Mandaatgebied Palestina

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Neutraliteit Dit artikel is niet neutraal geschreven. Dat kan betekenen dat het artikel te veel bestaat uit meningen en standpunten, maar ook dat de schrijvers hun eigen mening geven of te veel vanuit hun eigen beleving over het onderwerp schrijven. Hierdoor lijkt het artikel op een opstel, essay, betoog of beschouwing. Wil jij WikiKids helpen? Het zou fijn zijn als je het artikel kon verbeteren. (Opmerkingen van de plaatser: Dit artikel lijkt te veel op een beschouwing of een persoonlijke reflectie. Er wordt te veel geput uit stukken van belangenorganisaties, zoals het CIDI, het Palestinakomitee, Christenen voor Isräel en het ICAHD, stukken in opiniebladen en -weblogs, waaronder in Palestine Updates, Joop.nl en de opinierubriek van de Jerusalem Post, standpuntnota's van niet-gouvermentele organisaties en video's van informele YouTube-kanalen. WikiKids is geen tijdschrift waarin eigen, origineel onderzoek kan worden geplaatst, niet de plaats om minderheidsstandpunten uit te vergroten en niet de plaats om nieuwe inzichten, gedachten, analyses of interpretatie te publiceren. Een kinderencyclopedie zoals WikiKids is een naslagwerk waarin een onderwerp op een begrijpelijke manier aan kinderen wordt uitgelegd. Artikelen moeten daarom zo veel mogelijk op een voor kinderen begrijpelijke, onpersoonlijke en kalme manier worden geschreven, en bestaan uit algemene informatie. Het gaat hier om al bestaande informatie die eerder is verschenen in betrouwbare bronnen, zoals wetenschappelijke onderzoeken en tijdschriften, leer- en studieboeken, krantenartikelen (behalve opiniestukken en eigen visies), wet- en regelgeving, rechterlijke uitspraken, of websites die door experts worden geschreven en als doel hebben om informatie op een duidelijke en begrijpelijke manier uit te leggen (zoals IsGeschiedenis, Landenweb, Andere Tijden, Historiek, NTR Schooltv Beeldbank). Zie verder ook: Wikikids:Bronnen#Betrouwbaarheid en Wikikids:Neutraal blijven bij lastige onderwerpen.)

Mandaatgebied Palestina
Hoofdstad	Jeruzalem
Oppervlakte	26.990 km²
Aantal inwoners	1.912.112 (in 1946)
Talen	Arabisch, Hebreeuws en Engels
Religie	Christendom, islam en jodendom
Munteenheid	Palestijnse pond
Portaal Geschiedenis

Het mandaatgebied Palestina was tussen 1920 en 1948 een mandaat van de Volkenbond. Op 15 mei 1948 eindigde het mandaat over het gebied Palestina en daarmee ook het mandaatgebied zelf.

Geschiedenis

Nadat het Ottomaanse Rijk op 24 augustus 1516 de slag bij Marj Dabiq had gewonnen, kwam er een einde aan het Mammelukkenrijk. Vanaf dit moment viel Palestina onder het Ottomaanse Rijk. In de eeuwen daarna viel Palestina onder de Ottomaanse provincie Damascus. Van 1830 tot 1887 hoorde het gebied eerst bij Sidon en daarna bij Akko. Tussen 1831 en 1842 voerden de Ottomaanse provincie Egypte en het Ottomaanse Rijk oorlog met elkaar. Egypte was in feite al vrij onafhankelijk en nam in 1832 Palestina in. Daarna werd ook Syrië veroverd. In deze oorlog grepen Europese landen twee keer in aan de kant van het Ottomaanse Rijk. Uiteindelijk sloot Egypte in 1842 vrede en kwamen Palestina en Syrië weer terug bij het Ottomaanse Rijk.

