Film

Zie ook Portaal:Film & Video

Filmstrook met erachter een film spoel

Een film in de zin van cinematografie zijn heel veel plaatjes die achter elkaar afgespeeld worden in een bepaald tempo. Hierdoor ontstaat bewegend beeld, zonder dat wij zien dat het eigenlijk losse foto's zijn.

Inleiding

Een film bevat vaak ook geluid, dat tegelijk met de film wordt afgespeeld. Dit hoeft niet altijd. Vooral films van vroeger hadden nog geen geluid. In het artikel video wordt het verschil in medium tussen film en video uitgelegd en dat er vandaag de dag eigenlijk hetzelfde mee wordt bedoeld.

Films werden oorspronkelijk geprojecteerd in bioscopen. Door de opkomst van televisie, videobanden, DVD's en internet kunnen we films tegenwoordig haast overal zien. Internetdiensten als Netflix en YouTube spelen hier handig op in. Films worden vaak in verband met Hollywood gebracht, het centrum van de Amerikaanse filmwereld. Hollywoodfilms worden over de hele wereld bekeken en veel sterren wonen er. Echter, er worden films in ieder land gemaakt. Zo is ook het Indiaanse Hollywood bekend, met de naam Bollywood.

Film bestaat sinds 1896 en is dus ruim een eeuw oud. Inmiddels zijn er een hoop veranderingen geweest op het gebied van film. Zo hebben we nu geluid en kleur. Ook zijn de special effects veranderd en is het beeld minder schokkend. Sommige films hebben zo een invloed gehad op de wereld, dat ze nu nog steeds onder het grote publiek bekend zijn. Dit zijn iconische filmbeelden die de meeste filmliefhebbers waarschijnlijk kennen. Film als kunstvorm wordt cinematografie genoemd. Film (of video) heeft het mogelijk gemaakt om verhalen in bewegende beelden vast te leggen. De speelfilm. Ook documentaires en verslaggeving van bepaalde gebeurtenissen in bewegende beelden werd mogelijk.

Geschiedenis

Het ontstaan

De film: La Sortie de l'usine Lumière à Lyon.

Film wordt vaak vergeleken met literatuur en theater. Deze kunstvormen zijn echter al zeker duizenden jaren oud, terwijl de film als medium slechts honderdtwintig jaar oud is. Dit heeft te maken met de technologie die films gebruiken, deze moest eerst nog ontwikkeld worden. Het idee voor films is toch wel een stuk ouder dan de film zelf. Al in de Griekse oudheid beschreef Plato in zijn Allegorie van de grot een gebeurtenis die veel op bioscoopbezoek leek en de Chinezen maakten al in 2e eeuw machines om beelden bewegend te maken. Tijdens het onderzoeken van het menselijk oog en licht (optica) kwam men erachter dat als je filmbeelden snel achter elkaar speelt er een bewegend beeld ontstaat. In de 18e eeuw ontstonden er al donkere ruimtes waar beelden vertoond werden. Met een zogeheten toverlantaarn werd aan de ene kant van een wit doek een beeld geprojecteerd, terwijl aan de andere het tegenovergestelde te zien was.

In de negentiende eeuw werd er speelgoed gemaakt dat die illusie tot leven bracht. Het begon bij de thaumatroop. Dit was een stok met twee afbeeldingen aan weerszijden. Door de stok te draaien leek het of de twee beelden in elkaar overliepen. Zo is een thaumascoop met aan de ene kant een kooi en aan de andere kant een vogel. Door te draaien wekt men de illusie dat de vogel in de kooi zit, terwijl het twee verschillende afbeeldingen zijn. Echter, het beeld bewoog niet echt. De fenakistiscoop was uitgebreider. Dit is een ronde schijf met aan de buitenkant allerlei plaatjes. In het midden zat een spijker. Door de schijf een slinger te geven en naar een punt te kijken, zag je alle plaatjes voorbijkomen. Zo ontstond er bewegend beeld. Later ontstond de zoötroop. Het idee was hetzelfde, maar dan cilindervormig. Er zaten gaten aan de zijkanten waar men doorheen moest kijken.

Hoewel deze beelden getekend waren, kwamen animatiefilms pas later. De eerste films waren speelfilms, maar hoe kreeg men dan echte beelden. Dit heeft te maken met de fotografie. In de negentiende eeuw werd geëxperimenteerd met foto's. Al in 1826 werd de eerste geslaagde foto genomen. Er was echter een probleempje. Het duurde toen maar liefst 8 uur voordat een foto klaar was. Voor de film was dit een probleem, aangezien je meerdere foto's nodig hebt. Sta maar eens 8 uur lang stil voor 1 foto. Pas in 1878 was deze tijd zo ver teruggedrongen dat een foto binnen een seconde klaar was. Nu moest men nog iets hebben om de foto's op te drukken. In 1889 bleken filmrolletjes de oplossing te zijn.

