Einsteinium: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k
 
(3 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Werk}}
 
 
{{Info Chemisch element
 
{{Info Chemisch element
 
| afbeelding = Einsteinium.jpg
 
| afbeelding = Einsteinium.jpg
Regel 14: Regel 13:
 
}}
 
}}
   
'''Einsteinium''' is een [[Chemisch element|chemisch element]] met het symbool '''Es''' en [[atoomnummer]] 99 in het [[Periodiek Systeem]] van de [[scheikunde]]. Het is een zacht, kneedbaar, zilverwit [[metaal]] dat langzaam verkleurt bij blootstelling aan lucht.
+
'''Einsteinium''' is een [[chemisch element]] met het symbool '''Es''' en [[atoomnummer]] 99 in het [[Periodiek Systeem]] van de [[scheikunde]]. Het is een zacht, kneedbaar, zilverwit [[metaal]] dat langzaam verkleurt bij blootstelling aan lucht.
   
De '''actinoïde''', ook wel '''actinide''' serie omvat de 15 metallische [[Chemisch element|chemische elementen]] met [[Atoomnummer|atoomnummers]] 89-103, ([[actinium]] tot [[lawrence]]). De actinoïde serie kreeg zijn naam van het eerste element in de serie, [[actinium]]. Het (informele) chemische symbool '''An''' wordt gebruikt in algemene discussies over actinoïde chemie om te verwijzen naar een actinoïde.
+
De '''actinoïde''', ook wel '''[[Actiniden|actinide]]''' serie omvat de 15 metallische [[Chemisch element|chemische elementen]] met [[atoomnummer]]s 89-103, ([[actinium]] tot [[Lawrencium]]). De actinoïde serie kreeg zijn naam van het eerste element in de serie, [[actinium]]. Het (informele) chemische symbool '''An''' wordt gebruikt in algemene discussies over actinoïde chemie om te verwijzen naar een actinoïde.
   
Einsteinium is een typisch [[metaal]]. Het heeft een zilverachtige kleur (maar verkleuren in de lucht), een relatief hoge dichtheid en ''plasticiteit'' (kneedbaarheid). Het kan worden gesneden met een mes. Net als de andere actiniden is einsteinium radioactief en zal dus ook [[Radioactief afval|radioactief afval]] geven. Het is ''pyrofoor'', vooral wanneer het fijn verdeeld is, dat wil zeggen dat het spontaan ontbrandt bij reactie met lucht bij kamertemperatuur.
+
Einsteinium is een typisch [[metaal]]. Het heeft een zilverachtige kleur (maar verkleuren in de lucht), een relatief hoge dichtheid en ''plasticiteit'' (kneedbaarheid). Het kan bij wijze van spreken worden gesneden met een mes. Net als de andere actiniden is einsteinium radioactief en zal dus ook [[radioactief afval]] geven. Het is ''pyrofoor'', vooral wanneer het fijn verdeeld is, dat wil zeggen dat het spontaan ontbrandt bij reactie met lucht bij kamertemperatuur.
   
 
== Voorkomen ==
 
== Voorkomen ==
  +
Einsteinium werd ontdekt als een onderdeel van het puin van de eerste waterstofbomexplosie in 1952. De meest voorkomende isotoop einsteinium-253 wordt kunstmatig gemaakt door het ''verval'' (afbraak waarbij radioactiviteit en energie vrij komt) van [[californium]] -253 in een paar speciale krachtige kernreactoren met een totale opbrengst in de orde van één milligram einsteinium per jaar. Einsteinium-253 vervalt op zijn beurt tot [[berkelium]]-249 en vervolgens tot californium-249.
   
  +
De hoge radioactiviteit van einsteinium-253 geeft een zichtbare gloed. Einsteinium is het element met het hoogste atoomnummer dat in zuivere vorm in macroscopische hoeveelheden is waargenomen, en dit was de gewone kortlevende isotoop einsteinium-253. Omdat het element maar zo kort en er weinig van bestaat is het moeilijk te bestuderen.
== Actinium in erts of mineraal ==
 
  +
  +
Einsteinium kan ook in kleine hoeveelheden worden gemaakt door lichtere [[actiniden]] te bombarderen (beschieten) met neutronen in speciale kernreactoren ofwel cyclotrons (deeltjesversnellers)
   
 
== Geschiedenis ==
 
== Geschiedenis ==
  +
[[Bestand:Ivy Mike H Bomb.jpg|miniatuur|Het ontploffen van Ivy-Mike, de eerste waterstofbom]]
  +
Einsteinium werd voor het eerst ontdekt in december 1952 door [[Albert Ghiorso]] en zijn medewerkers van de ''University of California, Berkeley'' in samenwerking met de ''Argonne'' en ''Los Alamos National Laboratories'', in de gevolgen van de ''Ivy Mike-'' kerntest. De test werd uitgevoerd op 1 november 1952 op het ''Enewetak-atol'' in de [[Stille Oceaan]] en was de eerste succesvolle test van een waterstofbom.
  +
  +
De resultaten van ''Ivy Mike'' werden pas in 1955 vrijgegeven en gepubliceerd vanwege de [[Koude Oorlog|koude oorlog]] tussen Amerika en Rusland. Het element is vernoemd naar [[Albert Einstein]].
   