Vanaf de jaren 1840 werden er in het Ottomaanse Rijk veel hervormingen doorgevoerd. Zo kreeg het land een modern leger, werden religieuze wetten vervangen door algemenere wetten en werden er modernere banken en fabrieken opgezet. Dit leidde ertoe dat het veiliger werd op het Palestijnse platteland. In 1848 werd er een nieuwe wet aangenomen. In deze wet stond dat grondeigenaren hun grond als eigendom moesten registeren. Hierdoor kon er makkelijker belasting geheven worden en konden mensen uit het buitenland ook makkelijker land kopen in het Rijk. Dit werd toen met name gedaan door Russen, Fransen en Duitsers.

Van 1842 tot 1887 hoorde Palestina eerst bij Sidon en daarna bij Akko. Tussen 1885 en 1888 werden de provincies van het Ottomaanse Rijk voor een laatste keer herzien. In de jaren 1886 en 1887 hoorde Palestina weer bij Damascus, maar in 1888 besloten de Ottomanen om de indeling te veranderen. Eerst zouden er drie districten opgezet worden: Nablus, Akko en Jeruzalem. Samen zouden deze districten de provincie Jeruzalem vormen en het gebied dat nu Isräel en Palestina is beslaan. Na twee maanden veranderde dit al, omdat het Ottomaanse bestuur meer grip wilde krijgen op Jeruzalem. Dit was omdat zowel Europese landen als Egypte interesse hadden in het gebied. (Egypte was toen wel onderdeel van het Ottomaanse Rijk, maar autonoom. Dat wil zeggen dat het binnen het Rijk zelfstandig was en dus veel dingen zelf mocht beslissen.) Palestina werd toen opgedeeld in de districten Nablus en Akko, en Jeruzalem werd een speciaal district dat direct werd bestuurd vanuit de hoofdstad Kostantiniyye.

Joodse immigratie

Een postzegel van het Joods Nationaal Fonds uit 1915.

In 1880 waren er tussen de 20.000 en 25.000 Joden in Palestina. Door het einde van de pogroms in het Russische Keizerrijk konden Joden het land verlaten. Tussen 1882 en 1903 immmigreerden ongeveer 35.000 Joden naar Palestina. Deze Joden kochten land in Palestina en richtten hun eigen landbouwgemeenschappen op. Ook immigreerden er Joden uit Jemen en Koerdische Joden naar Palestina. In 1896 kocht Theodor Herzl, de grondlegger van het moderne zionisme, met behulp van de Duitse keizer land in Palestina. Herzl wilde in Palestina een Joodse staat oprichten. Met de oprichting van het Joods Nationaal Fonds, waaraan geld en stukken grond gedoneerd konden worden, nam het land dat het eigendom was van Joden, toe. Tussen 1904 en 1914 vond er een tweede migratiegolf plaats. 35.000 tot 40.000 Joden immigreerden vanuit Rusland naar Palestina. Dit waren vooral Joden uit de delen van Rusland waar tegenwoordig Letland, Litouwen, Moldavië, Oekraïne en Wit-Rusland liggen. De immigratiegolf kwam op gang omdat er weer pogroms waren ingesteld. Ook immigreerden er Joden vanuit Argentinië, Iran, Jemen en het Kaukasusgebergte. Een deel van hen vestigde zich in een buitenwijk van Jaffa die later uitgroeide tot Tel Aviv. Het Joods Nationaal Fonds had geholpen bij de aankoop van het land.

Veel van de grond die door de Joden werd gekocht, was eerst eigendom van rijke families in het Ottomaanse Rijk. Die families verpachtten de grond vaak aan Palestijnse Arabieren. Nadat de Joden deze grond hadden gekocht, wilden zij zich hun eigen dorpen erop bouwen. Dit leidde tot onrust bij de Arabisch-Palestijnse boeren, omdat zij opeens weg moesten en dit niet wilden. Mede hierom richtten de Joden de Hashomer op, een organisatie die de nieuwe Joodse dorpen moest verdedigen en ook hielp als er Arabisch-Palestijnse boeren van het land moesten worden gezet. Ook werd er door de Oost-Europese Joden kibboetsiem (meervoud van 'kibboets') opgezet. Dit waren collectieve landbouwnederzettingen. Ook werd het Hebreeuws een nieuw leven ingeblazen als een gesproken taal. Door de hervormingen binnen het Ottomaanse Rijk vanaf 1839 (Tanzimaat) werd politieke organisatie makkelijker werd en kwam er meer persvrijheid. Een belangrijk onderdeel van die hervorming was ook dat iedereen ongeacht religie en etniciteit gelijk behandeld zou gaan worden als het ging om belasting, bescherming, de dienstplicht, het onderwijs en rechtspraak. Hierdoor konden Joden Hebreeuwse kranten schrijven en hun eigen politieke partijen en vakbonden organiseren. De wens om Joodse organiaties op te richten en aparte Joodse dorpen leidde tot een verdere scheiding van Arabieren en Joden.

