Wicca
Wicca (Oudengels woord voor "heks") is een moderne, op de natuur gebaseerde religie die wordt gekenmerkt door voorchristelijke opvattingen en gebruiken. De religie begon in de 20e eeuw in Engeland als een vruchtbaarheidscultus en mysteriecultus, door de Engelse occultist en schrijver Gerald Gardner voorgesteld als de overblijfselen van de religie van prehistorische heksen.
Wicca-overtuigingen en -praktijken variëren van groep tot groep, maar verwijzen in hoofdzaak naar twee poëtische werken: de Opdracht van de Godin en de Opdracht van de God. Deze en andere teksten worden meestal niet beschouwd als heilige geschriften, maar meer als basis voor wicca-rituelen en een gepaste manier van leven als wiccan.
Geschiedenis
De benaming wicca is uitgevonden door de Engelsman Gerald Gardner in het boek Witchcraft Today (1954). Gardner beweerde dat hij in 1939 was ingewijd in een heksengroep (coven) in New Forest, door een vrouw genaamd Dorothy Clutterbuck. Het blijft echter een onopgeloste vraag of deze groep wel heeft bestaan. Gardner beweerde ingewijd te zijn in "de oude religie", en zijn boek Witchcraft Today is beïnvloed door de antropologe Margaret Murray en de theorieën die ze naar voren bracht in het boek The God of the Witches. Murrays theorie stelt dat er een prehistorische heksencultus was geweest die in latere tijden de heksenvervolging had overleefd. De oude religie was volgens haar van prehistorische en heidense oorsprong. Het is echter een feit dat veel van Gardners praktijk wordt gekenmerkt door de ceremoniële magie van de Ordo Templi Orientis (O.T.O.). Dat Gardner een vriend was van de occultist Aleister Crowley, die lid was van de O.T.O. en voormalig lid van verschillende andere esoterische groepen, laat vermoeden dat Gardners wicca van recentere datum is dan hij liet uitschijnen.
Belangrijke teksten
De Opdracht van de Godin en de Opdracht van God vertellen van een god en een godin: respectievelijk het mannelijke en vrouwelijke aspect van het goddelijke. De godin is de grote moeder of de drievoudige godin, afgebeeld in drie fasen: de Jonge Maagd, de Moeder en de Oude Vrouw, die ieder zowel een fase in het leven als een fase van de maan symboliseren. Zij is de oorsprong van alles en schenkt leven, maar neemt ook van het leven. De god staat bekend als de gehoornde god. Hij wordt geassocieerd met de jacht, het natuurlijke leven en de menselijke seksualiteit, maar is ook de heer van de dood. Hij is de minnaar van de Godin en tegelijkertijd een kind.
De Opdrachten leren ook dat de Godin en de God worden aanbeden onder verschillende namen van de oude heidense religies over de hele wereld. Daarom wordt wicca door veel van haar volgelingen beschouwd als "de oude religie". De Opdrachten of aanmaningen bevatten veel poëzie, die metaforisch of letterlijk kan worden geïnterpreteerd. Dat laatste is echter zeldzaam. De meeste wiccans zien de Godin en God niet als wezens, maar meer als een uitdrukking van een kracht die alles wat leeft doordringt. Men gelooft dat het hele universum uit deze kracht bestaat. Wicca-filosofie lijkt erg op yin en yang. Wicca benadrukt een persoonlijke empathie (inlevingsvermogen, verbondenheid) voor het goddelijke, en wat het betekent om goddelijk te zijn. De godin heeft de grootste rol in de traditie, wat betekent dat de rol van de hogepriesteressen in de wicca-rituelen ook de grootste is.
Wetten van de wicca
Wicca heeft een basisprincipe dat je kunt formuleren als "zolang het geen kwaad kan, doe je wat je wilt". De Opdracht van de Godin beschrijft onder meer richtlijnen over hoe je je moet gedragen: toon nederigheid, eerbied, trots en zorgzaamheid. Dit zijn geen echte "wetten", maar waarden die stellen dat je zo min mogelijk schade moet aanrichten. Als het gaat om jagen en zichzelf verdedigen, schaadt men in principe ook andere levende wezens, wat sommige wiccans erkennen. Wiccans accepteren hun schimmige kanten echter en geloven niet dat men ze moet verdringen, maar erkennen ze en leven ermee in harmonie. Zonder die meer duistere aspecten zouden we onze positieve kanten immers niet leren kennen.
