Gebruiker:Mike1023/Kladblok: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(111 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{{Infobox auteur
 +
{{Infobox politieke partij
−
| naam = Henry James
 +
| naam = Christelijke Volkspartij (CVP) <br> ''Parti Social Chrétien'' (PSC)
−
| afbeelding = Henry_James_by_John_Singer_Sargent_cleaned.jpg
 +
| afbeelding =
  +
| oprichting = 1945
−
| ander formaat =
  
  +
| opheffing = 1972 (als één partij) <br> 2001 (Wallonië) <br> 2001 (Vlaanderen)
−
| onderschrift = James in 1913
  
−
| citaat =
+
| actief in = {{BE}}
  +
| richting = [[Centrum (politiek)|Centrum]]
−
| volledige naam =
 
  +
| stroming = [[Christendemocratie]] <br> [[Europeanisme]]
−
| pseudoniem =
 
−
| bijnaam =
+
| presidentskandidaat =
−
| geboren = 15 april 1843
 +
| president =
  +
| vicepresidentskandidaat =
−
| geboorteplaats = [[New York City]] ([[New York (staat)|New York]])
  
  +
| vicepresident =
−
| overleden = 28 februari 1916
  
  +
| oprichter =
−
| land = {{USA}} (1843-1915) <br> {{GB}} (1915-1916)
  
−
| beroep = Schrijver
 +
| partijleider =
  +
| partijvoorzitter =
−
| jaren-actief = 1863-1916
  
  +
| secretaris-generaal =
−
| genre = [[Roman (literatuur)|Roman]], [[novelle]], [[kort verhaal]], [[toneelstuk]], [[non-fictie]]
  
  +
| naamkamer1 =
−
| stroming = [[Realisme (literatuur)|Realisme]] <br> [[Modernisme]]
  
−
| invloeden =
+
| naamkamer2 =
  +
| naamkamer3 =
−
| bekende-werken = ''[[Daisy Miller]]'' <br> ''[[The Bostonians]]'' <br> ''[[The Portrait of a Lady]]'' <br> ''[[What Maisie Knew]]'' <br> ''[[The Turn of the Screw]]'' <br> ''[[The Wings of the Dove]]'' <br> ''[[The Ambassadors]]''
  
−
| uitgeverij =
+
| naamkamer4 =
−
| dbnl =
+
| naamkamer5 =
  +
| naamkamer6 =
−
| handtekening = [[Bestand:Henry_James_signature_(1907).png|100px]]
  
−
| website =
+
| naamkamer7 =
  +
| fractieleider1 =
  +
| fractieleider2 =
  +
| fractieleider3 =
  +
| fractieleider4 =
  +
| fractieleider5 =
  +
| fractieleider6 =
  +
| fractieleider7 =
  +
| zetels1 =
  +
| zetels2 =
  +
| zetels3 =
  +
| zetels4 =
  +
| zetels5 =
  +
| zetels6 =
  +
| zetels7 =
  +
| kamer1 =
  +
| kamer2 =
  +
| kamer3 =
  +
| kamer4 =
  +
| kamer5 =
  +
| kamer6 =
  +
| kamer7 =
  +
| bureau =
  +
| jongerenorganisatie =
  +
| studentenorganisatie =
  +
| vrouwenbeweging =
  +
| lhbt-vleugel =
  +
| zusterpartij =
  +
| beneuxpartij =
  +
| europesepartij =
  +
| internationaal =
  +
| partijkleur = EEAA00
  +
| voorgaand = [[Katholieke Partij (België)|Katholieke Partij]]
  +
| opvolgend = [[Christen-Democratisch en Vlaams|CD&V]] <br> [[Les Engagés (politieke partij)|Cdh]]
  +
| fusie =
  +
| opgegaan =
  +
| afsplitsing =
  +
| afgesplitst =
  +
| voortzetting =
 
}}
  
}}
  +
De '''Christelijke Volkspartij''' ('''CVP''') of '''Parti Social Chrétien''' ('''PSC''') was een [[België|Belgische]] [[politieke partij]]. De CVP-PSC was één landelijke partij van 1945 tot 1972. In 1972 werden de partij gesplitst in een Vlaamse en Franstalige afdeling. Deze afdelingen werden aparte partijen, maar werkten wel op landelijk niveau samen. Ze zaten altijd met elkaar in de regering.
−
'''Henry James''' ([[New York City]], 15 april 1843 - [[Londen]], 28 februari 1916) was een belangrijke [[Verenigde Staten|Amerikaans]]-[[Verenigd Koninkrijk|Britse]] schrijver. James werd geboren in de Verenigde Staten, maar verhuisde later naar het Verenigd Koninkrijk. Eén jaar voor zijn dood kreeg bij de Britse nationaliteit. Hij wordt gezien als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het [[realisme (literatuur)|realisme]] in de Engelstalige literatuur. Ook wordt beschouwd als een overgangsfiguur tussen het realisme en het [[modernisme]].
 
   
  +
De CVP-PSC was de opvolger van de [[Katholieke Partij (België)|Katholieke Partij]] in 1945. Tussen 1947 en 1999 heeft de CVP-PSC vrijwel altijd in de regering gezeten, behalve in de periode tussen 1954 en 1958. De CVP-PSC leverde in deze regeringen bijna altijd de premier. Voorbeelden hiervan zijn [[Gaston Eykens]], [[Wilfried Martens]], [[Leo Tindemans]] en [[Jean-Luc Dehaene]]. De partij speelde een belangrijk rol in de Belgische politiek. Voorbeelden zijn het ontstaan van de [[verzorgingsstaat]], de ombouw van België tot een [[federatie]] en het [[schoolpact]] van 1958. Na de [[Dioxinecrisis]] van 1999 verloor de CVP-PSC haar status als grootste partij en zat in de oppositie.
−
James schreef [[roman (literatuur)|romans]], [[kort verhaal|korte verhalen]], [[toneelstuk]]ken en [[non-fictie]]. Hij staat bekend om zijn complex en [[poëzie|poëtisch]] taalgebruik. In zijn boeken zette hij vaak de Nieuwe Wereld (Amerika) tegenover de Oude Wereld (Europa). Volgens James was de Oude Wereld artistiek en mooi, terwijl de Nieuwe Wereld koud en leeg was. Enkele bekende werken van Henry James zijn ''[[Daisy Miller]]'', ''[[The Bostonians]]'', ''[[The Portrait of a Lady]]'', ''[[What Maisie Knew]]'', ''[[The Turn of the Screw]]'', ''[[The Wings of the Dove]]'' en ''[[The Ambassadors]]''.
  
   
  +
In 2001 veranderde de Vlaamse afdeling van naam. Tegenwoordig staat dit bekend als [[Christen-Democratisch en Vlaams]] (CD&V). Even later veranderde ook de Franstalige afdeling van naam in ''Centre démocrate humaniste'' (Cdh), het huidige [[Les Engagés (politieke partij)|Les Engagés]].
−
Henry James was de broer van filosoof [[William James]] en schrijfster [[Alice James]].
 
