Elfstedentocht: verschil tussen versies
| Regel 99: | Regel 99: | ||
[[Categorie:Elfstedentocht| ]] |
[[Categorie:Elfstedentocht| ]] |
||
[[Categorie:Evenement in Friesland]] |
[[Categorie:Evenement in Friesland]] |
||
| + | |||
| + | Epke Zonderland Is volgende week de beste onderwerp. |
||
Versie van 5 feb 2014 19:18
De Elfstedentocht (Fries: Âlvestêdetocht) is een schaatswedstrijd van ruim 200 kilometer over natuurijs in de provincie Friesland, gereden door de Friezen uit het Noorden. De Elfstedentocht werd voor het eerst georganiseerd in 1909 en werd tot nu toe nog maar vijftien maal verreden. De schaatstocht doet elf steden aan:
Fries afstand vanaf startpunt (km) Leeuwarden (start) Ljouwert 0 Sneek Snits 22 IJlst Drylts 26 Sloten Sleat 40 Stavoren Starum 66 Hindeloopen Hylpen 77 Workum Warkum 86 Bolsward Boalsert 99 Harlingen Harns 116 Franeker Frjentsjer 129 Dokkum Dokkum 174 Leeuwarden (finish) Ljouwert 199
Finish
De finish is traditioneel in Leeuwarden. De Elfstedentocht wordt alleen gereden als het ijs dik genoeg is. Vanwege het steeds warmer wordende weer worden de Friese winters zachter. Daardoor is de "Tocht der Tochten" al sinds 1997 niet meer gereden. Willem Alexander reed eens ook de tocht uit. Na afloop eten de deelnemers en de toeschouwers een kop snert (erwtensoep met rookworst). Vaak was de Elfstedentocht gereden in de bittere koude. Zoals bijvoorbeeld in "de Hel van 63" - vanwege de strenge winter van dat jaar. Deelnemers hebben wel eens vingers en tenen verloren aan de kou, het vroor wel -18. Deze tocht is in 2009 verfilmd.
Rayonhoofden
De route van de elfstedentocht is verdeeld in rayons. Er zijn 22 rayons. Dus ook 22 rayonhoofden. Een rayonhoofd is verantwoordelijk voor dit gedeelte van de route. Allemaal baas over zo'n 10 km route. Ze controleren hoe dik het ijs is, waar de wakken liggen. De wakken worden gemarkeerd met takken en struiken. Ze proberen zo snel mogelijk de wakken dicht te krijgen door de watervogels naar een ander wak te verjagen. Soms ook door ijstransplantaties. Wanneer er sprake is van een mogelijke tocht, komen de rayonhoofden in vergadering bij elkaar en bespreken de kwaliteit van het ijs op de route. Alleen als iedereen het ermee eens is dat de tocht verantwoord is, nemen ze de beslissing "it giet oan".
Geschiedenis
In 1845 stond er in de krant dat 3 Friese mannen in één dag 11 steden hadden afgeschaatst. Ze deden er 14 en ½ uur over. In de winter van 1890-1891 trokken honderden Friezen over het ijs langs de elf steden. Ze probeerden steeds sneller te rijden. De recordtijd was toen 12 uur en 55 minuten (De wedstrijdrijders doen er tegenwoordig ongeveer 7 uur over). Als bewijs dat ze de hele route hadden gereden namen ze briefjes mee met daarop handtekeningen van de cafés en restaurants langs de route. Op 2 januari 1909 werd de eerste echte Elfstedentocht gereden. Er deden 23 rijders aan mee. De mensen schaatsten toen nog op 'houtjes', die ook wel de Friese doorlopers genoemd worden. Tegenwoordig schaatsen de mensen op noren of klapschaatsen, daar rijden ze natuurlijk veel sneller op. In 1909 werd de Vereniging de Friesche Elf Steden opgericht. Sindsdien organiseert deze vereniging de tocht. Dat kan niet elk jaar. Het is steeds weer afwachten of het koud genoeg wordt. Soms gaan er jaren voorbij zonder Elfstedentocht, zoals tussen 1963 en 1985 toen is er 22 jaar lang geen tocht gereden. In 1997 werd de tocht voor de vijftiende keer gehouden. Elke Elfstedentocht is anders; soms schijnt de zon en soms waait het hard. Mensen die aan de tocht deelnamen moesten veel kracht en doorzettingsvermogen hebben want vroeger had je geen speciale schaatspakken. De mensen trokken een paar hemden en truien over elkaar aan en stopten er soms kranten tussen om de wind tegen te houden. In 1929 was het ijskoud en er stond een keiharde wind. In dat jaar op 12 februari werd de Elfstedentocht gereden; het vroor toen 18 graden. Niemand keek naar de start want het was veel te koud. De meeste wedstrijdrijders hebben de streep toen niet gehaald. Om een Elfstedentocht te kunnen houden moet het eerst heel hard vriezen en het ijs moet minsten 13 - 15 centimeter dik zijn om al die duizenden mensen te kunnen dragen. De veiligheid staat bij de Elfstedentocht voorop. Pas als het ijs over de hele route veilig is, kan de tocht doorgaan. De route is verdeeld in rayons (dat zijn stukjes van de route), er zijn eenentwintig rayonhoofden. Elke rayonhoofd is verantwoordelijk voor zijn eigen rayon. De ijsmeester is de baas van de rayonhoofden. Hij is verantwoordelijk voor het ijs op de hele route. Samen beslissen ze of een Elfstedentocht kan worden gereden. Soms moet de natuur een handje worden geholpen zoals in 1997 toen is Nederland de eerste ijstransplantatie geweest. Bij ijstransplantatie zaagt de brandweer eerst het oude, te dunne ijs weg. De nieuwe blokken ijs worden in het water gelegd en vriezen aan het oude ijs dat wel goed is, vast.
De winnaars
In februari 2012 was er een kans dat de Elfstedentoch opnieuw georganiseerd werd. Op 8 februari is er alleen bekend gemaakt dat het niet door kan gaan, aangezien het niet veilig genoeg is op het ijs. In 2013 vroor het ook veel, maar het vroor niet genoeg voor voldoende ijs. In 2014 lijkt de kans op een Elfstedentocht onwaarschijnlijk.
Externe links
Epke Zonderland Is volgende week de beste onderwerp.