Turkije

turkije

Basisgegevens Officiële landstaal Turks Hoofdstad Ankara Regeringsvorm Republiek Staatshoofd president Abdullah Gül Regeringsleider premier Recep Tayyip Erdoğan Oppervlakte 783.562 km² [1] (1,3% water) Inwoners 67.803.927 (2000)[2] 76.805.524 (2009)[3] (98/km² (2009)) Overige Motto Egemenlik, kayıtsız, şartsız milletindir Volkslied İstiklâl Marşı (Onafhankelijkheidslied) Munteenheid Turkse lira (TL) UTC +2 (zomers: +3) Nationale feestdag 29 oktober Web | Code | Tel. .tr | TUR | 90 Voorgaande staten Ottomaanse Rijk Republiek Hatay 1922 (Val Ottomaanse Rijk) 1939 (Rellen tussen Turken en Arabieren) Topografie

Portaal Turkije Portaal Landen & Volken Turkije, officieel de Republiek Turkije ( Türkiye Cumhuriyeti (info·uitleg)), is een transcontinentale staat, die zowel in Azië als in Europa ligt. Turkije is een democratische rechtsstaat en een parlementaire republiek met een president aan het hoofd. De hoofdstad en de regeringszetel van het land is Ankara. Het oudste en westelijke deel van de grootste stad Istanboel, en het gebied ten westen daarvan ligt in Europa. Het Aziatische en het Europese deel worden gescheiden door de Dardanellen, de Zee van Marmara en de Bosporus, die gezamenlijk de Middellandse Zee met de Zwarte Zee verbinden. Turkije wordt begrensd door Bulgarije, Griekenland, Georgië, Armenië, Azerbeidzjan, Iran, Irak en Syrië. Turkije heeft in totaal 6530 km kustlijn. Het land ligt voor het grootste deel in Azië, op het schiereiland Anatolië tussen de Middellandse Zee en de Zwarte Zee, echter om politieke en culturele redenen wordt het dikwijls tot Europa gerekend. Turkije is lid van de G20, een groep die de 20 belangrijkste economieën van de wereld bij elkaar brengt. Turkije is mede-oprichter van de Verenigde Naties, de Organisatie van de Islamitische Conferentie, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa. Het is ook een lid van de Raad van Europa sinds 1949 en lid van de NAVO sinds 1952. Sinds 2005 onderhandelen Turkije en de Europese Unie over toetreding van Turkije tot de EU. Volgens de CIA is Turkije een van de 34 ontwikkelde landen [4] en de VN classificeert Turkije als een land met een hoge menselijke ontwikkeling.[5] Volgens veel wetenschappers is Turkije een regionale macht met veel invloed in Centraal-Azië en Oost-Europa.[6] Inhoud [verbergen] 1 Etymologie 2 Geschiedenis 3 Actuele ontwikkelingen 3.1 Mogelijke toetreding tot de Europese Unie 4 Demografie 4.1 Geschiedenis van de demografie in Anatolië 4.2 Verval Ottomaanse Rijk 4.3 Natiestaat Turkije 4.4 Huidige inwoners van Turkije 4.5 Taal 4.6 Religie 5 Bestuurlijke indeling 6 Fysische geografie 6.1 Fysieke kenmerken 6.2 Geologie 6.3 Klimaat en landschap 6.4 Flora en fauna 7 Cultuur 7.1 Muziek 7.2 Gastronomie 7.3 Architectuur 7.4 Cinema 7.5 Tapijten & Textiel 7.6 Feest- en gedenkdagen 8 Sport 9 Defensie 10 Politiek 11 Buitenlandse relaties 12 Economie 13 Toerisme 14 Vervoer en verkeer 15 Zie ook 16 Externe links 17 Bronnen, noten en/of referenties Etymologie

De naam van Turkije, Türkiye in het Turks, is te verdelen in twee woorden: Türk, betekent "sterk" in het Oudturks en duidt meestal de inwoners van Turkije of een lid van de Turkse volkeren aan,[7] een latere vorm van "Tu-kin", een naam gegeven door de Chinezen aan de bewoners ten zuiden van de Altajgebergte van Centraal-Azië al in het jaar 177 v.Chr.; en het abstracte achtervoegsel -iye (afgeleid van het Arabische achtervoegsel -iyya, maar het wordt ook geassocieerd met het middeleeuws Latijnse achtervoegsel -ia in Turchia, en het Byzantijns Griekse achtervoegsel -ία in Τουρκία), dat "eigenaar" of "gerelateerd aan" betekent. Het eerste geregistreerde gebruik van de term "Türk" of "Türük" als een endoniem is geattesteerd in de Orchoninscripties van de Göktürken van Centraal-Azië (ca. 8e eeuw v.Chr.).[8]

Zie Benaming van Turkije voor een lijst van de naam Turkije in andere talen.

Geschiedenis

De Bibliotheek van Celsus in Efeze

Zie ook de hoofdartikelen: Ottomaanse Rijk (tot 1921), Geschiedenis van Turkije (na 1921) en Turkse onafhankelijkheidsoorlog (1920-1923)

Het Turkije van vóór de komst der Turken wordt doorgaans Klein-Azië of Anatolië genoemd. Anatolië heeft een voorgeschiedenis die vele duizenden jaren teruggaat, waarin volkeren als Hettieten, Frygiërs, Lydiërs, Urarteërs, Armeniërs en Grieken een grote rol hebben gespeeld. In de 2e eeuw v.Chr. kwam Anatolië in de invloedssfeer van het Romeinse Rijk. Anatolië was de eerste provincie van het Romeinse Rijk waar een groot deel van de bevolking overging tot het christendom. Toen het westelijk deel van het Romeinse Rijk in verval raakte (omstreeks 400 na Chr.), werd Anatolië deel van het Oost-Romeinse of Byzantijnse Rijk, met Constantinopel als hoofdstad.

De Chora-kerk in Istanboel, een van de mooiste Byzantijnse kerken. In die periode maakte de reeds eerder begonnen hellenisering grote vooruitgang. Het gebied werd grotendeels Griekstalig, met uitzondering van het oostelijke deel waar de Koerden en Armeniërs hun eigen taal behielden. De Turken in het huidige Turkije zijn de afstammelingen van Oghuz-stammen die vanuit Centraal-Azië Anatolië hebben veroverd. In 1071 versloeg de Seltsjoekse leider Alp Arslan de Byzantijnse keizer Romanus IV in de Slag bij Manzikert. Dit resulteerde in de stichting van een Seltsjoeks sultanaat rond de stad Iconium. In 1176 deed de Byzantijnse keizer Manuel I een laatste poging om de in Centraal-Anatolië gevestigde Seltsjoeken te onderwerpen, maar zijn leger leed in de Slag bij Myriokephalon een zware nederlaag. Toen de kruisvaarders in 1204 Constantinopel veroverden, raakte het Byzantijnse Rijk zodanig verzwakt, dat in de komende eeuw vrijwel geheel Anatolië in handen van de Turken viel.

De Seltsjoekse Dubbele-minaret-madrassa in Erzurum (1265) In 1453, ongeveer 200 jaar na de stichting van het Ottomaanse Rijk, veroverden de Turken Constantinopel. Deze stad werd de nieuwe hoofdstad van het Rijk. Dit luidde een periode in van culturele bloei en verovering van en heerschappij over grote delen van het Midden-Oosten, de Balkan en Noord-Afrika. Het Ottomaanse Rijk kende zijn bloeitijd in de zestiende eeuw. Daarna trad het verval langzaam in en heroverden Oostenrijk en Rusland grote delen van het Ottomaanse grondgebied. De macht van de Ottomanen in de Middellandse Zee maakte ook de eerste betrekkingen tussen de Turken en Nederlanders mogelijk. Het Ottomaanse Rijk verkeerde in oorlog met de Heilige Liga waar Spanje deel van uitmaakte. Gezien de gezamenlijke vijand zocht Willem van Oranje contact. Dit deed hij via Josef Nasi, een internationaal bankier die als Sefardische Jood gevlucht was voor de onderdrukkingen in Antwerpen en zich in Istanboel vestigde. Deze betrekkingen dateren vanaf 1571 en schilderijen die uit de 16e eeuw dateren, tonen de Turkse handelaren in de binnensteden die veel invloed hadden in de Nederlandse economie.[9][10]

