Hongkong

Speciale Administratieve Regio Hongkong van de Volksrepubliek China 中華人民共和國香港特別行政區 Hong Kong Special Administrative Region of the People's Republic of China
Hoofdstad	Victoria City
Aantal inwoners	7.403.100 (2021)
Oppervlakte	1.108 km²
Regeringsvorm	Speciale Bestuurlijke Regio van China
Taal	Engels (English) Chinees (Kantonees & Mandarijn)
Munteenheid	Hongkongse dollar
Volkslied	Mars van de vrijwilligers
Landcode	HKG
Portaal China

De skyline van Hongkong in de avond

Hongkong (Standaardkantonees: Heung Kôong, Standaardmandarijn: Xiānggǎng, Chinese karakters: 香港) is een speciale bestuurlijke regio en stad in het zuiden van de Volksrepubliek China. De stad heeft ruim 7,2 miljoen inwoners en een oppervlakte van 1.104 km². De officiële talen zijn Kantonees, Mandarijn en Engels en men betaalt met de Hongkongse dollar. Hongkong wordt gezien als een van de meest dichtbevolkte gebieden ter wereld en een van de belangrijkste economieën.

De stad was van 1842 tot 1997 een kolonie van het Verenigd Koninkrijk. De Britten gaven de stad in 1997 formeel over aan de Chinezen. In tegenstelling tot het Chinese vasteland geld in Hongkong (officieel) een grote mate van democratie en vrijheid. Onder de Britten werd Hongkong een leidende economie wereldwijd. Het is samen met Taiwan, Singapore en Zuid-Korea een van de vier Aziatische tijgers. Tegenwoordig is Hongkong nog steeds een van de belangrijkste steden in China. De laatste jaren probeert de volksrepubliek China de stad meer in zijn greep te krijgen en democratie en vrijheid te verminderen. Sinds 2014 zijn er daardoor grootschalige protesten in de stad.

Hongkong is niet de enige speciale bestuurlijke regio in China. Macau, dat tot 1999 onderdeel was van Portugal, is ook zo'n regio.

Geschiedenis

Onder het Chinese Keizerrijk

Hongkong op een Chinese kaart

Het gebied waar Hongkong nu ligt wordt al ruim 30.000 jaar bewoond. In 221 v.Chr. werd het gebied door de Qin-dynastie veroverd, maar in 206 v.Chr. moest het gebied worden afgestaan aan het Nanyue-koninkrijk. Onder de Han-dynastie steeg het aantal inwoners van de stad. In de haven werden namelijk veel parels gevonden. Onder de Qingdynastie werd de stad een militaire vestiging. Ook werd het een punt voor handel met andere landen. Er werd via Hongkong ook gehandeld met Europese landen, die in de regio actief waren.

Britse kolonie: 19e eeuw

Hongkong in 1890

Hongkong rond 1860

Het Britse Rijk kocht via Hongkong veel porselein, thee en zijde uit China in ruil voor luxe producten, zoals klokken en zilver. Omstreeks de 18e eeuw ontmoeten de Britten voor het eerst China, waardoor beide landen met elkaar handel gingen drijven. Zo kwamen bijvoorbeeld de Britten met opium (soort van drugs) uit India aan bij de haven van Hongkong. China wilde dat de Britten ophoudden met het sturen van opium, maar de Britten die wilde dat niet en is een oorlog begonnen tegen China. Deze oorlog wordt de Eerste Opiumoorlog genoemd. China had uiteindelijk de oorlog verloren en moest in 1842 Hongkong afstaan aan de Britten voor 150 jaar. Hongkong was een zogeheten kroonkolonie en had daarom een eigen vlag en volkslied. Ook had de kolonie iets meer rechten en mocht meer dingen zelf beslissen. De Britten maakten Engels de officiële taal en brachten veel westerse cultuur en het Christendom naar de stad. Aan het einde van de 19e eeuw brachten de Britten ook elektriciteit en veel industrie naar de kolonie.

Na de Tweede Opiumoorlog in 1860 breidde de Britten Hongkong uit. Het gebied dat nu bekend staat als Kowloon kwam erbij. In 1898 verwierven de Britten ook nog eens het gebied New Territories. Op dit gebied zat een lening van 99 jaar. Dit was vrij normaal toentertijd in China en de Britten stemden ermee in, aangezien ze ervan uitgingen dat China het gebied toch niet terug wilde. In 1912 viel namelijk het Chinese Keizerrijk en werd de Republiek China gesticht. Aan de status van Hongkong veranderde niets.

