt. Het zit in dezelfde lijn als de muziekstijl Indie. Het verwijst naar de gothic novel, een soort boek uit de Engelse literatuur wat gaat over duisternis, mysterie (geheimen) en griezelverhalen.
1982 Eurodance (ook wel Euro-NRG ofwel Euro-energie, Euro-elektronica of Euro genoemd) is een stijl binnen de elektronische dansmuziek (dance) dat eind jaren '80 in Europa is ontstaan. Bekende vertegenwoordigers zijn 2 Unlimited.
1985 Ragga is een substijl van dancehall- en reggaemuziek. Het is ontstaan in Jamaica in de jaren '80 van de twintigste eeuw.
1985 Grunge (ook wel het Seattle-geluid genoemd) is een alternatieve rockstijl en een subcultuur (beweging) die halverwege de jaren '80 van de twintigste eeuw ontstond in de Amerikaanse staat Washington.
1988 Hardcore (heette vroeger gabberhouse) is ontstaan uit de uit Detroit overgewaaide hardere house-varianten.
1988 Nederhop is Nederlandse Hiphop en Rap. De muziek bestaat voornamelijk uit Nederlandstalige rap. De Nederhop ontstond eind jaren '80.
1988 Gangsta rap of gangster rap, aanvankelijk reality rap genoemd, is een subgenre van hiphop dat bekend staat om het overbrengen van de cultuur en waarden die typerend zijn voor stedelijke bendes en straathandelaars .
1989 Trance (muziek) is een muziekstijl binnen de elektronische muziek dat voortkwam uit het Britse new-age muziekwereldje en de Duitse techno en hardcore uit de eind jaren '80, vroege jaren '90.

Jaren '90

1990 Britpop was een Britse muziek- en cultuurbeweging (eigenlijk geen stijl of genre) uit het midden van de jaren '90 van de twintigste eeuw die de nadruk legde op het Brits zijn.
1990 jungle is een muziekstijl dat zich in de jaren '90 van de twintigste eeuw ontwikkelde uit de Britse rave-scene.
1992 K-pop voluit Koreaanse pop (Koreaans: 케이팝), is een stijl van popmuziek uit Zuid-Korea. Het is over de hele wereld populair en het bestaat sinds 1992
1998 Jump of Jumpstyle is een elektronische dansstijl en een muziekstijl dat populair is in West-Europa, met groepen in Oost-Europa, Australië en Amerika.
1998 Dubstep is een muziekstijl wat valt onder de elektronische dansmuziek dat eind jaren '90 van de twintigste eeuw in Zuid-Londen is ontstaan. Het is over het algemeen te herkennen aan de strakke baslijnen.

Rond en na 2000

2000 Trapmuziek is een muzieksoort die lijkt op house, maar trap heeft een lichtere bas en is minder hard.
2000 Kinder- of peuterpop. Ook voor jonge kinderen wordt de popmuziek populair. Bekende voorbeelden zijn K3 en Kinderen voor Kinderen.
2000 Boy- en girlgroepen worden opnieuw populair. Bekende voorbeelden zijn Spice Girls, Destiny's Child, Sugababes, En Vogue, Boyz II Men, Take That, Backstreet Boys, NSYNC, Westlife, Seo Taiji en Boys en de geboorte van moderne K-pop

Opmerkelijk is dat er na 2000 eigenlijk nauwelijks nieuwe stijlen ontstaan. 'oude' stijlen herleven of er komen nieuwe artiesten die in die stijlen voort gaan.

C-pop is een afkorting voor Chinese populaire muziek. Er zijn momenteel drie belangrijke subgenres binnen C-pop: Cantopop, Mandopop en Hokkienpop
J-pop is de naam voor een vorm van populaire Japanse muziek die kwam in de jaren negentig in de muzikale mainstream van Japan terecht kwam en ook naar Europa kwam na 2000.

Bronnen

Wikipedia