Sint-Pietersgasthuis Culemborg

Het Sint-Pietersgasthuis is gebouwd in Culemborg. In welk jaar het is gebouwd is niet duidelijk, maar het gasthuis staat er al sinds 1386. In 1420 werd het huis afgebrand en in 1421 werd het weer herbouwd. Nu wonen er mensen in het huis.

Ziekenhuis

Het Sint-Pietersgasthuis werd vroeger gebruikt als een ziekenhuis. Je kan het zelfs het eerste ziekenhuis van Culemborg noemen. Mensen die ziek waren kwamen hierheen om weer beter te worden. Als je heel erg ziek was en bijvoorbeeld de pokken had ging je naar een speciale kamer: de Pockkamer. Je kon ook naar dit ziekenhuisje gaan als je een reiziger bent. Dan moesten de mensen eerst weten of je niet ziek bent. Als reiziger bleef je er ook vaak een aantal dagen. Maar eigenlijk was het ziekenhuis helemaal niet goed, want veel zieken wisten niet welke ziekte ze hadden. De zieke met een erg besmettelijke ziekte lag naast iemand met koorts en daardoor kon degene met koorts ook die erge ziekte krijgen.Ook gaven ze onderdak aan ‘provenciers’. Dat waren meestal mannen, die in het huis eten en inwoning krijgen. Ze mochten hier dus wonen op voorwaarde dat als ze dood gingen, het Sint-Pietersgasthuis hun bezittingen kreeg.

Gasthuis

Na 1587 werden er geen zieken meer opgenomen. Ze gaven wel geld aan de zieken voor een chirurg of medicijnen. Het huis werd nu gebruikt als een gasthuis. Reizigers konden hier verblijven, maar ook oude mensen en daklozen. Hier konden de mensen dan overnachten of langer verblijven.

19de eeuw

In 1859 werd Culemborg uitgeroepen tot ongezondste stad van Gelderland. De mensen dachten dat bier de mensen gezond hield. Ze wisten wel dat bier invloed had op de mens, maar ze wisten niet dat honger, slechte woonomstandigheden of lang werken ook oorzaken waren van ongezond zijn. In 1860 werd er een onderzoek gedaan over arme mensen en de uitslag was dat de arme echt een ziekenhuis nodig had. Sinds toen werd het Sint-Pietersgasthuis weer gebruikt als ziekenhuis.

Jan van Cuijk

Jan van Cuijk was een zoon van de heer Wenemar Cuijk en Aleydis de Cocq van Opijnen. Wenemar had ook nog een andere zoon. Hij heette Jan VI van Cuijk. Jan van Cuijk verbleef tot 1411 aan het hof van de hertog van Gelre. De zus van Jan was getrouwd met Willem van Gelre. In 1411 bouwde Jan zijn carrière uit in Culemborg. Hier was hij gasthuismeester van het Sint-Pietersgasthuis, schepen en burgemeester, veel grote rollen dus.

Jan van Cuijk kreeg uit zijn eerste huwelijk met een onbekende vrouw uit de Arkel familie een zoon. Zijn naam was Jan jr. Daarna trouwde hij met Gerarda Hermansdr. Doys van Leeuwen. Uit dat huwelijk kreeg hij, voor zover men weet, geen kinderen.

Het Sint-Pietersgasthuis nu

In de jaren 80 was het pand van de gemeente geworden en al gauw werd het vernieuwd. Het zijn nu twee woonhuizen geworden.

Sinds 2002 wonen Saskia en Marco Stevens met hun zoon Bas in het voorste gedeelte van het huis, dat nu vier kamers heeft. Ook het echtpaar vindt het speciaal dat hun huis zo oud is. Een paar dingen in het huis zijn niet veranderd, zoals de nisjes (een inham in de muur), enkele kamers en de oude open haard. Omdat het Pietersgasthuis bij de Culemborgse stadswandeling hoort, staan er nog weleens groepen mensen bij hun huis.

Bij buurvrouw Gerda Blok die sinds 1996 in het achterste gedeelte van het huis woont, is niets meer hetzelfde als vroeger. Alleen de huiskamerramen aan de Achterstaat-zijde lijken op de ingang voor paard en wagen.