The Prelude

Portret van Wordsworth door de schilder Benjamin Robert, 1842

The Prelude is een lang autobiografisch gedicht van de Engelse dichter William Wordsworth. Het wordt beschouwd als zijn meesterwerk en een hoogtepunt uit de Engelse romantische literatuur. Het gedicht van ca. 8000 versregels is geschreven in blank vers (zonder rijm) en volgt de ontwikkeling van Wordsworths geest en zijn ervaringen van kindertijd tot volwassenheid, Wordsworth onderzoekt doorheen het gedicht zijn persoonlijke groei als mens en dichter en besteedt veel filosofische overpeinzingen aan zijn relatie met de natuur.

Wordsworth bedoelde The Prelude als inleiding op een groter werk, een filosofisch en autobiografisch epos getiteld "The Recluse", dat hij echter nooit voltooide. The Prelude werd voor het eerst postuum gepubliceerd in 1850 door zijn weduwe Mary. Die laatste versie van het gedicht werd uitgegeven in veertien 'books' (delen). De thema's van het gedicht zijn onder meer de relatie tussen de natuur en de menselijke geest, de kracht van het geheugen en de spirituele verbinding tussen individuen en de natuurlijke wereld.

Drie gedrukte versies

1. De versie van 1799, "The Two-Part Prelude" genoemd, is met twee delen de kortste en oudste versie die Wordsworth schreef in de periode 1798-1799.
2. De versie van 1805, die dertien boekdelen telt, werd gevonden en in 1926 gedrukt door Ernest de Sélincourt. Jan Kuijper vertaalde deze versie als eerste in 2020 in het Nederlands.
3. De versie van 1850 telt veertien boekdelen en werd kort na de de dood van Wordsworth gepubliceerd.

Om een idee te geven van Wordsworths stijl en thematiek, volgen hierna de beginregels van deze laatste versie. Merk op dat elke versregel, ook in vertaling, vijf heffingen telt (jambische pentameter) en dat de regels niet rijmen (blank vers).

De dichter komt terug naar het platteland na een lang verblijf in een grote stad en geniet van zijn verbondenheid met de natuur:

O there is blessing in this gentle breeze,

A visitant that while it fans my cheek

Doth seem half-conscious of the joy it brings

From the green fields, and from yon azure sky.

Whate'er its mission, the soft breeze can come

To none more grateful than to me; escaped

From the vast city, where I long had pined

A discontented sojourner: now free,

Free as a bird to settle where I will.

(William Wordsworth, The Prelude van 1850)

O, er is zegen in die zachte bries,

als een bezoeker die mijn wangen streelt,

alsof hij weet dat hij mij vreugde brengt

van groene velden en gindse azuren lucht.

Wat ook zijn missie is, die zachte bries

vindt niemand dankbaarder dan ik, vluchteling

uit de grote stad, waar ik zo lang

gekweld en ontevreden verbleef, nu vrij,

vrij als een vogel te huizen waar ik wil.

(vertaling: Jules Grandgagnage, 2023)

Bron

• Nederlandse vertalingen uit The Prelude van 1850 (vertaling door Jules Grandgagnage)