Britse kolonie: 20e eeuw

Hongkong in 1978

Tussen 1941 en 1945 werd de stad bezet door Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog. De economie stortte daardoor in en voedsel werd schaars. 10.000 Hongkongers werden door de Japanners vermoord en vele anderen werden gemarteld en mishandeld. De Chinezen en Britten bevrijdden samen Hongkong. Voor de oorlog had de stad nog een bevolking van 1,6 miljoen mensen. Na de oorlog was dit nog maar 600.000 mensen. Na 1949 vluchtte er veel mensen van het vasteland van China naar de stad, vanwege de communistische revolutie. Veel hoogopgeleide werkers uit Shanghai vluchtten naar de stad. Dit was gunstig voor de economie en de industrie werd opgepakt. Ook werd Hongkong een populaire toeristische bestemming en braken veel Hongkongers door in de film- en muziekwereld.

In 1964 kwamen veel Vietnamezen naar Hongkong, vanwege de Vietnamoorlog. In 1968 brak de Hongkong-griep uit. Hierdoor kromp de bevolking met 15%. Ondertussen groeide Hongkong uit tot een financieel en economisch centrum.

Terug naar China

Massale protesten in Hongkong tegen de Chinese invloed in de stad.

Toch was Hongkong nog altijd een geleend stuk land van China. De Britten hadden niet verwacht dat China het terug wilde. In 1982 startte er onderhandelingen tussen de Britten en de Chinezen. De Britten waren bang dat China het gebied met geweld wilde terugnemen, mochten ze niet toegeven. De Britten stonden onder leiding van premier Margaret Thatcher, die communisme met hart en ziel haatte. Hongkong was een democratie, terwijl China dat niet was. Toch waren er in China ook hervormingen. Economische vrijheid werd vergroot en er waren steeds meer prodemocratische protesten. Thatcher verwachtte dat democratie vanuit Hongkong als een olievlek over China zou verspreiden. Hongkong zou immers de belangrijkste stad van China worden. De Chinese president kwam met het idee van één land, twee systemen. Hongkong zou bij China komen, maar voor de rest zou er niets veranderen. Hongkong bleef een democratie met economische vrijheid en vrijheid van meningsuiting. China zou zich niet bemoeien met de rechtspraak en democratie in de stad, maar bleef zelf een communistische dictatuur. De Britten stemden hiermee in en in 1997 werd de stad overgedragen.

De eerste jaren hield China haar belofte. Hongkong leverde China veel geld op, maar ondertussen werd Hongkong ingehaald door andere Chinese steden, zoals Shanghai. Officieel blijft de speciale situatie voor Hongkong tot 2047 gelden. Wat er daarna gebeurd is onduidelijk, aangezien het nooit gezegd is. China begon in 21e eeuw echter Hongkong steeds meer in zijn greep te krijgen. In 2014 braken hierdoor massale protesten uit en in 2019 gebeurde dit opnieuw.

Geografie

Ligging

Een luchtfoto van Hongkong

Hongkong vanaf de bergen

Hongkong ligt aan de oostkant van de Parelrivierdelta tegenover Macau. Aan de delta liggen veel grote Chinese steden, zoals Guangzhou (soms Kanton genoemd), Jiangmen, Dongguan, Shenzhen en Zhongshan. Deze steden liggen op het vasteland van China. Deze term is niet helemaal correct, aangezien Hongkong ook deels op het vasteland ligt. Hongkong bestaat uit drie delen. Dit is het schiereiland Kowloon, de New Territories en Hongkong zelf. Oorspronkelijk werd maar één van deze drie delen Hongkong genoemd, maar tegenwoordig wordt de naam Hongkong van alle drie de delen gebruikt. De New Territories en het gedeelte Hongkong liggen op verschillende eilanden. Onder Hongkong (in zijn geheel) vallen meer dan 200 eilanden, waarvan een gedeelte onbewoond is. Deze eilanden zijn omringd door de Zuid-Chinese Zee.