De Sultan Ahmetmoskee in Istanboel (1609-1616) Tijdens de Eerste Wereldoorlog kozen de Ottomanen partij met Duitsland, Oostenrijk en Bulgarije. Zij verloren de oorlog. De Ottomanen werden teruggedrongen tot hun kerngebied in Anatolië. Tijdens en kort na de oorlog werden diverse bevolkingsgroepen, zoals de Grieken, Armeniërs, Assyriërs gedwongen te verhuizen. Vele Armeniërs kwamen hierbij om het leven. Er woedt thans, 90 jaar na dato, een hevige discussie of er hierbij sprake is van uitlokking en volkerenmoord. Het officiële Turkse standpunt is dat er bij elke bevolkingsgroep tijdens de Eerste Wereldoorlog in Anatolië slachtoffers vielen en geen ervan heeft exclusiviteit ten aanzien van genocide. Buiten Turkije wordt het echter algemeen gezien als volkerenmoord. Het Sykes-Picotverdrag (1916) en het Verdrag van Sèvres (1920) regelden de verdeling van het Ottomaanse Rijk onder de overwinnaars. Omdat dit laatste verdrag feitelijk het einde van een Turkse staat in Anatolië inhield[11] werd het door de Turken niet geaccepteerd. Het westelijk deel van Anatolië werd Grieks, zuidelijke delen kwamen onder Italiaanse, Britse en Franse controle. Voor de Turken was slechts het noordelijk deel gereserveerd. De Turken namen het daarom in de Turkse onafhankelijkheidsoorlog op tegen de geallieerden. Het was de legerleider Mustafa Kemal (die later de naam Atatürk aan zou nemen) die een bepalende rol speelde. Hij tekende ook de Vrede van Lausanne (1923), die een eind maakte aan de oorlog en de grenzen van het nieuwe Turkije vastlegde. Hij stichtte op 29 oktober 1923 de Republiek Turkije. Mustafa Kemal lanceerde hierna zijn politieke visie, het kemalisme geheten, die Turkije moest moderniseren. Zijn hervormingen waren een radicaal vervolg op de Tanzimat-periode in de 19e eeuw, waarin de Islamitische rechtspraak (Sharia) al grotendeels was ontmanteld (1858) en alle burgers aan elkaar gelijk werden gesteld ongeacht religie of etniciteit. De hervormingen van Ataturk echter gingen veel verder; hij schafte het kalifaat af en maakte van Turkije een streng seculiere staat naar Frans model (zie Laïcisme). Ook verving hij officieel het Arabische schrift met het Latijns, een hervorming die in 1862 ook al was voorgesteld tijdens de Tanzimat periode, door Ottomaans staatsman Münuf Pasha. Het Latijns schrift was feitelijk al in gebruik in een groot deel van de Turkstalige wereld, met name in Centraal-Azië, hoewel dit werd onderdrukt en uiteindelijk verboden door Stalin. Veel traditionele kledingstukken werden verboden, moderne werden verplicht, en ook de hoofddoek in openbare ruimtes was niet langer toegestaan.

Roosevelt, İnönü en Churchill op 4-6 december, 1943 Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef Turkije lange tijd neutraal omdat eerdere oorlogen (bijvoorbeeld Balkanoorlogen en een jaar later de Eerste Wereldoorlog) het veel ellende en leed hadden bezorgd. Achter de schermen verschaften de Turken echter inlichtingen aan Duitsland in ruil voor Duitse steun aan het Pan-Turkisme, wat neer kwam op de Duitse belofte voor onafhankelijkheid van Turkse republieken in Rusland na de overwinning op dit land. In de Balkan en de Kaukasus dienden ook enkele tienduizenden Turkse en Azerbeidzjaanse soldaten in locale SS afdelingen. Tegelijkertijd was Turkije tijdens de oorlog een springplank naar Israël voor honderdduizenden Joden die uit Oost-Europa waren gevlucht. De Turkse regering wist via haar ambassades in de door Duitsland bezette gebieden ook enkele duizenden Joden te redden; een bewijs dat de persoon in kwestie afstamde van een uit Turkije gemigreerde Jood was voldoende om een Turks paspoort te verkrijgen en in sommige gevallen nog van de deportatietrein af gehaald te worden. In februari 1945 verklaarde Turkije - voornamelijk symbolisch - Duitsland en Japan de oorlog. In 1952 traden Turkije en Griekenland tegelijkertijd toe tot de NAVO. Hierdoor kreeg de NAVO toezicht op de Bosporus, een belangrijke scheepvaartroute voor de Russen. In 1960, 1971 en 1980 pleegde het leger een staatsgreep. Na enkele jaren militair bestuur kwam er steeds weer een civiele regering. De staatsgreep van 1980 werd niet geaccepteerd door de Raad van Europa en de EG en leidde tot schorsing van het lidmaatschap van de Raad van Europa en schorsing van het associatieverdrag met de EG. In 1960 werd tussen Turkije, Engeland en Griekenland een garantieverdrag gesloten omtrent het eiland Cyprus, dat tot dan toe aan de Britten toebehoorde maar door etnische spanningen in een staat van onrust verkeerde. Dit verdrag stond militair ingrijpen toe als de status quo die tijdens de onafhankelijkheid in 1959 was afgesproken, ondermijnd werd. In dat verdrag werd onder meer bepaald dat Cyprus zich niet mocht binden of aansluiten bij andere staten (artikel I [12]). Conform artikel IV [12] was dan ingrijpen toegestaan. In 1974 vielen Turkse troepen op grond van het dit Garantieverdrag het noorden van Cyprus binnen na een coup van Nicos Sampson, die de leiding had van een door de Griekse junta gesteunde rebellenorganisatie EOKA. Het doel van de EOKA was de Enosis, aansluiting van het gehele eiland bij Griekenland. De coup van Sampson was voor de Turkse legerleiding de directe aanleiding. Het eiland verkeerde echter ook al geruime tijd in staat van burgeroorlog, regelmatig werden aanslagen gepleegd waarbij veel Turken en Grieken omkwamen. Na de interventie van het Turkse leger keerde de rust op het eiland terug, maar uiteindelijk resulteerde het wel in de scheiding van het eiland in een Grieks- een Turks-Cypriotische republiek. Ook ontstond na de Turkse inval een stroom van vluchtelingen van noord naar zuid en omgekeerd. Veel Grieken en Turken moesten hun huizen verlaten en kunnen sindsdien geen aanspraak maken op hun bezittingen. De Turks-Cyprioten zijn daarnaast in de situatie terechtgekomen dat alleen Turkije hun soevereiniteit erkent. Verder erkende enkel Pakistan tijdelijk officieel de Turkse Republiek Noord-Cyprus. Enkele andere Turkstalige landen hebben wel economische en culturele relaties met Noord-Cyprus.[13][14][15] Ze hebben echter, mogelijk vanwege internationale druk of eigen separatistische problemen, nooit openlijk de Turkse regering erkend. Rusland heeft aangeboden Turks-Cyrpus te erkennen als Turkije de onafhankelijkheid van Zuid-Ossetië en Abchazië erkent.[16] Sinds 1980 strijden de separatistische Koerden in Oost-Turkije voor (gedeeltelijke) autonomie. Turkije erkent hun cultuur wel maar separatisme is verboden. Koerdisch onderwijs werd niet door de staat verzorgd[bron?] totdat rebellenleider Abdullah Öcalan opgepakt werd door de Turkse commando's in Kenia. Lange tijd werd zelfs het gebruik van de Koerdische taal verboden[bron?]. De Koerdische groepering PKK (Partiya Karkeren Kurdistane) - Arbeiders Partij Koerdistan) voerde jarenlang een guerrilla, maar na de arrestatie van hun leider Öcalan is de guerrilla geluwd. Op 4 april 2002 besloot de partij de gewapende strijd op te geven, maar deze werd enkele maanden later alweer opgepakt.[17] Deze organisatie is als een terroristische groepering aangeduid onder andere in de Europese Unie, de Verenigde Staten, de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie en Turkije. Sinds 2002 is in Turkije de partij AKP aan de macht met premier Recep Tayyip Erdoğan. Sinds 3 oktober 2005 onderhandelen Turkije en de Europese Unie over mogelijke toetreding van Turkije tot de EU. Actuele ontwikkelingen

Obama ontmoet de ministers van Buitenlandse Zaken van Turkije, Armenië en Zwitserland in Istanboel in 2009 In de jaren voorafgaande aan 2001 beleefde de Turkse economie een grote crisis met torenhoge inflatie. Naast economische en monetaire hervormingen waren het de terroristische aanslagen op 11 september 2001 die het land er weer bovenop brachten: als enige NAVO-land met een overwegend islamitische bevolking werd Turkije plotseling van geopolitiek belang als intermediair tussen het Westen en de islamitische wereld, en kreeg daarom aanmerkelijke financiële steun. Als tegenprestatie speelde Turkije een leidende rol in de vredesmacht in Afghanistan. Maar ook de binnenlandse politiek van Kemal Dervis, superminister van Economie en Financiën, speelde een niet te onderschatten rol, hij liberaliseerde in rap tempo de Turkse economie wat tot gevolg had dat Turkije tussen 2002 en 2008 een van de snelst groeiende economieën ter wereld kende. In 2009 raakt de Koerdische kwestie in een stroomversnelling. Er zijn hervormingsstappen gezet om de rechten van de Koerdische minderheid te verbeteren. Deze hebben vooral betrekking op de Koerdische taal. Zo wordt het toegestaan om op universiteiten in het Koerdisch te onderwijzen en mogen dorpen de oorspronkelijke Koerdische naam naast de Turkse naam hanteren. Ook is er een staatszender die 24 uur in het Koerdisch uitzendt en mogen commerciële tv-zenders vooralsnog maximaal vier uur in de week in het Koerdisch uitzenden. Voor radiozenders is dit vijf uur per week[18][19]. Daarnaast zijn enkele Koerdische volksvertegenwoordigers van de inmiddels verboden DTP voor het eerst uitgenodigd voor politieke buitenlandse reizen. Ook zijn er politieke toespraken gehouden in het Koerdisch.[20] De PKK-leider Öcalan speelt hier op in door vanuit de gevangenis een 'roadmap to peace' te schrijven[21], dat niet wordt vrijgegeven door de Turkse overheid. In 2009 kondigt de PKK aan dat het de gewapende strijd wil opgeven [22] en 'vredesbrigades' de grens over gaat sturen om de democratische oplossing voor het conflict, die de Turkse regering ingezet heeft, te steunen. De eerste brigade, 8 PKK-strijders en 26 Koerdisch-Turkse burgers die in de jaren 90 naar Irak waren gevlucht, steekt op 19 oktober de grens over vanuit Irak en werd door duizenden Turkse Koerden met Koerdische vlaggen ontvangen. De PKK-strijders werden direct na het betreden van Turkse grond vastgezet en vier aanklagers die naar de grens waren gestuurd moesten bepalen of de PKK-strijders schuldig waren aan misdaden en of ze moesten worden gearresteerd.[23][24] Een dag na hun binnenkomst in Turkije werden echter alle PKK-strijders door de rechtbank in vrijheid gesteld [25] Na lange onderhandelingen ondertekenden de Armeense en Turkse ministers van Buitenlandse Zaken op 10 oktober een protocol dat onder andere de normalisering van de relatie tussen Armenië en Turkije omvat, de opening van de grens, en het instellen van een intergouvernementele commissie, die volgens sommige bronnen onderzoek zal gaan doen naar de gebeurtenissen van 1915[26]. In het protocol wordt de Armeense Genocide echter niet of nauwelijks genoemd en er wordt ook niet gesproken over de oplossing van het probleem omtrent Nagorno-Karabach, wat Turkije jarenlang als eis stelde voor de normalisering van de relaties met het buurland[27]. Het akkoord moet nog door de parlementen van beide landen geratificeerd worden. De Turkse premier Recep Tayyip Erdoğan verklaarde echter op de volgende dag van de ondertekening dat het geschil over Nagorno-Karabach alsnog eerst moet worden opgelost voordat het Turkse parlement het akkoord zal goedkeuren[27]. Mogelijke toetreding tot de Europese Unie