Hoewel je zou denken dat de eerste film in Hollywood is gemaakt is dat niet zo. De eerste film is namelijk in Frankrijk gemaakt. De gebroeders Lumière gaven toen hun eerste voorstelling in Parijs in 1895 op 28 december. Toen werd de film La Sortie de l'usine Lumière à Lyon vertoond. Hoewel deze film maar 46 seconden duurde en niets meer is te zien dan arbeiders die de fabriek van de gebroeders Lumière verlaten, was de verbazing groot. Je moet dan ook bedenken dat dit de eerste keer was dat mensen überhaupt bewegende beelden zagen. Voor deze films verschenen, waren er al een aantal pogingen gedaan. In 1893 maakte Thomas Edison de eerste projector en liet bij de vertoning ervan de film Annabelle's Dance zien (in kleur). Kleur werd toentertijd met de hand toegevoegd. Hoewel La Sortie de l'usine Lumière à Lyon de eerste vertoonde film was, was Sallie Gardner at a Gallop uit 1878 de eerste film ooit gemaakt. Dit kwam eigenlijk voort uit een experiment. Was er tijdens een paardenrace een moment waarop het paard geen been op de grond had? Fotograaf Eadweard Muybridge kreeg de opdracht dit te onderzoeken en door middel van een heleboel camera's werd duidelijk dat dit inderdaad kon. De foto's konden achter elkaar geplakt worden en zo ontstond de eerste film.

• 

  Thaumatroop

• 

  Een Fenakistiscoop

• 

  Een Zoötroop

Stomme films

Le voyage dans la lune met de decors van bordkarton.

Na deze uitvinding was de film de nieuwe trend. Dat wat in boeken (beeldend) beschreven was en op het toneel gespeeld werd, kon nu in bewegende beelden worden vastgelegd en bewaard. Overal doken bioscopen op, waar mensen tegen een lage prijs film konden kijken. Je moet weten dat films toentertijd nog kleur- en geluidloos waren. Ook hadden de films niet echt een verhaal. Het waren slechts bewegende beelden. Saai voor de mensen die nu leven, maar voor de mensen die toen leefden was dit een nieuwe uitvinding. Een bekend voorbeeld is de film L'Arrivée d'un train en gare de La Ciotat. Deze liet zien hoe een trein langs een spoorovergang kwam vanuit 1 punt gefilmd. Het verhaal gaat dat de mensen in de bioscoop tijdens deze film in doodsangst waren. Ze dachten letterlijk dat de trein ieder moment de zaal binnen kon rijden en renden dan ook naar buiten. Toch stond de camera zeker een paar meter van het spoor af. Films werden ook vanuit 1 punt opgenomen, een statisch camerapunt. Tijdens de scène veranderde de camera ook niet van plaats. Het was alsof je theater zat te kijken. Toch waren films populairder dan theater. Ten eerste was het theater namelijk een stuk duurder en ten tweede had je bij een bioscoop altijd een goede plek.

Langzaamaan kregen films een verhaal. Dit zien we al bij de film L'Arroseur arrosé, een van de eerste komediefilms, waarin een jongetje een tuinman voor de gek houdt door op de tuinslang te staan. Langzaamaan groeide ook de speelduur van een film, waardoor schrijvers meer kanten op konden. Georges Méliès ontdekte de mogelijkheden van films. Zelf was hij goochelaar en speelde met de dia's in de film om mensen opeens te laten verdwijnen of te vervangen door een ander persoon. Veel mensen in de zaal waren verbaasd hierover, maar de truc is dat het draaien tijdelijk werd stopgezet en mensen zo op hun gemak konden op- en afgaan. De bekendste film van Méliès is Le Voyage dans la Lune, die de eerste sciencefictionfilm is. Aangezien films geluidloos waren, hadden veel bioscopen een pianist die muziek speelde. Er zijn verschillende pogingen gedaan om geluid aan films toe te voegen, maar het liep nooit synchroon. Ook konden de teksten niet in de zaal zelf worden opgelezen, aangezien door de verschillende talen in de wereld de lippen van acteurs nooit synchroon zullen lopen met de tekst (behalve in de eigen taal natuurlijk). Hierdoor werd bedacht om dia's toe te voegen met dialogen. Deze konden ook makkelijk vertaald worden naar een andere taal. Geluideffecten konden meestal wel in de zaal worden nagebootst.

The Jazz Singer: De eerste film met geluid. De geluidsfilm is de grootste historische gebeurtenis in de wereld van de film.

De eerste oudst bekende Nederlandse speelfilm heette De gestoorde hengelaar. Deze werd in 1896 voor het eerst getoond. Deze film is niet bewaard gebleven. In 1905 verscheen De mésaventure van een Fransch heertje zonder pantalon aan het strand te Zandvoort, een komische film van Willy Mullens (1880-1952). Zijn broer Albert was de cameraman.

In 1906 werd de eerste avondvullende film gemaakt. Dit was de film The Story of the Kelly Gang uit Australië. De film duurde 70 minuten, wat erg lang was voor die tijd. Italië en Frankrijk waren de grootste filmlanden toentertijd, maar door de Eerste Wereldoorlog stortte de Europese filmindustrie in. De Verenigde Staten vervingen deze plek en Hollywood werd het film centrum van de wereld. In Old California uit 1910 was de eerste Hollywoodfilm en dit aantal groeide snel. In de jaren 1920 maakte Hollywood 800 lange films per jaar, zo'n 80% van de totale filmproductie wereldwijd.