Hongkong bestaat voor 40% uit vlak land, waar de meeste mensen wonen. De meeste mensen wonen in Kowloon en Hongkong zelf. De New Territories zijn erg dunbevolkt. Het grootste gedeelte van de steden zijn gebouwd in polders, aangezien men dan vlak land had. De bergachtige gedeeltes zijn grotendeels parken. De Tai Mo Shan is met 957 meter boven zeeniveau het hoogste punt van Hongkong.

Klimaat

De zomer in Hongkong is warm en vochtig met af en toe onweer, en de warme lucht uit het zuidwesten. Er zijn ook momenten waarop tyfoons(=orkaan) voorbij komen, soms komen er overstromingen of aardverschuivingen langs. Het winterweer begint meestal zonnig en wordt steeds kouder in de richting van de maand februari, met af en toe een koude wind, verkoelende winden uit het noorden. De meest aangename seizoen is de lente, hoewel kan het najaar ook heel aangenaam zijn. In Hongkong is zijn er gemiddeld 1948 uren zonneschijn per jaar, terwijl de hoogste en de laagste temperatuur ooit gemeten op de Hong Kong zijn 36,1 °C en 0,0 °C.

Bevolking

Algemeen

Een standbeeld van de god Marici in een boeddhistische tempel

De meerderheid van de inwoners van Hongkong bestaat uit zogeheten Han-Chinezen. 92% van de bevolking valt onder die categorie. De rest bestaat voornamelijk uit Kantonezen. Ook zijn Indonesische, Zuid-Aziatische en Filipijnse minderheden in de stad. De helft van de bevolking heeft de Britse nationaliteit, maar het grootste gedeelte heeft (daarnaast ook nog) de Chinese nationaliteit.

Het grootste gedeelte van de bevolking heeft geen religie. 20% van de bevolking gelooft in één van de Drie Leren; het boeddhisme, het confucianisme en taoïsme. 12% van de bevolking is christelijk en 4% is islamitisch. Andere religies zijn het hindoeïsme, het sikhisme, het jodendom en het Baháʼí-geloof.

Taal

De straatnaamborden in de stad zijn zowel in het Chinees als het Engels

Hongkong heeft twee officiële talen, namelijk Chinees en Engels. In principe zijn er meerdere Chinese talen, maar enkel Kantonees en Mandarijn worden erkend. Tot 1997 was Engels de enige officiële taal. Veel inwoners spraken geen Engels en hadden daarom veel problemen met overheidsdiensten. Sinds 1997 worden alle diensten en brieven in zowel Engels als Chinees opgesteld. Het Kantonees en het Mandarijn worden door de overheid als dezelfde taal gezien, maar in feite zijn het twee aparte talen. Chinezen van het vasteland gebruiken voornamelijk Mandarijn, terwijl de inwoners van Hongkong voornamelijk Kantonees spreken. De Hongkongers kunnen meestal ook Mandarijn spreken. Veel jonge Hongkongers kunnen steeds minder Kantonees.

Kunst en cultuur

Algemeen

Het standbeeld van McDull. McDull is een erg populair stripfiguur in Azië en komt uit Hongkong

Hongkong is een plek waar oosterse en westerse cultuur samenkomen. De stad beïnvloed door de Chinese cultuur aan de ene kant en de Europese (voornamelijk Britse) cultuur aan de andere kant. Traditionele Chinese waarden, zoals familie, worden afgewisseld met westerse waarden, zoals economische vrijheid. 53% van de inwoners beschouwd zichzelf als Hongkonger, terwijl slechts 11% zich als Chinees beschouwd. Dit laat zien dat de inwoners van de stad zich als anders dan de rest van China beschouwen.

De familierelaties en -tradities zijn typisch Chinees in de stad. Een voorbeeld is de respect voor (voor)ouders en de voorkeur voor het krijgen van een zoon. In een huishouden leven vaak meerdere generaties samen en ook verre familieleden kunnen er wonen. Ook het concept feng shui komt van de Chinese cultuur. Dit is een manier om ruimtes in te delen en de stad er ook door vormgegeven. Veel gebouwen hebben ook geen vierde verdieping, aangezien het getal 4 in de Chinese cultuur het ongeluksgetal is.

