Lijst van politieke partijen in Nederland

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Hieronder vindt je een lijst van alle Nederlandse politieke partijen. Onder andere staat de afkorting, het jaar van oprichting en de partijleider staan vermeld.

Landelijke partijen

Nationale partijen

De partijen die hieronder staan zijn misschien wel de bekendste politieke partijen van Nederland. Deze partijen zitten namelijk in de Eerste Kamer (afgekort EK, 75 zetels), de Tweede Kamer (afgekort TK, 150 zetels) en/of het Europees Parlement (afgekort EP, 29 zetels voor Nederland). Ook kunnen deze partijen zetels hebben in de gemeenteraad van een bepaalde gemeente en/of in de Provinciale Staten van een bepaalde provincie. De partijen staan gesorteerd aan de hand van hun zetelaantallen in de Tweede Kamer.

Zetelverdeling Tweede Kamer
Zetelverdeling Eerste Kamer
Partij Partijleider Zetels Opgericht
TK EK EP
Partij voor de Vrijheid PVV Geert Wilders 37 4 0 2006
GroenLinks-PvdA GL-PvdA Frans Timmermans 25 14 6 2023 (verenigd)
1946 (PvdA)
1990 (GroenLinks)
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie VVD Dilan Yeşilgöz-Zegerius 24 10 5 1948
Nieuw Sociaal Contract NSC Pieter Omtzigt 20 0 0 2023
Democraten 66 D66 Rob Jetten 9 5 2 1966
BoerBurgerBeweging BBB Caroline van der Plas 7 16 0 2019
Christen-Democratisch Appèl CDA Henri Bontenbal 5 6 5 1980
Socialistische Partij SP Jimmy Dijk 5 3 0 1971
DENK Stephan van Baarle 3 0 0 2014
Partij voor de Dieren PvdD Esther Ouwehand 3 3 1 2002
Forum voor Democratie FvD Thierry Baudet 3 2 1 2016
Staatkundig Gereformeerde Partij SGP Chris Stoffer 3 2 1 1918
ChristenUnie CU Mirjam Bikker 3 3 1 2001
Volt Laurens Dassen 2 2 0 2018
JA21 Joost Eerdmans 1 3 3 2020
50PLUS 50+ Martin van Rooijen 0 1 0 2009
Onafhankelijke Politiek Nederland OPNL Auke van der Goot 0 1 0 1999

Landelijke lokale en provinciale partijen

De volgende partijen zijn in meerdere delen van Nederland actief. Toch zitten deze partijen niet in het Europees Parlement, de Eerste Kamer of de Tweede Kamer. Deze partijen kun je alleen vinden bij de Provinciale Staten en/of in een gemeenteraad.

# Naam Afkorting Oprichting actief in
1 Belang van Nederland BVNL 2021 Verschillende gemeenten
2 BIJ1 2016 Verschillende gemeenten
3 Algemeen Ouderenverbond AOV 1994 Verschillende gemeenten
4 De Groenen geen 1983 Verschillende provincies en gemeenten
5 Forza! geen 2003 Verschillende gemeenten
6 Nederland Transparant geen 2004 verschillende gemeenten
7 Nieuwe Communistische Partij-NCPN NCPN 1992 verschillende provincies en gemeenten
8 Trots op Nederland TON 2007 Heeft poging gedaan in de Tweede Kamer te komen
9 Ouderen Politiek Actief OPA 2013 Verschillende gemeenten
10 Partij van de Eenheid geen 2010 Den Haag
11 Verenigde Communistische Partij VCP 1999 Oost-Groningen
12 Verenigde Seniorenpartij VSP 2001 Onder andere Amstelveen, Maassluis en Nijmegen

Actieve landelijke partijen

De volgende partijen zijn actief in Nederland, maar zitten niet de Eerste Kamer, Tweede Kamer, het Europees Parlement, een gemeenteraad of bij de Provinciale Staten. Wel zijn deze partijen nog actief. Ook de schijndode partijen vallen hieronder. Dit zijn partijen die niet zo erg actief zijn, maar die nooit officieel gestopt zijn.