Opkomst van geluid en kleur

Warner Bros. maakte ondertussen een systeem waarmee special effect-geluiden en orkestmuziek aan een film kon worden toegevoegd. Later maakte de filmdistributeur de film The Jazz Singer uit 1927. Dit was de eerste film met geluid. Niet de hele film had echter geluid, slechts een aantal korte stukken. De film Lights of New York was de eerste die van het begin tot het einde geluid had. De omschakeling van de stomme (geluidloze) film naar de geluidsfilm wordt gezien als de grootste gebeurtenis in de geschiedenis van de film. Niet alleen was het een grootste ontwikkeling, maar het zorgde ook voor mindere goede kanten. Veel acteurs en actrices die al jaren in stomme films speelden, waren niet gediend om in een geluidsfilm te spelen. Voor stomme films was namelijk een andere stijl van acteren nodig dan voor geluidsfilms. Voor stomme films moest men meer handgebaren en gezichtsuitdrukkingen maken, terwijl dit voor geluidsfilms als irritant werd gezien. Veel acteurs e actrices konden deze overstap niet maken. Ze konden zich niet aanpassen of pasten zich te veel aan, waardoor een stijf resultaat ontstond. Ook konden sommigen de gesprekken niet goed timen, waardoor gesprekken ontstonden die te laat of te snel op elkaar reageerden. Veel acteurs keerden dan ook terug naar het theater. Voorbeelden van mensen die wel succesvol waren in de geluidsfilm nadat ze in stomme films gespeeld hadden waren Charlie Chaplin en Laurel and Stanley.

Een kort filmpje over Donald Duck in Technicolor.

In 1915 ontstond een techniek om kleurenfilms te maken, genaamd Technicolor. De techniek ging als volgt. Terwijl een film werd opgenomen, werden er twee kleuren in de lens geschenen. Dit waren blauw en een combinatie van groen en rood. Van deze drie kleuren kun je (op technisch gebied) al kleuren maken. De film werd hierna afgedrukt op een materiaal dat gevoelig was voor kleur. De techniek was erg duur, waardoor er ook nog vaak gewoon in zwart-wit werd gedraaid. Soms werd ook met opzet voor zwart-wit gekozen, aangezien dit een bepaalde sfeer gaf. Ondertussen gebeurde er ook veel op het gebied van animatiefilms. Dinner Time uit 1928 was het eerste animatiefilmpje met geluid. Toch was dit geen groot succes, aangezien Walt Disney een maand later het veel bekendere Steamboat Willie uitbracht. Hierdoor wordt Steamboat Willie tegenwoordig gezien als het eerste animatiefilmpje met geluid. Walt Disney bracht nog meer veranderingen in de animatiefilmwereld. In 1932 maakte hij het eerste animatiefilmpje in kleur. Dit werd Flowers and Trees. Het verhaal gaat dat het filmpje eerst zwart-wit zou worden en Disney het idee kreeg om het in kleur te maken toen al de helft van het filmpje af was. In 1937 maakte Disney de eerste lange animatiefilm, namelijk Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen. Hiervoor kreeg hij een Oscar met 7 kleinere Oscars (die de dwergen symboliseren).

Ondanks het instorten van de financiële markt en de Grote Depressie waren de jaren 1930 gouden jaren voor de filmindustrie. Veel bekende sterren als Shirley Temple, Katherine Hepburn, Humphrey Bogart en Clark Gable schitterden op het witte doek. In 1928 werden voor het eerste de Oscars uitgereikt. Ondertussen werden veel beroemde films gemaakt met het jaar 1939 als hoogtepunt. In dat jaar deden zowel Gone With The Wind, The Wizard of Oz, Of Mice and Men en Mr. Smith Goes to Washington mee aan de Oscars, waarbij Gone With The Wind won.

De Tweede Wereldoorlog en daarna

Audrey Hepburn behoort tot een van de grootste actrices ooit (van na de Tweede Wereldoorlog).

In de filmwereld was de Tweede Wereldoorlog duidelijk merkbaar. Veel films werden ingezet als propagandafilms. Vooral de Duitsers, maar ook de Britten, maakten deze films. Ze lieten de mooie kanten van het thuisland zien en zorgden ervoor dat de kijkers trots op hun land werden. Tegelijk schilderden ze de vijand af als gruwelijke monsters, waarvoor men werd opgeroepen om tegen te vechten. Hierdoor was het ook duidelijk een soort van propaganda voor het leger. Toch werden er niet alleen maar propagandafilms gemaakt. In de Verenigde Staten werd de oorlog ook een belangrijk thema. Niet als propaganda, maar als deel van het verhaal. Denk maar eens de films Casablanca en The Great Dictator.

Na de Tweede Wereldoorlog leefde de Europese filmindustrie weer op. De film Citizen Kane was erg vernieuwend op veel vlakken. Ook kwamen er veel films die zich specifiek op een vrouwelijk publiek richtte. In 1947 werd de Actors Studio opgericht, het opleidingscentrum voor acteurs en schrijvers. Na de Tweede Wereldoorlog ontstond er in Hollywood een nieuwe vijand, het communisme. Dit zorgde voor de opkomst van films waarin buitenaards leven een belangrijke rol speelde. Daarnaast werd een zwarte lijst opgericht. Hierop kwamen alle regisseurs, schrijvers en acteurs die een communistische denkwijze hadden. In 1950 werd deze lijst bekendgemaakt, maar na 1957 raakte de lijst in onbruik.

In de filmwereld was er een nieuwe angst. Niet vanuit de politiek, maar vanuit de technologie. Door de televisie ging men niet meer naar de bioscoop toe en sloten meerdere bioscopen en studio's hun deuren. Uiteindelijk bleek de schade wel mee te vallen. Televisie en films werkten samen om zo tot een succes te komen. Ondertussen werd het bioscoopscherm breder en kwam er een nieuw systeem voor het invoegen van kleur, waardoor zwart-witfilms haast niet meer voorkwamen. In de jaren 1960 veranderde de opnamelocatie. Films werden buiten Hollywood opgenomen. Zo werd The Sound of Music in Salzburg opgenomen en My Fair Lady in Londen. In 1962 werd de eerste James Bondfilm uitgebracht, Dr. No.