Zie Turkije en de Europese Unie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Demografie

Demografie van Turkije tussen 1961 en 2005 Bij het begin van de 20e eeuw telde het gebied dat nu Turkije is 12 miljoen inwoners; dat aantal is nu ruim vervijfvoudigd[28]. In Turkije wonen 76.805.524 (2009) mensen. Geschiedenis van de demografie in Anatolië Anatolië is een van oudst door mensen bewoonde gebieden in de wereld buiten Afrika. Het maakt ook deel uit van Mesopotamië, waar de eerste Indo-Europese en Semitische beschavingen ontstonden. In Turkije ligt zowel de oudst bekende nederzetting als het oudst bekende tempelcomplex ter wereld; respectievelijk Çatal Hüyük en Göbekli Tepe. De eerste volken die hun rijk grotendeels opbouwen in Anatolië zijn onder andere de Hattiërs, Hettieten, Lyciërs en Cariërs. Ook zijn er enkele Semitische volkeren aanwezig zoals de Arameeërs. Vanaf ongeveer 1000 voor Christus worden deze volkeren langzaam verdrongen door Griekse kolonisten aan de kust en Perzische volkeren in het binnenland. De Perzen werden in 334 voor Christus verslagen door Alexander de Grote, waarna ook het binnenland van Anatolië Helleniseerde. In de eerste eeuw na Christus was heel Anatolië ingelijfd in het Romeinse Rijk, dat enkele eeuwen later weer uiteen viel, tegelijk met het ontstaan van enkele Christelijke naties in Anatolië zoals de Armeniers, die al snel worden opgenomen in het Byzantijnse Rijk. Gedurende de middeleeuwen komen steeds meer volkeren naar Anatolië, zoals Arabieren uit het zuiden, Bulgaren vanuit het westen en Turken vanuit het Oosten. De Turkse Seldsjoeken veroveren het grootste gedeelte van Anatolië, op de kust na, die Grieks blijft. Nadat de Mongolen de Seldjoeken hebben verslagen ontstaan vanuit die nieuwe Turkse bevolking in Anatolië enkele rijkjes, waarvan de Osmaanse uiteindelijk de sterkste bleek. Tijdens de eerste eeuwen van het Ottomaanse rijk komen er met name in de kuststeden west-Europese handelaren (waaronder Nederlanders) te wonen en een groot aantal Joodse vluchtelingen uit Spanje en Portugal. In het binnenland van Anatolië veranderd er echter niet veel aan de demografie; pas met de val van het rijk kwam daar verandering in. Verval Ottomaanse Rijk Het verlies van grote delen van haar grondgebied zorgde voor een immense vluchtelingenstroom binnen het Ottomaanse Rijk vanuit de Balkan, de Krim en de Kaukasus richting Anatolië. Miljoenen moslims uit Oost-Europa, naast Turken ook veel Bulgaren, Circassiërs, Tataren, Tsjetsjenen, Tsjerkessen, Bosniërs, Georgiërs en Roma moesten een nieuw leven beginnen tussen de Anatolische bevolking die op dat moment voornamelijk bestaat uit Turken, Grieken, Armeniers en Koerden. Ook arriveren er in die tijd veel vluchtelingen uit Centraal-Azië waar de Turkstalige bevolking werd verslagen door de Russen en Chinezen. Tegelijk verkregen westerse landen bepaalde rechten ten aanzien van Christelijke minderheden in het Ottomaanse Rijk. Rusland veroverd uiteindelijk zelfs oost-Anatolië waarna er ook veel Christelijke kolonisten in met name de Kaukasus komen zoals Duitsers. In de eerste wereldoorlog kiezen sommige Armeense fracties voor de kant van de Russen, die hen onafhankelijkheid beloven, waarna de Turkse legerleiding het besluit nam om de gehele Armeense bevolking uit Anatolië te deporteren. Tegenwoordig zijn door deze Armeense genocide nog maar weinig Armeniers over in Turkije, zo'n honderdduizend. De bevolkingsuitwisseling met Griekenland was de bezegeling van het lot voor de Christelijke bevolking van Turkije. Enkel de Griekse bevolking in Istanbul en ten oosten van Trabzon bleef intact (die laatste was al in de 17e eeuw vrijwillig overgegaan op de Islam). Natiestaat Turkije Na de oprichting van de Republiek Turkije en de bevolkingsuitwisseling met Griekenland bleven twee grote bevolkingsgroepen over in Turkije; de Turken en de Koerden. Tijdens de tweede wereldoorlog vluchtten enkele honderdduizenden Joden uit Oost-Europa naar Turkije. De meesten van hen vertrokken vervolgens naar de Verenigde Staten of Israël. In de tweede helft van de twintigste eeuw komen nog groepen vluchtelingen naar Turkije; met name Turken, Pomakken, Bosniërs, Serviërs, Albaniers uit de Balkan, Russen, Oezbeken, Turkmenen en Tataren uit de Sovjet-Unie, Oeigoeren uit China en in recenter verleden enkele tienduizenden Iraniers en Arabieren. Ook steeds meer west-Europeanen vestigen zich in Turkije, met name in Istanbul en de kustgebieden. Huidige inwoners van Turkije Hiervan zijn 73% Turken, 21% Koerden, 2% Tsjerkessen, 2% Arabieren, 0,5% Lazen, 0,1% Syriërs, 0,06% Armeniërs en 0,01% Abchazen. De Turkse bevolking is relatief jong met 25.5% in de groep 0 tot 15 jaar. Geboortecijfer: 16.62 /1000 (2006) Sterftecijfer: 5.97 /1000 (2006) Onderscheid bevolking naar sekse zuigelingen: 1.05 m/v onder 15 jaar: 1,04 m/v 15-64 jaar: 1,03 m/v Levensverwachting (2006): totale bevolking: 72.62 jaar mannen: 70.18 jaar vrouwen: 75.18 jaar

Taal

Het Turks maakt deel uit van de Turkse talen, een wijdverspreide maar nauw verwante taalfamilie.

Zie Turks, Turkse talen en Turks alfabet voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

In Turkije is Turks (90,5%) de enige officiële taal. Tot de vele minderheidstalen behoren Koerdisch (18,6%), Arabisch (3%), Armeens, Aramees, Zaza(ki), Lazisch, Georgisch, Adyghe, Ladino, Romeyka en andere. Het Turks kwam met de naar het westen trekkende nomaden ongeveer in de tiende eeuw in Klein-Azië. Sinds 1928 wordt het Turks volgens het Latijns alfabet geschreven. Het huidige Turks heeft veel leenwoorden overgenomen uit het Frans, Perzisch en het Arabisch. Tot in het westen van China wordt op de Kaukasus en in Centraal-Azië nog door miljoenen mensen een Turkse taal gesproken. In het oosten van Turkije worden Koerdische dialecten gesproken. Deze waren van met de staatsgreep in 1980 verboden tot 1991, waarna het weer in het openbaar mocht worden gebruikt. In 2009 zijn grote stappen gezet om de rechten van de Koerdische minderheid te verbeteren, zie hiervoor het stukje Turkije Actuele ontwikkelingen Religie

De Sultan Ahmet-moskee in Istanboel.

Dansende derwisjen van de Mevlevi-orde voor de tombe van haar stichter Mevlana in Konya. De Mevlevi-orde is een van de vele orden uit het soefisme.

Het huis van de maagd Maria nabij Efeze, Paus Paulus VI bezocht het huis in 1967 en bevestigde onofficieel de authenticiteit.

