Afghanistan: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
k |
k (SH XCCQSXDCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCSXH) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | 34. |
||
| − | Allahakbar |
||
| − | == Geschiedenis == |
||
| − | ===Aanval van de Britten=== |
||
| − | Vroeger probeerde de [[Groot-Brittannië|Britten]] de Afghanen aan te vallen zodat Afghanistan een kolonie van [[Engeland]] werd, dit hebben de Britten telkens geprobeerd. Maar het is de Britten nooit gelukt. |
||
| − | |||
| − | ===Oorlog=== |
||
| − | |||
| − | De oorlog in Afghanistan begon in oktober 2001. Deze oorlog maakt deel uit van de VS uitgeroepen oorlog tegen de taliban. |
||
| − | |||
| − | == Geografie == |
||
| − | |||
| − | Afghanistan is een enorm land dat in het oosten en zuiden grenst aan Pakistan, in het westen aan Iran en in het noorden aan Turkmenistan, Oezbekistan en Tadzjikistan. Ook grenst het aan China. Afghanistan ligt in een gebergte, namelijk het Hoogland van Iran. Daarin liggen bergen van wel 7300 meter hoog. Er zijn vele vruchtbare valleien en vlaktes en in het zuiden ligt een grote woestijn. |
||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Afbeelding:Mountains of Afghanistan.jpg|300px|thumb|Bergen is Afghanistan.]] |
||
| − | |||
| − | ===Klimaat=== |
||
| − | |||
| − | Het weer van Afghanistan verwisselt snel hoewel het meeste land droog, maar dan ook kurkdroog is. Je hebt in Afghanistan dan ook een steppeklimaat (noordwesten en noordoosten), een woestijnklimaat (zuiden en midden) en een landklimaat (noordoosten). Hierdoor komt het dat de seizoenen vaak verschillen van warmte, ik geef twee voorbeelden: de winter en de zomer. Je hebt in Afghanistan gewoon koude winters maar in de zomer heb je warme zomers. |
||
| − | |||
| − | ===Water=== |
||
| − | |||
| − | Door Afghanistan stromen ook rivieren, bijv. Band-e Amir de Koendoez, de Amu Darja, de Indus, de Kabul, de Panjshir, de Alisjang, de Koenar, de Hariroed, de Helmand etc. |
||
| − | |||
| − | |||
| − | == Bestuurlijke indeling == |
||
| − | |||
| − | === Provincies === |
||
| − | {| class="wikitable" style="text-align: center; width: auto;" |
||
| − | ! Provincie |
||
| − | ! Hoofdstad |
||
| − | ! Aantal districten |
||
| − | ! Inwoners |
||
| − | ! Oppervlakte |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Badachsjan]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Fayzabad]] |
||
| − | | 28 |
||
| − | | 805.500 |
||
| − | | 44.059 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Badghis]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Qala-e-Now]] |
||
| − | | 7 |
||
| − | | 420.400 |
||
| − | | 20.591 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Baghlan]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Pol-e Chomri]] |
||
| − | | 15 |
||
| − | | 782.500 |
||
| − | | 21.112 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Balkh]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Mazar-e Sjarif]] |
||
| − | | 15 |
||
| − | | 1.073.000 |
||
| − | | 17.249 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Bamyan (provincie)|Bamyan]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Bamyan (stad)|Bamyan]] |
||
| − | | 7 |
||
| − | | 387.300 |
||
| − | | 14.175 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Daykundi]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Nili]] |
||
| − | | 9 |
||
| − | | 339.600 |
||
| − | | 8088 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Faryab]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Maymana]] |
||
| − | | 14 |
||
| − | | 840.400 |
||
| − | | 48.471 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Ghazni (provincie|Ghazni]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Ghazni (stad)|Ghazni]] |
||
| − | | 19 |
||
| − | | 1.040.100 |
||
| − | | 22.915 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Ghowr]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Chaghcharan]] |