Een verandering in de filmwereld

Ondertussen ontstond er een nieuwe denkwijze in de filmwereld. Dit gebeurde halverwege de jaren 1960. Vóór deze tijd hadden de meeste films twee dingen. Als eerste was er altijd een "zakelijke relatie". Dit kon zijn een rechtszaak, de overname van een bedrijf of zelfs een bankoverval. Daarnaast was er een "persoonlijke relatie", vaak de liefde tussen een man en een vrouw. Dit zie je terug in veel films, zoals Sunset Boulevard en It's a Wonderful Life. Na het succes van de film Bonnie & Clyde (1967) veranderde dit beeld. Deze film bevatte meer geweld, vechtscènes en ook explosies. Het was een nieuwe kijk op de filmwereld, waar de nieuwe generatie regisseurs in de jaren 1970 iets aan deed. Ook maakte men gebruik van plottwists. Dit betekent dat het einde waar de kijker naar uitkijkt, plotseling verandert. Regisseurs George Lucas en Steven Spielberg kregen de vrijheid van de producenten om films te maken naar hun visie. Rond deze tijd ontstonden klassiekers als Jaws, The Godfather en Star Wars.

In de jaren 1980 kwam een nieuwe filmserie op, namelijk de avonturenfilms met Indiana Jones. Regisseur Tim Burton maakte de film Batman, waarvoor acteur Jack Nicholson een bedrag kreeg van maar liefst 50 miljoen dollar(!). Op het gebied van drama kwamen er ook films op die een kritisch statement op de maatschappij vormden. In de jaren 1990 kwam de digitale animatie op, waar de films Jurassic Park en Toy Story gebruik van maakten. Hierdoor stegen de kosten uit de pan. De film de Titanic kostte maar liefst 200 miljoen dollar, maar leverde dankzij het succes nog veel meer op. De Titanic staat bekend als de op-een-na-succesvolste film ooit gemaakt. Voor de mensen thuis kwam ten slotte de DVD op de markt.

Tegenwoordig

Na de eeuwwisseling gaan de vernieuwingen in de filmwereld gewoon door. Zo wordt de 3D-film weer populair en zorgde het internet ervoor dat mensen ook online films konden kijken. Toch gaf dit ook nadelen. Waar filmdiensten als Netflix de films kopen, zijn er ook genoeg sites die illegaal films verspreiden. Hierdoor lopen veel filmdistributeurs hun inkomsten mis. Het internet zorgt er echter ook voor dat de "gewone mensen" ook films konden maken. Camera's waren inmiddels goedkoper geworden en de techniek voor special effects minder ingewikkeld.

Qua filmonderwerpen kwamen de groot opgezette historische films op, alhoewel ze historisch vaak niet helemaal correct waren. Pirates of the Caribbean en Harry Potter werden filmseries met veel succes. De film Avatar uit 2009 stootte de Titanic van de eerste plaats als het gaat om de succesvolste films ooit.

Genre

Toen films verschillende verhalen begonnen te vertellen, ontstonden er ook filmgenres. Inmiddels zijn er een hoop verschillende genres, die zich vaak tot een bepaalde doelgroep richten. Er zijn zoveel genres aangezien elk mens andere interesses heeft. Hieronder een paar genres:

