Gebruiker:Mike1023/Kladblok: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
| (31 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Infobox politieke partij |
{{Infobox politieke partij |
||
| − | | naam = |
+ | | naam = Het Vlaamsche Front |
| afbeelding = |
| afbeelding = |
||
| − | | oprichting = |
+ | | oprichting = 1919 |
| − | | opheffing = |
+ | | opheffing = 1939 |
| actief in = {{BE}} |
| actief in = {{BE}} |
||
| − | | richting = [[ |
+ | | richting = [[Links (politiek)|Centrumlinks]] (aanvankelijk) <br> [[Radicaal-rechts|Extreemrechts]] (later) |
| − | | stroming = [[ |
+ | | stroming = [[Vlaanderen|Vlaams]]-[[nationalisme]] <br> [[Socialisme]] (aanvankelijk) <br> [[Fascisme]] (later) |
| presidentskandidaat = |
| presidentskandidaat = |
||
| president = |
| president = |
||
| Regel 52: | Regel 52: | ||
| europesepartij = |
| europesepartij = |
||
| internationaal = |
| internationaal = |
||
| − | | partijkleur = |
+ | | partijkleur = FFFF00 |
| − | | voorgaand = |
+ | | voorgaand = |
| + | | opvolgend = |
||
| − | | opvolgend = [[Christen-Democratisch en Vlaams|CD&V]] <br> [[Les Engagés (politieke partij)|Cdh]] |
||
| fusie = |
| fusie = |
||
| − | | opgegaan = |
+ | | opgegaan = [[Vlaamsch Nationaal Verbond]] (grotendeels) |
| − | | afsplitsing = |
+ | | afsplitsing = |
| − | | afgesplitst = |
+ | | afgesplitst = [[Verdinaso]] |
| voortzetting = |
| voortzetting = |
||
}} |
}} |
||
| + | '''Het Vlaamsche Front''' of de '''Frontpartij''' was een [[Vlaanderen|Vlaamse]] [[politieke partij]] die tussen 1919 en 1939 bestond. De partij stond ook bekend onder de namen ''Partij Vlaams-Nationalisten'' (PVN) en ''Volkspartij Vlaams Front''. |
||
| − | De '''Christelijke Volkspartij''' ('''CVP''') of '''Parti Social Chrétien''' ('''PSC''') was een [[België|Belgische]] [[politieke partij]]. De CVP-PSC was één landelijke partij van 1945 tot 1972. In 1972 werden de partij gesplitst in een Vlaamse en Franstalige afdeling. Deze afdelingen werden aparte partijen, maar werkten wel op landelijk niveau samen. Ze zaten altijd met elkaar in de regering. |
||
| − | |||
| − | De CVP-PSC was de opvolger van de [[Katholieke Partij (België)|Katholieke Partij]] in 1945. Tussen 1947 en 1999 heeft de CVP-PSC vrijwel altijd in de regering gezeten, behalve in de periode tussen 1954 en 1958. De CVP-PSC leverde in deze regeringen bijna altijd de premier. Voorbeelden hiervan zijn [[Gaston Eykens]], [[Wilfried Martens]], [[Leo Tindemans]] en [[Jean-Luc Dehaene]]. De partij speelde een belangrijk rol in de Belgische politiek. Voorbeelden zijn het ontstaan van de [[verzorgingsstaat]], de ombouw van België tot een [[federatie]] en het [[schoolpact]] van 1958. Na de [[Dioxinecrisis]] van 1999 verloor de CVP-PSC haar status als grootste partij en zat in de oppositie. |
||
| − | |||
| − | In 2001 veranderde de Vlaamse afdeling van naam. Tegenwoordig staat dit bekend als [[Christen-Democratisch en Vlaams]] (CD&V). Even later veranderde ook de Franstalige afdeling van naam in ''Centre démocrate humaniste'' (Cdh), het huidige [[Les Engagés (politieke partij)|Les Engagés]]. |
||
==Geschiedenis== |
==Geschiedenis== |
||
===Ontstaan=== |
===Ontstaan=== |
||
