Rijst
| Rijst Oryza sativa | |
|---|---|
|
| |
| Leefgebied | Afrika en Azië |
| Leefomgeving | rijstvelden, voedingsgewas |
| Behoort tot de | grassen (Poaceae) |
|
| |
Portaal  Biologie
| |
Rijst is een voedingsgewas en een soort graan, ook is rijst een plant dat behoort tot de grassen. Voor een groot deel van de wereldbevolking (waaronder Azië) is rijst belangrijk eten. Want rijst is gezond, vooral zilvervliesrijst (zegt het Voedingscentrum), omdat dat volkoren eten is. De meeste rijst wordt in China geproduceerd, Thailand, Vietnam en India zijn samen goed voor bijna 70% van de wereldwijde rijstexport.
Het is 13.500 tot 8.200 jaar geleden voor het eerst gedomesticeerd in het stroomgebied van de Yangtze-rivier in China. Er bestaan veel verschillende soorten rijst. Sommige soorten zijn geschikt voor de natte rijstverbouwing, andere voor de droge rijstverbouwing. Bij de natte rijstverbouwing worden de velden onder water gezet, dat zorgt ervoor dat er weinig onkruid tussen komt.
Rijst is het zaad van het gras soort Oryza sativa (Aziatische rijst) of minder vaak Oryza glaberrima (Afrikaanse rijst). Deze rijst is 13.500 tot 8.200 jaar geleden voor het eerst gedomesticeerd in het stroomgebied van de Yangtze-rivier in China. Hoewel de meeste rijst wordt gekweekt voor de kwaliteit en productiviteit van het gewas, zijn er variëteiten die zijn geselecteerd op kenmerken zoals textuur, geur en stevigheid. Er zijn wereldwijd vier hoofdcategorieën rijst: indica, japonica, aromatisch en kleverig.
Sinds de verspreiding ervan is rijst een wereldwijd basisgewas en basisvoedsel geworden dat belangrijk is voor de zekerheid van voedsel over de hele wereld. Jaarlijks wordt er wereldwijd zo'n 755,5 ton (1 ton = 1000 kg) geproduceerd.
Rijst bevat geen gluten en is dus geschikt voor mensen met een glutenvrij dieet.
Rijst moet voor het eten worden gekookt of gestoomd. Gekookte rijst kan verder worden gebakken in bakolie of boter (bekend als gebakken rijst). De meeste mensen in België en Nederland kennen rijst van het Chinese restaurant, maar het wordt ook veel gebruikt in de Arabische keuken.
Omdat rijst niet alle goede eiwitten in zich heeft, wordt het vaak gecombineerd met noten, bonen, vis en vlees.
Rijstkorrels kunnen net als maïskorrels gepoft worden (popcorn). Met een suikerlaagje er omheen wordt het als snoepgoed verkocht (manna).
Rijst speelt ook een rol bij bepaalde tradities zoals godsdiensten (offeren van rijst). Soms wordt het nog als droge (ongekookte) rijst gestrooid bij bruiloften. Van rijst kan ook rijstwijn (tapuy) worden gemaakt.
