Mineraal
In de geologie en mineralogie is een mineraal of mineraalsoort, simpel gezegd een vaste chemische verbinding.
Van de bekende mineralen is vrij goed bekend wat de chemische samenstelling is en wat de kenmerkende kristalstructuur is die van nature in zuivere vorm voorkomt.
Veel mineralen zijn belangrijk voor mens, plant en dier. De chemische elementen die er met scheikunde uitgehaald kunnen worden, kunnen op veel gebieden gebruikt worden. Soms zijn de mineralen een belangrijk voedingssuplement en zitten deze in bijvoorbeeld sportdranken. Andere mineralen, of chemische elementen daaruit, kunnen juist heel giftig zijn. Bij de meeste beschijvingen van de chemische elementen uit het Periodiek Systeem die aanwezig zijn in mineralen, worden voorbeelden gegeven uit welk mineraal het chemische element afkomstig kan zijn.
Mineralen zijn zeg maar bijzondere gesteenten. Ze moeten de volgende eigenschappen hebben om mineraal genoemd te mogen worden:
- Het moet een van nature voorkomende substantie zijn die is gevormd door natuurlijke geologische processen , op aarde of andere buitenaardse lichamen.
- Het moet in zijn natuurlijke voorkomen een vaste stof zijn. Een belangrijke uitzondering op deze regel is natuurlijk kwik. Water en kooldioxide worden niet als mineralen beschouwd, hoewel ze vaak worden aangetroffen als insluitsels in andere mineralen; maar waterijs wordt wel als een mineraal beschouwd.
- Het moet een goed beschreven kristallografische structuur hebben. Met eigenschappen als: kristalvorm, hardheid en mate van splitsing.
- Het moet een vrij goed beschreven chemische samenstelling hebben.
De International Mineralogical Association heeft deze eisen opgesteld.
Ertsen zijn mineralen met een hoge concentratie (hoeveelheid) van een bepaald element, meestal een metaal. Voorbeelden zijn cinnaber (HgS), een erts van kwik; sfaleriet (ZnS), een erts van zink; cassiteriet (SnO2 ), een erts van tin; en colemaniet, een erts van het element boor.
Edelstenen zijn mineralen met een hoge sierwaarde en onderscheiden zich van niet-edelstenen door hun schoonheid en duurzaamheid. Er zijn ongeveer 20 minerale soorten die als edelsteen-mineralen genoemd kunnen worden, en die ongeveer 35 van de meest voorkomende edelstenen vormen. Edelsteen-mineralen zijn vaak aanwezig in verschillende variëteiten (variaties), en dus kan één mineraal verschillende edelstenen vertegenwoordigen; bijvoorbeeld robijn en saffier zijn beide een zogeheten korund (Al2O3 ), een aluminium-oxide.
Voorbeelden van mineralen
A
B
D
E
G
H
K
M
P
R
S
Verder staan bij bijna alle chemische elementen de mineralen genoemd en afgebeeld waar ze uitgehaald worden. Voor een volledige lijst van mineralen kijk op Wikipedia.