Jimmy Carter

Sjabloon:Persoon-info James Earl (Jimmy) Carter jr. (in de volksmond: Jimmy Carter) (Plains (Georgia), 1 oktober 1924 - ) was de 39ste president van de Verenigde Staten, gedurende een periode van vier jaar (tussen 1977 - 1981). Carter was een Democratisch politicus, die vaak als bemiddelaar optrad bij strijdende partijen.

Carter was de eigenaar van een pindaplantage en later gouverneur, toen hij zich kandidaat stelde als president. Bij "het grote publiek" kende niemand hem dus nog. De Amerikanen hadden wel genoeg van de politici in Washington, na het rampzalige Watergateschandaal en voortslepende Vietnamoorlog.

In 2002 werd Carter onderscheiden met de Nobelprijs voor de Vrede.

Presidentschap

Carter erfde gigantische problemen van zijn voorganger. De unie zat door de Vietnamoorlog, die lang had geduurd, diep in de rode cijfers, terwijl het zelfvertrouwen van de bevolking (en het vertrouwen in de overheid) zeer zwaar was aangetast. Er waren problemen in het bedrijfsleven en ook al in de olie-industrie, wat ook op Carters bordje kwam te liggen.

Buitenland

Carter had meer succes in het buitenlandse beleid, toen hij probeerde te bemiddelen in een conflict wat Israël had met Egypte, Palestina en Syrië. Het leidde tot een aantal akkoorden, die gesloten werden in Camp David (het vakantiehuis van de president). Deze akkoorden worden de "Camp David-akkoorden" genoemd.

Jimmy Carter zag, lijnrecht tegen het beleid van voorganger Richard Nixon in, het belang in van de rechten van de mens. Ook in het buitenland. Nixon deed zaken met staatshoofden, die het niet zo nauw namen met de mensenrechten. Dat deed hij al helemaal als het een bevriend regime betrof. Carter daarentegen stopte bijvoorbeeld de steun die de VS jarenlang aan de dictator Somoza had verleend. De regering die na Somoza zetelde kreeg miljoenen dollars aan steun van Carter.

Zijn eigenbelang en de rechten van de mens kwamen met elkaar in botsing toen het een staatshoofd uit het Midden-Oosten betrof. Carter vond dat een waardevol leider, maar het beleid van dit staatshoofd was onderdrukkend en bruut. Maar toch verleende Carter geen steun aan het staatshoofd toen de bevolking tegen de Sjah in opstand kwam. De shaj werd afgezet en verbannen naar een ver land.

Na zijn presidentschap

Carter werd over het algemeen gewaardeerd vanwege het belang wat hij hechtte aan mensenrechten. Zo richtte hij in 1982 het Carter Center op, dat zich specialiseerde in het bewaken van rechten van de mens, maar ook de verbreiding van de democratie, het tegengaan van (ernstige, internationale) conflicten en armoede.

Carter schreef jaren later nog een boek over de langdurige onderhandelingen en de voortdurende bemiddeling tussen Israël en Egypte. Het boek werd bekritiseerd, omdat lezers van mening waren dat Carter selectief met de feiten omsprong in zijn boek. Veel Amerikanen waren "pro-Israël" en Carter trok in het boek fel van leer tegenover Israël.

In 1994 ontving hij samen met Juan Carlos I van Spanje de Félix Houphouët-Boigny-Vredesprijs van de UNESCO. In 2002 werd hij onderscheiden met de Nobelprijs voor de Vrede. In 2011 ontving hij in het Egmontpaleis te Brussel, België, het Grootkruis in de Kroonorde (België).

Ziekte

In 2015 maakte Carter bekend dat hij ernstig ziek was en dat zijn dood aanstaande was. Carter vertelde de media: "[I]k heb alles bereikt wat ik wilde bereiken. [...]. Ik leg het nu in de Hand van God [...]". Hij kon zijn leven op een waardige manier afsluiten. Zijn vrouw, zo verklaarde hij, had hier meer moeite mee.