Provinciale partijen

De volgende partijen zijn alleen actief in de Provinciale Staten en soms in de gemeenteraad van één bepaalde provincie.

# Naam Afkorting Oprichting Provincie
1 Fryske Nasjonale Partij FNP 1962 Friesland
2 Partij voor het Noorden PvhN 2003 Groningen
3 Groninger Belang GB 2014 Groningen
4 Lokaal Brabant LB 2014 Noord-Brabant
5 Lokaal-Limburg LL 2014 Limburg
6 Ouderen Partij Noord-Holland OPNH 1995 Noord-Holland
7 Partij voor Zeeland PvZ 1998 Zeeland
8 Sterk Lokaal SL 2014 Drenthe
9 Verenigd Links - Feriene Lofts geen 2010 Friesland
10 Volkspartij Limburg VL 2014 Limburg
11 Zeeland Lokaal ZL 2014 Zeeland
12 Partij van de Ouderen P.v.d.O. 2013 Noord-Holland

Lokale partijen

Daarnaast heeft iedere gemeente nog zijn eigen politieke partij(en). Deze zijn alleen actief in die gemeente. Dit zijn er een hele hoop. Daarom staan deze niet vermeld.

Voormalige politieke partijen

Hieronder volgt een overzicht van politieke partijen die vroeger bestonden, maar nu niet meer.