 
== Gebruik ==
 
== Gebruik ==
  +
Er zijn momenteel bijna geen praktische toepassingen voor buiten ingewikkeld wetenschappelijk onderzoek. In het bijzonder werd einsteinium gebruikt om in 1955 voor het eerst 17 [[atomen]] van het nieuwe element [[mendelevium]] te maken.
   
 
=== Biologie ===
 
=== Biologie ===
  +
Einsteinium zeer radioactief en worden bij inname als zeer gevaarlijk voor de gezondheid gezien. Chemici die er mee moeten werken moeten beschermende maatregelen nemen.
   
== Toepassingen ==
+
== Veiligheid ==
  +
<gallery>
  +
Bestand:Picto radioactief 01.png|Einsteinium is zeer radioactief
  +
Bestand:GHS-pictogram-silhouette.svg|Einsteinium en zijn verbindingen zijn gevaarlijk voor de gezondheid
  +
</gallery>
   
 
== Plaats in het periodiek systeem ==
 
== Plaats in het periodiek systeem ==

Huidige versie van 30 sep 2022 om 19:54

Chemisch element
Einsteinium.jpg
Einsteinium monster
Naam Einsteinium
Latijn
Symbool Es
Atoomnummer 99
Soort
Kleur Zilverwit
Smeltpunt 860 oC
Kookpunt 996 oC
Portaal Portal.svg Scheikunde

Einsteinium is een chemisch element met het symbool Es en atoomnummer 99 in het Periodiek Systeem van de scheikunde. Het is een zacht, kneedbaar, zilverwit metaal dat langzaam verkleurt bij blootstelling aan lucht.

De actinoïde, ook wel actinide serie omvat de 15 metallische chemische elementen met atoomnummers 89-103, (actinium tot Lawrencium). De actinoïde serie kreeg zijn naam van het eerste element in de serie, actinium. Het (informele) chemische symbool An wordt gebruikt in algemene discussies over actinoïde chemie om te verwijzen naar een actinoïde.

Einsteinium is een typisch metaal. Het heeft een zilverachtige kleur (maar verkleuren in de lucht), een relatief hoge dichtheid en plasticiteit (kneedbaarheid). Het kan bij wijze van spreken worden gesneden met een mes. Net als de andere actiniden is einsteinium radioactief en zal dus ook radioactief afval geven. Het is pyrofoor, vooral wanneer het fijn verdeeld is, dat wil zeggen dat het spontaan ontbrandt bij reactie met lucht bij kamertemperatuur.

Voorkomen

Einsteinium werd ontdekt als een onderdeel van het puin van de eerste waterstofbomexplosie in 1952. De meest voorkomende isotoop einsteinium-253 wordt kunstmatig gemaakt door het verval (afbraak waarbij radioactiviteit en energie vrij komt) van californium -253 in een paar speciale krachtige kernreactoren met een totale opbrengst in de orde van één milligram einsteinium per jaar. Einsteinium-253 vervalt op zijn beurt tot berkelium-249 en vervolgens tot californium-249.

De hoge radioactiviteit van einsteinium-253 geeft een zichtbare gloed. Einsteinium is het element met het hoogste atoomnummer dat in zuivere vorm in macroscopische hoeveelheden is waargenomen, en dit was de gewone kortlevende isotoop einsteinium-253. Omdat het element maar zo kort en er weinig van bestaat is het moeilijk te bestuderen.

Einsteinium kan ook in kleine hoeveelheden worden gemaakt door lichtere actiniden te bombarderen (beschieten) met neutronen in speciale kernreactoren ofwel cyclotrons (deeltjesversnellers)

Geschiedenis

Het ontploffen van Ivy-Mike, de eerste waterstofbom

Einsteinium werd voor het eerst ontdekt in december 1952 door Albert Ghiorso en zijn medewerkers van de University of California, Berkeley in samenwerking met de Argonne en Los Alamos National Laboratories, in de gevolgen van de Ivy Mike- kerntest. De test werd uitgevoerd op 1 november 1952 op het Enewetak-atol in de Stille Oceaan en was de eerste succesvolle test van een waterstofbom.

De resultaten van Ivy Mike werden pas in 1955 vrijgegeven en gepubliceerd vanwege de koude oorlog tussen Amerika en Rusland. Het element is vernoemd naar Albert Einstein.

Gebruik

Er zijn momenteel bijna geen praktische toepassingen voor buiten ingewikkeld wetenschappelijk onderzoek. In het bijzonder werd einsteinium gebruikt om in 1955 voor het eerst 17 atomen van het nieuwe element mendelevium te maken.

Biologie

Einsteinium zeer radioactief en worden bij inname als zeer gevaarlijk voor de gezondheid gezien. Chemici die er mee moeten werken moeten beschermende maatregelen nemen.

Veiligheid

Plaats in het periodiek systeem

Periodiek systeem
H He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As S e Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
* La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Einsteinium&oldid=733951"