| + | De geschiedenis van de [[Vlaamse Beweging]] gaat terug tot de 19e eeuw. Het [[Frans]] was oorspronkelijk de enige officiële taal van België, terwijl een groot deel van het land [[Nederlands]] als moedertaal sprak. In 1898 werd uiteindelijk de [[Gelijkheidswet]] aangenomen, waardoor Frans en Nederlands allebei als officiële talen erkend werden. Toch was het Frans de voertaal binnen veel overheidsorganisaties, waaronder het leger. Van Franstalige Belgen kon namelijk niet geëist worden dat zij Nederlands leerden. Vlamingen leerden op school echter wel Frans, maar lang niet alle Vlamingen spraken het Frans even goed. |
||
| − | [[Bestand:AfficheChristelijkeVolkspartij1946.jpg|right|300px|thumb|Na de Tweede Wereldoorlog vormden de [[Liberale Partij (België)|Liberale Partij]] en [[Belgische Socialistische Partij]] een regering met de [[Kommunistische Partij van België]] (KPB). De CVP was tegen het hebben van de communisten in de regering. Met deze poster uit 1946 riepen zij op om op de CVP te stemmen, zodat de KPB uit de regering gehouden werd.]] |
||
| − | Voor de Tweede Wereldoorlog bestond de [[Katholieke Partij (België)|Katholieke Partij]]. Deze partij sinds het einde van de jaren 1890 de grootste partij van het land. De katholieken stonden onder verschillende namen bekend, zoals ''Katholiek Verbond'' (1921-1936) en ''Katholiek Blok'' (1936-1945). Tijdens de oorlog moest de regering vluchten naar [[Bordeaux]] en later [[Londen]]. Na de bevrijding van België in 1944 werd besloten om de Katholieke Partij om te bouwen tot een nieuwe partij; de ''Christelijke Volkspartij'' (CVP). |
||
| + | Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] viel Duitsland België binnen. De Duitse regering wilde België ontwrichten door middel van de [[Flamenpolitik]]. Veel aanhangers van de Vlaamse Beweging voelden zich achtergesteld en wilden zelfbestuur voor Vlaanderen. Tijdens de oorlog werd dit verergerd. Veel Vlaamse soldaten in het Belgisch leger spraken geen Frans, terwijl de legerleiding grotendeels Franstalig was. Hierdoor konden zij bevelen niet verstaan, wat dodelijke gevolgen kon hebben. Het Duitse leger speelde hierop in door de bezette Vlaamse gebieden zelfbestuur te geven. Dit leidde tot een breuk in de Vlaamse Beweging: Een klein gedeelte werkte samen met de Duitse bezetter, terwijl het grootste gedeelte de Belgische staat trouw bleef. |
||
| − | De CVP was een centrumpartij, terwijl de Katholieke Partij centrumrechts was. De CVP wilde hierdoor een zo groot mogelijke groep vertegenwoordigen. De [[christendemocratie]] werd de officiële ideologie van de partij. De partij haalde inspiratie uit christelijke waarden en omarmde de christelijke identiteit. |
||
| + | In de oorlog ontstond de [[Frontbeweging]]. Deze beweging bestond uit Vlaamse intellectuelen die de Belgische staat trouw waren. Zij zagen de taalproblemen in het leger en verzetten zich tegen het Franstalige beleid. Daarnaast wilden veel van hen meer zelfbestuur voor Vlaanderen. Ook moesten de taalproblemen beter worden opgelost. |
||
| − | De CVP werd na de oorlog uit de regering gehouden. In 1945 stapten de [[Liberale Partij (België)|Liberale Partij]], de [[Belgische Socialistische Partij]] (BSP) en de [[Kommunistische Partij van België]] (KPB) in een regering van [[Achiel Van Acker]] en later [[Camille Huysmans]]. De christendemocraten waren tegen de deelname van de communisten aan de regering. Zij voerden dan ook hard oppositie tegen de regeringen. In 1947 kwamen zij op deze manier in de regering terecht. |
||
| − | === |
+ | ===Hoogtepunt=== |