Door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog verliet ongeveer de helft van de Joden Palestina weer.

Arabisch-Palestijnse identiteit

Een groepsfoto uit 1913 van redacteurs en journalisten die werkten bij Filastin.

Tegelijkertijd begon er in Palestina een periode waarin Palestijnse Arabieren steeds meer op een andere manier gingen kijken naar hun identiteit. Zij begonnen zich, net zoals andere Arabische volkeren in het Ottomaanse Rijk, steeds meer Arabisch te voelen. Eerder voelden ze zich vooral verbonden aan het Ottomaanse Rijk. Onder andere door de oorlog tussen Egypte en het Ottomaanse Rijk tussen 1831 en 1842 ontstond er langzamerhand een gezamenlijk gevoel van 'Arabisch zijn': een Arabische identiteit. Door de Tanzimaat, de hervormingen in het Ottomaanse Rijk waardoor mensen meer vrijheid kregen en gelijkwaardig werden behandeld, werd deze ontwikkeling versneld. In Palestina werd die Arabische identiteit ook nog door iets anders versterkt; de toegenomen Joodse immigratie en met name de immigratie van zionistische Joden. Door de immigratiegolven, de landaankopen van Joden nam het nationalisme en de tegenstand tegen het zionisme onder Arabieren toe. De wens van zionistische organisaties om zo veel mogelijk land op te kopen, boeren te ontzetten en daar kibboetsiem op te zetten, zette kwaad bloed bij Palestijnse Arabieren. Deze onrust verergerde met de stichting van Tel Aviv.

Door de Tanzimaat konden Palestijnse Arabieren zich beter verenigen. Veel van de standpunten en andere programmapunten van deze verenigingen werden bekend gemaakt in de Arabisch-Palestijnse krant Falastin (Nederlands: Palestina). Deze krant werd op 15 januari 1911 opgericht door dichter en journalist Issa El-Issa. El-Issa was een christelijke Palestijn. De krant had kritiek op het zionisme en zag het vanwege de landopkoop en ontzettingen als een bedreiging voor de Arabisch-Palestijnse bevolking. Falastin heeft een belangrijke rol gespeeld in de vorming van de Arabisch-Palestijnse identiteit.

Volkenbondmandaat

Zie Volkenbondmandaat voor Palestina voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Een moslimrechter uit Jaffa

Tijdens de Eerste Wereldoorlog vond de Arabische opstand plaats. Het Verenigd Koninkrijk beloofde in de Hoessein-McMahoncorrespondentie aan koning Hoessein van Hidjaz dat het de onafhankelijkheid van de Arabieren in de Levant zou steunen. In ruil daarvoor begon koning Hoessein de Arabische opstand tegen het Ottomaanse Rijk. Tegelijkertijd sloten het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk in het geheim het Sykes-Picotverdrag, waarin ze bepaalden hoe ze onderling hoe ze de Levant zouden gaan opdelen. Dit werd als verraad gezien door de Arabieren. Daarnaast had het Verenigd Koninkrijk ook nog eens de Balfourverklaring uitgevaardigd, waarin het land zijn steun uitsprak voor een Joods thuis in Palestina.

