Gebruiker:Mike1023/Kladblok: verschil tussen versies
Regel 56: | Regel 56: | ||
==Henry James en literatuur== |
==Henry James en literatuur== |
||
===Invloeden=== |
===Invloeden=== |
||
+ | Henry James had een groot netwerk van belangrijke schrijvers met wie bevriend was. Ook ontmoette hij veel van de belangrijkste schrijvers uit zijn tijd. [[Charles Dickens]] had een grote invloed op Henry James. Hij las Dickens op jonge leeftijd, maar kon hem niet volledig begrijpen. Bij hem thuis werden verschillende romans van Dickens voorgelezen, waaronder ''[[Hard Times]]'', ''[[Bleak House]]'' en ''[[Little Dorrit]]''. Toch was ''[[David Copperfield]]'' het eerste boek wat James volledig begreep. Volgens James was Dickens de belangrijkste schrijver uit zijn tijd. Dickens had grote invloed op zijn [[verbeeldingskracht]] en zijn personages maakten een diepe indruk. |
||
+ | |||
+ | Daarnaast was James beïnvloedt door de Franse schrijvers van zijn tijd, zoals [[Émile Zola]], [[Honoré de Balzac]] en [[Gustave Flaubert]]. James werd aangetrokken door de weergave van gevoelens en de literaire technieken. Toch vond hij ook dat de Franse schrijvers te weinig [[moraal]] in hun werken stopten. Zo prees hij [[George Sand]] voor haar fantasie, maar vond dat haar boeken geen goede normen en waarden hadden. |
||
===Stijl en thema's=== |
===Stijl en thema's=== |
Versie van 15 apr 2024 10:36
Henry James | |
James in 1913 | |
Algemene informatie | |
Geboren | 15 april 1843 |
Geboorteplaats | New York City (New York) |
Overleden | 28 februari 1916 |
Nationaliteit | Verenigde Staten (1843-1915) Verenigd Koninkrijk (1915-1916) |
Beroep | Schrijver |
Werk | |
Jaren actief | 1863-1916 |
Genre(s) | Roman, novelle, kort verhaal, toneelstuk, non-fictie |
Stroming | Realisme Modernisme |
Bekende werken | Daisy Miller The Bostonians The Portrait of a Lady What Maisie Knew The Turn of the Screw The Wings of the Dove The Ambassadors |
Handtekening | |
Portaal Literatuur |
---|
Henry James (New York City, 15 april 1843 - Londen, 28 februari 1916) was een belangrijke Amerikaans-Britse schrijver. James werd geboren in de Verenigde Staten, maar verhuisde later naar het Verenigd Koninkrijk. Eén jaar voor zijn dood kreeg bij de Britse nationaliteit. Hij wordt gezien als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het realisme in de Engelstalige literatuur. Ook wordt beschouwd als een overgangsfiguur tussen het realisme en het modernisme.
James schreef romans, korte verhalen, toneelstukken en non-fictie. Hij staat bekend om zijn complex en poëtisch taalgebruik. In zijn boeken zette hij vaak de Nieuwe Wereld (Amerika) tegenover de Oude Wereld (Europa). Volgens James was de Oude Wereld artistiek en mooi, terwijl de Nieuwe Wereld koud en leeg was. Enkele bekende werken van Henry James zijn Daisy Miller, The Bostonians, The Portrait of a Lady, What Maisie Knew, The Turn of the Screw, The Wings of the Dove en The Ambassadors.
Henry James was de broer van filosoof William James en schrijfster Alice James.
Levensloop
Jeugd en opleiding
Henry James werd geboren op 15 april 1843 in New York City. Hij was de tweede zoon van Mary Walsh en Henry James Senior. Henry James is dus naar zijn vader vernoemd. Hij had één oudere broer (William James), twee jongere broers (Wilkie en Robertson) en één jongere zus (Alice James). Henry James leefde de eerste jaren van zijn leven in Engeland, maar verhuisde in 1845 terug naar de Verenigde Staten. Ze gingen bij zijn opa en oma in Albany wonen. Hier kwam hij in aanraking met literatuur. Zo luisterde hij 's avonds stiekem naar een voorlezing van David Copperfield van Charles Dickens.
Tussen 1855 en 1860 maakte de familie een rondreis door Europa. Ze bezochten onder andere Londen, Parijs, Genève en Bonn. De familie bracht veel tijd in Frankrijk door, waardoor Henry James ook vloeiend Frans kon. Uiteindelijk keerde de familie terug naar de Verenigde Staten en ging in Newport in de staat Rhode Island wonen. Hij raakte bevriend met Thomas Sergeant Perry en John La Farge. Via zijn vrienden las hij een hoop Franse boeken, zoals de werken van Honoré de Balzac.
Eerste publicaties
In 1864 verhuisde het gezin naar Boston in Massachusetts. Henry James ging in 1862 rechten studeren aan Harvard, maar realiseerde zich dat hij liever literatuur ging studeren. In 1864 schreef hij zijn eerste korte verhaal; The Tragedy of Error. Hij had contact met schrijfster Louisa May Alcott. Tussen 1869 en 1870 maakte hij een rondreis door Europa en ontmoette Charles Dickens, George Eliot en Matthew Arnold. Tijdens deze rondreis probeerde hij artikelen voor de New York Tribune te schrijven, maar deze pogingen mislukte.