   
−
==Levensloop==
 +
==Geschiedenis==
−
===Jeugd en opleiding===
 +
===Ontstaan===
  +
[[Bestand:AfficheChristelijkeVolkspartij1946.jpg|right|300px|thumb|Na de Tweede Wereldoorlog vormden de [[Liberale Partij (België)|Liberale Partij]] en [[Belgische Socialistische Partij]] een regering met de [[Kommunistische Partij van België]] (KPB). De CVP was tegen het hebben van de communisten in de regering. Met deze poster uit 1946 riepen zij op om op de CVP te stemmen, zodat de KPB uit de regering gehouden werd.]]
−
[[File:Henry_James_Sr._and_Henry_James_Jr._in_1854.jpg|left|250px|thumb|Henry James en zijn vader in 1854]]
  
  +
Voor de Tweede Wereldoorlog bestond de [[Katholieke Partij (België)|Katholieke Partij]]. Deze partij sinds het einde van de jaren 1890 de grootste partij van het land. De katholieken stonden onder verschillende namen bekend, zoals ''Katholiek Verbond'' (1921-1936) en ''Katholiek Blok'' (1936-1945). Tijdens de oorlog moest de regering vluchten naar [[Bordeaux]] en later [[Londen]]. Na de bevrijding van België in 1944 werd besloten om de Katholieke Partij om te bouwen tot een nieuwe partij; de ''Christelijke Volkspartij'' (CVP).
−
Henry James werd geboren op 15 april 1843 in [[New York City]]. Hij was de tweede zoon van Mary Walsh en Henry James Senior. Henry James is dus naar zijn vader vernoemd. Hij had één oudere broer ([[William James]]), twee jongere broers (Wilkie en Robertson) en één jongere zus ([[Alice James]]). Henry James leefde de eerste jaren van zijn leven in Engeland, maar verhuisde in 1845 terug naar de Verenigde Staten. Ze gingen bij zijn opa en oma in [[Albany (New York)|Albany]] wonen. Hier kwam hij in aanraking met literatuur. Zo luisterde hij 's avonds stiekem naar een voorlezing van ''[[David Copperfield]]'' van [[Charles Dickens]].
 
   
  +
De CVP was een centrumpartij, terwijl de Katholieke Partij centrumrechts was. De CVP wilde hierdoor een zo groot mogelijke groep vertegenwoordigen. De [[christendemocratie]] werd de officiële ideologie van de partij. De partij haalde inspiratie uit christelijke waarden en omarmde de christelijke identiteit.
−
Tussen 1855 en 1860 maakte de familie een rondreis door Europa. Ze bezochten onder andere [[Londen]], [[Parijs]], [[Genève (stad)|Genève]] en [[Bonn]]. De familie bracht veel tijd in Frankrijk door, waardoor Henry James ook vloeiend Frans kon. Uiteindelijk keerde de familie terug naar de Verenigde Staten en ging in [[Newport (Rhode Island)|Newport]] in de staat [[Rhode Island]] wonen. Hij raakte bevriend met [[Thomas Sergeant Perry]] en [[John La Farge]]. Via zijn vrienden las hij een hoop Franse boeken, zoals de werken van [[Honoré de Balzac]].
 
   
  +
De CVP werd na de oorlog uit de regering gehouden. In 1945 stapten de [[Liberale Partij (België)|Liberale Partij]], de [[Belgische Socialistische Partij]] (BSP) en de [[Kommunistische Partij van België]] (KPB) in een regering van [[Achiel Van Acker]] en later [[Camille Huysmans]]. De christendemocraten waren tegen de deelname van de communisten aan de regering. Zij voerden dan ook hard oppositie tegen de regeringen. In 1947 kwamen zij op deze manier in de regering terecht.
−
===Eerste publicaties===
  
−
In 1864 verhuisde het gezin naar [[Boston]] in [[Massachusetts]]. Henry James ging in 1862 rechten studeren aan [[Harvard]], maar realiseerde zich dat hij liever literatuur ging studeren. In 1864 schreef hij zijn eerste korte verhaal; ''The Tragedy of Error''. Hij had contact met schrijfster [[Louisa May Alcott]]. Tussen 1869 en 1870 maakte hij een rondreis door Europa en ontmoette [[Charles Dickens]], [[George Eliot]] en [[Matthew Arnold]]. Tijdens deze rondreis probeerde hij artikelen voor de ''New York Tribune'' te schrijven, maar deze pogingen mislukte.
 
−
[[File:William_and_Henry_James,_by_Marie_Leon.jpg|right|300px|thumb|Henry en zijn broer [[William James]]]]
  
−
In de tussentijd schreef hij wel verschillende korte verhalen. In 1871 gaf hij zijn eerste roman uit: ''Watch and Ward''. In 1875 besloot hij te verhuizen naar [[Parijs]], waar hij zo'n 30 jaar woonde. Hier had hij contact met veel Franse schrijvers, zoals [[Émile Zola]], [[Guy de Maupassant]] en de Russische schrijver [[Ivan Toergenjev]]. Als een Amerikaan in Parijs vergeleek hij vaak de Verenigde Staten met Europese landen. In ''[[The American]]'' (1877) maakte de Amerikaanse Christopher Newman een grote rondreis door Europa. In ''[[The Europeans]]'' (1878) bezoeken twee Europeanen juist de Verenigde Staten.
 
   
  +
===Wederopbouw===
−
In 1878 brak Henry James door met de novelle ''[[Daisy Miller]]''. Dit gaat over een losbandig Amerikaans meisje dat een reis naar Zwitserland en Italië maakt. Ze flirt met enkele Amerikaanse toeristen en past niet goed op, wat uiteindelijk haar val veroorzaakt. In 1881 publiceerde hij zijn meesterwerk ''[[The Portrait of a Lady]]'' over de Amerikaanse Isabel Archer die een bezoek aan haar Engelse tante brengt. Tussen 1882 en 1883 kreeg James te maken met enkele tegenslagen, zoals de dood van zijn moeder, zijn broer en Toergenjev.
 
  +
De CVP was overigens zelf niet vrij kritiek. Tijdens de oorlog hadden verschillende personen gecollaboreerd met de Duitse bezetter. Hoge collaborateurs werden veroordeeld, maar veel laaggeplaatsen kwamen er met een kleine straf vanaf. De CVP probeerde deze mensen opnieuw te integreren in de maatschappij. Hierop kregen zij kritiek van zowel de communisten als de liberalen.
   
  +
Na de oorlog werkte de CVP vaak samen met de Belgische Socialistische Partij. De twee partijen hebben veel bijgedragen bij het ontstaan van de Belgische [[verzorgingsstaat]]. De BSP mocht in de beginjaren premier [[Paul-Henri Spaak]] leveren. Vanaf 1949 leverden de christendemocraten steeds de premier als zij in de regering waren. Tijdens de jaren 1950 en 1960 steeg de welvaart in België hard. Door de oorlog lag een groot deel van het land in puin. Na de oorlog vond de [[wederopbouw]] plaats, waarbij steden, wegen, bruggen en andere gebouwen werden hersteld.
−
===Hoogtepunt===
  
−
Vanaf 1884 begon Henry James meer beïnvloed te raken door het [[naturalisme]]. Dit is niet vreemd, aangezien hij bevriend was met Zola (een van de grootste vertegenwoordigers van dit genre). In 1886 publiceerde hij zijn roman ''[[The Bostonians]]''. Dit gaat over de conservatieve Basil Ransom uit [[Mississippi (staat)|Mississippi]] en de progressieve Olive Chancellor en zijn vrouw. In het boek speelt het [[feminisme]] een belangrijke rol; een beweging die toentertijd in opkomst was. Hoewel dit tegenwoordig een van zijn bekendste werken is, was het in zijn tijd geen succes. Ook kreeg hij tegenvallers met zijn boek ''[[Princess Casamassima]]'' en zijn toneelstuk ''[[Guy Domville]]''.
 