In de Eerste Wereldoorlog werd er door de gevechten veel verwoest in Palestina. Ook kreeg het te maken met een ziektegolf (een epidemie) en een hongersnood. Het mandaatgebied Palestina ontstond na die oorlog en omvatte het huidige Israël en Palestina. Ook Jordanië was er eerst onderdeel van. De Volkenbond, de voorloper van de Verenigde Naties, gaf een mandaat over het het gebied toen aan de Britten. Hiermee kreeg het Verenigd Koninkrijk controle over Palestina en Transjordanië. Oorspronkelijk behoorden deze gebieden tot het Ottomaanse Rijk, dat na de Eerste Wereldoorlog uiteenviel. In het mandaat voor Palestina legde de Volkenbond vast dat de Engelsen er voor moesten zorgen dat Palestina een zelfstandige (Arabische) staat zou worden. Ook moest daarbinnen een woonplek voor Joden moeten worden opgezet. Waar Palestina voor een groot deel van zijn geschiedenis deel was van een groter rijk, was het nu voor het eerst een apart land. Zowel zionistische Joden als Palestijnse Arabieren wilden zo veel mogelijk grond in Palestina behouden. Hierdoor ontstond er een conflict (een soort ruzie) over de aankoop van land door Joden en de immigratie van Joden naar Palestina. In 1918 besloot het Britse bestuur om de vrije verkoop en onteigening van land te verbieden. Alleen met toestemming van het bestuur mocht er nog land worden verkocht. Het bestuur stelde dit verbod in om te voorkomen dat de opkoop van land nog meer onrust zou veroorzaken. Dit voorkwam niet dat er in 1920 antizionistische rellen uitbraken. Palestijnse Arabieren waren boos, omdat de afspraken uit de Hoessein-McMahoncorrespondentie niet waren nagekomen. Daarnaast immigreerden er in die periode erg veel Joden naar Palestina.

Raghieb al-Nasjaasjiebie, een van de Arabisch-Palestijnse leiders.

David Ben-Gurion, secretaris-generaal (leider) van Histadroet, houdt een toespraak voor het hoofdkantoor van de vakbond. (1924)

Aan het opkoopverbod kwam in 1922 een einde met de Landoverdrachtsverordening. Deze verordening bepaalde dat land wel verkocht mocht worden, maar dat de oude bewoners niet mochten worden ontzet van het land. In 1923 werd Palestina officieel een mandaatgebied van het Verenigd Koninkrijk. In het mandaat had het Britse bestuur de opdracht gekregen om ook de rechten van de Arabische Palestijnen te beschermen. Het bestuur deed er echter niets aan om schendingen van de verordening te voorkomen. De schendingen van de verordeningen leidden tot nationalisme onder Palestijnse Arabieren. Zij hadden het vertrouwen in het Britse bestuur verloren en wilden van Palestina een eigen staat maken. Het verzet van de Palestijnse Arabieren kwam langzaam tot stand, omdat er binnen de gemeenschap twee groepen waren. Deze groepen dachten anders over de manier waarop er een eigen staat moest komen. De grootste groep werd geleid door de familie Hoesseini. Deze groep was sterk tegen het Britse bestuur. De andere groep werd geleid door de familie Nasjaasjiebie, die meer probeerde samen te werken met het Britse bestuur.

De Britten stelden voor om een apart Arabisch-Palestijnse parlement op te zetten met een Arabisch-Palestijns agentschap. De Palestijnse Arabieren werden toen nog deels geleid door Kamiel al-Hoesseini. Hij wilde dat toen niet, omdat hij het bestaan van een mandaatgebied in Palestina afwees. Om onrust weg te nemen benoemde het Britse bestuur Amien al-Hoesseini in 1921 tot grootmoefti (een van de belangrijkste islamitische rechtsgeleerden) van Jeruzalem. Amien al-Hoesseini was de opvolger van Kamiel al-Hoesseini, die eerdet dar jaar was gestorven. Hij werd ook het hoofd van de Islamitische Opperraad, een nieuwe raad in het mandaatgebied die ging over islamitische goede doelen, rechtbanken en scholen.

