Renaissance in IJsselstein

IJsselstein in een stad in de provincie Utrecht. In IJsselstein zijn verschillende gebouwen terug te vinden die in de periode van de Renaissance zijn gebouwd en daarom kenmerken van de Renaissance-bouwstijl vertonen. In dit artikel kun je lezen over wat de Renaissance is en hoe deze periode belangrijk was voor het stadje IJsselstein.

Wat is de Renaissance?

De Renaissance is een periode in de Europese geschiedenis. Renaissance betekent letterlijk ‘wedergeboorte’: de kunst en cultuur kreeg een nieuw leven.

De wetenschappers wilden de verschijnselen in de wereld weer kunnen verklaren met het eigen verstand, net zoals de oude Grieken dat deden in de oudheid. Deze nieuwe manier van denken wordt Humanisme genoemd, omdat hierbij de mens centraal staat. Deze periode begon in Italië al in de 13^e eeuw. Hier stonden nog veel oude gebouwen uit de Grieks-Romeinse Tijd (oudheid). Nieuwe kunstenaars en wetenschappers gebruikten dit erfgoed als inspiratiebron.

In de Renaissance veranderde ook het mensbeeld. Mensen begonnen anders te denken. In de middeleeuwen keken mensen vooral naar het leven na de dood (memento mori: gedenkt te sterven). Zij waren hun hele leven al bezig met het geloof en wat er zou gebeuren als je stief. In de Renaissance kregen mensen een andere kijk op het leven. Ze keken niet meer naar het leven na de dood, maar leefden veel meer met de dag (Carpe Diem: pluk de dag). (Feniks geschiedenis, 2014).

In de tijd van de Renaissance vonden verschillende veranderingen plaats:

1. Er werd naar de mens zelf gekeken: de mens werd veel individualistischer.
2. Er werd meer handel gedreven, doordat er contact ontstond met andere gebieden op de wereld.
3. Mensen werden nieuwsgieriger: ze wilden meer weten en begonnen ook kritisch te kijken naar onder andere kunst en de wereld zelf.
4. Er werden ontdekkingsreizen gedaan, op zoek naar nieuwe landen. Een voorbeeld hiervan is de overzeese expansie. Op basis van deze ontdekkingsreizen werden ook nieuwe wereldkaarten gemaakt.
5. Er werden belangrijke uitvindingen gedaan. De belangrijkste uitvinding van de Renaissance was de boekdrukkunst. Door de boekdrukkunst konden ideeën en ontwikkelingen veel sneller verspreid worden dan vroeger. 

Wat is de bouwkunst die gebruikt werd in de Renaissance?

1. De gebouwen worden gebouwd uit geometrische vormen zoals cilinders, kubussen, balken etc. Ook wordt gebruikt gemaakt van lijnperspectief en symmetrie is erg belangrijk in de Renaissance gebouwen.
2. Er zitten veel bogen in de Renaissance gebouwen.
3. Hoge ramen (late-Renaissance)
4. Rustica: ruw blokwerk van de gevels van gebouwen. Het brengt veel reliëf in de gebouwen.
5. Alles staat in verband met elkaar: de vormen zijn op elkaar afgestemd. De maten van het menselijk lichaam zijn gebruikt als uitgangspunt.
6. Grote lege vlakken op de muur, maar ook decoraties werden veel gebruikt.
7. Er is weinig kleur, er zijn horizontale accenten die vaak grijs zijn: in de Renaissance is evenwicht en harmonie het belangrijkste, wanneer er gebruik wordt gemaakt van te veel kleur is dat te rommelig.
8. Er wordt gebruik gemaakt van de klassieke vormen zoals rondbogen, zuilen, een timpaan, lijstgevels en  pilasters.

Wanneer en hoe is de Renaissance naar IJsselstein gekomen?

Floris van Egmond was een rijke heer als Heer van IJsselstein. Hij was tegelijkertijd ook een heer die alles voor het zeggen had. Hij hield erg van reizen en kwam op één van zijn reizen in Italië terecht. Hier was de Renaissance al volop bezig. Floris vond Rome een geweldige stad en vooral de architectuur vond hij erg mooi. In Rome kwam Floris architect Alessandro Pasqualini tegen en liet hem naar IJsselstein komen. Hier gaf hij Pasqualini een tijdelijke woonplek. Dit speelde zich af in het jaar 1532 en dit is dan ook het jaar dat de Renaissance echt in IJsselstein is  gekomen. Van Egmond gaf Pasqualini de opdracht om een toren te bouwen op de Oude Sint-Nicolaas Kerk. Floris van Egmond wilde een dure kerktoren en hij stak daarom veel geld in het project. Dit deed hij, omdat hij IJsselstein graag belangrijk wilde maken.