| − | De CVP was overigens zelf niet vrij kritiek. Tijdens de oorlog hadden verschillende personen gecollaboreerd met de Duitse bezetter. Hoge collaborateurs werden veroordeeld, maar veel laaggeplaatsen kwamen er met een kleine straf vanaf. De CVP probeerde deze mensen opnieuw te integreren in de maatschappij. Hierop kregen zij kritiek van zowel de communisten als de liberalen. |
||
| + | ===In Antwerpen=== |
||
| − | Na de oorlog werkte de CVP vaak samen met de Belgische Socialistische Partij. De twee partijen hebben veel bijgedragen bij het ontstaan van de Belgische [[verzorgingsstaat]]. De BSP mocht in de beginjaren premier [[Paul-Henri Spaak]] leveren. Vanaf 1949 leverden de christendemocraten steeds de premier als zij in de regering waren. Tijdens de jaren 1950 en 1960 steeg de welvaart in België hard. Door de oorlog lag een groot deel van het land in puin. Na de oorlog vond de [[wederopbouw]] plaats, waarbij steden, wegen, bruggen en andere gebouwen werden hersteld. |
||
| + | ===Ontbinding=== |
||
| − | ===Koningskwestie en schoolpact=== |
||
| − | [[Bestand:AfficheChristelijkeVolkspartij1950.jpg|left|300px|thumb|Tijdens de verkiezingen van 1950 riep de CVP koningsgezinden op om tijdens het [[referendum]] ja te stemmen. De CVP was als enige partij voorstander van de terugkeer van koning [[Leopold III van België|Leopold III]] tijdens de [[Koningskwestie]]. Tijdens de verkiezingen behaalde de CVP ook een meerderheid.]] |
||
| − | De CVP was een koningsgezinde partij. Toch mocht koning [[Leopold III van België|Leopold III]] na de oorlog niet meteen terugkeren. Hij verbleef in Zwitserland, aangezien hij tijdens de oorlog weigerde uit België te vertrekken. Er ontstond zelfs een conflict met de regering. Dit wordt de [[Koningskwestie]] genoemd. In plaats daarvan was zijn broer [[regent]]. De CVP wilde als enige Belgische partij dat Leopold III zou terugkeren naar België. De andere partijen waren tegenstander. De verkiezingen van 1949 draaiden om de Koningskwestie. De CVP wist veel stemmen te behalen door te beloven dat Leopold III zou terugkeren. Toch kwamen zij een paar stemmen te kort voor een meerderheid. De Liberale Partij beloofde de CVP te steunen, maar trokken hun steun in toen het tot een stemming kwam. In 1950 werden daarom nieuwe verkiezingen gehouden. De CVP won toen een absolute meerderheid. Na een [[referendum]] werd Leopold III teruggehaald naar België. Toch leidde tot hevige protesten. Eén jaar later trad Leopold III af en gaf de kroon aan zijn zoon, koning [[Boudewijn van België|Boudewijn]]. |
||
| + | ==Verkiezingsuitslagen== |
||
| − | Tussen 1950 en 1954 vormde de CVP hierdoor in zijn eentje de regering. Dit was de laatste keer dat een Belgische politieke partij de meerderheid behaalde. Tijdens deze regering laaide de [[schoolstrijd (België)|schoolstrijd]] weer op. De regering gaf namelijk subsidies aan vrij onderwijs (scholen met een religieuze grondslag). De socialisten en liberalen waren hierop tegen. Na de verkiezingen van 1954 vormden zij een regering zonder de CVP. Zij verlaagden de subsidies voor het vrij onderwijs, wat leidde tot protesten. De protesten gingen door tot 1958. Toen werd het [[schoolpact]] gesloten, wat een einde aan de schoolstrijd maakte. Het vrij onderwijs en officieel onderwijs zouden naast elkaar blijven bestaan. Dit zou later ook in de grondwet worden gezet. |
||