||
| − | | 8 |
||
| − | | 485.000 |
||
| − | | 36.479 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Helmand (provincie)|Helmand]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Lashkar Gah]] |
||
| − | | 13 |
||
| − | | 782.100 |
||
| − | | 58.584 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Herat (provincie)|Herat]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Herat (stad)|Herat]] |
||
| − | | 16 |
||
| − | | 1.544.800 |
||
| − | | 54.778 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Jowzjan]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Sjeberghan]] |
||
| − | | 11 |
||
| − | | 452.000 |
||
| − | | 11.798 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Kabul (provincie)|Kabul]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Kabul (stad)|Kabul]] |
||
| − | | 15 |
||
| − | | 3.071.600 |
||
| − | | 4.462 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Kandahar (provincie)|Kandahar]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Kandahar (stad)|Kandahar]] |
||
| − | | 17 |
||
| − | | 886.000 |
||
| − | | ? |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Kapisa]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Mahmud Raqi]] |
||
| − | | 7 |
||
| − | | 374.500 |
||
| − | | 1842 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Khost (provincie)|Khost]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Chost (stad)|Chost]] |
||
| − | | 12 |
||
| − | | 487.400 |
||
| − | | 4152 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Kunar (provincie)|Kunar]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Asadabad]] |
||
| − | | 15 |
||
| − | | 381.900 |
||
| − | | 11.798 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Kunduz (provincie)|Kunduz]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Kunduz (stad)|Kunduz]] |
||
| − | | 7 |
||
| − | | 833.300 |
||
| − | | 8.040 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Laghman]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Mihtarlam]] |
||
| − | | 5 |
||
| − | | 378.100 |
||
| − | | 3.843 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Lowgar]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Pol-e Alam]] |
||
| − | | 7 |
||
| − | | 322.400 |
||
| − | | 3.880 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Nangarhar]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Jalalabad]] |
||
| − | | 22 |
||
| − | | 1.261.900 |
||
| − | | ? |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Nimruz]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Zaranj]] |
||
| − | | 5 |
||
| − | | 138.500 |
||
| − | | 41.005 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Nooristan]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Parun]] |
||
| − | | 6 |
||
| − | | 145.400 |
||
| − | | 9.225 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Uruzgan]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Tarin Kowt]] |
||
| − | | 6 |
||
| − | | 314.100 |
||
| − | | 30.784 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Paktia (provincie)|Paktia]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Gardez]] |
||
| − | | 11 |
||
| − | | 467.500 |
||
| − | | 6.432 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Paktika]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Sjaran]] |
||
| − | | 19 |
||
| − | | 369.100 |
||
| − | | 19.482 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Panjshir]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Bazarak]] |
||
| − | | 7 |
||
| − | | 130.400 |
||
| − | | 3.610 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Parvan]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Charikar]] |
||
| − | | 10 |
||
| − | | 560.800 |
||
| − | | ? |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Samangan]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Aybak]] |
||
| − | | 7 |
||
| − | | 327.700 |
||