   
  +
===Koningskwestie en schoolpact===
−
Deze tegenvallers zorgden ervoor dat James een [[depressie]] kreeg. Deze depressie werd verergerd door de dood van zijn zus en enkele vrienden. Desondanks ontwikkelde Henry James ook nieuwe technieken voor zijn verhalen. Zijn literaire stijl weer een stuk experimenteler. Ook maakte hij veel reizen door Europa en verbleef een lange tijd in Italië.
 
  +
[[Bestand:AfficheChristelijkeVolkspartij1950.jpg|left|300px|thumb|Tijdens de verkiezingen van 1950 riep de CVP koningsgezinden op om tijdens het [[referendum]] ja te stemmen. De CVP was als enige partij voorstander van de terugkeer van koning [[Leopold III van België|Leopold III]] tijdens de [[Koningskwestie]]. Tijdens de verkiezingen behaalde de CVP ook een meerderheid.]]
  +
De CVP was een koningsgezinde partij. Toch mocht koning [[Leopold III van België|Leopold III]] na de oorlog niet meteen terugkeren. Hij verbleef in Zwitserland, aangezien hij tijdens de oorlog weigerde uit België te vertrekken. Er ontstond zelfs een conflict met de regering. Dit wordt de [[Koningskwestie]] genoemd. In plaats daarvan was zijn broer [[regent]]. De CVP wilde als enige Belgische partij dat Leopold III zou terugkeren naar België. De andere partijen waren tegenstander. De verkiezingen van 1949 draaiden om de Koningskwestie. De CVP wist veel stemmen te behalen door te beloven dat Leopold III zou terugkeren. Toch kwamen zij een paar stemmen te kort voor een meerderheid. De Liberale Partij beloofde de CVP te steunen, maar trokken hun steun in toen het tot een stemming kwam. In 1950 werden daarom nieuwe verkiezingen gehouden. De CVP won toen een absolute meerderheid. Na een [[referendum]] werd Leopold III teruggehaald naar België. Toch leidde tot hevige protesten. Eén jaar later trad Leopold III af en gaf de kroon aan zijn zoon, koning [[Boudewijn van België|Boudewijn]].
   
  +
Tussen 1950 en 1954 vormde de CVP hierdoor in zijn eentje de regering. Dit was de laatste keer dat een Belgische politieke partij de meerderheid behaalde. Tijdens deze regering laaide de [[schoolstrijd (België)|schoolstrijd]] weer op. De regering gaf namelijk subsidies aan vrij onderwijs (scholen met een religieuze grondslag). De socialisten en liberalen waren hierop tegen. Na de verkiezingen van 1954 vormden zij een regering zonder de CVP. Zij verlaagden de subsidies voor het vrij onderwijs, wat leidde tot protesten. De protesten gingen door tot 1958. Toen werd het [[schoolpact]] gesloten, wat een einde aan de schoolstrijd maakte. Het vrij onderwijs en officieel onderwijs zouden naast elkaar blijven bestaan. Dit zou later ook in de grondwet worden gezet.
−
===Latere jaren===
  
−
In 1898 publiceerde Henry James de horrorroman ''[[The Turn of the Screw]]''. Dit boek is geïnspireerd door ''[[Gothic novel]]s'' en is een van de bekendste spookverhalen in de Amerikaanse literatuur. Ook experimenteerde hij meer literaire technieken. Zo wordt het boek ''[[What Maisie Knew]]'' (1897) verteld vanuit het perspectief van een jong meisje wiens ouders scheiden. In ''[[The Wing of the Dove]]'' wordt de Amerikaanse erfgenaam Milly Theale door een ernstige ziekte getroffen. Veel mensen proberen vrienden met haar te worden. Sommige willen haar gezelschap houden, terwijl anderen juist op haar geld uit zijn.
 
   
  +
===Splitsing===
−
In 1904 reisde James naar de Verenigde Staten om een lezing over Balzac te geven. De laatste keer dat hij de Verenigde Staten bezocht was tussen 1910 en 1911 vanwege de dood van William James. In de laatste jaren van zijn leven schreef Henry James enkele autobiografieën. Hij ging in Engeland wonen. Toen de [[Eerste Wereldoorlog]] in 1914 uitbrak wilde hij de Verenigde Staten de Britten zouden helpen. De Amerikanen kozen echter aanvankelijk voor [[neutraal|neutraliteit]]. Uit protest werd hij in 1915 Brits staatsburger en leverde zijn Amerikaans paspoort in.
 
  +
Tijdens de jaren 1960 lopen de spanningen tussen Vlaanderen en Wallonië op. De Christelijke Volkspartij verliest tijdens deze periode steeds meer zetels. Waar de partij in 1958 nog 46% van de stemmen haalde, was dit in 1971 slechts 30%. In Vlaanderen wint de regionalistische [[Volksunie]] aan terrein, terwijl in Wallonië de regionalistische partijen [[DéFI|FDF]] en [[Rassemblement Wallon]] (RW) zetels winnen. Deze partijen wilden meer zelfbestuur voor hun specifieke regio's. In de jaren 1960 werd de [[taalgrens in België|taalgrens]] vastgesteld, maar enkele gemeenten aan deze grens hadden meerderheid die een andere taal sprak (de randgemeenten).
   
  +
In deze periode werden verschillende beslissingen genomen als tegemoetkoming. Zo werd de universiteiten van Leuven en Brussel gesplitst in een Nederlandstalige en Franstalige universiteit. De CVP was voorstander van het moderniseren van België, maar kreeg tegenwerking van de socialisten en liberalen. Uiteindelijk kwamen er een hele rits aan compromissen om ook de grondwet te veranderen. In 1968 begon de CVP ook met zijn eigen splitsing. In 1971 werd de partij officieel gesplitst in een Vlaams en Franstalig deel. De Christelijke Volkspartij en de Parti Social Chrétien waren nu officieel twee aparte partijen, maar bleven op landelijk niveau samenwerken. Later volgden de socialisten en liberalen hetzelfde voorbeeld.
−
Henry James overleed op 28 februari 1916 in [[Londen]]. Voor zijn dood gaf hij in de Verenigde Staten willen worden begraven. Dit was echter niet mogelijk. De vrouw van zijn broer liet hem daardoor [[cremeren]] en smokkelde zijn as mee naar de Verenigde Staten.
  
   
  +
De [[federatie|federalisering]] van België zette zich door in de jaren 1980 en 1990. De Christelijke Volkspartij bleef de grootste partij van België en bleef de premier leveren. Na [[Gaston Eykens]] kwamen [[Leo Tindemans]] en [[Wilfried Martens]] aan de macht. In de regering werd vaak samengewerkt met de socialisten, maar ook de liberalen en Vlaamse en Waalse regionalisten waren welkom. Tijdens deze periode veranderd België ook enorm. Zo dienden enkele socialisten plotseling een wet in om [[abortus]] te legaliseren. De Christelijke Volkspartij wordt hierdoor overvallen en is grotendeels tegen het voorstel. Toch besluit de partij mee te werken en een comité op te stellen. In 1990 wordt abortus uiteindelijk gelegaliseerd.
−
==Henry James en literatuur==
  
−
===Invloeden===
  
−
[[File:The-Turn-of-the-Screw-Collier's-4.jpg|right|300px|thumb|''[[The Turn of the Screw]]'' had een grote invloed op horrorschrijvers, zoals [[Stephen King]].]]
  
