Amateurtoneel
.jpg)
Amateurtoneel is het toneelspelen door amateurs (vrijwilligers) in verenigingsverband. Vaak worden er toneelstukken gespeeld in het plaatselijke theater of cultureel centrum. De term amateur slaat niet op de kwaliteit, maar dat het gedaan wordt door niet-beroepsmatige spelers, die voor hun plezier toneelspelen als hobby. Vaak is er spraken van één of twee producties per jaar, die in een weekeinde wordt uitgevoerd. Soms wordt dezelfde productie ook als extra opgevoerd in een bejaardentehuis of iets dergelijks. Behalve de toneelspelers is er ook een groep vrijwilligers die voor het decor en licht en geluid zorgen. Speciaal voor de productie wordt er een ontwerp gemaakt en door de vrijwilligers uitgewerkt. Hierbij worden verplaatsbare schotten en deuren overgeschilderd en aangepast aan het stuk. De decorstukken zijn vaak van linnen, gespannen op een houten frame die tegen elkaar kunnen worden geplaatst en aan elkaar geschroefd. Vroeger waren deze ook wel van boardkarton gemaakt.
Een vorm van amateurtoneel of -theater is het schooltoneel of een school- of eindmusical die vaak aan het einde van groep 8 wordt georganiseerd. Heel soms kan het amateurtoneel een springplank zijn naar het beroepstoneel. De groep 8 eindmusical kan een leerling ertoe brengen de toneelschool of andere vorm van theateropleiding te gaan volgen.
Toneelverenigingen konden aangesloten zijn bij het Nederlands Centrum voor Amateurtoneel (NCA). Die beschikte over een bibliotheek van toneelstukken. Tegenwoordig kan men hiervoor terecht bij de toneelcentrale of de NVA-bibliotheek. Voor de schoolmusicals zijn er bedrijven die musicals schrijven en verkopen. Zowel de toneelcentrale als de musicalleveranciers regelen bij de verkoop van een stuk ook de auteursrechten.