• Animatie: Animatiefilms zijn films zonder "echte" acteurs en actrices. Animatiefilms kunnen getekend zijn, maar tegenwoordig kan men ook animatiefilms maken in 3D. Getekende animatiefilms noemen we vaak tekenfilms. Ook zijn animatiefilms met kleipoppetjes, genaamd claymation. Animatiefilms richtten zich vaak op kinderen, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Een paar bekende animatiefilms van de laatste jaren zijn: Frozen (2013), Minions (2015) en Finding Dory (2016)
• Actie: In actiefilms is het verhaal vaak niet zo belangrijk als de acties van de personages zelf. Dit wil echter niet zeggen dat alle actiefilms oppervlakkig zijn. In actiefilms komen vaak stunts en special effects voor. Explosies, overvallen en vechtscènes zijn niet ongewoon. Onderwerpen die voorkomen in actiefilms zijn niet alledaags. Zo komen ruimtevaart, de maffia, superhelden en "de verwoesting van de aarde" vaak voor. Voorbeelden van actiefilms zijn: Deadpool (2016), Suicide Squad (2016) en Spectre (2015)
• Avonturenfilm: kan in meerdere genres passen, maar het gaat vooral om het avontuur. Bijvoorbeeld Indiana Jones and the Raiders of the Lost Ark.
• Comedy: Comedyfilms zijn films die vaak als doel hebben om je te laten lachen. De films zitten ook boordevol humor en grappen. Deze humor kan in verschillende vormen voor komen. Zo kan er sprake zijn van sarcasme of klassieke grappen (iemand die valt over een bananenschil of een taart in iemands gezicht). Soms kan comedy ook grove grappen of satire bevatten, die dan de grenzen van de humor opzoeken. Bekende voorbeelden van comedyfilms zijn: Ted (2012), Pitch Perfect (2012) en Soof (2013).
• Drama: Dramafilms zijn films die emotionele thema's behandelen. Dit kan liefde zijn, maar ook woede of schuld. In een dramafilm ziet men de hoofdpersonen vaak worstelen met hun gevoelens. Verfilmde boeken vallen in veel gevallen onder drama. Drama laat de kijker nadenken wat hij of zij zou doen in zo'n situatie. Vaak zijn deze films op vrouwen gericht. Een bekende voorbeelden zijn: The Fault in Our Stars (2014), Knielen op een bed violen (2016) en Intouchables (2011).
• Fantasy: Fantasy gaat vaak over dingen die helemaal niet waar kunnen zijn. Denk maar eens aan weerwolven, vampiers en tovenaars. Fantasy speelt zich vaak af in het verleden of een in ander universum, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Fantasy gaat vaak over de strijd tussen goed en kwaad, waarbij het goede meestal wint. Bekende films zijn de Lords of the Rings- en Harry Potter-films.
• Horror: Horrorfilms zijn films die vaak inspelen op het gevoel angst. Horrorfilms hebben als doel angst bij de kijker aan te jagen. Niet kan door middel van "aardse dingen", zoals een moordenaar, of "bovennatuurlijke dingen", zoals buitenaards leven en bovennatuurlijke wezens. Horrorfilms hebben vaak een slecht imago, aangezien ze vaak als goedkoop worden beschouwd en vol clichés. Toch heeft horror een bepaalde populaire status in de filmcultuur. Voorbeelden zijn Scream (1996), A Nightmare on Elm Street (1984) en Paranormal Activity (2007).
• Historische film: Historische films spelen zich vaak in de geschiedenis af, zoals de naam al zegt. Vaak gaan ze over het leven van mensen tijdens een belangrijke historische gebeurtenis of periode. De Tweede Wereldoorlog, revoluties en de Romeinen zijn geliefde onderwerpen voor schrijvers, maar ook gebeurtenissen van minder ver geleden, zoals de Apartheid. Tegenwoordig zijn groots opgezette historische films erg populair. Voorbeelden zijn: The Boy in the Striped Pyjamas (2008), The King's Speech (2010) en 12 Years a Slave (2013).
• Kerst: Kerstfilms draaien vooral rond de kerstdagen en worden dan ook tijdens deze periode gekeken. Kerstfilms brengen vaak het kerstgevoel naar boven en kerstfiguren komen hier in voor. Vaak zijn kerstfilms ook grappig, aangezien ze voor het hele gezin bedoeld zijn. Enkele kerstfilms zijn erg populair geworden en worden tijdens de feestdagen op televisie herhaald. Denk maar eens aan Home Alone en The Santa Claus.
• Musical: Musicalfilms hebben niet echt een vast onderwerp, maar vaak draait het juist om de zang. Musicalfilms hebben gemeen dat in iedere musical gezongen wordt. Musicals worden vaak als vrolijk en "voor vrouwen" beschouwd, maar dit is niet zo. Bepaalde musical, zoals Grease, spreken het grote publiek aan. Musicalfilms hebben meestal een achterliggend verhaal en meestal een happy end. Een paar voorbeelden zijn: Les Misèrables (2012), La La Land (2016) en Mamma Mia! (2008).
• Misdaadfilm: Misdaadfilms gaan vaak om misdaad. De misdaad kan zowel vanuit het perspectief van de dader als degene die misdaad moet oplossen worden bekeken. Soms kan het ook zo zijn dat de film gebeurt tijdens de misdaad. Misdaadfilms laten vaak de hoofdpersoon als held uitkomen, ook al is het een crimineel. Onderwerpen zoals de maffia, politie, overvallen, etc. komen vaak voor. Detectives en thrillers vormen subgenres binnen deze categorie. Bekende films zijn: Fargo (1996), The Godfather (1972) en Pulp Fiction (1994)
• Sciencefiction: Sciencefictionfilms spelen zich vaak af in de wereld van de toekomst. Sciencefiction betekent wetenschappelijke fictie, aangezien er allerlei dingen in voorkomen waar we alleen maar van kunnen dromen. Zo komen er vaak robots, vliegende auto's en futuristische gebouwen in voor. Ook heeft ruimtevaart er vaak een aandeel in. In sciencefiction geven deze uitvindingen vaak problemen. Bekende sciencefictionfilms zijn de Star Wars-films.
• Western: Een western is een film die plaatsvindt in het wilde westen. Cowboys en indianen komen er vaak in voor. Westerns gaan vaak over de strijd tussen een goede en een kwade man en spelen zich af in een klein dorpje. De hoofdpersonen zijn vaak stoer en in de films zijn er veel shots op de ogen. Ook komen er schietscènes en soms scènes met dynamiet in voor. Westerns worden haast niet meer gemaakt, maar waren in de jaren 1960 en 1970 heel erg populair. Bekende voorbeelden zijn The Good, the Bad and the Ugly (1966) en Once Upon a Time in the West (1968).

Maken van een film

Het bedenken van een script

Pagina uit een Storyboard met daarbij aantekeningen

Het maken van een film begint met een idee, een idee voor een onderwerp, een periode of een plaats. Meestal is dat een scenarist die bij een producent zijn idee voor een film komt voorstellen ('pitchen'). Dit kan ook de regisseur zijn die dan een dubbelfunctie krijgt. Daarna gaan de scenaristen het filmidee of de synopsis verder uitwerken. Zij werken de personages uit en bedenken wat er tijdens de film gaat gebeuren in grote lijnen. Pas hierna wordt het script geschreven. Dit proces gaat samen met een hoop schrijvers, discussies en schrappen. Pas dan is het script af. Dit gedeelte komt overeen met het maken van een toneelstuk. Het grote verschil is dat een toneelstuk zich vaak op één plek afspeelt. Soms heb je in een decor wel verschillende ruimtes. Ook in de tijd kan men verschillende gebeurtenissen zich laten afspelen. Bij film (of video) kan men desgewenst op verschillende locaties gaan filmen.

