Belgische federale verkiezingen 2024
 |
| Belgische federale verkiezingen 2024 | |
|---|---|
← 2019 |
2029 → |
| Land | .svg){kind=small} België
|
| Datum | 9 juni 2024 |
| Parlement | Kamer van volksvertegenwoordigers |
| Te verdelen | 150 zetels |
| Europees Parlement | |
Portaal  Politiek
| |
De Belgische federale verkiezingen 2024 vinden plaats op 9 juni 2024. Op dezelfde dag vinden ook de verkiezingen voor het Europees Parlement en de regionale parlementen in België plaats. Tijdens de federale verkiezingen kunnen alle Belgen met stemrecht de kandidaten voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers kiezen. De Kamer van Volksvertegenwoordigers bestaat uit 150 leden en is een van de twee kamers van het Federaal Parlement.
Werking
.jpg)
Algemene regels
In België geldt er een opkomstplicht. Dit betekent dat alle Belgen met stemrecht op de dag van de verkiezingen zich moeten melden bij het stembureau. Zij moeten vervolgens een stem uitbrengen, maar kunnen het biljet ook blanco (dus leeg) inleveren. Er is dus geen stemplicht, aangezien er een stemgeheim is in België. Inwoners die zich niet melden bij een stembureau of zich vergeten af te melden kunnen een boete ontvangen. Om dit te voorkomen kan men iemand een volmacht geven, waardoor iemand voor jou gaat stemmen. Een moeilijke manier is om een onthouding in te dienen via de rechter.
Daarnaast geldt tijdens de verkiezingen een kiesdrempel van 5%. Dit betekent dat een partij minstens 5% van de stemmen moet behalen om het parlement terecht te komen. Als een partij minder van 5% haalt, krijg deze dus geen zetels.
Om te kunnen stemmen tijdens de verkiezingen moet iemand:
- In bezit zijn van de Belgische nationaliteit.
- Ingeschreven staan bij een Belgische gemeente.
- Minstens 18 jaar oud zijn.
Belgen in het buitenland kunnen zich inschrijven om mee te doen aan de verkiezingen.
Om je kandidaat te stellen gelden ook bovenstaande regels. Daarnaast moet je lid zijn van de politieke partij of er zelf eentje oprichten. Onafhankelijke leden zijn meestal met een politieke partij verbonden tijdens de verkiezingen, mede door de kiesdrempel.
Kieskringen
Tijdens de federale verkiezingen zijn er 11 kieskringen. Deze kieskringen vallen samen met de 10 provincies en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Iedere kieskring krijgt een bepaald aantal zetels. Dit aantal is gebaseerd op het aantal inwoners van de kieskring. Zo hebben kieskringen met veel inwoners meer zetels. De kieskringen zien er als volgt uit:
- Antwerpen: 24 zetels
- Brussel-Hoofdstad: 16 zetels
- Henegouwen: 17 zetels
- Limburg: 12 zetels
- Luik: 14 zetels
- Luxemburg: 4 zetels
- Namen: 7 zetels
- Oost-Vlaanderen: 20 zetels
- Vlaams-Brabant: 15 zetels
- Waals-Brabant: 5 zetels
- West-Vlaanderen: 15 zetels
Per kieskring zijn er aparte kieslijsten. Hierdoor ziet de kieslijst in bijvoorbeeld Antwerpen er anders uit dan die in Luik. De inwoners van een kieskring kunnen enkel stemmen op de kieslijst van hun kieskring. Ook kunnen personen zich enkel kandidaat stellen voor de kieslijst van hun kieskring. Je kan dus niet stemmen voor kandidaten uit een andere kieskring. De verkiezingen bepalen hoe de zetels in iedere kieskring over de kandidaten verdeeld wordt.
