Jordaan (rivier): verschil tussen versies
| (7 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | {{werk}} |
||
{{Infobox rivier |
{{Infobox rivier |
||
| naam = Jordaan |
| naam = Jordaan |
||
| Regel 16: | Regel 15: | ||
In totaal is de Jordaan zo'n 215 kilometer lang. In het [[christendom]] en het [[jodendom]] heeft de rivier een belangrijke betekenis. Het is namelijk de plaats waar de Israëlieten de rivier overstaken om in het Beloofde Land te komen. Volgens de [[Bijbel]] werd [[Jezus Christus]] in deze rivier door [[Johannes de Doper]] gedoopt. |
In totaal is de Jordaan zo'n 215 kilometer lang. In het [[christendom]] en het [[jodendom]] heeft de rivier een belangrijke betekenis. Het is namelijk de plaats waar de Israëlieten de rivier overstaken om in het Beloofde Land te komen. Volgens de [[Bijbel]] werd [[Jezus Christus]] in deze rivier door [[Johannes de Doper]] gedoopt. |
||
| − | |||
| − | ==Naam== |
||
==Aardrijkskunde== |
==Aardrijkskunde== |
||
===Beschrijving=== |
===Beschrijving=== |
||
| + | De Jordaan ontspringt ten noorden van het [[meer van Tiberias]]. Er is wat discussie over de precieze oorsprong van de Jordaan, aangezien de rivier uit vier andere rivieren ontspringt. Deze vier rivieren zijn de [[Iyyon]], de [[Hasbani]], de [[Dan (rivier)|Dan]] en de [[Banias]]. Toch wordt vaak de zogeheten [[Jordaanvallei]] in de [[Golanhoogten]] gezien als het punt waar de Jordaan ontspringt. |
||
| + | |||
| + | Vervolgens stroomt de Jordaan door het meer van Tiberius naar de Dode Zee. Onderweg vormt de rivier de grens tussen Jordanië, Israël en de Westelijke Jordaanoever. Onderweg stromen verschillende andere rivieren in de Jordaan, zoals de [[Jarmuk]] en de [[Zarqa]]. De rivier is over het algemeen recht zonder grote bochten. Dit komt doordat de rivier door een dal heen stroomt. |
||
===Bron van water=== |
===Bron van water=== |
||
| + | [[File:20100923_mer_morte13.JPG|right|300px|thumb|Een deel van de Jordaan]] |
||
| + | De Jordaan is een belangrijke bron van water voor Israël, Jordanië en de Westelijke Jordaanoever. Tijdens de 20e eeuw was de Jordaan zelfs de grootste waterbron voor Israël. Israël bouwde zelfs een systeem van kanalen naar het kustgebied om deze gebieden van water te voorzien. Tegenwoordig neemt het belang voor Israël af, aangezien het land water uit de [[Middellandse Zee]] ontzout (drinkbaar maakt). Toch is de rivier voor het oosten van Israël nog steeds belangrijk. |
||
| + | |||
| + | Voor de Westelijke Jordaanoever is de Jordaan vrijwel de enige bron van water. De oever van de Jordaan is echter volledig in handen van Israël, waardoor het land controle heeft over de Palestijnse watertoevoer. De Israëlische overheid geeft nauwelijks vergunningen voor water aan Palestijnen, wat leidt tot spanningen en confrontaties. |
||
===Milieuproblemen=== |
===Milieuproblemen=== |
||
| + | [[File:Abbud24C.jpg|left|250px|thumb|Hoe de Jordaan er in 1925 uitzag.]] |
||
| + | Toch zijn er ook een hoop milieuproblemen met de Jordaan. In de rivier liggen veel dammen die water tegenhouden. Dit water wordt weer gebruikt om te drinken en in de landbouw. Het grootste gedeelte van het water in de rivier bereikt hierdoor nooit de Dode Zee. De rivier en de Dode Zee zijn hierdoor aan het uitdrogen, waardoor de Dode Zee in de toekomst zelfs kan verdwijnen. De zoute water van de Dode Zee mengt in het zuiden ook met het zoete water van de Jordaan, waardoor [[brak water]] ontstaat. Dit brakke water heeft ook weer negatieve gevolgen voor het milieu en de watervoorziening. |