| + | De partij was tot 1936 in het [[Federaal Parlement van België|Belgisch parlement]] vertegenwoordigd. Tijdens de verkiezingen van 1936 verloor de partij haar zetels. Hierna was de partij alleen nog in de stad [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] actief. De partij ging ook samenwerken met het [[Vlaamsch Nationaal Verbond]]. |
||
| − | |||
| − | ===Splitsing=== |
||
| − | |||
| − | ===Onder Dehaene=== |
||
| − | |||
| − | ===Einde=== |
||
| − | |||
| − | ==Ideologie== |
||
| − | |||
| − | ==Verkiezingsresultaten== |
||
| − | Tot de verkiezingen van 1971 was de Christelijke Volkspartij één partij met één partijvoorzitter (of premierskandidaat). Vanaf de verkiezingen van 1971 werd de partij in een Vlaams en Franstalige partij gesplitst. Hierdoor deden ze als aparte lijsten mee aan de verkiezingen. In deze tabel zijn de zetelaantallen bij elkaar opgeteld. Er staan steeds twee partijvoorzitters (de bovenste voor de Vlaamse partij; de onderste voor de Franstalige partij). |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
| Regel 109: | Regel 91: | ||
! -/+ |
! -/+ |
||
|- |
|- |
||
| − | | |
+ | | 1919 || ''Onbekend'' || {{Percentagebalk|5|186}} || +5 || colspan="2"| ''Geen deelname'' |
| − | |- |
||
| − | | 1949 || [[Gaston Eykens]] || {{Percentagebalk|105|202|#EEAA00}} || +13 || {{Percentagebalk|54|101|#EEAA00}} || +3 |
||
| − | |- |
||
| − | | 1950 || [[Jean Duvieusart]] || {{Percentagebalk|108|202|#EEAA00}} || +3 || {{Percentagebalk|54|101|#EEAA00}} || 0 |
||
| − | |- |
||
| − | | 1954 || [[Jean Van Houtte]] || {{Percentagebalk|95|212|#EEAA00}} || -13 || {{Percentagebalk|49|106|#EEAA00}} || -5 |
||
| − | |- |
||
| − | | 1958 || [[Gaston Eykens]] || {{Percentagebalk|104|212|#EEAA00}} || +9 || {{Percentagebalk|53|106|#EEAA00}} || +4 |
||
| − | |- |
||
| − | | 1961 || [[Théo Lefèvre]] || {{Percentagebalk|96|212|#EEAA00}} || -8 || {{Percentagebalk|47|106|#EEAA00}} || -6 |
||
| − | |- |
||
| − | | 1965 || [[Pierre Harmel]] || {{Percentagebalk|77|212|#EEAA00}} || -19 || {{Percentagebalk|44|106|#EEAA00}} || -3 |
||
| − | |- |
||
| − | | 1968 || [[Gaston Eykens]] || {{Percentagebalk|69|212|#EEAA00}} || -8 || {{Percentagebalk|29|106|#EEAA00}} || -15 |
||
| − | |- |
||
| − | | 1971 || [[Gaston Eykens]] <br> [[Robert J. Houden]] || {{Percentagebalk|67|212|#EEAA00}} || -2 || {{Percentagebalk|34|106|#EEAA00}} || +5 |
||
| − | |- |
||
| − | | 1974 || [[Leo Tindemans]] <br> [[Charles-Ferdinand Nothomb]] || {{Percentagebalk|72|212|#EEAA00}} || +5 || {{Percentagebalk|37|106|#EEAA00}} || +3 |
||
| − | |- |
||
| − | | 1977 || [[Leo Tindemans]] <br> [[Georges Gramme]] || {{Percentagebalk|80|212|#EEAA00}} || +8 || {{Percentagebalk|39|106|#EEAA00}} || +2 |
||
| − | |- |
||
| − | | 1978 || [[Paul Vanden Boeynants]] <br> [[Charles-Ferdinand Nothomb]] || {{Percentagebalk|82|212|#EEAA00}} || +26 || {{Percentagebalk|41|106|#EEAA00}} || +2 |
||
| − | |- |
||
| − | | 1981 || [[Mark Eykens]] || {{Percentagebalk|61|212|#EEAA00}} || -21 || {{Percentagebalk|30|106|#EEAA00}} || -11 |
||
|- |
|- |
||
| − | | |
+ | | 1921 || ''Onbekend'' || {{Percentagebalk|4|186}} || -1 || {{Percentagebalk|0|93}} || 0 |
|- |
|- |
||
| − | | |
+ | | 1925 || ''Onbekend'' || {{Percentagebalk|6|187}} || +2 || {{Percentagebalk|0|93}} || 0 |
|- |
|- |
||
| − | | |
+ | | 1929 || ''Onbekend'' || {{Percentagebalk|11|187}} || +5 || {{Percentagebalk|3|93}} || +3 |
|- |
|- |
||
| − | | |
+ | | 1932 || ''Onbekend'' || {{Percentagebalk|8|187}} || -3 || {{Percentagebalk|1|93}} || -2 |
|- |
|- |
||