Politieke partijen
In België zijn de meeste politieke partijen alleen in Vlaanderen of Wallonië actief. Toch zijn sommige politieke partijen in het gehele land actief. Voor de verkiezingen is België ingedeeld in 11 kiesdistricten. Deze vallen samen met de 10 provincies en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
De partijen krijgen tijdens de verkiezingen een lijstnummer. Hoewel de meeste partijen slechts een gedeelte van de kiesdistricten meedoen, zijn de lijstnummers grotendeels hetzelfde. In de kiesdistricten waar de partijen niet meedoen zijn de lijstnummers afwezig. De eerste 17 lijstnummers zijn landelijk hetzelfde. Hierna volgen nog lijstnummers voor partijen die in slechts één kiesdistrict meedoen. Deze hoeveelheid van deze lijsten verschilt per kiesdistrict.
Lijst 1 t/m 17
In België kunnen partijvoorzitters alleen lijsttrekker zijn in hun eigen kiesdistrict. Partijen die in meerdere kiesdistricten meedoen hebben dus verschillende kandidatenlijsten en lijsttrekkers per kiesdistrict.
In de lijst zijn nummer 11 (Vivant) en 12 (Pro Deutschsprachige Gemeinschaft) zijn niet aanwezig in de lijst. Deze twee Duitstalige partijen kregen wel een lijstnummer, maar hebben in geen enkel kiesdistrict een lijst ingediend.
| Partij | Partijvoorzitter | Kiesdistricten | Richting | Stroming | Europese fractie | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
1
|
|
Vlaams Belang (VB) | Tom Van Grieken | Antwerpen Brussel-Hoofdstad Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen |
Radicaal-rechts | Vlaams-nationalisme Rechts-populisme Nationaal-conservatisme |
ID |
2
|
|
Mouvement Réformateur (MR) | Georges-Louis Bouchez | Brussel-Hoofdstad Henegouwen Luik Luxemburg Namen Waals-Brabant |
Centrumrechts tot rechts |
Conservatief-liberalisme Sociaalliberalisme |
Renew Europe |
3
|
|
Open Vlaamse Liberalen en Democraten (Open Vld) | Tom Ongena | Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen |
Centrumrechts | Liberalisme | Renew Europe |
4
|
_logo.svg){kind=logo}
|
Parti Socialiste (PS) | Paul Magnette | Brussel-Hoofdstad Henegouwen Luik Luxemburg Namen Waals-Brabant |
Centrumlinks | Sociaaldemocratie Progressivisme |
S&D |
5
|
|
Volt | Geen | Antwerpen Brussel-Hoofdstad |
Centrum tot Centrumlinks | Eurofederalisme Progressivisme Sociaalliberalisme |
Groenen/EVA |
6
|
Les Engagés (LE) | Maxime Prévot | Brussel-Hoofdstad Henegouwen Luik Luxemburg Namen Waals-Brabant |
Centrum | Sociaalliberalisme Progressivisme |
EVP | |
7
|
.png){kind=small}
|
Agora | Geen | Brussel-Hoofdstad Namen Waals-Brabant |
Single-issuepartij | Participatiedemocratie | Geen |
8
|
|
Partij van de Arbeid van België (PVDA) Parti du Travail de Belgique (PTB) |
Raoul Hedebouw | Alle districten (behalve Luxemburg) |
Radicaal-links | Socialisme Marxisme Communisme |
GUE/NGL |
9
|
.svg){kind=logo}
|
Vooruit | Melissa Depraetere | Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen |
Centrumlinks | Sociaaldemocratie Progressivisme |
S&D |
10
|
.png){kind=small}
|
Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) | Bart De Wever | Alle kiesdistricten |
Centrumrechts tot rechts |
Vlaams-nationalisme Separatisme Liberaal-conservatisme |
ECH |
13
|
|
Démocrate Fédéraliste Indépendant (DéFI) | François De Smet | Brussel-Hoofdstad Henegouwen Luik Luxemburg Namen Waals-Brabant |
Centrum | Sociaalliberalisme Brussels & Waals-nationalisme |
Geen |
14
|
|
Ecolo | Jean-Marc Nollet Rajae Maouane |
Brussel-Hoofdstad Henegouwen Luik Luxemburg Namen Waals-Brabant |
Links | Groene politiek Progressivisme |
Groenen/EVA |
15
|
|
Groen | Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout |
Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen |
Links | Groene politiek Progressivisme |
Groenen/EVA |
16
|
.svg){kind=small}
|
Christen-Democratisch en Vlaams (CD&V) | Sammy Mahdi | Antwerpen Brussel-Hoofdstad Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen |
Centrum tot centrumrechts |
Christendemocratie | EVP |
17
|
Voor U | Els Ampe | Antwerpen Brussel-Hoofdstad Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen |
Centrumrechts | Klassiek liberalisme | Geen | |
Overige lijstnummers
De volgende lijstnummers worden in ieder kiesdistrict door andere partijen ingevuld. Hierdoor is het aantal kieslijsten in ieder kiesdistrict ook verschillend.
