Bazuin

Miniatuur met Anafil spelers uit de Cantigas de Santa María van Alfonso X el Sabio (ca. 1250-1284)

De bazuin is een blaasinstrument wat vergelijkbaar is met de Anafil, wat in Arabisch Andalusië annafír en in klassiek Arabisch de nafir heet. Dit is een Moors metalen blaasinstrument, een recht en langwerpig trompet type, op haar beurt weer vergelijkbaar met de oud Romeinse tuba, ook gebruikt in Castilië (midden Spanje).

Het is te vinden op middeleeuwse afbeeldingen, bijvoorbeeld bij gevechtsscènes. Vaak hangen er aan de bazuin een soort vaandels waarmee de strijdbaarheid wordt aangeven van de groep waartoe de muzikanten behoren. Net zoiets als de clubshirts en -vlaggen van nu.

De bazuin of anafil is een aerofoon ofwel blaasinstrument die wordt gevormd door een rechte metalen buis die van de mond tot de zogeheten bel die breder wordt en zo de juiste resonantie geeft. Het geluid wordt gemaakt door de trilling van de lippen van de speler in het stuk dat het mondstuk wordt genoemd, een stuk in de vorm van een kleine trechter, precies zoals gebeurt bij de trompet. Het behoort tot de groep van natuurlijke hoorns en het is één van de instrumenten van dit type met een eenvoudige reeks van zogeheten natuurlijke tonen. Het heeft geen gaten, ventielen of toetsen die de toon zouden kunnen veranderen om een toonladder te kunnen maken. Om deze reden kun je dit type instrumenten op verschillende plaatsen en periodes in de geschiedenis terugvinden. Natuurlijke hoorns zijn al te vinden in het graf van Toetanchamon in het oude Egypte (lange en smalle buis van een halve meter en een trechtervormig bel). Ze hadden vaak een militaire functie vergelijkbaar met die van de Arabieren en later de Andalusiërs. Vergelijkbare instrumenten zijn de Griekse salpinx en de eerder genoemde Romeinse tuba.

In Spanje wordt de anafil beschreven in de 10e eeuw in de "Beati", een boek gemaakt door Beato de Liébana, abt van de Santo Toribio klooster in de Liébana -vallei (Cantabria). Het instrument werd naar Spanje gebracht door de moslims die het gebruikten als oorlogsinstrument samen met drums en andere slaginstrumenten. Het werd ook gebruikt door de Hispano-Arabieren en later door Mudejars, Moren en Christenen.

Een heraut met een natuurlijke trompet

Terug redenerend zou je kunnen zeggen dat het een natuurlijke trompet is (zonder ventielen) die is afgerold. Kortom, de trompet is voortgekomen uit de bazuin of anafil. Als je een stuk tuinslang neemt met daaraan een mondstuk en een keukentrechter op het andere einde, dan krijg je een vergelijkbaar instrument. In 'opgerolde' trompetvorm met daaraan een vaandel kom je ze ook tegen in de Efteling bij het sprookje van de zes koningszonen, het sprookje van de magische klok. Hier staan de koningszonen als herauten met zo'n natuurlijke trompet. In de middeleeuwen had je ook dergelijke herauten met een bazuin of natuurlijke trompet die ook werden ingezet als er op of rond het kasteel iets moest worden aangekondigd. Ook bij het sluiten van de poorten 's avonds klonk er een signaal.

Links

• YouTube - Romeinse Tuba
• YouTube - Middeleeuwse bazuinen (met ventielen)
• YouTube - Herauten in de Efteling