||
| + | |||
| + | Daarnaast is een groot deel van de rivier ook vervuild. Enkel het stuk direct onder het meer van Tiberias wordt goed schoongehouden, aangezien daar dopen plaatsvinden. De rest van de rivier (voornamelijk het zuiden) is zwaar vervuild doordat afvalstoffen in de rivier worden gedumpt. De Jordaan is zelfs een van de meest bedreigde [[ecosysteem|ecosystemen]] ter wereld. De problemen zijn ook lastig op te lossen, aangezien Israël en Jordanië slechte banden met elkaar hebben. |
||
==Religieuze betekenis== |
==Religieuze betekenis== |
||
| Regel 33: | Regel 41: | ||
==Galerij== |
==Galerij== |
||
| + | <gallery> |
||
| + | File:August_Löffler,_Along_the_Jordan_River_(recto),_1849-1850,_NGA_139392.jpg |
||
| + | File:Chastelle_-_Metsar_Ateret.jpg |
||
| + | File:Israel_2009_by_cseres_DSC04364_(11871614005).jpg |
||
| + | File:Jordan_-_panoramio_-_Ocean_Star.jpg |
||
| + | </gallery> |
||
| + | ==Bronnen== |
||
| + | * Straaten, Floris van (6 januari 2023). ''[https://www.nrc.nl/nieuws/2023/01/06/van-de-bijbelse-jordaan-is-niet-veel-meer-over-dan-een-vieze-modderstroom-a4153194 Van de Bijbelse Jordaan is niet veel meer over dan een vieze modderstroom]'' via nrc.nl. |
||
| + | * {{engels}} Garthwaite, Josie (29 maart 2021). ''[https://news.stanford.edu/2021/03/29/jordans-worsening-water-crisis-warning-world/ Stanford study reveals a deepening water crisis in Jordan – and a way forward]'' via www.stanford.edu. |
||
| + | * {{Engels}} ''[https://www.amnesty.org/en/latest/campaigns/2017/11/the-occupation-of-water/ The Occupation of Water]'' (29 november 2017) via www.amnesty.org. |
||
[[Categorie:Rivier in Israël]] |
[[Categorie:Rivier in Israël]] |
||
[[Categorie:Rivier in Palestina]] |
[[Categorie:Rivier in Palestina]] |
||
Huidige versie van 1 nov 2023 om 23:14
| Jordaan | |
 De ligging van de Jordaan | |
| Lengte | 215 kilometer |
| Van | Golanhoogten |
| Naar | Dode Zee |
| Stroomt door | Meer van Tiberias |
Portaal  WikiKidsAtlas
| |
|---|---|
De Jordaan is een rivier in het Midden-Oosten. De rivier ligt op de grens tussen Jordanië (aan de ene kant) en Israël en de Palestijnse Westelijke Jordaanoever. Het land Jordanië en de Westelijke Jordaanoever zijn ook vernoemd naar deze rivier. De rivier ontspringt waar verschillende kleinere rivieren uit de Golanhoogten samenkomen. Vervolgens stroomt de Jordaan via het meer van Tiberias naar de Dode Zee, waar deze in uitmondt.
In totaal is de Jordaan zo'n 215 kilometer lang. In het christendom en het jodendom heeft de rivier een belangrijke betekenis. Het is namelijk de plaats waar de Israëlieten de rivier overstaken om in het Beloofde Land te komen. Volgens de Bijbel werd Jezus Christus in deze rivier door Johannes de Doper gedoopt.
Aardrijkskunde
Beschrijving
De Jordaan ontspringt ten noorden van het meer van Tiberias. Er is wat discussie over de precieze oorsprong van de Jordaan, aangezien de rivier uit vier andere rivieren ontspringt. Deze vier rivieren zijn de Iyyon, de Hasbani, de Dan en de Banias. Toch wordt vaak de zogeheten Jordaanvallei in de Golanhoogten gezien als het punt waar de Jordaan ontspringt.
Vervolgens stroomt de Jordaan door het meer van Tiberius naar de Dode Zee. Onderweg vormt de rivier de grens tussen Jordanië, Israël en de Westelijke Jordaanoever. Onderweg stromen verschillende andere rivieren in de Jordaan, zoals de Jarmuk en de Zarqa. De rivier is over het algemeen recht zonder grote bochten. Dit komt doordat de rivier door een dal heen stroomt.