| Antwerpen | Limburg | Oost-Vlaanderen | Vlaams-Brabant | West Vlaanderen | Brussel-Hoofdstad |
|---|---|---|---|---|---|
| 19. DierAnimal 20. Partij BLANCO 21. B.U.B. |
19. Partij BLANCO 20. B.U.B. |
19. B.U.B. 20. GV-Gezond Vestand 21. Partij BLANCO |
19. B.U.B. 20. Partij BLANCO 21. l'Unie |
19. Partij BLANCO | 19. Team Fouad Ahidar 20. Collectif Citoyen 21. Parti.j BLANCO 22. B.U.B. 23. l'Unie 24. Lutte Ouvrière |
| Henegouwen | Luik | Luxemburg | Namen | Waals-Brabant | |
| 19. B.U.B. 20. Collectif Citoyen 21. Lutte Ouvrière 22. Chez Nous 23. BLANCO |
19. Collectif Citoyen 20. B.U.B. 21. BLANCO 22. Chez Nous 23. RMC |
19. BLANCO 20. Collectif Citoyen 21. Chez Nous |
19. BLANCO 20. B.U.B. 21. Collectif Citoyen 22. Chez Nous |
19. Collectif Citoyen 20. l'Unie 21. Chez Nous 22. RMC 23. BLANCO 24. B.U.B. |
Peilingen
Hieronder staan de peilingen die sinds de vorige Belgische federale verkiezingen zijn afgenomen. In een peiling wordt aan mensen gevraagd op welke politieke partij ze zouden stemmen als er nu verkiezingen waren. Vervolgens worden die gegevens op zo'n manier omgerekend dat ze wat kunnen zeggen over iedereen die in België mag stemmen. Ook wordt eruit gehaald hoeveel zetels de politieke partijen zouden halen als er nu verkiezingen waren.
De aantallen zetels die hieronder staan, komen van drie grote peilbureaus: Ipsos, Kantar en ESOMAR.