Zie Religie in Turkije voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Turkije heeft de staatsgodsdienst afgeschaft in 1928. Vanwege het seculiere karakter van de Turkse staat is in de Turkse grondwet geen verwijzing naar moslims of islam opgenomen. Tevens is er sprake van een controle van de staat over de officiële vorm van islam. Het daartoe al in 1924 in het leven geroepen staatsorgaan is het Directoraat van Godsdienstzaken (Diyanet İşleri Başkanlığı). Personen in overheidsdienst mogen geen uiterlijke religieuze kenmerken tonen. Zo zijn bijvoorbeeld hoofddoeken voor vrouwelijke werknemers in overheidsgebouwen verboden. Sinds 1982 is godsdienstig onderwijs wettelijk onder supervisie en controle van de staat.[29] Turkije behoort tot de landen die missionering belemmeren.[30] De belangrijkste religie in Turkije is de islam, waarvan tot kort geleden officieel 99,8% van de bevolking een aanhanger was. Dit vanwege de automatische registratie door de Turkse overheid. Hieraan is inmiddels een eind gebracht. Recent onderzoek van de Sabanci universiteit wijst er op dat het werkelijke aantal moslims in Turkije iets lager ligt; zo rond de 83 procent. Van hen geeft verder nog ongeveer een derde aan hun geloof niet te belijden. Een klein percentage is Christelijk. Onder Nederlanders van Turkse afkomst worden vergelijkbare percentages waargenomen. De grootste religeuze stroming is het soennisme. Daarnaast hangt een ongeveer 20% van de bevolking het alevitisme aan.[31] Naast de islam erkent de Turkse staat drie andere religies: de Armeens-Orthodoxe Kerk de Grieks-Orthodoxe Kerk en het jodendom, die bij elkaar volgens officiële cijfers 0,2% aanhangers hebben onder de Turkse bevolking.[32] Het werkelijke aantal ligt echter een stuk hoger. Begin twintigste eeuw bedroeg het aantal christenen in het Ottomaanse rijk nog 30% van de bevolking. In de 20e eeuw liep dat aantal sterk terug onder andere doordat het Ottomaanse Rijk in de Balkanoorlogen (1912-1913) grondgebied verloor waar veel christenen wonen en anderzijds door vervolging en emigratie.[33] In de eerste eeuwen was het huidige Turkije een bloeiend kerkelijk gebied onder de leiding van Constantinopel. Het orthodoxe Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel is nog steeds gevestigd in Istanboel. De katholieken van Armeense, Chaldeeuwse, Byzantijnse en Latijnse ritus hebben ieder hun eigen hiërarchie. Sinds 1960 bestaan diplomatieke betrekkingen tussen Turkije en het Vaticaan en in 1966 werd een apostolische nuntiatuur opgericht. In het verleden werd bij de geboorte het geloof automatisch geregistreerd en verplicht vermeld op de identiteitskaart. Sinds 2006 bestaat de mogelijkheid de geloofsgezindheid niet te registreren en het vakje ‘religie’ op de identiteitskaart leeg te laten. Bij uitspraak van 2 februari 2010 is door het Europese Hof voor de Rechten van de Mens bepaald dat het registreren van religie op de identiteitskaart in strijd is met artikel 9 (vrijheid van gedachte, geweten en religie) van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. De huidige Turkse regering streeft er naar om de registratie van religie op de identiteitskaart te verwijderen. Het Turkse leger ziet zich als de hoeder van het gedachtegoed van Mustafa Kemal Atatürk. Bestuurlijke indeling

Zie Regio's van Turkije, Provincies van Turkije en Districten van Turkije voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

Turkije is staatkundig verdeeld in 81 provincies. Deze zijn weer onderverdeeld in 923 districten.

AnkaraKırklareliEdirneTekirdağÇanakkaleBalıkesirBursaYalovaIstanboelKocaeliSakaryaDüzceZonguldakBoluBilecikEskişehirKütahyaManisaİzmirAydınMuğlaDenizliBurdurUşakAfyonIspartaAntalyaKonyaMersinKaramanAksarayKırşehirKırıkkaleÇankırıKarabükBartınKastamonuSinopÇorumYozgatNevşehirNiğdeAdanaHatayOsmaniyeK. MaraşKayseriSivasTokatAmasyaSamsunOrduGiresunErzincanMalatyaGaziantepKilisŞanlıurfaAdıyamanGümüşhaneTrabzonRizeBayburtErzurumArtvinArdahanKarsAğrıIğdırTunceliElazığDiyarbakırMardinBatmanSiirtŞırnakBitlisBingölMuşVanHakkâri Provincies en provinciale hoofdsteden zijn meestal gelijknamig. Uitzonderingen op deze gewoonte zijn de provincies Hatay (hoofdstad: Antiochië), Kocaeli (hoofdstad: İzmit) en Sakarya (hoofdstad: Adapazari). Provincies met de grootste bevolking is Istanbul (12,9 miljoen), gevolgd door Ankara (4,6 miljoen), Izmir (3,8 miljoen), Bursa (2,5 miljoen) en Adana (2,0 miljoen). Naar schatting woont 75,5% van de Turkse bevolking in stedelijke centra. De grootste stad Istanboel is de financiële, economische en culturele hart van het land.[34] Fysische geografie

Satellietbeeld van Turkije

Topografische kaart van Turkije

Noord-Anatolische Breuk en zijn aardbevingen. Op de kaart is duidelijk te zien dat de aardbevingen zich steeds naar het westen bewegen. De vorige grote aardbeving vond maar enkele honderden kilometers ten oosten van Istanboel plaats. Wetenschappers voorspellen dat de volgende grote aardbeving in Turkije waarschijnlijk deze stad zal treffen. Fysieke kenmerken Turkije heeft een oppervlakte van 783.562 km². De Turkse grens heeft een totale lengte van 2627 km, waarvan met Armenië 268 km, Azerbeidzjan 9 km, Bulgarije 240 km, Georgië 252 km, Griekenland 206 km, Iran 499 km, Irak 331 km, Syrië 822 km. De kustlijn is 7200 km lang. Het hoogste punt van Turkije is de berg Ararat, met een hoogte van 5165 m. De hoofdstad Ankara telt 4,1 miljoen inwoners en is daarmee de op een na grootste stad van Turkije; alleen Istanboel met 12,5 miljoen inwoners is groter. Andere steden met meer dan 1 miljoen inwoners zijn İzmir (3,1 miljoen), Bursa (2,1 miljoen) en Adana (1,6 miljoen).

Zie ook de lijst van grote Turkse steden.

Geologie Turkije ligt in een gebied met een complexe tektonische structuur. Het grootste deel van Turkije ligt op de Anatolische Plaat. Deze kleine tektonische plaat zit in het oosten als het ware ingeklemd tussen de naar elkaar toe bewegende Euraziatische en Arabische platen. In het noorden, langs de zuidoevers van de Zwarte Zee, wordt de Anatolische plaat begrensd door de Euraziatische Plaat. Hier loopt de Noord-Anatolische Breukzone. Deze breukzone heeft vele zware aardbevingen veroorzaakt. De begrenzing met de Arabische plaat wordt gevormd door de Oost-Anatolische Breukzone. Dit is de breukzone waarlangs de beving bij Bingöl op 1 mei 2003 zich naar men aanneemt heeft voorgedaan. Als gevolg van de grootschalige bewegingen wordt het Anatolische blok naar het westen gedreven. Dit veroorzaakt niet alleen seismische activiteit in het noorden en in het oosten van Turkije maar ook in het westen, langs de kusten van de Middellandse Zee, waar het aansluit bij de activiteit in Griekenland. Klimaat en landschap Turkije ligt niet alleen cultureel, maar ook qua klimaat op een kruispunt. Het oosten van het land en Centraal-Anatolië bezitten een uitgesproken landklimaat met zeer hete zomers en ijskoude winters waarin zeer veel sneeuw kan vallen. De gebieden langs de Middellandse Zee hebben een mediterraan klimaat terwijl de noordkust een warm zeeklimaat heeft. Het zuidoosten, uitgezonderd het berggebied in het extreme zuidoosten, is overwegend droog en plaatselijk zelfs woestijnachtig; Turkije heeft gedeelten met zeer weinig neerslag, waar dan ook zoutmeren zijn gevormd. Vanaf İzmir gaande van west naar oost neemt de hoeveelheid neerslag langzaam af, maar langs de noord- en zuidkust valt relatief veel regen, met name in het noordelijk kustgebergte.

Het centrale gedeelte van Anatolië kent hete zomers en koude winters Turkije ligt gemiddeld meer dan 800 m boven zeeniveau en kent een groot aantal geïsoleerde gebergten die het lokale klimaat sterk beïnvloeden. Aan de noordzijde zijn dit onder meer de Uludag bij Bursa (2560 m (dag of daglari is Turks voor gebergte), het noordelijk kust- of regengebergte oostelijk en westelijk van Samsun (toppen tot 1775 m), Karagöl dag (3025 m), Zigana dag (3000 m), Soganli dag (3385 m) bij Giresun, Rize daglari (3711 m), Kackar dag (3937 m) bij Trabzon (het klassieke keizerrijk Trebizonde). Aan de zuidzijde liggen langs de kust de Mentese Dag (1750 m), de Ak dag (3025 m) en de zeer uitgestrekte Toros Daglari (3585 m) en de Aladag (3734 m). Geïsoleerd liggende gebergten in het oosten die een duidelijk eigen klimaat hebben, zijn de Süphan dag (4404 m) noordelijk van het Vanmeer dat zelf op 1720 m hoogte ligt, het Ararat-massief (5165 m), de Palandöken dag (3124 m), Sat daglari (3630 m) en de Cilo dag (4168 m) in het verre zuidoosten. De toppen van deze gebergten zijn vaak tot ver in het jaar besneeuwd, wat het omliggend gebied tot ver in het seizoen van smeltwater voorziet. In de streek rond Erzurum (op ca. 1850 m boven zeeniveau) duurt het groeiseizoen slechts 3-4 maanden: van juni tot september; de rest van het jaar ligt er sneeuw. De klimaatomstandigheden hoog in de Turkse bergen zijn goed te vergelijken met die in de Alpen, hoewel hitte en kou wel extremer kunnen zijn.