Eten en drinken

Dim sum

In de tijd dat Hongkong een Britse kolonie was werd thee gezien als de verbinding tussen de Chinese en Britse inwoners van de stad. Dit komt doordat in beide culturen thee een populaire drank was. Het grootste gedeelte van de Hongkongse keuken is beïnvloed door de Kantonese keuken. Rijst wordt er veel geserveerd met andere gerechten. In Hongkong zijn er vijf maaltijden per dag. Dit zijn ontbijt, lunch, afternoon tea, diner en siu yeh. De afternoon tea wordt om vier uur gedaan en bestaat uit thee met kleine zoete en hartige hapjes. Het is overgenomen uit de Britse cultuur. Siu yeh wordt laat op de avond gedaan na het diner.

Hongkong heeft verschillende eigen gerechten. Dim sum bestaat uit allerlei kleine gerechtjes. Dit wordt vaak gedaan als men uiteten gaat met familie of vrienden. Bekende gerechten zijn onder meer eiertaart, mangopudding en congee.

Feestdagen

Hier volgt een lijst met feestdagen die alléén in Hongkong worden gevierd:

Chinees Nieuwjaar in 2013

Het Drakenbootfestival

Het Midherfstfestival

Kerst in 2017

Datum	Nederlandse naam	Engels/Traditioneel Chinees
1 januari	Nieuwjaarsdag	New Year 新年（元旦）
Eerste tot met derde dag van de eerste maan	Chinees Nieuwjaar *	Chinese New Year 農曆年初
4/5 april	Qingming Festival	Ching Ming Festival 清明節
Verschillend	Goede Vrijdag	Good Friday 耶穌受難節
Verschillend	Dag na Goede Vrijdag	Day following Good Friday 耶穌受難節翌日
Verschillend	Tweede paasdag of paasmaandag	Easter Monday 復活節星期一
5 april van de maankalender	Dag van de arbeid *	Labour Day 勞動節
8 april van de Chinese kalender	Verjaardag van Boeddha	Buddha's Birthday 佛誕
5 mei van maankalender	Duanwu Feest/Drakenbootfeest	Dragon Boat Festival (Tuen Ng Festival) 端午節
1 juli	Onafhankelijkheidsdag van Hongkong	Hong Kong Special Administrative Region Establishment Day 香港特別行政區成立紀念日
16 augustus van maankalender	Dag na Midherfstfestival	Day following the Mid-Autumn Festival 中秋節翌日
1 oktober	Nationale Dag van de Volksrepubliek China *	National Day of the People's Republic of China 中華人民共和國國慶節
9 september van de maankalender	Chongyang Festival	Chung Yeung Festival 重陽節
25 december	Kerstmis	Christmas Day 聖誕節
26 december	Tweede Kerstdag	Boxing Day 聖誕節翌日

* Sommige feestdagen in Hongkong wijken qua datum af van die op het vasteland van China. Deze worden voor een kortere tijd gevierd.

Stadsleven

Bezienswaardigheden

De Tian Tan Boeddha

De Tsing Ma-brug

Wong Tai Sin-tempel

• Bank of China Tower
• Tian Tan Boeddha (Grootste Boeddha beeld van de wereld)
• Clock Tower
• Golden Bauhinia Square
• Hong Kong Disneyland
• Hong Kong Wetland Park
• International Commerce Centre (Hoogste gebouw van Hongkong)
• Jade Market
• Ladies Market
• Langste roltrappensysteem van de hele wereld (800 meter)
• Luchthaven Hongkong
• Madame Tussauds Hong Kong
• Ocean Park
• Pottinger Street (Betegelde Straat)
• Repulse Bay is één van de meest geliefde stranden.
• Stanley Market
• Tai Cheung Cake Shop (Populairste Eierentaart winkel)
• Temple Street Night Market (Yau Ma Tei)
• The Peak
• Tong Lau (Tong Houses, oude huizen in Hongkong)
• Tsing Ma Brdige (Met 2,2 kilometer is het de langste trein- en autobrug ter wereld)
• Venetië van Hongkong (Tai O)
• Wong Tai Sin Temple

Onderwijs

Het onderwijs van Hongkong is grotendeels gebaseerd op dat van het Verenigd Koninkrijk. Kinderen tussen 6 en 18 jaar oud zijn leerplichtig; zij moeten naar school gaan. De stad heeft publieke scholen, die door de overheid betaald worden, en privéscholen. De meeste scholen gebruiken Kantonees voor de instructies, maar Engels en Mandarijn voor het schrijven. Veel scholen zijn hierdoor twee- of drietalig. In de stad zijn 11 universiteiten te vinden. De Universiteit van Hongkong is de oudste en werd gesticht in 1911. De Chinese Universiteit van Hongkong was de eerste die in het Chinees onderwijs gaf en werd in 1963 gesticht.