Politieke partij Oprichter Opgericht Opgeheven Reden
Anti-Revolutionaire Partij ARP Abraham Kuyper 1879 1980 Opgegaan in het Christen-Democratisch Appèl (CDA).
Sociaal-Democratische Bond SDB Ferdinand Domela Nieuwenhuis 1881 1894 Deel van de partij wilde niet meer meedoen aan verkiezingen, maar een socialistische revolutie uitroepen. Het deel van de partij dat het hiermee niet eens was, richtte de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) op.
Liberale Unie LU Hendrik Goeman Borgesius 1885 1921 Langzamerhand uit elkaar gevallen, uiteindelijk met de rechts-liberale Bond van Vrije Liberalen opgegaan in de Liberale Staatspartij (LSP).
Radicale Bond Willem Treub 1892 1901 Opgericht als links-liberale afsplitsing van de Liberale Unie. Uiteindelijk samen met linkse liberalen die nog wel bij de Liberale Unie zaten, opgegaan in de Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB).
Sociaal-Democratische Arbeiderspartij SDAP Pieter Jelles Troelstra 1894 1946 Opgegaan in de Partij van de Arbeid (PvdA).
Christelijk-Historische Kiezersbond CHK A.W. Bronsveld & J.Th. de Visser 1897 1903 Opgericht door Nederlands-hervormden omdat de Anti-Revolutionaire Partij (ARP) alleen gereformeerden toeliet en met katholieken samenwerkte. Met de Vrij-Antirevolutionaire Partij (VAR) opgegaan in de Christelijk-Historische Partij (CHP).
Friese Bond Jan Schokking & Philippus Jacobus Hoedemaker 1898 1908 Opgericht als verzet tegen de Doleantie (kerkscheiding) door Abraham Kuyper van de ARP, die een aparte Gereformeerde Kerk oprichtte. Met de Christelijk-Historische Partij (CHP) opgegaan in de Christelijk-Historische Unie (CHU).
Vrij-Antirevolutionaire Partij VAR Alexander de Savornin Lohman 1898 1903 Opgericht als afsplitsing van de ARP, omdat die partij met de katholieken wilde samenwerken. Met de Christelijk-Historische Kiezersbond (CHK) opgegaan in de Christelijk-Historische Partij (CHP).
Vrijzinnig-Democratische Bond VDB Willem Treub & Dirk Bos 1901 1946 Opgegaan in de Partij van de Arbeid (PvdA).
Christelijk-Historische Partij CHP J.Th. de Visser & Alexander de Savornin Lohman 1903 1908 Met de Friese Bond opgegaan in de Christelijk-Historische Unie (CHU).
Algemeene Bond van Roomsch-Katholieke Kiesverenigingen ABRK Herman Schaepman 1904 1926 Opgericht als samenwerking tussen katholieke Eerste en Tweede Kamerleden. Uiteindelijk voortgezet als de landelijke Roomsch-Katholieke Staatspartij (RKSP).
Bond van Vrije Liberalen Willem Hendrik de Beaufort 1906 1921 Opgericht als rechts-liberale afsplitsing van de Liberale Unie (LU). Samen met het restant van de Liberale Unie opgegaan in de Liberale Staatspartij (LSP).
Bond van Christen-Socialisten BCS Willy Kruyt 1907 1921 Christelijk-marxistische partij die werd opgericht uit onvrede met de toen bestaande christelijke partijen. Uit elkaar gevallen, waarna leden lid werden van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP), de Communistische Partij van Nederland (CPN) of overstapten op de Christelijk-Democratische Unie (CDU).
Christelijk-Historische Unie CHU Alexander de Savornin Lohman 1908 1980 Opgegaan in het Christen-Democratisch Appèl (CDA).
Communistische Partij van Nederland CPN David Wijnkoop & Jan Ceton 1909 1991 Opgericht omdat marxisten uit de SDAP waren gezet. Opgegaan in GroenLinks.
Christelijk-Sociale Partij CSP Adolf Robbert van de Laar 1912 1925 Opgericht als links-christelijk verzet tegen de samenwerking van de ARP en de CHU met de katholieken. Opgegaan in de Christelijk-Democratische Unie (CDU).
Algemeene Staatspartij ASP Zeno Kamerling & Frederik van Eeden 1913 1921 Opgegaan in de Liberale Staatspartij (LSP).
Invoering van het algemeen mannenkiesrecht en afschaffing van het districtenstelsel (1918)
Neutrale fractie Henri ter Hall & Willem Treub 1918 1921 Samenwerking van de kleine liberale partijen Economische Bond (EB), Middenstandspartij, Neutrale Partij, Verbond tot Democratisering der Weermacht (VDW) en de Plattelandersbond. Opgegaan in de Liberale Staatspartij (LSP).
Socialistische Partij SP Harm Kolthek 1918 1928 Opgericht als politieke vleugel van het Nationaal Arbeids-Secretariaat (NAS), een radicaal-linkse vakbond. Opgegaan in de Revolutionair-Socialistische Partij (RSP).