Amasra, Provincie Bartın Kenmerkend voor Turkije zijn uitgestrekte vlakten die aan alle zijden afgebakend worden door de gebergten. Door deze vlakten slingeren rivieren die voor een groot deel nog helemaal natuurlijk zijn, dus met vlechtpatronen, stroomruggen, rivierduinen, veel moerassen. Die moerassen kunnen zich over grotere oppervlakten uitstrekken, net als de stoffige zandwoestijnen in het centrale en zuidoostelijke deel. Centraal-Turkije ontvangt weinig regen maar heeft anderzijds een sterke verdamping waardoor er midden in de driehoek Konya - Ankara - Kayseri een groot zoutmeer, het Tuz Gölü is ontstaan. In het westen lijkt het landschap op dat van Griekenland: deels met bos begroeid heuvelland, plaatselijk tot berglandschap, met veel kleinere en een enkele grotere rivier, de Menderes, ofwel Meander. Flora en fauna

Het noordoosten van Turkije is bergachtig en dicht bebost

Zie ook de Lijst van nationale parken in Turkije.

De flora van Turkije is buitengewoon rijk - volgens een recente lijst komen er 9222 verschillende soorten hogere planten voor. Dat kan alleen worden verklaard in samenhang met het hierboven beschreven scala aan geïsoleerd liggende gebergten die als eilanden boven de tussenliggende (hoog)vlakten uitsteken. Die hoogvlakten zijn ook maar gedeeltelijk in cultuur gebracht, hoewel de afname van de oppervlakte aan 'woeste grond' snel verloopt. Maar Turkije bezit op veel plaatsen nog uitgestrekte moerassen met vele soorten gladiolen, lelieachtigen en lipbloemigen. Op drogere plaatsen komen we de 391(!) soorten van het geslacht Astragalus tegen, dit zijn vlinderbloemigen die meestal gekromde kleine peultjes hebben. Ook verder zijn de vlinderbloemigen uiterst talrijk. Verder zijn distels in een ongelooflijke variatie en in de prachtigste kleuren gewoon. Toortssoorten zijn er tientallen terwijl ook klaversoorten zeer verspreid zijn. De klokjesbloemenfamilie is door veel diep- en hemelsblauwe soorten vertegenwoordigd, net als die van de gentianen. Zeer soortenrijk zijn ook de orchideeën en de bolgewassen waaronder meerdere soorten tulpen. Nederland mag zichzelf dan als tulpenland beschouwen, alle tulpen die in Nederland worden gekweekt vinden hun oorsprong in Turkije en de aangrenzende landen. Bolgewassen zijn namelijk bij uitstek verbonden met drogere streken en daartoe kun je Nederland moeilijk rekenen. De diversiteit aan klimaten die Turkije heeft is natuurlijk ook een belangrijke factor voor de verscheidenheid aan plantensoorten; verder telt ook mee dat Turkije nooit onder een ijskap heeft gelegen zoals Nederland wel meemaakte. Weliswaar zijn de gletsjers in de bergen in die periode zeker groter geweest dan nu, maar de laaglanden en een groot deel van de hoogvlakten is steeds ijsvrij gebleven. Ook het feit dat de gebergten van Turkije geen gesloten muren vormen maar juist veel 'hiaten' vertonen zorgde dat planten uit allerlei streken vrij makkelijk naar Turkije konden migreren. Een recent boek over de flora van Turkije is dat van de Oostenrijker Gerhard Pils: Flowers of Turkey, met ca. 4000 foto's. De Turkse flora wordt bestudeerd door medewerkers van meerdere Turkse universiteiten, onder meer die van Istanboel en Erzurum. De Nederlander Carel Kreutz publiceerde een boek speciaal over de Turkse orchideeën, eveneens met vele foto's. De fauna van Turkije is nog niet uitputtend onderzocht hoewel de laatste 50 jaar belangrijke vorderingen zijn gemaakt. Grote zoogdieren en vogels die elders zeer zeldzaam zijn vindt men nog wel in Turkije, hoewel ook zij steeds meer onder druk staan: Europese wolf, bruine beer, vale gier, lammergier, steenarend, lannervalk en oehoe zijn enkele voorbeelden. Langs rivieren in het noordoosten vindt men de reuzenstern, terwijl in de meer mediterrane gebieden scharrelaar, hop, bijeneter en meerdere soorten ijsvogels voorkomen. Turkije is rijk aan vlinders en er komen talloze insecten voor: expedities van Nederlandse entomologen naar Turkije leverden in de afgelopen decennia tientallen nog niet beschreven soorten op. Cultuur

Çepni volksdansers uit de Ağasar-vallei in het district Şalpazarı van de provincie Trabzon.

Traditionele Turkse instrumenten Muziek Muziek maakt een belangrijk deel van de Turkse cultuur uit en de Turkse muziekindustrie is dan ook erg groot. Turkse muziek kent vele stijlen, die meestal terug zijn te leiden tot etnische muziek uit Centraal-Azië (traditionele Turkse muziek), Oost-Europa, Anatolië, het Midden-Oosten, de Kaukasus of Noord-Afrika. Traditionele Turkse muziek uit Centraal-Azië maakt gebruik van snaar- en slaginstrumenten, waaronder de mondharp, bağlama en kementsje. Veel van deze instrumenten worden tegenwoordig nog steeds gebruikt in Turkse muziek. Traditionele etnische muziek, die vaak gebruikmaakt van andere instrumenten, is nog steeds populair, hoewel de populariteit per regio kan verschillen. Traditionele Ottomaanse muziek, voornamelijk muziek van de janitsaren, heeft invloed gehad op westerse klassieke muziek. Componisten als Haydn, Mozart en Beethoven schreven stukken die geïnspireerd waren door de Ottomaanse marsmuziek. Bekende voorbeelden hiervan zijn de Rondo Ala Turca van Mozart en de Turkse Mars van Beethoven. Westerse klassieke muziek had ook enige invloed op de Turkse klassieke muziek, zo werd de Italiaanse componist Giuseppe Donizetti Pasha door Sultan Mahmud II uitgenodigd om een nieuwe muziekschool op te zetten. Sinds de modernisering van Turkije in de jaren 30 van de 20e eeuw ging westerse muziek een belangrijkere rol spelen in de Turkse muziek maar pas vanaf de jaren 50 werden westerse muziekstijlen echt belangrijk in de Turkse muziekindustrie. Turkse bands gingen toen massaal jazz en rock-'n-roll uit het Westen coveren. In de jaren 60 werd Turkse rock, Anadolurock, geïnspireerd door westerse psychedelica rockbands, populair met artiesten zoals Erkin Koray en Barış Manço. Sezen Aksu is de bekendste zangeres in het popgenre, zij heeft veel invloed gehad op de Turkse muziekscene. Tussen de jaren 70 en 80 verloor westerse muziek wat aan populariteit ten opzichte van Arabesque, een Arabisch geïnspireerde muziekstijl. Sinds de jaren 90 wint westerse muziek weer aan populariteit en enkele Turkse artiesten, in Nederland vooral Tarkan, scoorden zelfs in het Westen hits. Muziekgenres als hiphop, reggae, metal en elektronische dansmuziek namen erg toe in populariteit. Turkse artiesten geven hier hun eigen draai aan, door bijvoorbeeld traditionele Turkse muziek te mixen met elektronische dancebeats. In 2003 won Turkije het Eurovisiesongfestival met het liedje Everyway that I can van Sertab Erener, een in Turkije beroemde zangeres, en het land doet het sindsdien erg goed bij het Eurovisiesongvestival. Gastronomie

De Turkse keuken

Zie ook Turkse keuken

Eten is in Turkije nog echt iets sociaals en het maakt dus een belangrijk deel uit van de Turkse cultuur. De Turkse keuken is dan ook een internationaal gewaardeerde keuken met een lange traditie. De keuken is zeer gevarieerd door de verschillende etnische groepen waaruit het Ottomaanse Rijk bestond, en de culturele tradities die de Ottomanen met zich hadden meegenomen uit Centraal-Azië en door de blootstelling aan verscheidene kookculturen die zij in hun tocht naar het westen hadden ontmoet. Traditioneel nomadenvoedsel zoals yoghurt maakt nog steeds een belangrijk deel uit van de Turkse keuken. Elke regio heeft in Turkije zijn eigen, vaak etnische, keuken. De Turkse keuken die wij in het westen kennen maakt gebruik van een groot scala aan kruiden, noten, fruit en groenten. Meestal is een maaltijd een combinatie van diverse gerechten. Veel soepen, rijstschotels en bijna altijd brood maken voor Turken deel uit van de dagelijkse kost. Architectuur

Turks huis, John frederick lewis (1873)