De marathon van Hongkong

Sport en recreatie

Ondanks het kleine oppervlak is er veel ruimte vrijgemaakt voor recreatie en sport. De stad heeft zelfs verschillende internationale sportevenementen gehouden, zoals de Oost-Aziatische Spelen in 2009. Elk jaar worden er evenementen georganiseerd, zoals de marathon van Hongkong. In internationale sportevenementen heeft Hongkong een eigen team. In 1952 deed de stad voor het eerst mee in de Olympische Spelen en heeft inmiddels drie medailles gewonnen. Windsurfster Lee Lai-shan is de eerste en enige sporter voor de stad die een gouden medaille heeft gewonnen.

Verkeer en vervoer

De metro van Hongkong

90% van de verplaatsingen in Hongkong vind via het openbaar vervoer plaats. Dit is het hoogste percentage ter wereld. Veel mensen hebben hierdoor ook abonnementen op het openbaar vervoer. De stad beschikt over een eigen metro, die maar liefst 93 stations heeft. Daarnaast rijden er nog bussen, trams, een lightrail en veerboten rond. Ook zijn er treinverbindingen met Shenzhen, Beijing en Shanghai. Hong Kong International Airport (ook wel Chek-Lap International Airport genoemd) is officieel op 6 juli 1998 in gebruik genomen en is één van de grootste luchthavens van de wereld. De aanleg heeft ongeveer 20 miljard euro gekost. Het bijzondere is dat het op een geheel kunstmatig aangelegd eiland ligt, omdat er in het land zelf te weinig ruimte was. Er is een goede en snelle verbinding met de luchthaven en de stad. Als je via HongKong naar een andere bestemming vliegt, kun je makkelijk even een paar uurtjes de stad in.

Ondanks dat veel mensen het openbaar vervoer gebruiken, hebben veel mensen een eigen auto, bromfiets of scooter. Anders dan in de rest van China rijdt men in Hongkong aan de linkerkant van de weg. Dit komt doordat de stad oorspronkelijk Brits was en in het Verenigd Koninkrijk rijdt men ook aan de linkerkant van de weg. Bij de aanleg van de Hongkong-Zhuhai–Macau-brug leverde dit enige problemen op. Daarom zijn er op de brug verschillende punten om van links naar rechts rijden over te schakelen (en omgekeerd).

Politiek

Staatsinrichting

Het parlement van Hongkong

Hongkong is een Speciaal bestuurlijk gebied van de Volksrepubliek China. Dit betekent dat Hongkong zijn eigen parlement, regering en rechtspraak heeft. In principe is de Volksrepubliek China enkel verantwoordelijk voor de bescherming van Hongkong in het geval van oorlog en de vertegenwoordiging in het buitenland. Hongkong heeft meerdere politieke partijen, die je eigenlijk in twee kampen kan delen. Je hebt het pro-Beiingkamp en het pro-democratiekamp. Het pro-Beiingkamp staat aan de kant van de regering van de volksrepubliek China en wil dat Hongkong dichter naar het vasteland toegroeit. Het pro-democratiekamp wil dit niet en wil de democratie en vrijheden in Hongkong beschermen.

Het parlement van Hongkong wordt de Legislative Council of Hong Kong genoemd. Een meerderheid wordt gehouden door het pro-Beiingkamp. Het staatshoofd van Hongkong wordt de Chief Executive genoemd. De Chief Executive wordt indirect door de Chinese regering benoemd, meestal via organisaties of leden van het Nationaal Volkscongres. Een Chief Executive wordt voor vijf jaar benoemd en mag maximaal twee termijnen hebben. Tegenwoordig is Carrie Lam de Chief Executive van Hongkong.

