Gebruiker:Mike1023/Kladblok: verschil tussen versies
| (122 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | {{Infobox |
+ | {{Infobox politieke partij |
| − | | naam = |
+ | | naam = Rex <br> ''Front populaire de Rex'' |
| − | | afbeelding = |
+ | | afbeelding = [[Bestand:Emblem_of_the_Rexist_Party.svg|200px]] |
| + | | oprichting = 2 november 1935 |
||
| − | | ander formaat = |
||
| + | | opheffing = 30 maart 1945 |
||
| − | | onderschrift = Deze foto van Thomas Hardy werd tussen 1910 en 1915 gemaakt |
||
| − | | |
+ | | actief in = {{BE}} |
| + | | richting = [[Extreemrechts]] |
||
| − | | volledige naam = |
||
| + | | stroming = Belgisch [[nationalisme]] <br> [[Authorianisme]] <br> [[Corporatisme]] <br> [[Conservatisme]] <br> [[Fascisme]] (sinds 1937) <br> [[Nationaalsocialisme]] (vanaf 1940) |
||
| − | | pseudoniem = |
||
| − | | |
+ | | presidentskandidaat = |
| − | | |
+ | | president = |
| + | | vicepresidentskandidaat = |
||
| − | | geboorteplaats = [[Stinsford]], [[Verenigd Koninkrijk]] |
||
| + | | vicepresident = |
||
| − | | overleden = 11 januari 1928 |
||
| + | | oprichter = [[Léon Degrelle]] |
||
| − | | land = {{GB}} |
||
| − | | |
+ | | partijleider = |
| + | | partijvoorzitter = |
||
| − | | jaren-actief = 1867-1928 |
||
| + | | secretaris-generaal = |
||
| − | | genre = [[Roman (literatuur)|Roman]], [[gedicht]], [[kort verhaal]] |
||
| + | | naamkamer1 = |
||
| − | | stroming = [[Victoriaanse literatuur]] <br> [[Naturalisme]] |
||
| − | | |
+ | | naamkamer2 = |
| + | | naamkamer3 = |
||
| − | | bekende-werken = ''[[Tess of d'Ubervilles]]'' <br> ''[[Far from the Madding Crowd]]'' <br> ''[[The Mayor of Casterbridge]]'' <br> ''[[The Return to the Native]]'' <br> ''[[Jude the Obscure]]'' |
||
| − | | |
+ | | naamkamer4 = |
| − | | |
+ | | naamkamer5 = |
| + | | naamkamer6 = |
||
| − | | handtekening = [[File:Thomas_Hardy_signature.svg|100px]] |
||
| − | | |
+ | | naamkamer7 = |
| + | | fractieleider1 = |
||
| + | | fractieleider2 = |
||
| + | | fractieleider3 = |
||
| + | | fractieleider4 = |
||
| + | | fractieleider5 = |
||
| + | | fractieleider6 = |
||
| + | | fractieleider7 = |
||
| + | | zetels1 = |
||
| + | | zetels2 = |
||
| + | | zetels3 = |
||
| + | | zetels4 = |
||
| + | | zetels5 = |
||
| + | | zetels6 = |
||
| + | | zetels7 = |
||
| + | | kamer1 = |
||
| + | | kamer2 = |
||
| + | | kamer3 = |
||
| + | | kamer4 = |
||
| + | | kamer5 = |
||
| + | | kamer6 = |
||
| + | | kamer7 = |
||
| + | | bureau = |
||
| + | | jongerenorganisatie = |
||
| + | | studentenorganisatie = |
||
| + | | vrouwenbeweging = |
||
| + | | lhbt-vleugel = |
||
| + | | zusterpartij = |
||
| + | | beneuxpartij = |
||
| + | | europesepartij = |
||
| + | | internationaal = |
||
| + | | partijkleur = D31212 |
||
| + | | voorgaand = |
||
| + | | opvolgend = |
||
| + | | fusie = |
||
| + | | opgegaan = |
||
| + | | afsplitsing = |
||
| + | | afgesplitst = |
||
| + | | voortzetting = |
||
}} |
}} |
||
| + | '''Rex''' was een extreemrechtse [[politieke partij]] in [[België]] tussen 1935 en 1945. De partij hing eerst het [[corporatisme]] aan, maar later (ook) het [[fascisme]] en het [[nationaalsocialisme]]. |
||