De mihrab van de Şakirin moskee in Istanboel, de eerste moskee ontworpen door een vrouwelijke architect De geschiedenis van de architectuur in Turkije begint bij de oudste stad van de wereld, Çatal Hüyük, zo'n 9000 jaar geleden. Naast Çatal Hüyük en andere neolithische nederzettingen in zuidelijk Anatolië zijn er vele restanten van Hettiten, Perzen, Grieken, Armeniërs, Romeinen, Kruisvaarders, Mongolen en Turken te vinden in Turkije. Griekse en Romeinse tempels met Korinthische, Dorische of Ionische zuilen zijn zeer talrijk, en zelfs in enkele grote Turkse steden te bezichtigen, zo ook andere bouwwerken uit de oudheid zoals theaters, arena's, kerken, badhuizen. De grote etnische diversiteit, alsmede extreme klimatologische verschillen maken dat huizen in verschillende delen van het land radicaal anders worden gebouwd. In centraal-Anatolië, wat zomers zeer droog en warm is en waar de grond makkelijk in te hauwen is, zijn veel grotwoningen die verkoeling bieden. Aan de natte en winderige Zwarte-Zee zijn de huizen van hout en steen, en zijn op hooggelegen plekken gebouwd in de loefzijde van de berg. In het uiterste zuidoosten vind men veel woningen van leem, het enige goedkope bouwmateriaal wat daar eeuwenlang voor handen is geweest. In Istanbul en andere belangrijke steden vind men ook tegenwoordig nog veel oude stadswoningen die volledig uit hout zijn opgetrokken. Tegenwoordig verrijzen overal in het land grote constructies van beton, staal en glas, in 2010 groeide de Turkse bouwsector uit tot een van de grootste in de wereld. Turkse constructeurs zijn nu verantwoordelijk voor een groot deel van de bouw in Oost-Europa, Centraal-Azië en het Midden-Oosten.[35] Het verhaal van de Turkse architectuur in Turkije begint bij de inval van de Seldsjoeken in Anatolië in de 12e eeuw. De eerste gebouwen die de Turkse heersers bouwden waren bedoeld om handelscaravanen en soldaten te huisvesten, zogenaamde karavanserai. Deze waren in voorgaande eeuwen al verschenen in Iran en Centraal-Azië. Deze gebouwen hebben meestal een symmetrische opzet met 1 groot portaal en vertonen gelijkenis in stijl met eerdere werken verricht onder Seldjoekse heerschappij in Iran. Nadat de Seldsjoeken door de Mongolen waren vernietigd kwamen andere Turkse clans op in Anatolië, wiens architectuurstijl meer invloeden kende van de Byzantijnse laat-Romeinse Christelijke architectuur. De stijlen waren goed verenigbaar omdat de nomadische Turken van oudsher in koepelvormige tenten leefde, en derhalve al een voorliefde hadden voor koepelarchitectuur. Mimar Sinan was de belangrijkste Ottomaanse rijksarchitect en bouwde onder andere de Selimiye-moskee, de Süleymaniye-moskee en de Sokollu Pasamoskee. In de 18e en 19e eeuw is de Armeens-Ottomaanse architectenfamilie Balyan verantwoordelijk voor een groot deel van de bouwwerken voor het Ottomaanse hof. De familie studeerde op kosten van de Sultan in Italië, en heeft vele Barokke bouwwerken in Istanbul op haar naam staan, waaronder het Dolmabahçe-paleis, het Esma-Sultanhuis en de Ortaköy-moskee. Rijke Istanbulu (inwoners van Istanbul) vervingen in deze tijd hun houten gevels met natuursteen of gestuct baksteen en langs de Istiklal avenue verschenen meerdere Europese ambassades, kerken en scholen, allen gebouwd in Europese stijlen gangbaar van het moment. Aan het eind van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw ontstaat er een nationale architectuurstroming, die in eerste instantie meer eclecticistisch en historiserend is, maar na de Turkse Onafhankelijkheidsoorlog een veel meer modernistische hoek inslaat. Belangrijke moderne Turkse architecten waren onder andere Mimar Kemaleddin en Sedad Hakkı Eldem zij combineerden moderne technieken met traditionele architectuur. Een futuristisch ontwerp voor de Kocatepe-moskee in Ankara van Vedat Dalokay in 1969 werd onder protest van conservatieve moslims gedwarsboomd, maar een aangepaste versie van het gebouw werd toch gebouwd in Islamabad, Pakistan. Ook tot in de 21e eeuw blijft er in Turkse maatschappij een hang naar historiserende architectuur; veel van de nieuw gebouwde moskeeën blijven beperkt binnen de Ottomaanse vormentaal, echter lijkt ook daar in de 21e eeuw een modernisering in te komen, onder andere met de eerste moskee naar ontwerp van een vrouwelijke architect.[36] Cinema Turkse films hebben in de afgelopen jaren vele prijzen gewonnen op internationale filmfestivals. Veel geprezen Turkse regisseurs in de 21e eeuw zijn onder andere Nuri Bilge Ceylan, Fatih Akın, Semih Kaplanoglu, Ferzan Özpetek en Zeki Demirkubuz. De Turkse filmindustrie, Yeşilçam, ontstond aan het eind jaren 50 van de 20e eeuw in Istanbul. De films die hier geproduceerd werden waren niet goedgekeurd of gecensureerd door de overheid, wat voor veel acteurs en regisseurs resulteerde in lange gevangenisstraffen en/of verbanning vanwege het vaak confronterende en kritische karakter van de films. De belangrijkste regisseur van het Yeşilçam-tijdperk was Yılmaz Güney, een Koerdische acteur/regisseur die films maakte over het zware leven van de gewone man. Güney zou een groot deel van zijn leven opgesloten zitten en stierf uiteindelijk in Frankrijk. Hoewel kritische films lastiger te produceren werden wist de Turkse filmindustrie voort te bestaan tot in de jaren 80, wanneer het uiteindelijk verloor van de televisie. In de laatste jaren werd de productie vooral toegelegd op gewelddadige en seksueel getinte films, om toch in ieder geval mannen naar de bioscoop te trekken. In de jaren 90 verschenen meerdere Arthouse films die voortbouwden op de traditie van Güney en gelijktijdige Iraanse en Italiaanse films. Ze volgen een rustig tempo, vaak met lange pittoreske shots, dat in het eerste decennia van de 21e eeuw werd uitgewerkt door een nieuwe generatie Turkse regisseurs die internationale erkenning verkreeg. Tapijten & Textiel Het weven van tapijten werd voor het eerst gedaan door de Seltsjoeken. Eerst werd het tapijtweven als kunst uitgevoerd, maar al gauw werd het kleed gebruikt als gebedskleed. Pas later werden echte tapijten gemaakt. De echte handgeweven tapijten zijn duur, maar ze gaan wel een leven lang mee. Er zijn drie verschillende tapijten: De geknoopte tapijten met pool (halı) Platte weefsels zonder pool (kilim) Zijden tapijten Turkije is in recente jaren uitgeroeid van een grote textielexporteur tot een modeland, van waaruit zowel westerse als moderne islamitische kleding zijn weg vind naar het Midden-Oosten. Feest- en gedenkdagen

Nachtelijke festiviteiten op de dag van de Republiek, Istanboel Turkije kent een grote variëteit aan festivals en feestdagen, waarvan sommige nationaal zijn, andere lokaal en weer andere religieus. Sommige feestdagen vinden elk jaar op dezelfde dag plaats, andere zijn gerelateerd aan de maankalender en veranderen van datum. In 1935 werd de nationale rustdag de zondag in plaats van de traditionele islamitische vrijdag. Nationale feest- en gedenkdagen in Turkije 23 april: Dag van het Kind (Çocuk Bayramı) herinnert aan de eerste zitting van de Nationale Vergadering van de Turkse republiek op die dag in 1923. Op deze dag nemen kinderen symbolisch plaats op de burgemeesterszetel om de politici te herinneren aan de toekomst van de volgende generaties. 19 mei: Jeugd en Sport Dag (Gençlik ve spor bayramı) herinnert aan de landing van Atatürk in Samsun in 1919. Sinds 1938 wordt deze dag op basis van een wet gevierd en worden grote sportmanifestaties in de stadions gehouden. 30 augustus: Dag van de Overwinning (Zafer bayramı) herinnert aan de dag van de overwinning op de Grieken bij Dumlupinar in 1922. 29 oktober: Dag van de Republiek (Cumhuriyet Bayramı) is de nationale feestdag die de stichting van de Turkse republiek in 1923 herdenkt. 10 november: Herdenkingsdag Mustafa Kemal Atatürk. Op de sterfdag van Atatürk valt het leven om 9.05 uur voor een minuut volledig stil. Voetgangers blijven zwijgend op straat stilstaan en auto’s stoppen. Later op de dag lopen schoolkinderen in optocht rond met vlaggen. Religieuze feestdagen Offerfeest (Kurban Bayramı) wordt 70 dagen na het eind van de ramadan gevierd. Suikerfeest (Şeker Bayramı) wordt gevierd aan het eind van de ramadan en duurt drie dagen. Het eten van zoetigheden staat centraal op de eerste dag. Sport

Naast voetbal zijn met name basketbal en volleybal populaire sporten in Turkije

Zie ook de hoofdartikelen: Sport in Turkije, voetbalelftal en Turkije op de Olympische Spelen