Bron van water
De Jordaan is een belangrijke bron van water voor Israël, Jordanië en de Westelijke Jordaanoever. Tijdens de 20e eeuw was de Jordaan zelfs de grootste waterbron voor Israël. Israël bouwde zelfs een systeem van kanalen naar het kustgebied om deze gebieden van water te voorzien. Tegenwoordig neemt het belang voor Israël af, aangezien het land water uit de Middellandse Zee ontzout (drinkbaar maakt). Toch is de rivier voor het oosten van Israël nog steeds belangrijk.
Voor de Westelijke Jordaanoever is de Jordaan vrijwel de enige bron van water. De oever van de Jordaan is echter volledig in handen van Israël, waardoor het land controle heeft over de Palestijnse watertoevoer. De Israëlische overheid geeft nauwelijks vergunningen voor water aan Palestijnen, wat leidt tot spanningen en confrontaties.
Milieuproblemen
Toch zijn er ook een hoop milieuproblemen met de Jordaan. In de rivier liggen veel dammen die water tegenhouden. Dit water wordt weer gebruikt om te drinken en in de landbouw. Het grootste gedeelte van het water in de rivier bereikt hierdoor nooit de Dode Zee. De rivier en de Dode Zee zijn hierdoor aan het uitdrogen, waardoor de Dode Zee in de toekomst zelfs kan verdwijnen. De zoute water van de Dode Zee mengt in het zuiden ook met het zoete water van de Jordaan, waardoor brak water ontstaat. Dit brakke water heeft ook weer negatieve gevolgen voor het milieu en de watervoorziening.
Daarnaast is een groot deel van de rivier ook vervuild. Enkel het stuk direct onder het meer van Tiberias wordt goed schoongehouden, aangezien daar dopen plaatsvinden. De rest van de rivier (voornamelijk het zuiden) is zwaar vervuild doordat afvalstoffen in de rivier worden gedumpt. De Jordaan is zelfs een van de meest bedreigde ecosystemen ter wereld. De problemen zijn ook lastig op te lossen, aangezien Israël en Jordanië slechte banden met elkaar hebben.
Religieuze betekenis
De Jordaan heeft ook een religieuze betekenis het christendom en het jodendom. De rivier wordt namelijk verschillende keren genoemd in de Bijbel (christendom) en de Tenach (jodendom). De Tenach wordt ook in het christendom gebruikt als het Oude testament. Sommige gelovigen zien de Jordaan als de rivier die het hof van Eden (het Paradijs) van water voorzag. Toch wordt deze specifieke rivier niet bij naam genoemd, waardoor er discussie over is. De Jordaan wordt wel expliciet genoemd als de rivier de Israëlieten overstaken om het Beloofde Land te komen. De Israëlieten waren toen onderweg vanuit Egypte, waarvan zij vluchtten vanwege hun onderdrukking. Het oversteken van de rivier was het symbolische einde van deze weg. In Israël wordt deze gebeurtenis gevierd tijdens de feestdag Yom HaAliyah.
In het christelijke Nieuwe testament komt de rivier ook voor. Het is de plaats waar Jezus Christus door Johannes de Doper werd gedoopt. Later zouden Jezus en zijn discipelen de rivier verschillende oversteken en preken geven aan de rivier. De specifieke plaats waar jezus gedoopt werd is waarschijnlijk Al-Maghtas, wat tegenwoordig werelderfgoed is. De rivier wordt door sommige christenen als heilig gezien. Zo laten sommige christenen zich dopen in de rivier of met water van de rivier.
Galerij
,_1849-1850,_NGA_139392.jpg)
.jpg)
Bronnen
- Straaten, Floris van (6 januari 2023). Van de Bijbelse Jordaan is niet veel meer over dan een vieze modderstroom via nrc.nl.
- (en) Garthwaite, Josie (29 maart 2021). Stanford study reveals a deepening water crisis in Jordan – and a way forward via www.stanford.edu.
- (en) The Occupation of Water (29 november 2017) via www.amnesty.org.