−
Henry James had een groot netwerk van belangrijke schrijvers met wie bevriend was. Ook ontmoette hij veel van de belangrijkste schrijvers uit zijn tijd. [[Charles Dickens]] had een grote invloed op Henry James. Hij las Dickens op jonge leeftijd, maar kon hem niet volledig begrijpen. Bij hem thuis werden verschillende romans van Dickens voorgelezen, waaronder ''[[Hard Times]]'', ''[[Bleak House]]'' en ''[[Little Dorrit]]''. Toch was ''[[David Copperfield]]'' het eerste boek wat James volledig begreep. Volgens James was Dickens de belangrijkste schrijver uit zijn tijd. Dickens had grote invloed op zijn [[verbeeldingskracht]] en zijn personages maakten een diepe indruk.
 
   
  +
===Onder Dehaene===
−
Daarnaast was James beïnvloedt door de Franse schrijvers van zijn tijd, zoals [[Émile Zola]], [[Honoré de Balzac]] en [[Gustave Flaubert]]. James werd aangetrokken door de weergave van gevoelens en de literaire technieken. Toch vond hij ook dat de Franse schrijvers te weinig [[moraal]] in hun werken stopten. Zo prees hij [[George Sand]] voor haar fantasie, maar vond dat haar boeken geen goede normen en waarden hadden.
  
  +
In 1987 maakt België een politieke crisis door. Vlaanderen en Wallonië hebben dan hun eigen ''executieve'' (een soort van bestuur). In Wallonië werken de christendemocraten samen met de socialisten, maar in Vlaanderen met de liberalen. De Waalse socialisten en Vlaamse liberalen wantrouwden elkaar enorm. Ook wilden de Vlaamse socialisten niet in de landelijke regering stappen zonder zeggenschap in de Vlaamse executieve. De situatie leek hopeloos, maar [[Jean-Luc Dehaene]] wist binnen 106 dagen een regering te vormen onder [[Wilfried Martens]].
   
  +
Dehaene werd in 1992 zelf premier van België, ondanks dat de CVP een nederlaag behaalde tijdens de verkiezingen van 1991. Onder Dehaene werden de staatshervormingen verder uitgevoerd. Het [[Sint-Michielsakkoord]] vond plaats tijdens deze periode. Tijdens zijn tweede regering braken er echter een aantal schandalen uit, waaronder de [[zaak-Dutroux]] en de [[dioxinecrisis]]. De dioxinecrisis kwam vlak voor de verkiezingen van 1999 aan het licht. In de voedselketen waren giftige stoffen (dioxines) terechtgekomen, waar de regering van wist. In België werden massaal producten teruggeroepen, waardoor lege schappen ontstonden. Dehaene verloor de verkiezingen vanwege de crisis. De CVP was voor het eerst niet de grootste partij van het land. De partij werd ingehaald voor de liberale VLD van [[Guy Verhofstadt]].
−
===Stijl en thema's===
  
−
Henry James' stijl veranderde erg tijdens zijn leven. Oorspronkelijk schreef [[realisme (literatuur)|realistische]] literatuur. Het realisme was een literaire stroming die in de tweede helft van de 19e eeuw erg populair was. Realistische schrijvers probeerden de maatschappij zo goed mogelijk weer te geven. Vaak speelden ook maatschappelijk problemen, zoals armoede en [[vrouwenemancipatie]] een rol in hun werken. In James' vroege werken zie je veel realistische elementen terugkomen. Een typisch voorbeeld hiervan is ''[[Daisy Miller]]'' waarin het losbandige hoofdpersonage flirt met mannen, zich losbreekt van sociale normen en uiteindelijk sterft.
 
   
  +
===Einde===
−
Tijdens het schrijven van ''[[What Maisie Knew]]'' was er een omslagpunt in James' stijl. Vanaf toen begon hij steeds experimenteler te schrijven. Henry James' latere werken worden daarom tot het [[modernisme]] gerekend. James was namelijk erg geïnteresseerd in de menselijke [[psychologie]] en gedachten. Latere schrijvers zouden naar zijn werken kijken om de [[stream of consciousness]] te ontwikkelen.
 
  +
De CVP eindigde hierdoor in de oppositie. De christendemocraten gingen daarom op zoek naar een nieuwe identiteit. In Vlaanderen veranderde de Christelijke Volkspartij in 2001 van naam. Het ging verder als [[Christen-Democratisch en Vlaams]] (CD&V). Hiermee wilde de partij zijn Vlaamse identiteit benadrukken. Ook werkte de partij nauw samen met de [[Nieuw-Vlaamse Alliantie]] (N-VA). Zo deden de partijen tijdens sommige verkiezingen mee onder één kieslijst. Uiteindelijk zou de CD&V herstellen.
   
  +
In Wallonië veranderde Parti Social Chrétien in 2002 van naam en werd ''Centre démocrate humaniste'' (Cdh). In plaats van christendemocratie ging de partij zich richten op [[humanisme]]. De Cdh was minder succesvol dan haar Vlaamse zusterpartij. In 2022 veranderde de partij opnieuw van naam en werd [[Les Engagés (politieke partij)|Les Engagés]]. Tegenwoordig is deze partij [[sociaalliberalisme|sociaalliberaal]]. Desondanks worden CD&V en Les Engagés nog steeds aangeduid als de "christendemocraten".
−
James' schreef allerlei soorten [[genre]]s waarin personages van alle sociale milieus voorkomen. Hoewel de Amerikaanse [[middenklasse]] tijdens hun reizen naar Europa vaak de hoofdrol spelen, schreef hij bijvoorbeeld ook spookverhalen en [[komedie]]s.
  
   
−
===Status===
 +
==Ideologie==
−
Tegenwoordig wordt Henry James als een van de invloedrijkste Amerikaanse schrijvers gezien. Tijdens zijn leven was dit wel anders. In vergelijking met andere schrijvers had James slechts een klein aantal lezers. Tijdens zijn leven en na zijn dood kreeg hij ook veel kritiek van andere schrijvers, zoals [[Oscar Wilde]], [[E.M. Forster]] en [[Virginia Woolf]]. De Argentijn [[Jorge Luis Borges]] prees Henry James voor zijn moralen en complexiteit, maar vond dat zijn werk geen leven bevatten. Desondanks beïnvloedde Henry James een groot aantal schrijvers, waaronder [[Edith Wharton]].
  
   
  +
==Verkiezingsresultaten==
−
Vanaf het midden van de 20e eeuw ontstond er nieuwe interesse in de werken van Henry James. Moderne schrijvers als [[Philip Roth]], [[Cynthia Ozick]], [[David Lodge]], [[Colm Toibin]] en [[Alan Hollinghurst]] zijn door James beïnvloedt.
  
