Vertering: verschil tussen versies

Huidige versie van 14 jul 2021 om 17:28

De spijsvertering

Verteren of spijsverteren betekent het verteren van voedsel (spijs) tot stoffen die door ons lichaam gebruikt kunnen worden, zo worden groenten onder andere omgezet in vitaminen, eiwitten, enzovoort. Dit gebeurt in het spijsverteringskanaal, de buizen en lichaamsholtes waarin het verteren plaats vindt.

Weg van het voedsel in ons lichaam

Mond -> Slokdarm -> Maag -> Twaalfvingerige darm -> Dunne darm -> Dikke darm -> Endeldarm -> Anus

Mond

Als je eet, steek je het eten natuurlijk eerst in je mond. In je mond wordt het voedsel tot kleine stukjes vermaalt door de tanden en wordt het voedsel al een stuk verteerd door het speeksel, want hierin zitten enzymen - zoals amylase - die het eten al een stuk omzetten naar voedingsstoffen. Een enzym is een eiwit dat een proces versnelt wat normaal heel langzaam verloopt. Amylase breekt zetmeel af, waardoor het (na ingewikkelde chemische reacties) glucose (suiker) wordt.

Keelholte

In de keelholte zitten twee kleppen:

De huig: de huig sluit de neusholte af bij het slikken. Op deze manier komt er geen voedsel in de neusholte.
Het strotklepje: het strotklepje sluit de luchtpijp af bij het slikken. Op deze manier komt er geen voedsel in de luchtpijp.

Slikken

Het doorslikken van voedsel gaat niet zomaar. Eerst wordt het voedsel met de tong naar achteren en in de keelholte geduwd. De huig gaat omhoog en sluit de neusholte af. Het strotklepje gaat omlaag en sluit de luchtpijp af.

Slokdarm

Van de mond gaat het eten rechtstreeks naar de slokdarm. Deze darm vervoert het voedsel van de mond naar de maag. Het eten wat we doorslikken, valt niet zomaar naar beneden in de slokdarm. Door afwisselend samentrekken en ontspannen duwt de slokdarm het eten richting de maag. Daarnaast verteert het ook de koolhydraten.

Maag

Na de slokdarm bevindt het voedsel zich nu in de maag. De maag trekt de hele tijd samen, waardoor het eten fijngemaald wordt. In de maag zitten allerlei zure sappen, waardoor de bacteriën die op het voedsel zaten zo goed als allemaal dood zijn. De binnenkant van de maag is bekleed met een dikke laag slijmvlies. Deze slijmvlieslaag beschermt de maagwand tegen het zure maagsap. Ook het speekselamylase wordt "uitgezet". De maag zorgt daarnaast ook voor het opnemen van alcohol en aspirine.

Twaalfvingerige darm

In de twaalfvingerige darm bevindt de papil van vater die uit komt bij de alvleesklier, die ervoor zorgt dat de zure "brei" die uit de maag komt, geneutraliseerd wordt, de massa is dus niet langer zuur. Daarnaast zorgen de galsappen, uit de galblaas voor het emulgeren, het vermengen van twee stoffen die je normaal niet kunt mengen, van vetten zodat ze kunnen omgezet worden in vetzuren en glycerol. Daarnaast is de lever ook een belangrijk orgaan. De voedingsstoffen die vrijkomen tijdens de vertering worden via het bloed naar de lever afgevoerd. De lever zet deze voedingsstoffen om in bouwstoffen of energie. Ook maakt de lever schadelijke stoffen die ons lichaam binnenkomen onschadelijk. Deze worden daarna afgevoerd met de urine of ontlasting.

Dunne darm

De dunne darm is ongeveer vijf meter lang. Hier vindt het belangrijkste deel van de spijsvertering plaats. Eerst wordt het voedsel afgebroken tot kleine voedingsstoffen. In de dunne darm zitten darmvlokken. Daarna nemen de darmvlokken voedingsstoffen op in het bloed. Dat bloed brengt de stoffen dan doorheen heel het lichaam, zodat spieren, organen enzovoort normaal kunnen functioneren.

Dikke darm

De dikke darm is ongeveer één meter lang. Voedselresten die het lichaam niet kan gebruiken komen in de dikke darm. In de dikke darm worden vocht en zouten uit de ontlasting gehaald. De voedingsstoffen die nu nog niet verteerd zijn, zoals galzouten en water, worden door de dikke darm verteerd.

Endeldarm & anus

In de endeldarm worden alle overige stoffen, waar het lichaam niks mee kan doen, verzameld om daarna te worden uitgeplast of -gepoept via de anus.