De samenwerking tussen Joden en Palestijnse Arabieren verliep moeizaam. De Joden in Palestina richtten ook hun eigen organisaties op, zoals een Joodse Raad, de vakbond Histadroet, scholen en rechtbanken. Daarnaast werd de Hagana opgericht, een organisatie die de nieuwe Joodse dorpen moest gaan verdedigen. In 1925 ontstond er een groep zionisten die vond dat de bestaande organiaties niet ver genoeg gingen. Die groep richtte later de Irgoen op, een militante organisatie die aanslagen pleegde op Arabisch-Palestijnse dorpen.

Zie ook

• Defensienoodverordeningen
• Ha'avara-Abkommen
• Zionisme

Bronvermelding

• Doumani, B.B. (1992). Rediscovering Ottoman Palestine: Writing Palestinians into History. Journal of Palestine Studies, 21(2), pp. 5–28. [1]
• Engel, D. (2013). Zionism. Verenigd Koninkrijk, Abingdon-on-Thames: Routledge, pp. 32–35 (ISBN: 9-781-3178-6548-3).
• Grondbezitswet van het Ottomaanse Rijk van 7 ramadan 1274 (1858). Vertaald door Ongley, F. (1892) & Miller, H.E. (red.). The Ottoman Land Code. Verenigd Koninkrijk, Londen: W. Clowes. [2]
• Hoff, R.H. (1991). De ondergang van het Ottomaanse Rijk en de verdeling van het Midden-Oosten. IsGeschiedenis. [3]
• Huneidi, S. (2001). A Broken Trust: Sir Herbert Samuel, Zionism and the Palestinians. Londen, Verenigd Koninkrijk: I.B. Tauris - Bloomsbury Academic Publishing. (ISBN: 978-1-86064-172-5).
• Macgregor, J. (1850). Commercial statistics: A digest of the productive resources, commercial legislation, customs tariffs, of all nations. Verenigd Koninkrijk, Londen: Whittaker & Co, p. 12. [4]
• Mathew, W.M. (2013). The Balfour Declaration and the Palestine Mandate, 1917—1923: British Imperialist Imperatives. British Journal of Middle Eastern Studies, 40(3), pp. 231–250. [5]
• McLeod, W. (1858). The Geography of Palestine. Verenigd Koninkrijk, Londen: Longman, Brown, Green, Longmans & Roberts. [6]
• Shams El-Din, O. (2007). A Military History of Modern Egypt from the Ottoman Conquest to the Ramadan War. Verenigde Staten, Kansas, Fort Leavenworth: United States Army Command and General Staff College, pp. 7–13, 22–29. [7]
• Tute, P.C. (1927). The Ottoman Land Laws. Mandaatgebied Palestina, Jeruzalem: Greek Convent Press. [8]

Overig

Witboek Een “ Witboek” werd geschreven. Daarin werd er gestreefd naar een meer rechtvaardige oplossing voor de Arabieren. De Engelsen steunden de Zionisten en hielpen bij het "wettelijk gerechtigd" verdrijven van Palestijnen. Uiteindelijk heeft dit alles tot diverse grote rellen geleid.

Het Witboek bevatte de volgende punten:

• Binnen 10 jaar een Arabisch-Joodse eenheidsstaat opzetten
• Joodse immigratie beperken tot 25.000 in een keer en daarna 10.000 per jaar.
• Verdere immigratie alleen met toestemming van de Arabische bevolking.

Dat Witboek was het Officiële Engelse beleid tot 1948.

De breuk met het zionisme kwam echter te laat. De Zionistische judaïsatie van Palestina ging al veel te ver. Zionisten waren al veel te sterk. Palestijnen hadden geen leiders meer. Het duurde een tijdje voor er weer Palestijnse leiders waren om mee te praten of dingen te regelen. Het Witboek was te weinig en te laat om ook maar iets te veranderen.

De Engelse aandacht verslapte hierna ook nog eens door de dreiging van de Tweede Wereldoorlog. Palestina werd minder belangrijk.

