Dysprosium

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Chemisch element
Dy chips.jpg
Stukjes dysprosium
Naam Dysprosium
Latijn
Symbool Dy
Atoomnummer 66
Soort Lanthanide
Kleur Zilverwit
Smeltpunt 1407 oC
Kookpunt 2562 oC
Portaal Portal.svg Scheikunde

Dysprosium is een chemisch element met het symbool Dy en atoomnummer 66 in het Periodiek Systeem van de scheikunde. Het is een zacht, kneedbaar, zilverwit metaal dat langzaam verkleurt bij blootstelling aan lucht. Het behoort tot de lanthaniden reeks, een groep van 15 op elkaar lijkende elementen tussen lanthaan en lutetium in het periodiek systeem, waarvan lanthaan de eerste en het prototype is. Dysprosium wordt traditioneel gerekend tot de zeldzame aardelementen.

Voorkomen

Dysprosium wordt in de natuur nooit als een vrij metaalachtig element aangetroffen, hoewel het in verschillende mineralen wordt aangetroffen, zoals xenotime, fergusonite , gadoliniet , euxeniet , polycrase , blomstrandine , monaziet en bastnasite, vaak met erbium en holmium of andere zeldzame aardelementen. Dysprosium wordt voornamelijk gewonnen uit monazietzand.

Jaarlijks wordt wereldwijd ongeveer 100 ton dysprosium gemaakt waarvan 99% in China.

Er zijn vele zogeheten isotopen van dysprosium bekend, waarvan er 7 stabiel zijn. De rest vervalt waarbij energie en radioactiviteit vrij komt.

Dysprosium in erts of mineraal

Geschiedenis

Dysprosium werd voor het eerst ontdekt in 1886 door Paul Émile Lecoq de Boisbaudran, maar het kon toen nog niet in zuivere vorm worden vrij gemaakt tot de ontwikkeling van de zogeheten ionen uitwisselings technieken in de jaren vijftig.

Het kostr Boisbaudran veel moeite om het element vrij te maken. Toen hij daarin slaagde, noemde hij het element dysprosium van het Griekse dysprositos(δυσπρόσιτος), wat betekent "moeilijk te krijgen".

Gebruik

Dysprosium wordt gebruikt, in combinatie met vanadium en andere elementen, bij het maken van laser-materialen en verlichting.

Omdat dysprosium en zijn verbindingen zeer gevoelig zijn voor magnetisatie, worden ze gebruikt in verschillende toepassingen voor gegevensopslag, zoals in harde schijven in computers. Er is steeds meer vraag naar dysprosium voor de permanente magneten die worden gebruikt in elektrische automotoren en windturbine-generatoren.

Zouten van dysprosium worden in zogeheten gasontladingslampen gebruikt om bepaalde kleuren te verkrijgen.

Biologie

Het is niet bekend of dysprosium van betekenis is in de biologie en/of geneeskunde

Veiligheid

Toepassingen

Plaats in het periodiek systeem

Periodiek systeem
H He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As S e Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
* La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Dysprosium&oldid=731606"