Invoering van het algemeen kiesrecht, dus ook voor vrouwen (1919)
Sociaal-Anarchistische Actie in Nederland Nelis de Gelder & Bertus Zuurbier 1921 1925 Langzamerhand steeds minder stemmen; De Gelder werd gearresteerd vanwege openbaar dronkenschap en Zuurbier werd min of meer genegeerd door andere politici.
Liberale Staatspartij LSP Hendrik Coenraad Dresselhuys 1921 1946 Opgegaan in de Partij van de Vrijheid (PvdV).
Hervormd-Gereformeerde Staatspartij HGSP Casper Andries Lingbeek 1921 1945 Opgericht als orthodox-protestants verzet tegen de samenwerking van de ARP en CHU met de katholieken. De politieke partij wilde een einde maken aan de scheiding van kerk en staat. Uiteindelijk opgegaan in de Protestantsche Unie.
Roomsch-Katholieke Volkspartij RKVP Pius Arts 1922 1933 Linkse pacifistische katholieke partij. Samen met de Katholiek Democratische Bond (KDB) opgegaan in de Katholiek Democratische Partij.
Roomsch-Katholieke Staatspartij RKSP 1926 1945 Werd na de Tweede Wereldoorlog voortgezet als de Katholieke Volkspartij (KVP).
Christelijk-Democratische Unie CDU Harm van Houten 1926 1946 Opgericht als fusie van links-christelijke partijen. Opgegaan in de Partij van de Arbeid (PvdA).
Middenpartij voor Stad en Land Abraham Staalman 1929 1933 Liberale partij die erg leek op de Middenstandspartij. Na ruzie uit elkaar gevallen.
Onafhankelijke Socialistische Partij OSP Piet J. Schmidt & Jacques de Kadt 1932 1935 Opgericht door socialisten die de SDAP niet links genoeg vonden. Samen met de Revolutionair-Socialistische Partij (RSP) opgegaan in de Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij (RSAP).
Katholiek Democratische Bond KDB Johannes Veraart 1933 1934 Met de Roomsch-Katholieke Volkspartij (RKVP) en de kleine Roomsch-Katholieke Arbeiderspartij (RKAP) opgegaan in de Katholiek Democratische Partij (KDP)
Katholiek Democratische Partij KDP Johannes Veraart 1934 1939 Opgegaan in de Roomsch-Katholieke Staatspartij (RKSP).
Revolutionair-Socialistische Partij RSP Henk Sneevliet 1929 1935 Opgericht door marxisten die het niet eens waren met de stalinistische, pro-Sovjet-Uniekoers van de Communistische Partij van Nederland (CPN). Samen met de Onafhankelijke Socialistische Partij (OSP) opgegaan in de Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij (RSAP).
Nationaal-Socialistische Nederlandsche Arbeiderspartij NSNAP Ernst Herman van Rappard & Bertus Smit 1931 1941 Nederlandse fascistische partij die door de nazi's in 1941 werd gedwongen om op te gaan in de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB).
Nationaal-Socialistische Beweging NSB Anton Mussert 1931 1945 Verboden aan het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij RSAP Henk Sneevliet 1935 1940 Werd aan het begin van de Tweede Wereldoorlog opgeheven. Ging tijdens de oorlog door als het Marx-Lenin-Luxemburg-front, een communistische verzetsbeweging. Sneevliet en de andere leiders werden in 1942 door de nazi's vermoord op de Leusderheide. Negen andere leden kwamen om in concentratiekamp Vught.
Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog (1940-1945)
Nederlandse Bellamypartij NBP Jan Horsmeijer 1945 1947 Leden verlieten de partij voor de Vooruitstrevende Partij voor de Wereldregering (VPvW).
Katholieke Volkspartij KVP Carl Romme 1945 1980 Opgegaan in het Christen-Democratisch Appèl (CDA).
Partij van de Vrijheid PvdV Dirk Stikker 1946 1948 Opgegaan in de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD).
Protestantsche Unie PU Jan Krijger 1946 1988 Onduidelijk
Vooruitstrevende Partij voor de Wereldregering VPvW L.B. van den Muyzenberg 1947 1952 Opgegaan in de Socialistische Unie (SU).
Katholiek Nationale Partij KNP Charles Welter 1948 1955 Opgericht als partij tegen de Indonesische onafhankelijkheid. Onder druk van bisschoppen uit de Rooms-Katholieke Kerk opgegaan in de Katholieke Volkspartij (KVP).
Oude SDAP 1946 1951 Democratisch socialistische partij die het niet ermee eens was dat de SDAP was opgegaan in de Partij van de Arbeid (PvdA). Uiteindelijk opgegaan in de Socialistische Unie (SU).
Revolutionair Communistische Partij RCP Sal Santen, Pieter van ’t Hart & Herman Drent 1945 1952 Trotskistische politieke partij. Uiteindelijk na de Vierde Internationale opgeheven, waarbij Trotski aan trotskisten opriep om lid te worden van grotere, bestaande linkse politieke partijen.
