Vulkaan

Een vulkaan is een vuurspuwende berg, die uit zijn opening (krater) gesteente en as en gloeiende vloeibare massa's (lava) uit het binnenste van de aarde naar buiten slingert. De uitbarsting van een vulkaan noem je eruptie.

Vulkanen barsten uit als het hete, gesmolten gesteente uit de aardmantel door de harde aardkorst naar buiten komt. Het gesmolten gesteente heet magma; zo gauw het aan het oppervlak komt wordt het lava genoemd. Elk ogenblik is er wel ergens op het aardoppervlak sprake van vulkanische activiteit en bijna altijd daar waar de aardplaten op elkaar botsen of juist uit elkaar drijven.

Niet alle vulkaanuitbarstingen zijn gevaarlijk. Sommigen zijn eerder spectaculair dan gevaarlijk. Waar platen uit elkaar drijven in plaats van te botsen, spuit het gesmolten gesteente omhoog. Meestal heeft zo'n uitbarsting plaats op de oceaanbodem. Als aardplaten met elkaar botsen, schuift de ene plaat onder de andere en smelt. Dit gesmolten stuk aardkost breekt uiteindelijk dwars door de bovenliggende plaat en eer ontstaat een vulkaan.

Er zijn slapende en actieve vulkanen. Uit sommige actieve vulkanen komt lange tijd achter elkaar magma, maar anderen barsten alleen nu en dan uit. Als ze actief zijn maar niet uitbarsten worden ze slapende vulkanen genoemd. Vulkanen die nooit zijn uitgebarsten worden dood genoemd. Dat betekent dat verwacht wordt dat ze niet meer uit zullen barsten. Tot de actieve vulkanen die steeds opnieuw tot uitbarsting komen, behoren de Vesuvius die ook Pompei verwoeste) en de Etna in Italie, bovendie de Popocatepetl in Mexico en de Foedsjijama in Japan.

Vulkaanuitbarstingen kunnen enorme schade veroorzaken, maar de grond die door vulkanische as gevormd wordt, is erg vruchtbaar. Vulkanisch gesteente wordt onder andere in de bouw en in de chemische industrie gebruikt.

bron: Lannoo's jeugdencyclopedie 1975, Encyclopedie van vragen en antwoorden, 1000 vragen en antwoorden