In de tussentijd schreef hij wel verschillende korte verhalen. In 1871 gaf hij zijn eerste roman uit: Watch and Ward. In 1875 besloot hij te verhuizen naar Parijs, waar hij zo'n 30 jaar woonde. Hier had hij contact met veel Franse schrijvers, zoals Émile Zola, Guy de Maupassant en de Russische schrijver Ivan Toergenjev. Als een Amerikaan in Parijs vergeleek hij vaak de Verenigde Staten met Europese landen. In The American (1877) maakte de Amerikaanse Christopher Newman een grote rondreis door Europa. In The Europeans (1878) bezoeken twee Europeanen juist de Verenigde Staten.
In 1878 brak Henry James door met de novelle Daisy Miller. Dit gaat over een losbandig Amerikaans meisje dat een reis naar Zwitserland en Italië maakt. Ze flirt met enkele Amerikaanse toeristen en past niet goed op, wat uiteindelijk haar val veroorzaakt. In 1881 publiceerde hij zijn meesterwerk The Portrait of a Lady over de Amerikaanse Isabel Archer die een bezoek aan haar Engelse tante brengt. Tussen 1882 en 1883 kreeg James te maken met enkele tegenslagen, zoals de dood van zijn moeder, zijn broer en Toergenjev.
Hoogtepunt
Vanaf 1884 begon Henry James meer beïnvloed te raken door het naturalisme. Dit is niet vreemd, aangezien hij bevriend was met Zola (een van de grootste vertegenwoordigers van dit genre). In 1886 publiceerde hij zijn roman The Bostonians. Dit gaat over de conservatieve Basil Ransom uit Mississippi en de progressieve Olive Chancellor en zijn vrouw. In het boek speelt het feminisme een belangrijke rol; een beweging die toentertijd in opkomst was. Hoewel dit tegenwoordig een van zijn bekendste werken is, was het in zijn tijd geen succes. Ook kreeg hij tegenvallers met zijn boek Princess Casamassima en zijn toneelstuk Guy Domville.
Deze tegenvallers zorgden ervoor dat James een depressie kreeg. Deze depressie werd verergerd door de dood van zijn zus en enkele vrienden. Desondanks ontwikkelde Henry James ook nieuwe technieken voor zijn verhalen. Zijn literaire stijl weer een stuk experimenteler. Ook maakte hij veel reizen door Europa en verbleef een lange tijd in Italië.
Latere jaren
In 1898 publiceerde Henry James de horrorroman The Turn of the Screw. Dit boek is geïnspireerd door Gothic novels en is een van de bekendste spookverhalen in de Amerikaanse literatuur. Ook experimenteerde hij meer literaire technieken. Zo wordt het boek What Maisie Knew (1897) verteld vanuit het perspectief van een jong meisje wiens ouders scheiden. In The Wing of the Dove wordt de Amerikaanse erfgenaam Milly Theale door een ernstige ziekte getroffen. Veel mensen proberen vrienden met haar te worden. Sommige willen haar gezelschap houden, terwijl anderen juist op haar geld uit zijn.
In 1904 reisde James naar de Verenigde Staten om een lezing over Balzac te geven. De laatste keer dat hij de Verenigde Staten bezocht was tussen 1910 en 1911 vanwege de dood van William James. In de laatste jaren van zijn leven schreef Henry James enkele autobiografieën. Hij ging in Engeland wonen. Toen de Eerste Wereldoorlog in 1914 uitbrak wilde hij de Verenigde Staten de Britten zouden helpen. De Amerikanen kozen echter aanvankelijk voor neutraliteit. Uit protest werd hij in 1915 Brits staatsburger en leverde zijn Amerikaans paspoort in.
Henry James overleed op 28 februari 1916 in Londen. Voor zijn dood gaf hij in de Verenigde Staten willen worden begraven. Dit was echter niet mogelijk. De vrouw van zijn broer liet hem daardoor cremeren en smokkelde zijn as mee naar de Verenigde Staten.
Henry James en literatuur
Invloeden
Henry James had een groot netwerk van belangrijke schrijvers met wie bevriend was. Ook ontmoette hij veel van de belangrijkste schrijvers uit zijn tijd. Charles Dickens had een grote invloed op Henry James. Hij las Dickens op jonge leeftijd, maar kon hem niet volledig begrijpen. Bij hem thuis werden verschillende romans van Dickens voorgelezen, waaronder Hard Times, Bleak House en Little Dorrit. Toch was David Copperfield het eerste boek wat James volledig begreep. Volgens James was Dickens de belangrijkste schrijver uit zijn tijd. Dickens had grote invloed op zijn verbeeldingskracht en zijn personages maakten een diepe indruk.
Daarnaast was James beïnvloedt door de Franse schrijvers van zijn tijd, zoals Émile Zola, Honoré de Balzac en Gustave Flaubert. James werd aangetrokken door de weergave van gevoelens en de literaire technieken. Toch vond hij ook dat de Franse schrijvers te weinig moraal in hun werken stopten. Zo prees hij George Sand voor haar fantasie, maar vond dat haar boeken geen goede normen en waarden hadden.
Stijl en thema's
Status
Werken
Romans
Henry James overleed voordat hij The Ivory Tower en The Sense of the Past kon afmaken. Deze twee romans werden één jaar na zijn dood gepubliceerd.
Korte verhalen en novelles
Verhalenbundels
- Terminations (1893)
- The Soft Side (1900)
- The Better Sort (1903)
- New York Edition (1907-1909)
- Travelling Companions (1919)
Toneelstukken
- Theatricals (1894)
- Theatricals: Second Series (1895)
- Guy Domville (1895)
Non-fictie
Henry James schreef ook veel non-fictie, zoals reisverslagen, theorie over literatuur en biografieën.