| − | | 11.262 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Sar-e Pol (provincie)}Sar-e Pol]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Sar-e Pol (stad)|Sar-e Pol]] |
||
| − | | 6 |
||
| − | | 472.700 |
||
| − | | ? |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Tachar]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Taloqan]] |
||
| − | | 17 |
||
| − | | 827.500 |
||
| − | | 12.333 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Wardak]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Meydan Sjahr]] |
||
| − | | 9 |
||
| − | | 506.300 |
||
| − | | 8938 km² |
||
| − | |- |
||
| − | | [[Zabul]] |
||
| − | | bgcolor="gold"| [[Qalat]] |
||
| − | | 9 |
||
| − | | 365.920 |
||
| − | | 17.343 km² |
||
| − | |- |
||
| − | |} |
||
| − | |||
| − | === Grootste steden === |
||
| − | |||
| − | *[[Kabul]]: 2.536.300 |
||
| − | *[[Herat]]: 349.000 |
||
| − | *[[Kandahar]]: 324.800 |
||
| − | *[[Mazar-e Sjarif]]: 300.600 |
||
| − | *[[Jalalabad]]: 168.600 |
||
| − | *[[Konduz]]: 117.500 |
||
| − | *[[Pol-e Chomri]] (Puli Chumri): 87.400 |
||
| − | *[[Maymana]]: 67.800 |
||
| − | *[[Sjeberghan]]: 66.200 |
||
| − | *[[Taloqan]]: 59.300 |
||
| − | *[[Baghlan]]: 56.200 |
||
| − | *[[Ghazni]]: 48.700 |
||
| − | |||
| − | === Bevolking === |
||
| − | |||
| − | *[[Pashtuns]] (50%) |
||
| − | *[[Tajieken]] (27%) |
||
| − | *Overige (23%) |
||
| − | |||
| − | == Religie == |
||
| − | *[[Soennisme|Islam (soennisme)]] (80%) |
||
| − | *[[Sjïsme|Islam (sjïsme)]] (19%) |
||
| − | *Overige (1%) |
||
| − | |||
| − | == Bekende Afghanen == |
||
| − | [[Afbeelding:Hamid Karzai.jpg|200px|thumb|[[Hamid Karzai]], president van Afghanistan van 2002 tot 2015]] |
||
| − | *Ahmad Shah Durrani, Willem van Oranje van Afghanistan, hij vormde vanaf de 18e eeuw de regering van Afghanistan op basis van de Pashtunwali |
||
| − | *Amir Abdul Rahman Khan, één van de belangrijkste voorouders van de Barakzai dynastie |
||
| − | *Hamid Karzai, president tot 2015 |
||
| − | *Mohammed Omar, talibanleider |
||
| − | *Dadullah, talibanleider |
||
| − | *Mohammed Zahir Shah, ex-koning |
||
| − | *Jan Mohammed Khan, ex-gouverneur van provincie Uruzgan |
||
| − | *Maulavi Abdul Hakim Munib, huidige gouverneur van provincie Uruzgan |
||
| − | *Ahmad Shah Massoud, "De Leeuw van Panjshir" één van de leiders van de Noordelijke Alliantie |
||
| − | *Khaled Hosseini, bekende schrijver over heel de wereld |
||
| − | *Ahmad Zahir, de bekendste en meest geliefdste Afghaanse zanger |
||
| − | *Ashraf Ghani, de huidige president van Afghanistan |
||
| − | |||
| − | ==Biologie== |
||
| − | In het hooggebergte van Afghanistan leeft nog veel wild. |
||
| − | Bijvoorbeeld de bedreigde [[sneeuwpanter]] en de [[lammergier]]. Verder leven er wilde geiten en schapen met lange, spectaculair gedraaide horens, gazellen en halfezels. |
||
| − | |||
| − | ==Vrijheid voor vrouwen== |
||
| − | Afghanistan ook een land, waar vrouwen niet gelijk zijn. Dit komt omdat de regels daar streng zijn. Zo mogen vrouwen bijvoorbeeld niet naar school en ze moeten ook een hoofddoek dragen. Maar er gaan steeds meer vrouwen wel naar school tegenwoordig. |
||
| − | |||
| − | ==Fotogalerij== |
||
| − | <gallery> |
||
| − | Afbeelding:Afghanistan1.png|Hier staat Afghanistan geschreven |
||
| − | Afbeelding:Ghazni-Minaret.jpg|Een minaret |
||
| − | Afbeelding:Kabul - Mausoleum of Tamim Ansar.jpg|Mausoleum van Tamim Ansar in Kabul |
||
| − | Afbeelding:Flag of Afghanistan.png|Vlag |
||
| − | Afbeelding:Afghanistan wapen.jpg|Wapen van Afghanistan |
||
| − | Afbeelding:LocationAfghanistan.svg|Locatie van Afghanistan |
||
| − | Afbeelding:Afghanistan sateliet.png|Sattelietfoto |
||
| − | </gallery> |
||
| − | |||
| − | {{Navigatie landen Azië}} |
||
| − | [[ca:Afghanistan]] |
||
| − | [[en:Afghanistan]] |
||
| − | [[es:Afganistán]] |
||
| − | [[fr:Afghanistan]] |
||
| − | [[it:Afghanistan]] |
||
| − | [[Categorie:Landen]] |
||
| − | [[Categorie:Midden-Oosten]] |
||
| − | [[Categorie:Landen van Azië]] |
||