Limburgs: verschil tussen versies
k (→Enkele woorden uit het Limburgs: typos fixed: nae → naë) |
|||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | Het '''Limburgs''' is een [[streektaal]] en/of [[dialect]]. Het is een [[Germaanse taal]] en is dus verwant met onder andere het [[Nederlands]], [[Duits]] en [[Zweeds]]. |
+ | Het '''Limburgs''' is een [[streektaal]] en/of een groep onderling sterk verwante [[dialect]]en. Het is een [[West-Germaanse taal]] en is dus verwant met onder andere het [[Nederlands]], [[Duits]] en [[Zweeds]]. Het Limburgs heeft zowel met het Nederlands als met het Duits veel woorden gemeenschappelijk. Een belangrijk kenmerk is dat waar veel woorden in het Nederlands een ''-k'' hebben, dit in het Limburgs (net als in het Duits) een ''-ch-'' is (bijv. ''ik'' › ''ich). |
| − | Het Limburgs wordt gesproken in delen van |
+ | Het Limburgs wordt vooral gesproken in delen van twee provincies, namelijk [[Limburg (Nederland)|Nederlands]] en [[Limburg (België)|Belgisch]] Limburg. In Nederlands Limburg wordt het gesproken tot net boven [[Venlo]], in Belgisch Limburg vooral in het oosten van die provincie. Ook in een heel klein deel van de Duitse deelstaat [[Noordrijn-Westfalen]], vlak over de grens met Nederland, wordt nog een soort Limburgs gesproken. |
| + | |||
| + | Op 19 maart 1997 werd het Limburgs in het [[Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden]] officieel erkend als streektaal. Het Limburgs heeft geen officiële standaardvorm. Eind jaren negentig is wel er een voorstel gedaan tot invoering van een ''Algemeen Geschreven Limburgs'', dat echter geen ingang heeft gevonden. |
||
==Enkele woorden uit het Limburgs== |
==Enkele woorden uit het Limburgs== |
||
Versie van 25 apr 2023 13:36
Het Limburgs is een streektaal en/of een groep onderling sterk verwante dialecten. Het is een West-Germaanse taal en is dus verwant met onder andere het Nederlands, Duits en Zweeds. Het Limburgs heeft zowel met het Nederlands als met het Duits veel woorden gemeenschappelijk. Een belangrijk kenmerk is dat waar veel woorden in het Nederlands een -k hebben, dit in het Limburgs (net als in het Duits) een -ch- is (bijv. ik › ich).
Het Limburgs wordt vooral gesproken in delen van twee provincies, namelijk Nederlands en Belgisch Limburg. In Nederlands Limburg wordt het gesproken tot net boven Venlo, in Belgisch Limburg vooral in het oosten van die provincie. Ook in een heel klein deel van de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, vlak over de grens met Nederland, wordt nog een soort Limburgs gesproken.
Op 19 maart 1997 werd het Limburgs in het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden officieel erkend als streektaal. Het Limburgs heeft geen officiële standaardvorm. Eind jaren negentig is wel er een voorstel gedaan tot invoering van een Algemeen Geschreven Limburgs, dat echter geen ingang heeft gevonden.
Enkele woorden uit het Limburgs
Een paar Limburgse woorden en hun vertaling naar het Nederlands:
- allegaal/allelein/tótmem: om het even.
- 't Belsj: België
- breer: poort
- dao: daar
- gans: helemaal
- gezèt: krant, gazet
- graaf: berm
- hie: hier
- Hóllènjer: Hollander
- Hóllesj: de Nederlandse taal
- hömme: hemd
- huuj: vandaag
- kalle: praten
- kan(z)jel: dakgoot
- de koel: de mijn(en) (van kolen)
- koealèf: moestuin
- krevat: stropdas
- moos: kool (groente, gruuen moos: groene kool)
- naë/nein (spreek uit: n-ei-n, niet n-ai-n): Nee
- oetkieke: uitkijken
- poor: prei
- Pruusj: Duitser
- sjaegele: slingeren, zigzaggen
- sjink: (rauwe) ham
- sjóttelsplak: vaatdoek
- slaon/houwe: slaan
- smiete: werpen, gooien (kennen we in Nederland ook als: smijten]]
- stert: staart (in Gronings - steert)
- ieëker/ömmer: emmer
- ömmer: altijd (van Oud-Nederlands immer)
- ön/ooj: ui
- vreigele/stechele: (be)twisten
- zwaegel: lucifer
Limburgse Wikipedia
Er bestaat een Limburgstalige versie van Wikipedia.
Links
| De eerste versie van deze tekst (of een deel daarvan) is afkomstig van Wikipedia.
De tekst is vrijgegeven onder de CC BY-SA 3.0-licentie. |
| Streektalen in Nederland en Vlaanderen | |||
|---|---|---|---|
| Nederfrankisch en Friso-Frankisch:
Amelands ·
Bildts ·
Brabants ·
Hollands (Utrechts-Alblasserwaards · Zuid-Hollands) ·
Kleverlands ·
Limburgs ·
Oost-Vlaams ·
Stadsfries ·
West-Fries ·
West-Vlaams ·
Zeeuws ·
Zuid-Gelders |
|||