De Engelsen probeerden het Witboek te handhaven. De Arabische liga bleef aanspraak maken op een Arabisch Palestina, zoals in het mandaat was afgesproken en verwierpen de Zionistische aanspraken op Palestina voor een joodse staat als kolonialisme en imperialisme. Ze verwierpen het westers/zionistisch argument, dat de zionist een missie had om "de arme achtergebleven Palestijnse bewoners op een hoger plan te helpen" als een belachelijke voorstelling van zaken. Daar was ook duidelijk tot dan toe nog nooit sprake van geweest bij de zionisten!.

Overdrachtscomité Er was ook al langer een "Transfer Comité" actief, dat plannen maakte voor de etnische zuivering van alle Palestijnen in het door zionisten gewenste gebied. En zelfs plannen hoe hun terugkeer te voorkomen.

• Tekst en artikelen van het mandaat aan Engeland

https://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/britman.htm

• Eerste gebiedsuitbreiding Zionisten

https://lib.ugent.be/nl/catalog/rug01:001457770
https://en.wikipedia.org/wiki/Lehi_(militant_group)
https://rightsforum.org/achtergronden/dossiers/de-kwestie-palestinaisrael/de-kwestie/
https://rightsforum.org/achtergronden/dossiers/de-kwestie-palestinaisrael/
https://israelpalestina.nl/ottomaanse-rijk
https://en.wikipedia.org/wiki/Zionism
https://al-shabaka.org/briefs/drying-palestine-israels-systemic-water-war/
https://en.wikipedia.org/wiki/The_Ethnic_Cleansing_of_Palestine
https://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_Isra%C3%ABl
https://jalta.nl/geschiedenis/antisemitisme-een-beknopt-historisch-overzicht-1/
https://palestina-komitee.nl/kwestie-palestina/
https://docplayer.nl/10313291-Dossier-geschiedenis-van-het-israelisch-palestijns-conflict.html
https://www.yesh-din.org/en/the-occupation-of-the-west-bank-and-the-crime-of-apartheid-legal-opinion/
https://www.mo.be/analyse/isra-lische-apartheid-en-de-kolonisatie-van-palestina
https://www.historischnieuwsblad.nl/het-ontstaan-van-de-staat-israel/
https://www.english.acri.org.il/faq1
https://www.businessinsider.nl/i-joined-israeli-army-and-witnessed-the-occupation-morally-wrong-2020-7?international=true&r=US
https://web.archive.org/web/20091115105816/http://www.mepc.org/journal_shahak/shahakmain.asp
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_human_rights_organisations#Israel
https://icahd.org/
https://www.english.acri.org.il
https://www.btselem.org/
https://jij.org/
https://machsomwatch.org/en
https://rhr.org.il/eng/
https://www.phr.org.il/en/
https://www.yesh-din.org/en/
https://www.breakingthesilence.org.il/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zionisme

• Zionistisch gedachtegoed

https://jewishvoiceforpeace.org/the-ben-gurion-letter/
Lebensraum as a justification for Israëli settlements https://www.haaretz.com/1.5158152  Lebensraum as a justification for Israëli settlements
https://www.amnesty.nl/content/uploads/2017/06/Public-Rationale-English.pdf?x41591
https://www.amnesty.org/en/latest/campaigns/2017/11/the-occupation-of-water/
 Videoverslag 'Louis Theroux : "The Ultra Zionists (2011)" https://www.imdb.com/title/tt1857772/  Videoverslag 'Louis Theroux'': "The Ultra Zionists (2011)"
https://www.bbc.com/news/magazine-12347050
https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/holocaust-survivors-and-their-descendants-accuse-israel-of-genocide-9687994.html
https://latimesblogs.latimes.com/babylonbeyond/2010/01/israel-gaza-holocaust-survivor-hedy-epstein-explains-why-she-became-palestinian-rights-activist.html%20
https://www.youtube.com/watch?v=bU0ZANiKu28
https://www.youtube.com/watch?v=6vm1Byr7eS0
https://www.youtube.com/watch?v=XhBefHrzgqk&feature=emb_rel_end
https://labourbriefing.org/blog/2019/7/30/six-holocaust-survivors-compare-zionist-policy-to-that-of-the-nazis
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/07/21/hatelijke-uitspraken-achtervolgen-beoogde-opperrabijn-israelisch-leger-3337907-a1512695