Soms wordt er voor een verhaal gekozen dat al bestaat. Vaak wordt dan een boek verfilmd, een film opnieuw gemaakt of gaat de film over een beroemd persoon. De schrijvers en personen kunnen worden benaderd en helpen soms mee aan het script, maar dat hoeft niet altijd. Als een film opnieuw gemaakt wordt, een remake, dan hoeft het script overigens niet helemaal hetzelfde te zijn. In het script staat niet alleen de tekst, maar ook de handelingen (bijvoorbeeld "Persoon 1 loopt de deur uit"). De eventuele grappen en liedjes worden ook zo bedacht. Vaak wordt er dan ook al een zogeheten storyboard gemaakt, waarbij camerastandpunten en lensgebruik in een soort stripboek worden vastgelegd, waardoor de regisseur en cameraman later precies weten hoe er gefilmd moet gaan worden.

Een schrijver, producent of regisseur met een idee voor een film gaat naar een distributeur toe. De distributeur is vaak iemand die veel geld heeft om zo de film te bekostigen; het is vaak een bedrijf. Hier luisteren mensen naar de regisseur of schrijver en besluiten of ze het zien zitten. Ze zetten er schrijvers op en als het script af is, gaan ze weer naar de distributeur toe. Deze beslist of de film er gaat komen. Krijgt de film groen licht, dan gaat men naar de volgende stap: het zoeken van de acteurs.

Soms kan een script worden afgekeurd. Dan wordt het script aangepast, bijvoorbeeld omdat de film anders te lang of te duur wordt. Soms wordt een film helemaal afgekeurd. Het script eindigt in een kluis en kan jaren later alsnog opduiken.

Gaat men akkoord, dan kan de uitvoerend producent of productieleider aan de slag. Hij of zij regelt alle zaken die nodig zijn om een film tot stand te brengen en houdt de financiën in de gaten.

Het zoeken naar acteurs

Als men een script heeft kan de zoektocht naar acteurs gestart worden. Acteurs en actrices kunnen auditie doen voor een bepaalde rol. Een auditie is een soort toelatingsexamen om te kijken of je goed genoeg bent om een bepaalde rol in de film te spelen. Ook wordt gekeken of de acteur het juiste type kan weergeven. Soms speelt zelfs het uiterlijk mee. Dan heet het typecasting. Een auditie wordt vaak bij de distributeur gehouden met een groepje mensen die de acteur of actrice beoordelen. Soms kan een rol voor een bepaalde acteur geschreven worden of wordt een bepaalde acteur voor deze rol gevraagd. Als deze ja zegt, vindt er dan ook geen auditie plaats voor die rol. Vaak is dat bij vervolgfilms het geval. Tijdens de auditie wordt gekeken wat de acteur in huis heeft, en moet dan een stukje script opvoeren. De acteur kiest aanvankelijk voor welke rol hij wil auditeren, maar soms komt de acteur meer in aanmerking voor een andere rol. Audities kunnen tegenwoordig ook thuis bij de acteur worden opgenomen en ingezonden.

Nadat alle acteurs geauditeerd hebben wordt een selectie gemaakt wie welke rol krijgt. Deze acteurs krijgen het script opgestuurd en moeten een contract tekenen om niet de plot van de film te verraden. Anders is de distributeur bang dat er geen mensen naar de film komen. Bij dansfilms moeten ook audities voor dansscènes gedaan worden en bij muziekfilms voor zang.

Het definitief maken van de film

Als de acteurs het script weten wordt de film definitief gemaakt. De film wordt in stukjes op verschillende dagen gedraaid. Scènes die plaatsvinden in dezelfde ruimte worden vaak op dezelfde dag gefilmd. Zo hoeft het decor maar een keer opgebouwd te worden. Soms wordt gekozen voor buitenscènes en soms moeten deze zelfs in een ver land gedraaid worden. Hierdoor moeten de acteurs en crew (iedereen die een functie op de set heeft bij het maken van de film) verplaatst worden. In een studio kan men echter het licht, geluid en effecten zelf in de hand houden. Buitenscènes zijn afhankelijk van het weer, waardoor het draaien soms lang kan duren. Toen The Sound of Music gedraaid werd, moest men naar Salzburg toe. Tijdens de opnamen regende het, waardoor het een lange tijd duurde voordat het weer opklaarde. De scènes worden vanuit verschillende hoeken opgenomen. Ondertussen levert de regisseur commentaar op de acteurs en camera's. Scènes worden verschillende keren opgedaan en de beste scène wordt definitief gekozen.

Nadat de film gedraaid is, kan de producer aan het werk om de verschillende stukjes aan elkaar te plakken. Dit is het werk van de editor. Beelden worden opgeknapt, het geluid wordt beter gemaakt en special effects worden toegevoegd. Vroeger was dit letterlijk knip- en plakwerk, maar tegenwoordig gaat dit via een computer. Ook wordt er aan het geluid gesleuteld. Geluidseffecten en muziek moeten worden toegevoegd. Er is iemand die de muziek e.d. uitzoekt (sound designer) en monteert (sound-editor).