| Aantal zetels per politieke familie | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Datum | Bureau | PS/ Vooruit (sp.a) |
MR/ Open Vld |
N-VA | Groen/ Ecolo |
Vlaams Belang |
CD&V | PVDA | LE (cdH) |
DéFI | Voorsprong | Coalitie |
| 25 april 2024 | Kantar | 28 |
25 | 19 | 12 | 26 | 10 | 20 | 9 | 1 | +2 |
75
|
| 18 maart 2024 | Ipsos | 26 | 21 | 20 | 14 | 27 |
11 | 19 | 10 | 2 | +1 |
72
|
| 20 februari 2024 | Kantar | 29 |
21 | 19 | 17 | 25 | 10 | 21 | 7 | 1 | +4 |
77
|
| 16 december 2023 | Ipsos | 29 |
19 | 21 | 17 | 25 | 10 | 19 | 8 | 2 | +4 |
75
|
| 12 oktober 2023 | Kantar | 35 |
22 | 21 | 15 | 21 | 10 | 20 | 5 | 1 | +13 |
82
|
| 29 september 2023 | Ipsos | 30 |
22 | 19 | 14 | 26 | 10 | 20 | 8 | 1 | +4 |
76
|
| 10 juni 2023 | Ipsos | 36 |
21 | 20 | 15 | 22 | 10 | 21 | 4 | 1 | +14 |
82
|
| 1 april 2023 | Ipsos | 34 |
22 | 20 | 15 | 24 | 10 | 18 | 5 | 2 | +10 |
83
|
| 17 februari 2023 | Kantar | 33 |
24 | 21 | 19 | 24 | 6 | 17 | 4 | 2 | +9 |
82
|
| 2 december 2022 | Ipsos | 34 |
22 | 20 | 16 | 25 | 8 | 18 | 5 | 2 | +9 |
80
|
| 16 september 2022 | Ipsos | 33 |
26 | 20 | 17 | 20 | 9 | 18 | 4 | 3 | +7 |
85
|
| 17 juni 2022 | Ipsos | 31 |
22 | 25 | 16 | 21 | 9 | 20 | 4 | 2 | +6 |
78
|
| 25 maart 2022 | Ipsos | 29 |
22 | 23 | 18 | 21 | 10 | 21 | 4 | 2 | +6 |
79
|
| 11 december 2021 | Ipsos | 28 |
25 | 20 | 17 | 24 | 10 | 19 | 5 | 2 | +3 |
80
|
| 17 september 2021 | Ipsos | 26 |
25 | 20 | 22 | 22 | 11 | 18 | 4 | 2 | +1 |
84
|
| 5 juni 2021 | Ipsos | 29 |
24 | 20 | 19 | 25 | 9 | 17 | 5 | 2 | +4 |
81
|
| 12 maart 2021 | Ipsos | 27 |
26 | 20 | 19 | 22 | 11 | 19 | 4 | 2 | +1 |
83
|
| 12 december 2020 | Ipsos | 29 |
25 | 20 | 17 | 25 | 10 | 17 | 5 | 2 | +4 |
81
|
| 12 oktober 2020 | Ipsos | 29 |
24 | 21 | 19 | 25 | 10 | 16 | 4 | 2 | +4 |
82
|
| Op 1 oktober 2020 wordt de regering-De Croo (PS/sp.a, MR/Open Vld, Groen/Ecolo & CD&V) gevormd, met aan het hoofd premier Alexander De Croo (Open Vld). | ||||||||||||
| 10-15 juni 2020 | Ipsos | 29 |
23 | 20 | 19 | 26 | 10 | 17 | 4 | 2 | +3 |
33
|
| Op 17 maart 2020 wordt de minderheidsregering-Wilmès II (MR/Open Vld & CD&V) gevormd, nadat oppositiepartijen PS/sp.a, Groen/Ecolo, het cdH en DéFi afspreken Wilmès te zullen steunen om de COVID-19-pandemie te bestrijden. | ||||||||||||
| 14 maart 2020 | Ipsos | 26 | 23 | 19 | 21 | 26 |
10 | 19 | 4 | 2 | 0 |
33
|
| 15 december 2019 | ESOMAR | 24 | 22 | 20 | 22 | 27 |
10 | 18 | 5 | 2 | +3 |
32
|
| Op 27 oktober 2019 wordt de minderheidsregering-Wilmès I (MR/Open Vld & CD&V) gevormd, nadat premier Charles Michel (MR) aftreedt en wordt opgevolgd door Sophie Wilmès (MR). | ||||||||||||
| 14 september 2019 | ESOMAR | 23 | 28 |
21 | 22 | 25 | 11 | 14 | 4 | 2 | +3 |
39
|
| Verk. 2019 | 29 |
26 | 25 | 21 | 18 | 12 | 12 | 5 | 2 | +3 |
38
| |