In Turkije is voetbal de belangrijkste sport. De hoogste voetbaldivisie van het land heet de Süper Toto Lig, waarin 18 clubs tegen elkaar uitkomen. Het grootste succes van het Turks voetbalelftal is het behalen van derde plaats op het WK 2002. Basketbal wint ook aan populariteit in Turkije. Het grootste succes van Turkije in de internationale basketbal kwam toen het land het wereldkampioenschap basketbal 2010 organiseerde, waarbij het Turks basketbalteam in de finale verloor van de Verenigde Staten. Het Turks vrouwenelftal voor basketbal behaalde de zilveren medaille op het EK 2011. Turkije is tevens gastland van WK basketbal voor vrouwen 2014. Olieworstelen is sinds 1361 een traditie in Turkije en is van oudsher ontstaan, doordat het Turkse leger zich op deze manier voorbereidde op haar veldslagen. Op het racecircuit Istanbul Park wordt onder andere de Grand Prix van Turkije gehouden. Andere populaire sporten zijn onder meer volleybal, worstelen, taekwondo, gewichtheffen en in toenemende mate extreme sporten zoals skateboarden, surfen en snowboarden. Turken staan ook bekend als heel fanatieke supporters. Op Europees- en Wereldkampioenschap voetbal is dat goed te merken. De Turken gaan dan de straat op met de auto toeterend en zwaaiend met de Turkse vlag. Defensie

Zie Turkse strijdkrachten voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Turkse defensie bestaat uit het Ministerie van Defensie en de krijgsmacht. De krijgsmacht bestaat uit het leger, de marine en de luchtmacht. De gendarmerie en de kustwacht opereren in vredestijd als onderdeel van het ministerie van Binnenlandse Zaken. In oorlogstijd zijn ze ondergeschikt aan het leger en de marine. De defensie van Turkije is op de Amerikaanse strijdkrachten na, de grootste gewapende macht in de NAVO. Ongeveer 1,1 miljoen personen zijn op het ogenblik in actieve dienst bij de Defensie. Elke mannelijke staatsburger die gezond is, moet in het leger dienen voor een periode variërend van drie weken tot vijftien maanden, afhankelijk van je opleiding en baanlocatie. Dienstweigering is niet mogelijk. Turkije is één van de vijf NAVO-lidstaten die deel uitmaakt van de 'nuclear sharing' beleid van de alliantie, samen met België, Duitsland, Italië en Nederland.[37] Een stuk of 90 B61-kernbommen bevinden zich op de Luchtmachtbasis Incirlik, waarvan er 40 kernbommen toegewezen zijn voor het gebruik van de Turkse luchtmacht. In 1998 kondigde Turkije een programma aan ter waarde van 160 miljard dollar over een periode van twintig jaar voor de modernisering van de Defensie in diverse projecten, waaronder tanks, straaljagers, helikopters, onderzeeërs, oorlogsschepen en aanvalsgeweren. Turkije is een niveau 3-partnerland van het Joint Strike Fighter-programma (JSF).[38] Turkije doet mee met de internationale missies in het kader van de Verenigde Naties en sinds 1950 van de NAVO, inclusief de vredesmissies in Somalië, Joegoslavië en de ondersteuning van coalitietroepen in de Eerste Golfoorlog. Turkije onderhoudt 36.000 troepen in de Turkse Republiek Noord-Cyprus en heeft sinds 2001 troepen in Afghanistan als onderdeel van de International Security Assistance Force (ISAF). In 2006 heeft het Turkse parlement een vredesmacht van ongeveer 700 grondtroepen en patrouillevaartuigen ingezet als onderdeel van de United Nations Interim Force In Lebanon (UNIFIL) in het kielzog van het Israëlisch-Libanese Oorlog.[39] De stafchef van de Turkse strijdkrachten wordt benoemd door de president en legt verantwoording af aan de minister-president. De stafchef dient een termijn van twee jaar. De ministerraad is verantwoordelijk aan het parlement over vraagstukken op het gebied van nationale veiligheid en de adequate voorbereiding van de strijdkrachten ter verdedigen van het land. De bevoegdheid om een oorlog te verklaren en om de gewapende troepen te stationeren naar het buitenland of elders in Turkije berust uitsluitend bij het parlement.[40] De huidige stafchef van de Turkse strijdkrachten is Necdet Özel. Politiek

Turkije is lid van de G20

Groot Nationaal Parlement van Turkije

Zie Politiek in Turkije en Politieke geschiedenis van Turkije (1923 tot heden) voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

Turkije is een parlementaire democratie. De grondwet regelt het wettelijk kader van het land. In het Turks staatsbestel heeft de president de functie van een staatshoofd. Als zodanig legt de president staatsbezoeken af en ontvangt de president ook ambassadeurs en presidenten van andere landen. Als staatshoofd symboliseert de president de eenheid van de staat. De president wordt sinds het referendum van 2007 verkozen voor een termijn van vijf jaar door middel van rechtstreekse verkiezingen. De uitvoerende macht berust bij de minister-president en de ministerraad, die deel uitmaken van de regering. De wetgevende macht berust bij het eenkamerparlement, de Grote Nationale Assemblee van Turkije. De rechterlijke macht is onafhankelijk van de uitvoerende en de wetgevende macht. Het Grondwettelijk Hof spreekt zich uit over de conformiteit van de wetten en decreten. Het algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen werd toegepast in 1933. Elke burger van Turkije, die op de dag van de stemming de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt, heeft het recht om te stemmen. Het leeftijd om gekozen te worden werd in 2007 verlaagd van 30 naar 25 jaar. Politieke partijen die communisme, fascisme of religieus fundamentalisme aanhangen zijn verboden, evenals de gewapende groepering PKK. Staatshoofd: President van Turkije, wordt gekozen voor 5 jaar door het volk. Regeringsleider: Premier van Turkije, wordt gekozen voor 4 jaar door het volk. President: Abdullah Gül (sinds augustus 2007) Premier: Recep Tayyip Erdoğan (sinds maart 2003), Parlement: eenkamerparlement, bestaande uit 550 leden. Laatste parlementsverkiezingen: Turkse algemene verkiezingen 2011 Laatste presidentsverkiezingen: Turkse presidentsverkiezingen 2007 Laatste referendum: Turks referendum 2010 Opkomst parlementsverkiezingen [1950-2011] 1950 1954 1957 1961 1965 1969 1973 1977 1983 1987 1991 1995 1999 2002 2007 2011 89,3% 88,6% 76,6% 81,4% 71,3% 64,3% 66,8% 72,4% 92,3% 93,3% 83,9% 85,2% 87,1% 79,1% 84,2% 83,2% Buitenlandse relaties

Zie Buitenlandse zaken van Turkije voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Zie ook de Nederlands-Turkse betrekkingen.

Turkije is een van de oprichters van de Verenigde Naties (1945), de OESO (1961), de OIC (1969), de OVSE (1973), de ECO (1985), de BSEC (1992) en de G20 belangrijkste economieën. Op 17 oktober 2008 kreeg Turkije de voorkeursstemmen van 151 landen en werd daarmee verkozen als niet-permanent lid van de VN-Veiligheidsraad, namens Western European and Others, samen met Oostenrijk, die 132 stemmen kreeg. Turkije was eerder lid van de VN-Veiligheidsraad in 1951-1952, 1954-1955 en 1961. In lijn met zijn traditionele westerse oriëntatie, zijn de betrekkingen met Europa altijd al een centraal onderdeel geweest van de Turkse buitenlands beleid. Turkije werd een stichtend lid van de Raad van Europa in 1949, toegepast voor geassocieerd lidmaatschap van de EEG (voorloper van de Europese Unie) in 1959 en werd geassocieerd lid in 1963. Na decennia van politieke onderhandelingen heeft Turkije aanvraag ingediend voor het volledige lidmaatschap van de EEG in 1987 en werd het een geassocieerd lid van de West-Europese Unie in 1992. Turkije bereikte een akkoord over een douane-unie met de EU in 1995 en is officieel begonnen met de formele toetredingsonderhandelingen met de EU sinds 3 oktober 2005. Een andere aspect van de definitie van de buitenlandse betrekkingen van Turkije is de banden met de NAVO-bondgenoot Verenigde Staten. De gemeenschappelijke dreigingen van de Sovjet-Unie zorgden voor een nauwe bilaterale betrekkingen met Washington in de Koude Oorlog. Na de Koude Oorlog is de geostrategische belang van Turkije verschoven naar de nabijheid van het Midden-Oosten, de Kaukasus en de Balkan. Naast het onderbrengen van een belangrijke NAVO-vliegbasis in de buurt van Syrië en Irak voor de Amerikaanse activiteiten in de regio, zowel de status van Turkije als seculiere democratie en de positieve betrekkingen met Israël, maakte Ankara een cruciale bondgenoot voor Washington. Economie

Turkse (auto)bus en vrachtwagenfabrikanten behoren tot de grootste wereldwijd.