Moeilijk woorden van vertering

De woorden veel gebruikt in zorg hieronder de woorden met betekenis :

Opname van voedsel van buiten af :(eten en drinken
Mechanisch verkleining en mening van voedsel: (kneden en kauwen)
peristaltiek : vervoeren van voedsel door het kanaal.
Chemische bewerking door enzymen: Vertering
Resorptie: overdracht van voedingstoffen aan het bloed.
Ontlasting: uitscheiding van onverteerde en onverteerbare stoffen.

Zie ook

Het spijsverteringsstelsel

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-[[Bestand:Spijsvertering_Nederlands.png|thumb|300px|De spijsvertering]]
+[[Bestand:Spijsvertering_Nederlands.png|thumb|300px|De spijsvertering|link=https://wikikids.nl/images/d/d8/Spijsvertering_Nederlands.png]]
 '''Verteren''' of '''spijsverteren''' betekent het verteren van [[voedsel]] (''spijs'') tot stoffen die door ons [[lichaam]] gebruikt kunnen worden, zo worden [[groente]]n onder andere omgezet in [[vitamine]]n, [[eiwit]]ten, enzovoort. Dit gebeurt in het '''spijsverteringskanaal''', de buizen en [[lichaamsholte]]s waarin het verteren plaats vindt.
+==Weg van het voedsel in ons lichaam==
-Spijsvertering
+*[[Mond]] -> [[Slokdarm]] -> [[Maag]] -> [[Twaalfvingerige darm]] -> [[Dunne darm]] -> [[Dikke darm]] -> [[Endeldarm]] -> [[Anus]]
-Ga naar: navigatie, zoeken
+===Mond===
- Spijsvertering van een mens
+Als je eet, steek je het eten natuurlijk eerst in je [[mond]]. In je mond wordt het voedsel tot kleine stukjes vermaalt door de [[tand]]en en wordt het voedsel al een stuk verteerd door het [[speeksel]], want hierin zitten [[enzyme]]n - zoals [[amylase]] - die het eten al een stuk omzetten naar [[voedingsstof]]fen. Een enzym is een eiwit dat een proces versnelt wat normaal heel langzaam verloopt. Amylase breekt [[zetmeel]] af, waardoor het (na ingewikkelde [[chemie|chemische reacties]]) [[glucose]] ([[Tafelsuiker|suiker]]) wordt.
+=== Keelholte ===
+'''''In de keelholte zitten twee kleppen:'''''
+* '''''De huig: de huig sluit de neusholte af bij het slikken. Op deze manier komt er geen voedsel in de neusholte.'''''
+* '''''Het strotklepje: het strotklepje sluit de luchtpijp af bij het slikken. Op deze manier komt er geen voedsel in de luchtpijp.'''''
+=== Slikken ===
+Het doorslikken van voedsel gaat niet zomaar. Eerst wordt het voedsel met de tong naar achteren en in de keelholte geduwd. De huig gaat omhoog en sluit de neusholte af. Het strotklepje gaat omlaag en sluit de luchtpijp af.
+===Slokdarm===
- Een 17e eeuwse Perzische prent van het spijsverteringsstelsel
+Van de mond gaat het eten rechtstreeks naar de [[slokdarm]]. Deze [[darm]] vervoert het voedsel van de mond naar de [[maag]]. Het eten wat we doorslikken, valt niet zomaar naar beneden in de slokdarm. Door afwisselend samentrekken en ontspannen duwt de [[slokdarm]] het eten richting de maag. Daarnaast verteert het ook de [[koolhydraat|koolhydraten]].
-Spijsvertering of digestie betekent het verteren van voedsel (spijs) tot stoffen die door het lichaam kunnen worden opgenomen.
+===Maag===
+Na de slokdarm bevindt het voedsel zich nu in de [[maag]]. De maag trekt de hele tijd samen, waardoor het eten fijngemaald wordt. In de maag zitten allerlei [[zuur|zure sappen]], waardoor de [[bacterie|bacteriën]] die op het voedsel zaten zo goed als allemaal dood zijn. De binnenkant van de maag is bekleed met een dikke laag slijmvlies. Deze slijmvlieslaag beschermt de maagwand tegen het zure maagsap. Ook het speekselamylase wordt "uitgezet". De [[maag]] zorgt daarnaast ook voor het opnemen van [[alcohol]] en [[aspirine]].
+===Twaalfvingerige darm===
+In de [[twaalfvingerige darm]] bevindt de papil van vater die uit komt bij de [[alvleesklier]], die ervoor zorgt dat de zure "brei" die uit de maag komt, geneutraliseerd wordt, de massa is dus niet langer zuur. Daarnaast zorgen de galsappen, uit de [[galblaas]] voor het [[emulgeren]], het vermengen van twee stoffen die je normaal niet kunt mengen, van [[vet]]ten zodat ze kunnen omgezet worden in [[vetzuur|vetzuren]] en [[glycerol]]. Daarnaast is de [[lever]] ook een belangrijk orgaan. De voedingsstoffen die vrijkomen tijdens de vertering worden via het [[bloed]] naar de lever afgevoerd. De lever zet deze voedingsstoffen om in bouwstoffen of energie. Ook maakt de lever schadelijke stoffen die ons lichaam binnenkomen onschadelijk. Deze worden daarna afgevoerd met de urine of ontlasting.