  +
Tot de verkiezingen van 1971 was de Christelijke Volkspartij één partij met één partijvoorzitter (of premierskandidaat). Vanaf de verkiezingen van 1971 werd de partij in een Vlaams en Franstalige partij gesplitst. Hierdoor deden ze als aparte lijsten mee aan de verkiezingen. In deze tabel zijn de zetelaantallen bij elkaar opgeteld. Er staan steeds twee partijvoorzitters (de bovenste voor de Vlaamse partij; de onderste voor de Franstalige partij).
−  
  +
{| class="wikitable"
−
==Werken==
  
  +
|-
−
===Romans===
  
  +
! rowspan="2"| Jaar
−
{{Kolommen2
  
  +
! rowspan="2"| Partijvoorzitter
−
| Kolom1=
  
  +
! colspan="2"| [[Kamer van Volksvertegenwoordigers|Kamer]]
−
* ''[[Watch and Ward]]'' (1871)
  
  +
! colspan="2"| [[Senaat (België)|Senaat]]
−
* ''[[Roderick Hudson]]'' (1875)
  
  +
|-
−
* ''[[The American]]'' (1877)
  
  +
! Zetels
−
* ''[[The Europeans]]'' (1878)
  
  +
! -/+
−
* ''[[Confidence]]'' (1879)
  
  +
! Zetels
−
* ''[[Washington Square]]'' (1880)
  
  +
! -/+
−
* ''[[The Portrait of a Lady]]'' (1881)
  
  +
|-
−
* ''[[The Bostonians]]'' (1886)
  
  +
| 1946 || [[Hubert Pierlot]] || {{Percentagebalk|92|202|#EEAA00}} || - || {{Percentagebalk|51|101|#EEAA00}} || -
−
* ''[[The Princess Casamassima]]'' (1886)
  
  +
|-
−
* ''[[The Reverberator]]'' (1888)
  
  +
| 1949 || [[Gaston Eykens]] || {{Percentagebalk|105|202|#EEAA00}} || +13 || {{Percentagebalk|54|101|#EEAA00}} || +3
−
* ''[[The Tragic Muse]]'' (1890)
  
  +
|-
−
* ''[[The Other House]]'' (1896)
  
  +
| 1950 || [[Jean Duvieusart]] || {{Percentagebalk|108|202|#EEAA00}} || +3 || {{Percentagebalk|54|101|#EEAA00}} || 0
−
| Kolom2=
  
  +
|-
−
* ''[[The Spoils of Poynton]]'' (1897)
  
  +
| 1954 || [[Jean Van Houtte]] || {{Percentagebalk|95|212|#EEAA00}} || -13 || {{Percentagebalk|49|106|#EEAA00}} || -5
−
* ''[[What Maisie Knew]]'' (1897)
  
  +
|-
−
* ''[[The Awkward Age]]'' (1899)
  
  +
| 1958 || [[Gaston Eykens]] || {{Percentagebalk|104|212|#EEAA00}} || +9 || {{Percentagebalk|53|106|#EEAA00}} || +4
−
* ''[[The Sacred Fount]]'' (1901)
  
  +
|-
−
* ''[[The Wings of the Dove]]'' (1902)
  
  +
| 1961 || [[Théo Lefèvre]] || {{Percentagebalk|96|212|#EEAA00}} || -8 || {{Percentagebalk|47|106|#EEAA00}} || -6
−
* ''[[The Ambassadors]]'' (1903)
  
  +
|-
−
* ''[[The Golden Bowl]]'' (1904)
  
  +
| 1965 || [[Pierre Harmel]] || {{Percentagebalk|77|212|#EEAA00}} || -19 || {{Percentagebalk|44|106|#EEAA00}} || -3
−
* ''[[The Whole Family]]'' (1908), geschreven met 11 andere schrijvers.
  
  +
|-
−
* ''[[The Outcry]]'' (1911)
  
  +
| 1968 || [[Gaston Eykens]] || {{Percentagebalk|69|212|#EEAA00}} || -8 || {{Percentagebalk|29|106|#EEAA00}} || -15
−
* ''[[The Ivory Tower]]'' (1917)
  
  +
|-
−
* ''[[The Sense of the Past]]'' (1917)
  
  +
| 1971 || [[Gaston Eykens]] <br> [[Robert J. Houden]] || {{Percentagebalk|67|212|#EEAA00}} || -2 || {{Percentagebalk|34|106|#EEAA00}} || +5
−
}}
  
  +
|-
−
Henry James overleed voordat hij ''The Ivory Tower'' en ''The Sense of the Past'' kon afmaken. Deze twee romans werden één jaar na zijn dood gepubliceerd.
  
  +
| 1974 || [[Leo Tindemans]] <br> [[Charles-Ferdinand Nothomb]] || {{Percentagebalk|72|212|#EEAA00}} || +5 || {{Percentagebalk|37|106|#EEAA00}} || +3
−  
  +
|-
−
===Korte verhalen en novelles===
  
  +
| 1977 || [[Leo Tindemans]] <br> [[Georges Gramme]] || {{Percentagebalk|80|212|#EEAA00}} || +8 || {{Percentagebalk|39|106|#EEAA00}} || +2
−
{{Kolommen3
  
  +
|-
−
| Kolom1=
  
  +
| 1978 || [[Paul Vanden Boeynants]] <br> [[Charles-Ferdinand Nothomb]] || {{Percentagebalk|82|212|#EEAA00}} || +26 || {{Percentagebalk|41|106|#EEAA00}} || +2
−
*''A Tragedy of Error'' (1864)
  
  +
|-
−
*''The Story of a Year'' (1865)
  
  +
| 1981 || [[Mark Eykens]] || {{Percentagebalk|61|212|#EEAA00}} || -21 || {{Percentagebalk|30|106|#EEAA00}} || -11
−
*''A Landscape Painter'' (1866)
  
  +
|-
−
*''A Day of Days'' (1866)
  
  +
| 1985 || [[Wilfried Martens]] <br> [[Gérard Deprez]] || {{Percentagebalk|69|212|#EEAA00}} || +6 || {{Percentagebalk|35|106|#EEAA00}} || +5
−
*''My Friend Bingham'' (1867)
  
  +
|-
−
*''Poor Richard'' (1867)
  
  +
| 1987 || [[Wilfried Martens]] <br> [[Gérard Deprez]] || {{Percentagebalk|62|212|#EEAA00}} || -7 || {{Percentagebalk|31|106|#EEAA00}} || -4
−
*''The Story of a Masterpiece'' (1868)
  
  +
|-
−
*''A Most Extraordinary Case'' (1868)
  
  +
| 1991 || [[Wilfried Martens]] <br> [[Gérard Deprez]] || {{Percentagebalk|57|212|#EEAA00}} || -5 || {{Percentagebalk|29|106|#EEAA00}} || -2
−
*''A Problem'' (1868)
  
  +
|-
−
*''De Grey: A Romance'' (1868)
  
  +
| 1995 || [[Jean-Luc Dehaene]] <br> [[Gérard Deprez]] || {{Percentagebalk|41|150|#EEAA00}} || -16 || {{Percentagebalk|19|71|#EEAA00}} || -10
−
*''Osborne's Revenge'' (1868)
  
  +
|-
−
*''The Romance of Certain Old Clothes'' (1868)
  
  +
| 1999 || [[Jean-Luc Dehaene]] || {{Percentagebalk|32|150|#EEAA00}} || -9 || {{Percentagebalk|15|71|#EEAA00}} || -4
−
*''A Light Man'' (1869)
  
  +
|}
−
*''Gabrielle de Bergerac'' (1869)
  
−
*''Travelling Companions'' (1870)
  
−
*''A Passionate Pilgrim'' (1871)
  
−
*''At Isella'' (1871)
  
−
*''Master Eustace'' (1871)
  
−
*''Guest's Confession'' (1872)
  
−
*''The Madonna of the Future'' (1873)
  
−
*''The Sweetheart of M. Briseux'' (1873)
  
−
*''The Last of the Valerii'' (1874)
  
−
*''Madame de Mauves'' (1874)
  
