El Niño
El Niño (Spaans voor Het Kerstkind) is een periodiek verschijnsel dat het wereldwijde klimaat beïnvloed. El Niño heet zo omdat meestal rond kerstmis te merken is of er een jaar is met het El Niño-verschijnsel. Het tegenovergestelde van El Niño is La Niña.
Wat is El Niño?
El Niño is een verschijnsel waarbij de passaatwinden afzwakken door een minder groot verschil in de luchtdruk en westenwinden in de Stille Oceaan. Dat komt doordat de zon dan precies boven de Steenbokskeerkring staat (23,5° ZB). De passaatwinden houden normaal gesproken het warme zeewater bij Australië, maar door het wegvallen van de winden kruipt het water op naar het oosten. De thermocline (hier: een laag koud water) komt hierdoor bij Australië omhoog maar gaat naar beneden bij de westkust van Zuid-Amerika. Hierdoor neemt het verschil in luchtdruk verder af en gaat het water nog verder naar het oosten.
Gevolgen
De gevolgen van El Niño zijn groot. Als eerste merken ze het in Zuid-Amerika. Door het warmere water trekken de vissen weg en de vangst van de vissers daalt. Dit gebeurt vaak rond kerst, vandaar de naam El Niño (Het Kerstkind). Later merken ze de gevolgen op meer plekken. In Noord- en Zuid-Amerika wordt het warmer, in Azië droger en soms ook warmer. Op andere plekken wordt het natter. Oogsten mislukken door droogte of door overstromingen en er dreigt vaak hongersnood in delen van de wereld. Ook in Nederland en België zijn de gevolgen van El Niño vaak te merken. Vaak is er dan een warme, droge zomer. Dit hoeft echter niet altijd zo te zijn. In 2023 waren er wereldwijd gevolgen te merken van El Niño en mede hierdoor werd dat jaar het warmste jaar tot dan toe. In Nederland en België viel de temperatuur eigenlijk wel mee, er waren in tegenstelling tot voorgaande jaren geen hittegolven. Ook de neerslag was gemiddeld, hoewel deze als veel werd beschouwd na een aantal relatief droge zomers.