Maslak, een financieel district van Istanboel

Zie Economie van Turkije voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Na de crisis in 2001 groeiden de economische activiteiten tussen 2002 en 2007 sterk. Turkije behoorde in deze periode tot de snelst groeiende economieën van de wereld en steeg van de 26e plaats naar de 15e plaats in de lijst van de grootste economieën. De gemiddelde economische groei bedroeg tussen 2002 en 2007 gemiddeld 7% per jaar. De basis voor de voorspoedige economische ontwikkeling vormden de doorgevoerde structurele hervormingen en het succesvolle macro-economische beleid. De abrupte val van de Turkse lira medio 2006 leidde tot een hogere inflatie en een verscherping van het monetaire beleid. Als gevolg hiervan vlakte de economische groei af. Onder invloed van de wereldwijde economische crisis daalde het groeitempo in 2008 fors.[41] Vanaf 2010 is Turkije weer terug op het groeitempo van voor de crisis. De Turkse economie groeide vorig jaar met 8,9 procent. Daarmee is Turkije het land met de snelst groeiende economie van heel Europa. In 2003 en 2004 heeft het eerste kabinet Erdogan het Turkse investeringsklimaat verbeterd door het invoeren van een veelvoud aan nieuwe wet- en regelgeving. Een voorbeeld is de wet voor buitenlandse investeringen, die het investeringsklimaat voor buitenlandse bedrijven sterk heeft verbeterd. Daarnaast besteedde het kabinet veel aandacht aan verdere herstructurering van de bancaire sector. Door de doorgevoerde structurele hervormingen is de Turkse economie stabieler geworden. De economische groei werd in de afgelopen jaren vooral gedreven door de particuliere vraag en de sterk stijgende export. De particuliere bestedingen bedragen ongeveer tweederde van het bruto binnenlands product. De overheidsconsumptie beloopt ongeveer 13,5 procent van het bbp. De economische groei is ook gebaseerd op een aantal eigenschappen van Turkije zelf: een redelijk goed opgeleide, jonge bevolking, lage arbeidskosten en een kruisligging ten opzichte van Europa, Azië en het Midden-Oosten. De Turkse economie werd voorheen vaak gekenmerkt door sterk fluctuerende en hoge inflatiecijfers. Sinds 2004 ligt de prijsstijging onder de 10 procent. In 2005 werden zes nullen afgehaald van de Turkse lira na een revaluatie. Het monetaire beleid en loonmatiging hebben een belangrijke rol gespeeld bij het verkrijgen van een stabieler en lager inflatietempo. De EIU verwacht voor de komende jaren een voorzetting van het stabiele inflatietempo. Munteenheid: 1 Turkse Lira (TL) = 100 kuruş (Kr) Koers 1 EUR = 2,5148 TL (oktober 2011), stabiel sinds 2004 BBP: 1043 miljard US$ (15.392 US$ p.p. 2010) [42] Groei BBP: 9,2% (Q4 2010), 11,0% (Q1 2011), 8,8 (Q2 2011). Staatsschuldquote: 42,3% (2010) Werkloosheid: 9,2% (juni 2011) Landbouw: granen, katoen, zonnebloemen en andere oliegewassen, maïs, suikerbieten, aardappelen, thee, wijn, noten, olijven, vijgen Veeteelt: schapen, geiten, runderen, pluimvee Delfstoffen: bruinkool, chroom, koper, borax, aardolie, aardgas, bauxiet, ijzer, mangaan Industrie: met name grote textielindustrie en constructiesector. Daarnaast ook levensmiddelen, staal-, papier-, elektronica-, automobiel-, schepen, vliegtuig, petrochemische en chemische industrie. Export: 132 miljard US$ (03/2007) Exportproducten: halffabricaten 29%, kleding 26%, voedingsmiddelen 14%, auto's, bussen, schepen, elektronica, witgoed Exportpartners: Duitsland (11,2%), Verenigd Koninkrijk (8,1%), Italië (7%), Frankrijk (5,6%), Rusland (4,4%), Spanje (4,3%) Import: 125 miljard US$ (2006) Importproducten: machines en transportmiddelen 39%, halffabricaten 18%, chemie 14% Importpartners: Duitsland (15%), Japan (11%), Italië (8%) Toerisme

Het strand van Oludeniz

De historische stad Göreme in Cappadocië

Traditionele Turkse huizen in Safranbolu

Turkije bouwt tussen de grote steden hogesnelheidslijnen, het eerste stuk tussen Ankara en Eskişehir is al operationeel

Luchthaven Istanbul Sabiha Gökçen

Zie Toerisme in Turkije voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Zie ook de monumenten op de Werelderfgoedlijst.

Turkije is een van de belangrijkste toeristische bestemmingen wereldwijd en maakt sinds enkele jaren deel uit van de top 3 bestemmingen van Nederlandse vakantiegangers. Door het mediterrane klimaat zijn vooral de badplaatsen langs de kust populair zoals Bodrum, Alanya, Marmaris, Kuşadası en Antalya, de Turkse west- en zuidkust staat ook wel bekend als de Turkse Rivièra. Daarnaast kent Turkije een rijke geschiedenis van vele culturen zoals de Hettieten, Assyriërs, Grieken, Armeniërs, Perzen, Seltsjoeken en Ottomanen. De meeste Turkse steden, zo ook die aan de Turkse Rivièra, hebben een geschiedenis die bijna altijd teruggaat tot voor de Turkse periode en waarvan vaak nog steeds resten te vinden zijn. Dat er in Turkije zo veel historische gebouwen intact zijn gebleven komt doordat tijdens de Ottomaanse periode vaak restauratiewerk werd verricht. Grote historische steden als Istanboel, Bursa Edirne en İzmir zijn erg in trek bij toeristen, maar verspreid over het land vindt men nog honderden historische locaties, zoals de vele oude Griekse ruïnesteden Troje, Efeze, Pergamon, Milete, Hiërapolis, Myra, Priëne, Aphrodisias, Termessos, Sagalassos, Xanthos, Assos, Kaunos, Side, Sardis, Cnidus, Phaselis en Didyma. In Aspendos is het best bewaarde theater uit de Oudheid te vinden. Voordat de Turken Constantinopel hadden veroverd hadden zij met het Seltsjoekse rijk Iznik en Konya als hoofdstad en met het Ottomaanse Rijk Bursa en Edirne. In deze vier steden vindt men de oudste Turkse historische gebouwen in Anatolië. Typische Ottomaanse huizen vindt men onder andere in de stad Safranbolu. Minder bekende historische plaatsen zijn bijvoorbeeld Diyarbakir, Mardin, Şanlıurfa en Nusaybin, oude Assyrische steden, nu voornamelijk bewoond door Koerden, waar men nog steeds veel historische gebouwen kan bezichtigen. In het zuidoosten vindt men ook Göbekli Tepe, met het tot nu toe bekende oudste (zo'n 11.500 jaar oud) tempelcomplex ter wereld en Ani, een Armeense ruinestad. Hattusa is de ruïne-hoofdstad van het oude rijk van de Hettieten. Het centrale gedeelte van Anatolië, Cappadocië, staat bekend om zijn droge uitgestrekte vlakten met een unieke geografie. Het gebied, dat op UNESCO's werelderfgoedlijst staat, herbergt onder andere tientallen ondergrondse steden, duizenden in steen uitgehakte woningen en kerken, tientallen karavanserais en een van de oudste steden in de wereld, Çatal Hüyük. Het noordoosten van Turkije, nabij de stad Trabzon heeft een milder klimaat dan de rest van Turkije en is bijzonder groen en bergachtig, waardoor het in trek is bij wandelaars. Bijzonder aan Turkije is ook dat er bijna alles te beleven valt zoals in Saklikent, omdat het zo dicht bij Antalya ligt, is dit één van de weinige plaatsen ter wereld waar men 's ochtends kan skiën en ‘s middags kan zwemmen. Aantal toeristen naar Turkije [2002-2009] 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 13.256.000 14.029.000 17.517.000 21.125.000 19.819.000 23.340.000 26.336.000 27.077.000 Vervoer en verkeer

Turkije is momenteel bezig om haar infrastructuur op west-Europees niveau te krijgen. Tientallen projecten waar onder bruggen, tunnels, metrolijnen, snelwegen en hogesnelheidslijnen moeten in 2023, bij het honderdjarig bestaan van de republiek, voltooid zijn.[43] Enkele opmerkelijke projecten rond Istanbul zijn de derde brug over de Bosporus, de spoortunnel Marmaray en een autotunnel onder de Bosporus, en het creëren van een kanaal ten westen van Istanbul voor vrachtschepen en olietankers. Spoorwegen: 8682 km, waarvan 1524 km geëlektrificeerd, steden die goed te bereiken zijn via het spoor, onder andere: Istanboel, Ankara, İzmir, Adana, Konya, Eskişehir, Karaman, Gaziantep, Diyarbakır, Samsun, Malatya, Elazig, Sivas, Mersin en İzmit.[44] Sinds 2009 is de eerste hogesnelheidslijn in Turkije operatief tussen Ankara en Eskişehir. Vanuit Ankara zijn nog enkele andere lijnen onder constructie naar onder andere Istanbul, Konya en Sivas. Met Chinese financiële steun zal voor 2023 6000 kilometer spoor worden aangelegd, tot 450 km/u.[45] Wegennet: 386 000 km, waarvan meer dan 1/3 verhard Havens: Gemlik, Hopa, Iskenderun, Istanboel, Izmir, İzmit, Icel (Mersin), Samsun, Trabzon, Antalya, Çeşme Internationale vliegvelden: Luchthaven Ankara Esenboga Luchthaven Antalya Luchthaven Bodrum Milas Luchthaven Dalaman Luchthaven Ferit Melen Luchthaven Izmir Adnan Menderes Luchthaven Istanbul Atatürk Luchthaven Istanbul Sabiha Gökçen Luchthaven Kayseri Erkilet Luchthaven Sakirpasa Luchthaven Trabzon Zie ook

Anatolië Ankara Districten van Turkije Istanboel