−
*''Adina'' (1874)
  
−
*''Professor Fargo'' (1874)
  
−
*''Eugene Pickering'' (1874)
  
−
*''Benvolio'' (1875)
  
−
*''Crawford's Consistency'' (1876)
  
−
*''The Ghostly Rental'' (1876)
  
−
*''Four Meetings'' (1877)
  
−
*''Rose-Agathe'' (1878)
  
−
*''[[Daisy Miller]]'' (1878)
  
−
*''Longstaff's Marriage'' (1878)
  
−
*''An International Episode'' (1878)
  
−
*''The Pension Beaurepas'' (1879)
  
−
*''A Diary of a Man of Fifty'' (1879)
  
−
*''A Bundle of Letters'' (1879)
  
−
*''The Point of View'' (1882)
  
−
| Kolom2=
  
−
*''The Siege of London'' (1883)
  
−
*''Impressions of a Cousin'' (1883)
  
−
*''Lady Barberina'' (1884)
  
−
*''Pandora'' (1884)
  
−
*''The Author of Beltraffio'' (1884)
  
−
*''Georgina's Reasons'' (1884)
  
−
*''A New England Winter'' (1884)
  
−
*''The Path of Duty'' (1884)
  
−
*''Mrs. Temperly'' (1887)
  
−
*''Louisa Pallant'' (1888)
  
−
*''[[The Aspern Papers]]'' (1888)
  
−
*''The Liar'' (1888)
  
−
*''The Modern Warning'' (1888)
  
−
*''A London Life'' (1888)
  
−
*''The Patagonia'' (1888)
  
−
*''The Lesson of the Master'' (1888)
  
−
*''The Solution'' (1888)
  
−
*''The Pupil'' (1891)
  
−
*''Brooksmith'' (1891)
  
−
*''The Marriages'' (1891)
  
−
*''The Chaperon'' (1891)
  
−
*''Sir Edmund Orme'' (1891)
  
−
*''Nona Vincent'' (1892)
  
−
*''The Real Thing'' (1892)
  
−
*''The Private Life'' (1892)
  
−
*''Lord Beaupré'' (1892)
  
−
*''The Visits'' (1892)
  
−
*''Sir Dominick Ferrand'' (1892)
  
−
*''Greville Fane'' (1892)
  
−
*''Collaboration'' (1892)
  
−
*''Owen Wingrave'' (1892)
  
−
*''The Wheel of Time'' (1892)
  
−
*''The Middle Years'' (1893)
  
−
*''The Death of the Lion'' (1894)
  
−
*''The Coxon Fund'' (1894)
  
−
*''The Altar of the Dead'' (1895)
  
−
*''The Next Time'' (1895)
  
−
*''Glasses'' (1896)
  
−
| Kolom3=
  
−
*''[[The Figure in the Carpet]]'' (1896)
  
−
*''The Way It Came'' (1896)
  
−
*''[[The Turn of the Screw]]'' (1898)
  
−
*''Covering End'' (1898)
  
−
*''In the Cage'' (1898)
  
−
*''John Delavoy'' (1898)
  
−
*''The Given Case'' (1898)
  
−
*''Europe'' (1899)
  
−
*''The Great Condition'' (1899)
  
−
*''The Real Right Thing'' (1899)
  
−
*''Paste'' (1899)
  
−
*''The Great Good Place'' (1900)
  
−
*''Maud-Evelyn'' (1900)
  
−
*''Miss Gunton of Poughkeepsie'' (1900)
  
−
*''The Tree of Knowledge'' (1900)
  
−
*''The Abasement of the Northmores'' (1900)
  
−
*''The Third Person'' (1900)
  
−
*''The Special Type'' (1900)
  
−
*''The Tone of Time'' (1900)
  
−
*''Broken Wings'' (1900)
  
−
*''The Two Faces'' (1900)
  
−
*''Mrs. Medwin'' (1901)
  
−
*''The Beldonald Holbein'' (1901)
  
−
*''The Story in It'' (1902)
  
−
*''Flickerbridge'' (1902)
  
−
*''The Birthplace'' (1903)
  
−
*''The Beast in the Jungle'' (1903)
  
−
*''The Papers'' (1903)
  
−
*''Fordham Castle'' (1904)
  
−
*''Julia Bride'' (1908)
  
−
*''The Jolly Corner'' (1908)
  
−
*''The Velvet Glove'' (1909)
  
−
*''Mora Montravers'' (1909)
  
−
*''Crapy Cornelia'' (1909)
  
−
*''The Bench of Desolation'' (1909)
  
−
*''A Round of Visits'' (1910)
  
−
}}
  
−  
−
===Verhalenbundels===
  
−
* ''Terminations'' (1893)
  
−
* ''The Soft Side'' (1900)
  
−
* ''The Better Sort'' (1903)
  
−
* ''New York Edition'' (1907-1909)
  
−
* ''Travelling Companions'' (1919)
  
−  
−
===Toneelstukken===
  
−
* ''Theatricals'' (1894)
  
−
* ''Theatricals: Second Series'' (1895)
  
−
* ''Guy Domville'' (1895)
  
−  
−
===Non-fictie===
  
−
Henry James schreef ook veel [[non-fictie]], zoals reisverslagen, theorie over literatuur en [[biografie|biografieën]].
  
−
{{Kolommen2
  
−
| Kolom1=
  
−
*''Transaltantic Sketches'' (1875)
  
−
*''French Poets and Novelists'' (1878)
  
−
*''Hawthorne'' (1879)
  
−
*''Portraits of Places'' (1883)
  
−
*''A Little Tour in France'' (1884)
  
−
*''Partial Portraits'' (1888)
  
−
*''Essays in London and Elsewhere'' (1893)
  
−
*''Picture and Text'' (1893)
  
−
*''William Wetmore Story and His Friends'' (1903)
  
−
*''English Hours'' (1905)
  
−
*''The Question of our Speech; The Lesson of Balzac. Two Lectures'' (1905)
  
−
| Kolom2=
  
−
*''The American Scene'' (1907)
  
−
*''Views and Reviews'' (1908)
  
−
*''Italian Hours'' (1909)
  
−
*''A Small Boy and Others'' (1913)
  
−
*''Notes of a Son and Brother'' (1914)
  
−
*''Notes on Novelists'' (1914)
  
−
*''The Middle Years'' (1917)
  
−
*''Within the Rim'' (1918)
  
−
*''A Most Unholy Trade'' (1925)
  
−
*''The Art of the Novel: Critical Prefaces'' (1934)
  
−
}}
  
   
 
==Bronnen==
  
==Bronnen==
−
* {{Engels}} [https://en.wikipedia.org/wiki/Henry_James Het artikel op Wikipedia]
  
−
* {{Engels}} Landow, George P. (onbekend). [https://victorianweb.org/authors/jamesh/dickens.html "Henry James on Dickens as “the Great Actuality of the Current Imagination”".] ''The Victorian Web''. Gelezen op 15 april 2024.
 
−
* {{Engels}} Onbekend (29 juli 2009). [https://www.theguardian.com/theguardian/2009/jul/29/from-the-archive-henry-james "Henry James becomes a British subject" (heruitgave van origineel artikel uit 1915).] ''The Guardian''. Gelezen op 15 april 2024.
  
−
* {{Engels}} Pacey, W.C.D. (1941). [https://www.jstor.org/stable/2921129 "Henry James and his French Contemporaries".] ''American Literature.'' Gelezen op 15 april 2024.
  