• Collectieve bestraffing

https://interactive.aljazeera.com/aje/Palestineremix/collective_punishment.html
https://en.wikipedia.org/wiki/House_demolition_in_the_Israeli%E2%80%93Palestinian_conflict
https://www.standaard.be/cnt/dmf20141127_01400352
https://en.wikipedia.org/wiki/House_demolition_in_the_Israeli%E2%80%93Palestinian_conflict 

• Israel als onderdeel van het Duitse rijk

https://www.stelling.nl/kleintje/edities/1999/januari-328/petere-29
https://en.wikipedia.org/wiki/Lehi_(militant_group) 
https://en.wikipedia.org/wiki/Haavara_Agreement
https://www.euppublishing.com/doi/pdfplus/10.3366/hlps.2015.0123
https://networks.h-net.org/node/28655/reviews/30706/patt-nicosia-zionism-and-anti-semitism-nazi-germany

• Onrusten

https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Haifa_(1948)
https://icahd.org/2020/05/15/one-democratic-state/

• Einde van het Brits mandaat

https://www.wrmea.org/1999-september/behind-the-myths-what-israeli-historians-say-about-1948-ethnic-cleansing.html
boek pappe behandeld. https://en.wikipedia.org/wiki/The_Ethnic_Cleansing_of_Palestine boek pappe behandeld.
https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?v2=true&id=FRD-20140712-01006004&vw=org&lm=ruth%2Cjong%2Chotz
https://nl.wikipedia.org/wiki/Arabisch-Isra%C3%ABlische_Oorlog_van_1948
http://www.israel-palestina.info/actueel/2012/03/01/de-verovering-van-israel/
https://www.middleeastmonitor.com/20180409-remembering-the-massacre-at-deir-yassin/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Yitzhak_Rabin
https://www.wrmea.org/1999-september/behind-the-myths-what-israeli-historians-say-about-1948-ethnic-cleansing.html
https://rightsforum.org/nieuws/joden-plunderden-in-1948-de-bezittingen-van-600-duizend-palestijnen/
https://www.yesh-din.org/en/high-court-of-justice-petition-filed-by-yesh-din-together-with-landowners-from-the-palestinian-villages-of-tell-immatin-and-farata-demanding-the-reopening-of-investigations-against-invaders-2/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Arabisch-Isra%C3%ABlische_Oorlog_van_1948
http://folk.ntnu.no/tronda/kk-f/fra110699/0226.html
https://www.quotetab.com/quotes/by-david-ben-gurion
https://en.wikiquote.org/wiki/David_Ben-Gurion
https://jewishvoiceforpeace.org/the-ben-gurion-letter/
https://www.quotetab.com/quotes/by-david-ben-gurion
https://www.historischnieuwsblad.nl/het-ontstaan-van-de-staat-israel/
https://www.nrc.nl/nieuws/2019/01/22/nu-ik-mijn-huis-uit-word-gezet-is-mijn-vertrouwen-in-het-recht-weg-a3651173
https://en.wikipedia.org/wiki/Plan_Dalet
https://en.wikipedia.org/wiki/Transfer_Committee
https://nl.wikipedia.org/wiki/Joods_Nationaal_Fonds
https://en.wikipedia.org/wiki/Village_files
https://mens-en-samenleving.infonu.nl/politiek/15049-zionistisch-terrorisme-tussen-1946-en-mei-1948.html
https://rightsforum.org/achtergronden/dossiers/internationaal-recht/het-recht-van-terugkeer
https://palestina-komitee.nl/100-jaar-kolonisatie-van-palestina-2/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Controverses_over_de_Zesdaagse_Oorlog
https://nl.wikipedia.org/wiki/Yitzhak_Rabin
https://palestina-komitee.nl/palestijnse-vluchtelingen/
https://rightsforum.org/nieuws/eu-veroordeelt-huisuitzettingen-palestijnse-gezinnen-in-oost-jeruzalem/
https://english.palinfo.com/news/2020/6/3/Wadi-al-Seiq-New-Nakba