| − | | 1999 || [[Jean-Luc Dehaene]] || {{Percentagebalk|32|150|#EEAA00}} || -9 || {{Percentagebalk|15|71|#EEAA00}} || -4 |
||
|} |
|} |
||
==Bronnen== |
==Bronnen== |
||
| + | * De Wever, Bruno (1994). [https://www.dbnl.org/tekst/weve009gree01_01/index.php ''Greep naar de macht: Vlaams-nationalisme en Nieuw Orde. Het VNV 1933-1945''.] |
||
Huidige versie van 17 mei 2024 om 21:28
| Het Vlaamsche Front | |
| Oprichting | 1919 |
| Opheffing | 1939 |
| Actief in | .svg){kind=small} België
|
| Richting | Centrumlinks (aanvankelijk) Extreemrechts (later) |
| Stroming | Vlaams-nationalisme Socialisme (aanvankelijk) Fascisme (later) |
| Opgegaan in | Vlaamsch Nationaal Verbond (grotendeels) |
| Afsplitsing(en) | Verdinaso |
Portaal  Politiek
| |
Het Vlaamsche Front of de Frontpartij was een Vlaamse politieke partij die tussen 1919 en 1939 bestond. De partij stond ook bekend onder de namen Partij Vlaams-Nationalisten (PVN) en Volkspartij Vlaams Front.
Geschiedenis
Ontstaan
De geschiedenis van de Vlaamse Beweging gaat terug tot de 19e eeuw. Het Frans was oorspronkelijk de enige officiële taal van België, terwijl een groot deel van het land Nederlands als moedertaal sprak. In 1898 werd uiteindelijk de Gelijkheidswet aangenomen, waardoor Frans en Nederlands allebei als officiële talen erkend werden. Toch was het Frans de voertaal binnen veel overheidsorganisaties, waaronder het leger. Van Franstalige Belgen kon namelijk niet geëist worden dat zij Nederlands leerden. Vlamingen leerden op school echter wel Frans, maar lang niet alle Vlamingen spraken het Frans even goed.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog viel Duitsland België binnen. De Duitse regering wilde België ontwrichten door middel van de Flamenpolitik. Veel aanhangers van de Vlaamse Beweging voelden zich achtergesteld en wilden zelfbestuur voor Vlaanderen. Tijdens de oorlog werd dit verergerd. Veel Vlaamse soldaten in het Belgisch leger spraken geen Frans, terwijl de legerleiding grotendeels Franstalig was. Hierdoor konden zij bevelen niet verstaan, wat dodelijke gevolgen kon hebben. Het Duitse leger speelde hierop in door de bezette Vlaamse gebieden zelfbestuur te geven. Dit leidde tot een breuk in de Vlaamse Beweging: Een klein gedeelte werkte samen met de Duitse bezetter, terwijl het grootste gedeelte de Belgische staat trouw bleef.
In de oorlog ontstond de Frontbeweging. Deze beweging bestond uit Vlaamse intellectuelen die de Belgische staat trouw waren. Zij zagen de taalproblemen in het leger en verzetten zich tegen het Franstalige beleid. Daarnaast wilden veel van hen meer zelfbestuur voor Vlaanderen. Ook moesten de taalproblemen beter worden opgelost.
Hoogtepunt
In Antwerpen
Ontbinding
Verkiezingsuitslagen
De partij was tot 1936 in het Belgisch parlement vertegenwoordigd. Tijdens de verkiezingen van 1936 verloor de partij haar zetels. Hierna was de partij alleen nog in de stad Antwerpen actief. De partij ging ook samenwerken met het Vlaamsch Nationaal Verbond.
| Jaar | Partijvoorzitter | Kamer | Senaat | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Zetels | -/+ | Zetels | -/+ | ||
| 1919 | Onbekend | 5/186 |
+5 | Geen deelname | |
| 1921 | Onbekend | 4/186 |
-1 | 0/93 |
0 |
| 1925 | Onbekend | 6/187 |
+2 | 0/93 |
0 |
| 1929 | Onbekend | 11/187 |
+5 | 3/93 |
+3 |
| 1932 | Onbekend | 8/187 |
-3 | 1/93 |
-2 |
Bronnen
- De Wever, Bruno (1994). Greep naar de macht: Vlaams-nationalisme en Nieuw Orde. Het VNV 1933-1945.