Huidige versie van 1 mei 2024 om 09:30

Christelijke Volkspartij (CVP)
Parti Social Chrétien (PSC)
Oprichting 1945
Opheffing 1972 (als één partij)
2001 (Wallonië)
2001 (Vlaanderen)
Actief in Vlag van België België
Richting Centrum
Stroming Christendemocratie
Europeanisme
Presidentskandidaat
President
Vicepresidentskandidaat
Vicepresident
Oprichter(s)
Partijleider
Partijvoorzitter
Secretaris-generaal
-
-
-
-
-
-
-
-
van de
<div style="background-color: #EEAA00; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
-
van de
<div style="background-color: #EEAA00; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
-
van de
<div style="background-color: #EEAA00; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
-
van de
<div style="background-color: #EEAA00; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
-
van de
<div style="background-color: #EEAA00; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
-
van de
<div style="background-color: #EEAA00; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
-
van de
<div style="background-color: #EEAA00; width: Fout in uitdrukking: niet verwachte operator /.%; height: 100%;">
Overig
Wetenschappelijk bureau
Jongerenorganisatie
Studentenorganisatie
Vrouwenbeweging
Lhbt-vleugel
Zusterpartij(en)
Fractie in het Benelux-parlement
Europese fractie
Internationale organisatie
Voorgaande partij(en) Katholieke Partij
Opvolgende partij(en) CD&V
Cdh
Fusie van
Opgegaan in
Afsplitsing van
Afsplitsing(en)
Voortzetting van
Portaal Portal.svg Politiek

De Christelijke Volkspartij (CVP) of Parti Social Chrétien (PSC) was een Belgische politieke partij. De CVP-PSC was één landelijke partij van 1945 tot 1972. In 1972 werden de partij gesplitst in een Vlaamse en Franstalige afdeling. Deze afdelingen werden aparte partijen, maar werkten wel op landelijk niveau samen. Ze zaten altijd met elkaar in de regering.

De CVP-PSC was de opvolger van de Katholieke Partij in 1945. Tussen 1947 en 1999 heeft de CVP-PSC vrijwel altijd in de regering gezeten, behalve in de periode tussen 1954 en 1958. De CVP-PSC leverde in deze regeringen bijna altijd de premier. Voorbeelden hiervan zijn Gaston Eykens, Wilfried Martens, Leo Tindemans en Jean-Luc Dehaene. De partij speelde een belangrijk rol in de Belgische politiek. Voorbeelden zijn het ontstaan van de verzorgingsstaat, de ombouw van België tot een federatie en het schoolpact van 1958. Na de Dioxinecrisis van 1999 verloor de CVP-PSC haar status als grootste partij en zat in de oppositie.

In 2001 veranderde de Vlaamse afdeling van naam. Tegenwoordig staat dit bekend als Christen-Democratisch en Vlaams (CD&V). Even later veranderde ook de Franstalige afdeling van naam in Centre démocrate humaniste (Cdh), het huidige Les Engagés.

Geschiedenis

Ontstaan

Na de Tweede Wereldoorlog vormden de Liberale Partij en Belgische Socialistische Partij een regering met de Kommunistische Partij van België (KPB). De CVP was tegen het hebben van de communisten in de regering. Met deze poster uit 1946 riepen zij op om op de CVP te stemmen, zodat de KPB uit de regering gehouden werd.

Voor de Tweede Wereldoorlog bestond de Katholieke Partij. Deze partij sinds het einde van de jaren 1890 de grootste partij van het land. De katholieken stonden onder verschillende namen bekend, zoals Katholiek Verbond (1921-1936) en Katholiek Blok (1936-1945). Tijdens de oorlog moest de regering vluchten naar Bordeaux en later Londen. Na de bevrijding van België in 1944 werd besloten om de Katholieke Partij om te bouwen tot een nieuwe partij; de Christelijke Volkspartij (CVP).

De CVP was een centrumpartij, terwijl de Katholieke Partij centrumrechts was. De CVP wilde hierdoor een zo groot mogelijke groep vertegenwoordigen. De christendemocratie werd de officiële ideologie van de partij. De partij haalde inspiratie uit christelijke waarden en omarmde de christelijke identiteit.

De CVP werd na de oorlog uit de regering gehouden. In 1945 stapten de Liberale Partij, de Belgische Socialistische Partij (BSP) en de Kommunistische Partij van België (KPB) in een regering van Achiel Van Acker en later Camille Huysmans. De christendemocraten waren tegen de deelname van de communisten aan de regering. Zij voerden dan ook hard oppositie tegen de regeringen. In 1947 kwamen zij op deze manier in de regering terecht.

Wederopbouw

De CVP was overigens zelf niet vrij kritiek. Tijdens de oorlog hadden verschillende personen gecollaboreerd met de Duitse bezetter. Hoge collaborateurs werden veroordeeld, maar veel laaggeplaatsen kwamen er met een kleine straf vanaf. De CVP probeerde deze mensen opnieuw te integreren in de maatschappij. Hierop kregen zij kritiek van zowel de communisten als de liberalen.

Na de oorlog werkte de CVP vaak samen met de Belgische Socialistische Partij. De twee partijen hebben veel bijgedragen bij het ontstaan van de Belgische verzorgingsstaat. De BSP mocht in de beginjaren premier Paul-Henri Spaak leveren. Vanaf 1949 leverden de christendemocraten steeds de premier als zij in de regering waren. Tijdens de jaren 1950 en 1960 steeg de welvaart in België hard. Door de oorlog lag een groot deel van het land in puin. Na de oorlog vond de wederopbouw plaats, waarbij steden, wegen, bruggen en andere gebouwen werden hersteld.

Koningskwestie en schoolpact

Tijdens de verkiezingen van 1950 riep de CVP koningsgezinden op om tijdens het referendum ja te stemmen. De CVP was als enige partij voorstander van de terugkeer van koning Leopold III tijdens de Koningskwestie. Tijdens de verkiezingen behaalde de CVP ook een meerderheid.

De CVP was een koningsgezinde partij. Toch mocht koning Leopold III na de oorlog niet meteen terugkeren. Hij verbleef in Zwitserland, aangezien hij tijdens de oorlog weigerde uit België te vertrekken. Er ontstond zelfs een conflict met de regering. Dit wordt de Koningskwestie genoemd. In plaats daarvan was zijn broer regent. De CVP wilde als enige Belgische partij dat Leopold III zou terugkeren naar België. De andere partijen waren tegenstander. De verkiezingen van 1949 draaiden om de Koningskwestie. De CVP wist veel stemmen te behalen door te beloven dat Leopold III zou terugkeren. Toch kwamen zij een paar stemmen te kort voor een meerderheid. De Liberale Partij beloofde de CVP te steunen, maar trokken hun steun in toen het tot een stemming kwam. In 1950 werden daarom nieuwe verkiezingen gehouden. De CVP won toen een absolute meerderheid. Na een referendum werd Leopold III teruggehaald naar België. Toch leidde tot hevige protesten. Eén jaar later trad Leopold III af en gaf de kroon aan zijn zoon, koning Boudewijn.