• Wat is Joods. WIE zijn joden?

https://www.dekennisvannu.nl/site/artikel/Verwantschap-Joden-uitgeplozen/4821
https://nl.wikipedia.org/wiki/David_Ben-Gurion

• Algemeen/ meerdere hoofdstukken

https://en.wikipedia.org/wiki/Lehi_(militant_group)
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Travelogues_of_Palestine
https://www.trouw.nl/nieuws/houdbaarheidsdatum-huidige-israel-overschreden~b8f1bc51/?referer=https%3A%2F%2Fcse.google.com%2Fcse%3Fcx%3Dpartner-pub-2698861478625135%3A8178709643%26ie%3DUTF-8%26q%3Dsamenwerking%2520zionisten%2520en%2520duitsland
https://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_de_staat_Palestina
https://jewishvoiceforpeace.org/the-ben-gurion-letter/
https://docplayer.nl/10313291-Dossier-geschiedenis-van-het-israelisch-palestijns-conflict.html
https://www.mo.be/analyse/isra-lische-apartheid-en-de-kolonisatie-van-palestina
https://palestina-komitee.nl/100-jaar-kolonisatie-van-palestina-2/
https://www.vrede.be/nieuws/vijftig-jaar-straffeloze-israelische-kolonisatie
https://interactive.aljazeera.com/aje/palestineremix/
https://www.palestineremembered.com/MissionStatement.htm
https://www.palestineremembered.com/Acre/Palestine-Remembered/Story725.html
https://www.palestineremembered.com/Articles/A-Survey-of-Palestine/Story6457.html
https://rightsforum.org/achtergronden/dossiers/de-kwestie-palestinaisrael/de-kwestie
https://www.btselem.org/maale_adumim_area
https://www.middleeastmonitor.com/20200516-israel-expropriates-palestinian-land-to-expand-illegal-settlement/
https://www.yesh-din.org/en/yitzhar-a-case-study-settler-violence-as-a-vehicle-for-taking-over-palestinian-land-with-state-and-military-backing/
https://www.yesh-din.org/en/the-occupation-of-the-west-bank-and-the-crime-of-apartheid-legal-opinion/
https://www.amnesty.nl/actueel/onwettige-annexatieplannen-israel-zorgen-voor-een-wet-van-de-jungle
https://en.wikiquote.org/wiki/Moshe_Dayan
https://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_Isra%C3%ABl
https://docplayer.nl/10313291-Dossier-geschiedenis-van-het-israelisch-palestijns-conflict.html 
https://docplayer.nl/10313291-Dossier-geschiedenis-van-het-israelisch-palestijns-conflict.html
https://nl.wikipedia.org/wiki/Arabisch-Isra%C3%ABlische_Oorlog_van_1948]
https://jewishvoiceforpeace.org
https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2014/07/30/israel-wereldkampioen-schendingen-vn-resoluties/
https://joop.bnnvara.nl/opinies/palestina-nooit-gehoord
http://staatvanbeleg.com
https://en.wikiquote.org/wiki/Moshe_Dayan
http://www.israeltoday.nl/NewsItem/tabid/381/nid/38537/language/nl-NL/Default.aspx
https://www.yesh-din.org/en/high-court-of-justice-petition-filed-by-yesh-din-together-with-landowners-from-the-palestinian-villages-of-tell-immatin-and-farata-demanding-the-reopening-of-investigations-against-invaders-2/
https://al-shabaka.org/briefs/drying-palestine-israels-systemic-water-war
https://www.ad.nl/buitenland/israel-sloopt-nederlands-ontwikkelingsproject~abb0682c/?referrer=https://cse.google.com/cse?cx=partner-pub-2698861478625135:8178709643&ie=UTF-8&q=Gedeporteerd/
http://abu-pessoptimist.blogspot.com/2020/03/israel-breekt-palestijnse-kliniek-tegen.html
https://joop.bnnvara.nl/nieuws/israel-vernietigt-nederlands-hulpproject