+===Dunne darm===
-Dit gebeurt in het spijsverteringskanaal; buizen en lichaamsholten waarin het spijsverteringsproces plaatsvindt. In het maag-darmkanaal wordt het voedsel (de spijsbrij) voortgestuwd en knedend gemengd met de spijsverteringssappen door beweging van het spierweefsel van de darm (de peristaltiek).
+De [[dunne darm]] is ongeveer vijf meter lang. Hier vindt het belangrijkste deel van de [[spijsvertering]] plaats. Eerst wordt het voedsel afgebroken tot kleine voedingsstoffen. In de dunne darm zitten [[darmvlok]]ken. Daarna nemen de darmvlokken voedingsstoffen op in het [[bloed]]. Dat bloed brengt de stoffen dan doorheen heel het lichaam, zodat [[spier]]en, [[orgaan|organen]] enzovoort normaal kunnen functioneren.
+===Dikke darm===
+De [[dikke darm]] is ongeveer één meter lang. Voedselresten die het lichaam niet kan gebruiken komen in de dikke darm. In de dikke darm worden vocht en zouten uit de ontlasting gehaald. De voedingsstoffen die nu nog niet verteerd zijn, zoals [[galzout]]en en [[water]], worden door de [[dikke darm]] verteerd.
+===Endeldarm & anus===
-Het voedsel legt bij de mens de volgende weg af:
+In de [[endeldarm]] worden alle overige stoffen, waar het lichaam niks mee kan doen, verzameld om daarna te worden uitgeplast of -gepoept via de [[anus]].
-Mond; in de mond wordt het voedsel door het gebit in kleine brokjes vermalen en komt het voedsel in aanraking met speeksel. Hierin zitten bepaalde enzymen - zoals amylase - die al beginnen met het omzetten van voedsel naar voedingsstoffen. Amylase breekt zetmeel af. Hierdoor ontstaat maltose, een disacharide, die uiteindelijk weer omgezet zal worden in glucose.
-Slokdarm; de tussenroute van de mond naar de maag. Hier wordt verder niks verteerd of afgebroken.
-Maag; de maag trekt samen en maalt daardoor het eten fijn. Door het zure milieu dat hier heerst gaat een groot deel van de met het voedsel meegekomen bacteriën dood, en wordt het speekselamylase geïnactiveerd. De epitheelcellen in de maagwand produceren zoutzuur (maagzuur) en pepsinogeen, een pro-enzym. Onder invloed van zoutzuur wordt pepsinogeen omgezet in peptase, dat ervoor zorgt dat eiwitten omgezet kunnen worden in kortere polypeptiden. De maag zorgt verder voor de absorptie van alcohol en aspirine.
-Twaalfvingerige darm; sappen uit de alvleesklier neutraliseren de zure massa die uit de maag komt. Daarnaast zorgen de galzuren uit de galblaas voor het emulgeren van vetten zodat ze door lipase omgezet kunnen worden in vetzuren en glycerol.
-Dunne darm; in de dunne darm zitten de darmvlokken. Deze nemen voedingsstoffen op in het bloed.
-Dikke darm; de dikke darm neemt de laatste voedingsstoffen op, zoals galzouten, elektrolyten en water (9 liter, waarvan 1,5 liter uit de voeding).
-Endeldarm; laatste uiteinde van de dikke darm, verzamelplaats voor ontlasting.
-Anus; opening aan het eind van de endeldarm. Onverteerbare resten van de voeding en afvalproducten van de lever worden hier circa eenmaal per dag als ontlasting uit het lichaam verwijderd.
+== Moeilijk woorden van vertering ==
-Trivia[bewerken]
+De woorden veel gebruikt in zorg hieronder de woorden met betekenis :
-De term digestie is niet alleen een synoniem voor spijsvertering, maar wordt in de moleculaire biologie tevens gebruikt voor het fragmenteren van eiwitten met behulp van enzymen. Dit is een proces dat onder meer ook in de maag plaatsvindt.
+* Opname van voedsel van buiten af :(eten en drinken
+* Mechanisch verkleining en mening van voedsel: (kneden en kauwen)
+* peristaltiek : vervoeren van voedsel door het kanaal.
+* Chemische bewerking door enzymen: Vertering
+* Resorptie: overdracht van voedingstoffen aan het bloed.
+* Ontlasting: uitscheiding van onverteerde en onverteerbare stoffen.
 ==Zie ook==