Tussen 1950 en 1954 vormde de CVP hierdoor in zijn eentje de regering. Dit was de laatste keer dat een Belgische politieke partij de meerderheid behaalde. Tijdens deze regering laaide de schoolstrijd weer op. De regering gaf namelijk subsidies aan vrij onderwijs (scholen met een religieuze grondslag). De socialisten en liberalen waren hierop tegen. Na de verkiezingen van 1954 vormden zij een regering zonder de CVP. Zij verlaagden de subsidies voor het vrij onderwijs, wat leidde tot protesten. De protesten gingen door tot 1958. Toen werd het schoolpact gesloten, wat een einde aan de schoolstrijd maakte. Het vrij onderwijs en officieel onderwijs zouden naast elkaar blijven bestaan. Dit zou later ook in de grondwet worden gezet.

Splitsing

Tijdens de jaren 1960 lopen de spanningen tussen Vlaanderen en Wallonië op. De Christelijke Volkspartij verliest tijdens deze periode steeds meer zetels. Waar de partij in 1958 nog 46% van de stemmen haalde, was dit in 1971 slechts 30%. In Vlaanderen wint de regionalistische Volksunie aan terrein, terwijl in Wallonië de regionalistische partijen FDF en Rassemblement Wallon (RW) zetels winnen. Deze partijen wilden meer zelfbestuur voor hun specifieke regio's. In de jaren 1960 werd de taalgrens vastgesteld, maar enkele gemeenten aan deze grens hadden meerderheid die een andere taal sprak (de randgemeenten).

In deze periode werden verschillende beslissingen genomen als tegemoetkoming. Zo werd de universiteiten van Leuven en Brussel gesplitst in een Nederlandstalige en Franstalige universiteit. De CVP was voorstander van het moderniseren van België, maar kreeg tegenwerking van de socialisten en liberalen. Uiteindelijk kwamen er een hele rits aan compromissen om ook de grondwet te veranderen. In 1968 begon de CVP ook met zijn eigen splitsing. In 1971 werd de partij officieel gesplitst in een Vlaams en Franstalig deel. De Christelijke Volkspartij en de Parti Social Chrétien waren nu officieel twee aparte partijen, maar bleven op landelijk niveau samenwerken. Later volgden de socialisten en liberalen hetzelfde voorbeeld.

De federalisering van België zette zich door in de jaren 1980 en 1990. De Christelijke Volkspartij bleef de grootste partij van België en bleef de premier leveren. Na Gaston Eykens kwamen Leo Tindemans en Wilfried Martens aan de macht. In de regering werd vaak samengewerkt met de socialisten, maar ook de liberalen en Vlaamse en Waalse regionalisten waren welkom. Tijdens deze periode veranderd België ook enorm. Zo dienden enkele socialisten plotseling een wet in om abortus te legaliseren. De Christelijke Volkspartij wordt hierdoor overvallen en is grotendeels tegen het voorstel. Toch besluit de partij mee te werken en een comité op te stellen. In 1990 wordt abortus uiteindelijk gelegaliseerd.

Onder Dehaene

In 1987 maakt België een politieke crisis door. Vlaanderen en Wallonië hebben dan hun eigen executieve (een soort van bestuur). In Wallonië werken de christendemocraten samen met de socialisten, maar in Vlaanderen met de liberalen. De Waalse socialisten en Vlaamse liberalen wantrouwden elkaar enorm. Ook wilden de Vlaamse socialisten niet in de landelijke regering stappen zonder zeggenschap in de Vlaamse executieve. De situatie leek hopeloos, maar Jean-Luc Dehaene wist binnen 106 dagen een regering te vormen onder Wilfried Martens.

Dehaene werd in 1992 zelf premier van België, ondanks dat de CVP een nederlaag behaalde tijdens de verkiezingen van 1991. Onder Dehaene werden de staatshervormingen verder uitgevoerd. Het Sint-Michielsakkoord vond plaats tijdens deze periode. Tijdens zijn tweede regering braken er echter een aantal schandalen uit, waaronder de zaak-Dutroux en de dioxinecrisis. De dioxinecrisis kwam vlak voor de verkiezingen van 1999 aan het licht. In de voedselketen waren giftige stoffen (dioxines) terechtgekomen, waar de regering van wist. In België werden massaal producten teruggeroepen, waardoor lege schappen ontstonden. Dehaene verloor de verkiezingen vanwege de crisis. De CVP was voor het eerst niet de grootste partij van het land. De partij werd ingehaald voor de liberale VLD van Guy Verhofstadt.

Einde

De CVP eindigde hierdoor in de oppositie. De christendemocraten gingen daarom op zoek naar een nieuwe identiteit. In Vlaanderen veranderde de Christelijke Volkspartij in 2001 van naam. Het ging verder als Christen-Democratisch en Vlaams (CD&V). Hiermee wilde de partij zijn Vlaamse identiteit benadrukken. Ook werkte de partij nauw samen met de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA). Zo deden de partijen tijdens sommige verkiezingen mee onder één kieslijst. Uiteindelijk zou de CD&V herstellen.

In Wallonië veranderde Parti Social Chrétien in 2002 van naam en werd Centre démocrate humaniste (Cdh). In plaats van christendemocratie ging de partij zich richten op humanisme. De Cdh was minder succesvol dan haar Vlaamse zusterpartij. In 2022 veranderde de partij opnieuw van naam en werd Les Engagés. Tegenwoordig is deze partij sociaalliberaal. Desondanks worden CD&V en Les Engagés nog steeds aangeduid als de "christendemocraten".

Ideologie

Verkiezingsresultaten

Tot de verkiezingen van 1971 was de Christelijke Volkspartij één partij met één partijvoorzitter (of premierskandidaat). Vanaf de verkiezingen van 1971 werd de partij in een Vlaams en Franstalige partij gesplitst. Hierdoor deden ze als aparte lijsten mee aan de verkiezingen. In deze tabel zijn de zetelaantallen bij elkaar opgeteld. Er staan steeds twee partijvoorzitters (de bovenste voor de Vlaamse partij; de onderste voor de Franstalige partij).

Jaar Partijvoorzitter Kamer Senaat
Zetels -/+ Zetels -/+
1946 Hubert Pierlot
92/202
 -
51/101
 -
1949 Gaston Eykens
105/202
 +13
54/101
 +3
1950 Jean Duvieusart
108/202
 +3
54/101
 0
1954 Jean Van Houtte
95/212
 -13
49/106
 -5
1958 Gaston Eykens
104/212
 +9
53/106
 +4
1961 Théo Lefèvre
96/212
 -8
47/106
 -6
1965 Pierre Harmel
77/212
 -19
44/106
 -3
1968 Gaston Eykens
69/212
 -8
29/106
 -15
1971 Gaston Eykens
Robert J. Houden
67/212
 -2
34/106
 +5
1974 Leo Tindemans
Charles-Ferdinand Nothomb
72/212
 +5
37/106
 +3
1977 Leo Tindemans
Georges Gramme
80/212
 +8
39/106
 +2
1978 Paul Vanden Boeynants
Charles-Ferdinand Nothomb
82/212
 +26
41/106
 +2
1981 Mark Eykens
61/212
 -21
30/106
 -11
1985 Wilfried Martens
Gérard Deprez
69/212
 +6
35/106
 +5
1987 Wilfried Martens
Gérard Deprez
62/212
 -7
31/106
 -4
1991 Wilfried Martens
Gérard Deprez
57/212
 -5
29/106
 -2
1995 Jean-Luc Dehaene
Gérard Deprez
41/150
 -16
19/71
 -10
1999 Jean-Luc Dehaene
32/150
 -9
15/71
 -4

Bronnen

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Gebruiker:Mike1023/Kladblok&oldid=857797"