Werkwoord: verschil tussen versies

Huidige versie van 19 jan 2023 om 22:19

Een werkwoord is een woordsoort die een handeling, gebeurtenis of toestand in de zin aangeeft, of die helpt uit te drukken. Het werkwoord richt zich naar het onderwerp (in sommige talen ook nog naar andere zinsdelen!) en maakt altijd deel uit van het taalkundig gezegde.

Voorbeelden van handelingen

Ik loop naar school. (lopen is in deze zin het werkwoord en geeft de handeling aan)
Ik zaag een plank doormidden. (zagen is in deze zin het werkwoord en geeft de handeling aan).

Voorbeelden van gebeurtenis

Het echtpaar trouwt in het gemeentehuis. (trouwen is in deze zin het werkwoord en geeft de gebeurtenis van het trouwen aan).
De bruiloftsgasten vieren feest in de feestzaal. (vieren is in deze zin het werkwoord en geeft de gebeurtenis van het vieren aan).

Voorbeelden van toestand

Hij is aardig (zijn is in deze zin het werkwoord en zegt iets over het onderwerp hij).
Ik voel me verdrietig (voelen is in deze zin het werkwoord. Van zichzelf is voelen een handeling, maar in dit voorbeeld wordt er vooral een toestand uitgedrukt).
Ik heb het koud (hebben is in deze zin het werkwoord en wordt hier gebruikt om een bepaalde gevoelstoestand uit te drukken).

Tijden

De drie belangrijkste werkwoordstijden zijn: tegenwoordige tijd (t.t.), verleden tijd (v.t.) en voltooide tijd.

Vervoeging

Hier zie je een paar regels en feiten:

De ik-vorm is de stam

Voorbeeld:

Tegenwoordige tijd:

Ik loop: de ik-vorm van lopen is loop, dus loop is de stam
Jij loopT
Hij loopT
Wij lopen
Jullie lopen
Zij lopen

Verleden tijd:

Ik liep
Jij liep
Hij liep
Wij liepen
Jullie liepen
Zij liepen

Voltooide Tijd:

Ik heb gelopen
Jij hebt gelopen
Hij heeft gelopen
Wij hebben gelopen
Jullie hebben gelopen
Zij hebben gelopen

Alleen bij de laatste is het werkwoord altijd hetzelfde.

	Woordsoorten
achterzetsel · bijvoeglijk naamwoord · bijwoord · eigennaam · ideofoon · lidwoord · telwoord (hoofdtelwoord · rangtelwoord · telbijwoord) · tussenwerpsel · voegwoord · voornaamwoord (aanwijzend · betrekkelijk · bezittelijk · onbepaald · persoonlijk · temporeel · uitroepend · vragend · wederkerend · wederkerig) · voorzetsel · werkwoord · zelfstandig naamwoord

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+Een '''werkwoord''' is een [[woordsoort]] die een handeling, gebeurtenis of toestand in de zin aangeeft, of die helpt uit te drukken. Het werkwoord richt zich naar het [[onderwerp (taalkundig)|onderwerp]] (in sommige talen ook nog naar andere [[zinsdeel|zinsdelen]]!) en maakt altijd deel uit van het taalkundig [[gezegde (taalkundig)|gezegde]].
-het is een heel belangrijk iets voor de taal.
-schrijf je loopt nou met een t of een d?
+==Voorbeelden van handelingen==
-hier zie je een paar regels en feiten:
+* Ik ''loop'' naar school. (''lopen'' is in deze zin het werkwoord en geeft de handeling aan)
+* Ik ''zaag'' een plank doormidden. (''zagen'' is in deze zin het werkwoord en geeft de handeling aan).
+==Voorbeelden van gebeurtenis==
-de ik-vorm = de stam
+* Het echtpaar ''trouwt'' in het gemeentehuis. (''trouwe''n is in deze zin het werkwoord en geeft de gebeurtenis van het trouwen aan).
-voorbeeld:
+* De bruiloftsgasten ''vieren'' feest in de feestzaal. (''vieren'' is in deze zin het werkwoord en geeft de gebeurtenis van het vieren aan).
+==Voorbeelden van toestand==
-tegenwoordige tijd:
+* Hij ''is'' aardig (''[[zijn]]'' is in deze zin het werkwoord en zegt iets over het onderwerp ''hij'').
+* Ik ''voel'' me verdrietig (''voelen'' is in deze zin het werkwoord. Van zichzelf is ''voelen'' een handeling, maar in dit voorbeeld wordt er vooral een toestand uitgedrukt).
+* Ik ''heb'' het koud (''[[hebben]]'' is in deze zin het werkwoord en wordt hier gebruikt om een bepaalde gevoelstoestand uit te drukken).
+==Tijden==
-ik [[loop]]: loop is de stam
+De drie belangrijkste werkwoordstijden zijn: [[tegenwoordige tijd]] (t.t.), [[verleden tijd]] (v.t.) en [[voltooide tijd]].
+==Vervoeging==
-bij hij komt er een t achter:
+Hier zie je een paar regels en feiten:
+* De ik-vorm is de stam
+Voorbeeld:
-hij [[loopt]]
+* '''Tegenwoordige tijd''':
+:* Ik '''loop''': de ik-vorm van lopen is loop, dus loop is de stam
+:* Jij '''loopT'''
+:* Hij '''loopT'''
+:* Wij '''lopen'''
+:* Jullie '''lopen'''
+:* Zij '''lopen'''
+* '''Verleden tijd''':
+:* Ik '''liep'''
+:* Jij '''liep'''
+:* Hij '''liep'''
+:* Wij '''liepen'''
+:* Jullie '''liepen'''
+:* Zij '''liepen'''
+* '''Voltooide Tijd''':
+:* Ik heb '''gelopen'''
+:* Jij hebt '''gelopen'''
+:* Hij heeft '''gelopen'''
+:* Wij hebben '''gelopen'''
+:* Jullie hebben '''gelopen'''
+:* Zij hebben '''gelopen'''
+Alleen bij de laatste is het werkwoord altijd hetzelfde.
+{{Navigatie woordsoorten}}
+[[Categorie:Grammatica]]
+[[Categorie:Werkwoorden]]