Distributie

Als de film af is kan de distributeur aan de slag met het promoten van de film. Reclametijd wordt ingekocht en posters en affiches worden opgehangen. Ook verschijnen de acteurs vaak bij praatprogramma's. De film wordt voor het eerst voor het publiek vertoond tijdens de première. Dan zijn er naast gewone mensen ook acteurs, actrices, regisseurs en overige belangrijke mensen in de zaal. De pers is ook uitgenodigd en er worden voor en na de film interviews gehouden en de sterren verschijnen op de rode loper. Critici geven op internet en in de krant hun oordeel over de film. Distributeurs hopen dan dat deze beoordelingen goed zijn. Prèmiere betekent in het Nederlands eerste (uitvoering)

Betrokkenen

Acteurs en actrices

Acteurs en actrices zijn de mensen die in de film zelf te zien. Zij "acteren". Ze spelen dus een rol die bedacht is door een schrijver. Dit kan een hoofdrol zijn, maar ook een bijrol. Mensen die slechts op de achtergrond voorbij lopen of bijvoorbeeld in een restaurant zitten, worden figuranten genoemd. Zij zijn er slechts om de situatie echt te laten lijken. Niemand zit immers in een leeg restaurant en drukke straten zijn ook haast nooit leeg.

Door de jaren heen zijn er een hoop bekende acteurs en actrices geweest. Maar wie is nou eigenlijk de beste acteur en wie is de beste actrice? Dit is moeilijk te zeggen. Het American Film Institute heeft althans een lijstje opgezet. Volgens hen is de beste mannelijke acteur ooit Humphrey Bogart. Hij is vooral bekend vanwege zijn hoofdrol als "Rick Blaine" in Casablanca. Katherine Hepburn is de bekendste vrouwelijke actrice. Zij is bekend van de film The African Queen uit 1951. Beiden zijn inmiddels al enige tijd overleden, zoals bijna iedereen uit deze tijd. Vaak waren dit mensen die in de Gouden Jaren acteerden en veel critici zijn van mening dat toen de beste acteurs leefden. Andere noemenswaardige personen zijn Audrey Hepburn, Marilyn Monroe, Grace Kelly, Elizabeth Taylor, Judy Garland, Marlene Dietrich, Charlie Chaplin, Cary Grant en Gene Kelly.

Natuurlijk heeft iedere tijd zijn eigen sterren gehad. Tegenwoordig is dit nog steeds zo. Denk maar eens aan Leonardo DiCaprio, Johnny Depp, Meryl Streep, Anne Hathaway, Emma Stone, Morgan Freeman, Robert De Niro, Tom Hanks, Tom Cruise, Kate Winslet, Will Smith, Brad Pitt, Julia Roberts, Nicolas Cage, Angelina Jolie, Hugh Jackman, Orlando Bloom en Zac Efron. Veel van deze acteurs en actrices hebben grote invloed op de filmwereld en daarbuiten.

Regisseurs

Zie ook Filmregisseur

De regisseur of regisseuse wordt vaak gezien als de maker van de film. Dat is niet helemaal waar. De regisseur is met een duur woord een artistiek leider. Dit betekent dat hij bepaalt waar de camera's staan, welke scènes opnieuw worden gespeeld, wanneer een special effect (zoals regen of een explosie) wordt afgespeeld. De regisseur bepaalt overigens alleen de speciale effecten die live worden afgespeeld. De speciale effecten die later worden toegevoegd door zogeheten editors, zij die de film in de juiste volgorde zetten en de beelden een beetje bijpoetsen.

Een regisseur heeft altijd een producent bij. De producent let op de uitgaven. Een film mag immers niet teveel kosten, er moet nog winst worden gemaakt. De regisseur stelt vaak een storyboard samen. Dit kun je vergelijken met een soort van geschetst stripboek dat de scène weergeeft. Zo weet iedereen op de set hoe de regisseur het hebben wil. Bij de audities is de regisseur ook aanwezig en hij komt ook kijken bij het maken van de decors en componeren van de muziek.

Sommige regisseurs zijn bij het grote publiek bekend. Drie voorbeelden zijn Steven Spielberg, Alfred Hitchcock en George Lucas. Je ziet dat ze grote invloed hebben hoe de film eruit ziet. Vaak is er aan een film als je hem als dvd koopt een director's cut toegevoegd. Dan zie je de film, maar dan met commentaar van de regisseur. De film wordt dan ook ondertussen stopgezet voor het commentaar.

Distributeurs

Een distributeur is iemand die de kosten van de film betaalt. Vaak is dit een bedrijf. De distributeur zorgt ervoor dat de film in de bioscopen komt, maakt de filmposters, zorgt voor interviews met de acteurs, premières en spotjes op televisie en radio. De distributeurs hebben ook invloed bij het kiezen van de schrijvers, het aannemen van het script en het kiezen van de regisseur. Wie betaalt bepaalt immers.

Veel distributeurs laten hun logo aan het begin van de film zien. Denk maar aan het kasteel van de Walt Disney Studios, de brullende leeuw van MGM Studios, de man op de halve maan van DreamWorks en het grote logo van 20th Century Fox met licht en al. Vaak als je deze logo's ziet weet je al dat het een goede film gaat worden, althans dat is het idee erachter.

Beste film?