Districten

Hongkong is verdeeld in 18 districten. De 18 districten kunnen worden opgesplitst in drie gebieden. Hong Kong Island is de originele kolonie van 1842, Hong Kong Island bevat de financiële kern van zijn noordelijke kust. Kowloon ligt in het noorden in Victoria Harbor, het zuidelijk deel van Kowloon werd afgedragen in 1860. Het veel grotere New Territories was de laatste aanvulling op het grondgebied van Hongkong in 1898.

Een kaart met de districten en regio's van Hongkong

Hier volgen de 18 districten over 3 gebieden:

The New Territories

1. Islands
2. Kwai Tsing
3. North
4. Sai Kung
5. Sha Tin
6. Tai Po
7. Tsuen Wan
8. Tuen Mun
9. Yuen Long

Kowloon

10. Kowloon City

11. Kwun Tong

12. Sham Shui Po

13. Wong Tai Shin

14. Yau Tsim Mong

Hong Kong Islands

15. Central en Western

16. Eastern

17. Southern

18. Wan Chai

Status en protesten

De protesten tijdens Nieuwjaarsdag 2020

In 2014 besloot China zich met de verkiezingen in Hongkong te bemoeien. Officieel zijn verkiezingen vrij in Hongkong en mag de Chinese regering dit niet doen. Dit leidde toen tot massale protesten, maar deze haalden niets uit. In 2019 braken er opnieuw protesten uit na een uitleveringswet met China. Deze wet zou het makkelijker maken om Hongkongers uit te leveren aan China. De opstandelingen zijn bang dat China zijn macht zal misbruiken. Zorgen over de vrijheid en democratie in Hongkong zijn niet nieuw. In 1997 leverden de Britten Hongkong over aan China. Hongkong was toen het economische centrum van het land en de Chinezen beloofden de Hongkongers dat 50 jaar lang hun speciale rechten blijven. China bemoeide zich vanwege de grote economie niet met de stad, aangezien het veel geld binnenhaalde voor het land. Inmiddels hebben andere steden Hongkong ingehaald en wil de Chinese regering de stad onder controle krijgen.

De Britten (onder premier Margaret Thatcher) hadden het idee dat door het overleveren van de stad democratie zich door China zou verspreiden. In die tijd waren er op het vasteland ook enkele protesten, maar deze werden na het Tiananmenprotest in 1989 neergeslagen. Veel Hongkongers zijn trots op hun stad en hun democratische vrijheden. Ze zijn bang om deze te verliezen. De protesten in de stad worden vooral gesteund door Taiwan. De Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie spraken hun zorgen uit.

Economie

Het financiële centrum van Hongkong

Hongkong is een belangrijke havenstad in Azië en is ook een van de belangrijkste financiële centra van Azië. Nog altijd is Hongkong een van de belangrijke havensteden van de Volksrepubliek China. Veel internationale handel tussen China en andere landen gaat via de stad. Per jaar komen er 190.000 schepen aan in de haven Hongkong. Dit is ruim 300.000 ton aan goederen. Na Shanghai, Shenzhen en Singapore is Hongkong de grootste haven ter wereld. Daarnaast verwerkt de haven nog zo'n 24 miljoen passagiers, waarvan de meeste vervolgens naar Macau gaan. In Hongkong geld in tegenstelling tot de Volksrepubliek China volledige economische vrijheid. Hongkong is een markteconomie. De belangrijkste handelspartners zijn het vasteland van China, Singapore, Japan, Zuid-Korea en de Verenigde Staten.

Hongkong heeft zijn eigen munteenheid, namelijk de Hongkongse dollar. Toch wordt de Chinese renminbi en in sommige gevallen ook de Amerikaanse dollar gebruikt. De Hongkongse dollar is sinds 2012 gekoppeld aan de Chinese renminbi. Eén dollar is honderd cent, en is ongeveer 10 keer minder waard dan de euro. In Hongkong is lichte industrie te vinden. Dit is vooral voor kleding, elektronica en speelgoed. Het grootste gedeelte van de economie bestaat uit de dienstensector. Dit is vooral de bankensector en de toerismesector.

Bekende Hongkongers

• Jackie Chan (acteur)
• Jacky Cheung (acteur/zanger)

Vechtkunst-acteur Bruce Lee heeft een Hongkongse migratieachtergrond, maar is zelf geboren in San Francisco.