| − | '''Thomas Hardy''' ([[Stinsford]], 2 juni 1840 - [[Dorchester]], 11 januari 1928) was een [[Verenigd Koninkrijk|Britse]] schrijver en dichter. Hardy is een van de grote namen uit de [[Victoriaanse literatuur]]. Dit was een periode in de Britse literatuur tijdens de 19e eeuw. Hardy wordt vaak tot het [[realisme (literatuur)|realisme]] of het [[naturalisme]] gerekend. Toch werd hij ook beïnvloed door de [[romantiek]], voornamelijk door [[William Wordsworth]]. |
||
| + | De partij werd opgericht in 1935 door [[Léon Degrelle]]. Hoewel de partij in heel België actief was, had het enkel succes in [[Wallonië]] en [[Brussel (stad)|Brussel]]. De partij brak in 1936 door en behaalde meteen 21 zetels. Toch werd Rex nooit een grote organisatie. In 1938 raakte de partij alweer in verval. Rex werkte samen met het [[Vlaamsch Nationaal Verbond]] (VNV). Beide partijen werkten nauw samen met de Duitse bezetter tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]]. |
||
| − | Hardy's bekendste boek is ''[[Tess of d'Ubervilles]]'' (1891). Dit boek volgt het leven van de arme 16-jarige Tess Durbeyfield. Zij probeert te bewijzen dat zij verwant aan de rijke familie D'Ubervilles is om een deel van hun fortuin te claimen. Zij wordt uiteindelijk verliefd en haar geheim dreigt te worden onthult, wat uiteindelijk leidt tot haar val. In Hardy's boeken spelen tragische personages de hoofdrol. Hij was erg kritisch op de samenleving waarin hij leefde. De natuur en de gevolgen van de Industriële Revolutie spelen een grote rol. Andere bekende boeken van Hardy zijn ''[[Far from the Madding Crowd]]'' (1874), ''[[The Return to the Native]]'' (1878), ''[[The Mayor of Casterbridge]]'' (1886) en ''[[Jude the Obscure]]'' (1894). |
||
| + | De ideologie van Rex wordt vaak aangeduid als '''rexisme'''. Na de oorlog werd de partij verboden. Degrelle vluchtte naar Spanje, waar hij in 1994 overleed. |
||
| − | ==Levensloop== |
||
| − | ===Jeugd en opleiding=== |
||
| − | == |
+ | ==Geschiedenis== |
| + | ===Ontstaan=== |
||
| + | [[File:Livre_Léon_Degrelle_E._d'Hooghvorst.jpg|right|250px|thumb|In 1936 publiceerde schrijver en filosoof [[Emmanuel d'Hooghvorst]] het [[pamflet]] ''J'accuse Léon Degrelle''. In dit pamflet waarschuwde hij voor de ware intenties van Rex. Hij schreef onder andere dat Degrelle ondemocratisch en populistisch was.]] |
||
| + | Léon Degrelle was oorspronkelijk lid van de [[Katholieke Partij]]. In 1935 deed hij op het partijcongres in [[Kortrijk]] een poging om partijvoorzitter van de Katholieke Partij te worden. Deze poging mislukte. De katholieken kozen namelijk de gematigde [[Paul van Zeeland]]. Degrelle stapte vervolgens uit de partij. Volgens Degrelle was de Katholieke Partij te gematigd. Samen met handelaren, traditionele katholieken, werklozen en veteranen richtte hij Rex op later dat jaar. |
||
| + | Degrelle wist met zijn persoonlijkheid veel kiezers te trekken. Hierover vielen ook veel conservatieve kiezers van de Katholieke Partij. Zij waren voornamelijk bang voor de groei van de [[Kommunistische Partij van België]] (KPB) en de [[Belgische Werkliedenpartij]] (BWP). Ook waren zij ontevreden over de economische crisis. België leed namelijk zwaar onder de [[Grote Depressie]]. Hierdoor was er veel armoede en werkloosheid. |