Succesvol

Wat bepaalt dat een film succesvol wordt, is onduidelijk. We zien dat veel fantasy en sciencefiction, maar ook actiefilms, de meeste kijkers aantrekken. Ook animatiefilms doen het hierin goed. Of een film succesvol wordt hangt af hoe origineel je bent. Elk jaar zien we dat er nieuwe films in de top 100 van succesvolste films komen. Haast alle films uit deze lijst zijn in deze eeuw gemaakt. Dat is niet gek, aangezien steeds meer mensen geld hebben om naar de film te gaan, vooral in Azië. Ook worden na de val van Sovjet-Unie ook veel Amerikaanse films vertoond in Rusland en Oost-Europa.

Hieronder de top 4:

• Avatar (2009) - Avatar speelt zich af in het jaar 2154 op de fictieve maan Pandora, waar het buitenaardse volk de Na'vi leeft. Hun leven veranderd nadat de mens zich koloniseert op de maan, waarin een groep wetenschappers het voor elkaar krijgt contact krijgt met het volk na in een andere lichaam (een avatar) over te worden gezet.
• Titanic (1997) - Titanic gaat over een liefdesverhaal dat zich afspeelt op het schip de Titanic tussen een vrouw (Rose) uit hogere kringen en een arme man (Jack). Hoewel hun liefde anno 1912 haast onmogelijk is, voelen ze toch iets voor elkaar. De kijker weet al hoe de film gaat eindigen: de Titanic zinkt.
• Star Wars: Episode VII: The Force Awakens (2015) - Het zevende deel uit de Star Wars-reeks. Star Wars zelf gaat over een strijd tussen goed en kwaad in universum hier ver vandaan.
• Jurassic World (2015) - Jurassic World volgt een soort van pretpark/dierentuin die in het teken van dino's. In eerdere films uit de reeks is te zien dat men het voor elkaar krijgt om dino's tot leven te wekken. Hoewel het resort enorm populair is, wil de nieuwe generatie iets nieuws en de leiding besluit om zelf een dino te maken, wat natuurlijk zorgt voor problemen.

De populairste animatiefilm is overigens Frozen uit 2013. De Marvel Cinematic Universe-reeks is de populairste filmreeks. Je moet weten dat deze films handenvol geld hebben gekost, maar ook veel hebben opgeleverd. Toch hoeft veel geld investeren niet altijd te betekenen dat een film automatisch populair wordt. Dit was bijvoorbeeld het geval bij Cutthroat Island. De film over de feministische piraat leverde een verlies op van 100 miljoen dollar, waarna de distributeur ook failliet ging. Een flop hoeft niet altijd te betekenen dat een studio failliet gaat. Zo leverde de film Fantasia uit 1940 van Disney een enorm verlies op, vanwege het saaie verhaal en het dure orkest, maar zorgde de film Dumbo er weer voor dat het verlies over was.

Beste film ooit?

Wat de beste film ooit is, verschilt per persoon. Ieder persoon denkt er anders over, maar toch zijn er films waar veel mensen het over eens zijn dat ze tot de beste behoren. Deze films zijn bij de grote publiek bekend en hebben een grote invloed op de filmwereld. De American Film Institute heeft in 1998 een lijst gemaakt met 100 films gerangschikt van goed naar minder goed. Hieronder staat de top 5 uit die lijst uitgelicht:

1. Citizen Kane (1941) - Citizen Kane gaat over het de overleden krantenmagnaat Charles Foster Kane. Hij sterft aan het begin van de film en spreekt dan zijn laatste woord uit Rozenknopje. Nieuwsreporter Jerry Thompson gaat op onderzoek uit en maakt zo kennis met het leven van een man die geen liefde kan ervaren en alleen uit is op macht.
2. Casablanca (1942) - Casablanca volgt Rick Blaine, die in het door Frankrijk gecontroleerde Casablanca leeft ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hij heeft een document waarmee de bezitter vrij naar het buitenland kan. Een uitgelezen kans voor verzetsstrijdster Ilsa Lund, die op de vlucht is. Dit bloeit natuurlijk uit tot een liefde tussen twee personen, waarbij gekozen moet worden tussen plicht en deze liefde.
3. The Godfather (1972) - The Godfather volgt de van oorsprong Italiaanse maffiabaas Don Vito Corleone. Op de dag van de bruiloft van zijn dochter moet hij volgens oud gebruik elke dienst aannemen, maar wat als het gaat om een drugsdienst? Gedurende de film vindt er een aanslag op hem plaats, waarna zijn zoon wraak wil nemen, wat leidt tot een oorlog.
4. Gone With the Wind (1939) - Gone With the Wind begint op de avond voor de Amerikaanse Burgeroorlog op een plantage in Georgia. Scarlett is een zelfstandige vrouw die op de plantage woont en is verliefd op Ashley Wilkes, maar die gaat al trouwen met haar nicht. Scarlett trouwt, maar wordt al snel weduwe. De oorlog zorgt ervoor dat de liefde tussen Ashley en Scarlett sterker wordt/
5. Lawrence of Arabia (1969) - Lawrence of Arabia volgt de Britse kolonel Lawrence, die in 1935 verongelukt en overlijdt. De film is een flashback, die bij de Eerste Wereldoorlog begint. Lawrence staat bekend vanwege zijn onbeschaamdheid en kennis over de Bedoeïenen. In de film is de Egyptische opstand tegen de Turken van groot belang, waar Lawrence zeker een aandeel in had.

Links

• Functies op de filmset (mediastages.nl)