Leven na de dood
Zeer essentieel is de leer van reïncarnatie. Wiccans geloven dat wanneer je sterft, je ziel naar een "zomerland" gaat, waar je nadenkt over het leven dat je hebt geleefd en nagaat of je hebt geleerd wat je (je geïncarneerde ziel) van plan was te leren in dit leven. Indien die lessen onvoldoende zijn geleerd, kan een nieuwe incarnatie (herboren worden) noodzakelijk zijn.
Wiccans geloven niet in de hel of in straf in het hiernamaals. Het is in dit leven dat men de gevolgen van zijn daden zal moeten aanvaarden - niet na de dood. De meeste wiccans geloven in een vorm van karma die ze "drievoudige wet" noemen: Alles wat je doet, komt drievoudig terug. Als je anderen opzettelijk schade toebrengt, zal het dus driemaal zo sterk bij je terugkomen. Het betekent dat je je straf nog in dit leven ondergaat Als je daarentegen iets goeds doet voor anderen, komt dit je drievoudig ten goede.
Magie
Veel wiccans geloven in magie. Sommigen zien tovenarij als iets vreemds, terwijl anderen geloven dat het een kunst is die kan worden gebruikt om verandering teweeg te brengen. De wiccans die in magie geloven, zijn er ook van overtuigd dat alles wat men op magische wijze doet, drievoudig zal terugkeren, dit wil zeggen: drie keer sterker. Er is echter onenigheid over de vraag of dit symbolisch of letterlijk moet worden opgevat. Veel van het rituele werk binnen wicca bestaat uit sympathische en ceremoniële magie. Sympathische magie (ook 'mimetisch' genoemd) wordt gekenmerkt door het gebruik van kruiden, amuletten, spreuken, enz. Deze praktijk staat ook bekend als "hekserij". Ceremoniële magie is een systeem van geavanceerde rituelen die bedoeld zijn om de beoefenaar tot een hoger besef te brengen. Hekserij / sympathische magie wordt niet door iedereen gebruikt, maar ceremoniële magie is een belangrijk element binnen wicca.
Vieringen
De kalender van wicca staat bekend als het 'wiel van het jaar' en omvat eenentwintig coven-bijeenkomsten om het wisselen van de seizoenen te vieren. Het is een kalender die rekening houdt met de cycli van de zon en de maan, evenals met de cycli die specifiek zijn voor de traditionele landbouw. De eenentwintig vieringen zijn de vier grote sabbats (Samhain, Imbolc, Beltaine en Lugnasadh), de vier kleine sabbats bij de zonnewende en nachtevening (Yule of winterzonnewende, Ostara of lente-equinox, Litha of zomerzonnewende, Mabon of herfstnachtevening) en de esbats die de twaalf of dertien jaarlijkse volle maan-nachten zijn.
Groepen en tradities
Binnen wicca bestaat veel diversiteit omdat de verschillende groepen verschillende tradities volgen. Sommigen zullen bijvoorbeeld Pan en Diana volgen, terwijl anderen Isis of Cernunnos verkiezen. De bekendste tradities zijn de gardneriaanse en alexandrijnse. Gardneriaanse tradities zijn afkomstig uit de heksenkring van Gerald Gardner. Alexandrijnse wicca ontstond als een confrontatie met de gardneriaanse traditie en is terug te voeren op Alex Sanders. Tegelijkertijd is in de Verenigde Staten Dinic ontstaan, waar men in feite de godin Diana vereert. De naam van God is in deze traditie niet bekend.
Er zijn drie graden in de wicca-religie. In de eerste graad wordt de persoon tot wiccan verklaard en krijgt hij of zij het Boek der schaduwen (ritueel dagboek). Het duurt jaren om die graad te behalen. De tweede graad betekent dat je nu anderen kunt opleiden, en wanneer je de derde graad hebt behaald, kun je je eigen kring vormen die meestal uit maximaal 13 personen bestaat. Het is dus afhankelijk van de traditie welke god en godin wordt aanbeden. De verschillende tradities respecteren wel elkaars keuze. Daarnaast zijn er ook eclectische wiccans die niet tot een bepaalde traditie behoren, maar de god en godin kiezen met wie ze zich het meest spiritueel verbonden voelen.
Wereldwijd zouden er anno 2022 ongeveer een miljoen aanhangers van wicca zijn.