Gereformeerd Politiek Verbond GPV Floris Adriaan den Boeft 1948 2003 Opgericht door leden van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt die na de Vrijmaking niet meer op de ARP konden/wilden stemmen. Samen met de Reformatorische Politieke Federatie (RPF) opgegaan in de ChristenUnie.
Socialistische Unie SU Carlos Pronk 1950 1957 Opgegaan in de Pacifistisch-Socialistische Partij (PSP).
Boerenpartij Hendrik Koekoek 1959 1981 Uit elkaar gevallen toen bleek dat leden een extreemrechtse achtergrond hadden en boer Koekoek zijn pony's verwaarloosde.
Pacifistisch-Socialistische Partij PSP Henk van Steenis, Henk Lankhorst & Gerard Slotemaker de Bruine 1957 1991 Opgegaan in GroenLinks.
Politieke Partij Radikalen PPR Pieter Bogaers, Jacques Aarden, Paul Janssen, Annie Kessel & Harry van Doorn 1968 1991 Afsplitsing door progressieve leden van de Katholieke Volkspartij (KVP). Opgegaan in GroenLinks.
Nederlandse Middenstandspartij NMP Martin Dessing, Ab te Pas & H. Kamping 1970 2002 Onduidelijk
Rooms Katholieke Partij Nederland RKPN Tine Cuijpers-Boumans 1970 1985 Afsplitsing door conservatieve leden van de Katholieke Volkspartij (KVP). Hield op te bestaan omdat de partij weinig stemmen kreeg.
Kommunistiese Eenheidsbeweging Nederland KEN Nico Schrevel & Daan Monjé 1970 1981 Maoïstische afsplitsing van de Communistische Partij van Nederland (CPN). Opgegaan in de Socialistische Partij (SP).
Democratisch Socialisten '70 DS'70 Frans Goedhart, Jan van Stuijvenberg, Henk Pors & Fred Polak 1970 1983 Afsplitsing door PvdA-leden die het niet eens waren met de koers van Nieuw Links. Hield op te bestaan toen de partij al haar zetels kwijtraakte.
Reformatorische Politieke Federatie RPF C.J. Smits & G. Broere 1975 2003 Opgericht door gereformeerden die tegen de fusie van de Anti-Revolutionaire Partij (ARP), de Christelijk-Historische Unie (CHU) en de Katholieke Volkspartij (KVP) tot het Christen-Democratisch Appèl (CDA) waren. Samen met het Gereformeerd Politiek Verbond (GPV) opgegaan in de ChristenUnie.
Evangelische Volkspartij EVP 1981 1991 Afsplitsing door progressieve leden van het Christen-Democratisch Appèl (CDA). Opgegaan in GroenLinks.
Centrumpartij CP Henry Brookman 1980 1998 In 1998 door de rechter ontbonden vanwege discriminatie.
Centrum Democraten CD Hans Janmaat 1984 2002 Afsplitsing van de Centrumpartij. Na de dood van Janmaat opgehouden te bestaan.
Algemeen Ouderenverbond/Unie 55+ Martin Batenburg, Dick Schakelaar & J.L. Velthuis 1994/1992 1998 Opgehouden landelijk te bestaan vanwege het lage aantal stemmen. Deels opgegaan in de Verenigde Seniorenpartij, maar de partij bestaat in sommige gemeenten nog wel.
Lijst Pim Fortuyn LPF Pim Fortuyn 2002 2008 Kreeg na de moord op Pim Fortuyn steeds minder stemmen.
Leefbaar Nederland LN Jan Nagel & Henk Westbroek 2002 2008 Geldproblemen, boetes voor het niet-betalen van rekeningen.
Lijst-Ratelband Emile Ratelband 2002 2003 Weinig stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2003.
Islamdemocraten ID 2006 2021 Opgegaan in DENK.
Democratisch Politiek Keerpunt DPK Hero Brinkman 2012 2012 Trots op Nederland (TON) verbrak de samenwerking met Hero Brinkman, waardoor er ook een einde kwam aan het DPK.
NIDA Nourdin El Ouali 2013 2021 Afsplitsing van GroenLinks. Opgegaan in DENK.
VoorNederland VNL Louis Bontes & Joram van Klaveren 2014 2017 Afsplitsing van de Partij voor de Vrijheid (PVV). Weinig stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
Nieuwe Wegen Jacques Monasch 2016 2018 Afsplitsing van de Partij van de Arbeid (PvdA). Weinig stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
GeenPeil Bas Nijman 2016 2018 Weinig stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
Partij voor de Toekomst PvdT Henk Krol, Femke Merel van Kooten-Arissen & Henk Otten 2020 2020 Afsplitsing van 50PLUS en de Partij voor de Dieren (PvdD), en samenwerking van de afsplitsers met de Groep-Otten. Hield op te bestaan nadat Femke Merel van Kooten-Arissen (oud-PvdD) de partij verliet.
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Lijst_van_politieke_partijen_in_Nederland&oldid=831140"