||
| − | ===Schrijverschap=== |
||
| − | === |
+ | ===Verkiezingen van 1936=== |
| + | Tijdens de verkiezingen van 1936 behaalde Rex 21 zetels in de [[Kamer van Volksvertegenwoordigers]] en 8 zetels in de [[Senaat (België)|Senaat]]. Dit kwam als een schok voor de andere politieke partijen. Rex werd namelijk meteen de vierde partij van het land. Toch was de aanhang van de partij zeer lokaal. In Vlaanderen behaalde de partij bijna geen stemmen. Vrijwel alle stemmen kwamen uit Brussel en Wallonië. Ook in deze twee regio's waren er grote verschillen. Zo hing 30% van de bevolking van de provincie [[Luxemburg (provincie)|Luxemburg]] Rex aan, terwijl dit in [[Henegouwen]] slechts 9% was. |
||
| + | In 1937 was er een bij-verkiezing voor een zetel in Brussel. Degrelle en Van Zeeland wilden beide deze zetel hebben. De liberalen, socialisten en zelfs de communisten riepen op om voor Van Zeeland te stemmen. Van Zeeland zag namelijk in dat Rex een gevaarlijke partij was. De Katholieke Kerk steunde Van Zeeland. De aartsbisschop van Mechelen riep katholieken op om voor Van Zeeland te stemmen. Uiteindelijk won Van Zeeland met ruime meerderheid. |
||
| − | ==Persoonlijk== |
||
| + | ===Verval=== |
||
| − | ==Stijl, thema's en invloeden== |
||
| + | De populariteit van Rex was slechts van korte duur. In 1937 raakte de partij al in verval. Dit kwam deels doordat de partij weinig aanhang had van andere partijen en organisaties. De partij wilde de Katholieke Kerk de [[staatsreligie]] van België maken. Toch had de partij niet de steun van de kerk. Ook begon Degrelle steeds rechtser te worden. Vanaf 1937 werd de partij officieel een [[fascisme|fascistische]] partij. Ook begon Degrelle een steeds grotere fan van [[Nazi-Duitsland]] te worden. Hij nam zelfs het [[antisemitisme]] van Hitler over. |
||
| + | Tijdens de verkiezingen van 1939 verloor Rex veel zetels. In de Kamer van Volksvertegenwoordigers verloor de partij 17 zetels en hield er slechts 4 over. In de Senaat verloor de partij 7 zetels en hield slechts één over. Veel kiezers stapten over naar de Katholieke Partij en de [[Liberale Partij (België)|Liberale Partij]]. |
||
| − | ==Werken== |
||
| + | |||
| − | ===Romans=== |
||
| + | ===Tweede Wereldoorlog=== |
||
| − | [[File:TheMayorofCasterbridge1.png|right|300px|thumb|Een scène uit ''[[The Mayor of Casterbridge]]'']] |
||
| + | [[File:Propaganda_from_Waffen-SS._SS-Division_blindee_"Wallonie"_leader_Leon_Degrelle.jpg|left|250px|thumb|Een propagandaposter van Degrelle voor het [[Waals Legioen]].]] |
||
| − | [[File:A_Pair_of_Blue_Eyes_(1).png|right|300px|thumb|Een scène uit ''[[A Pair of Blue Eyes]]'']] |
||
| + | Rex was een pro-Nazi partij. Toen Nazi-Duitsland België binnenviel in 1940, verwelkomden rexisten de bezetter. De meeste rexisten werkten samen met de Duitse bezetters. Sommige rexisten waren tegen de bezetter en gingen het [[verzet]] in. Toch was dit slechts een kleine minderheid. Na de bezetting kon Rex als partij blijven bestaan. Toch werd Rex steeds minder populair. Op de partijdag in 1941 in [[Luik (stad)|Luik]] werden politici door de menigte uitgejouwd. |
||
| − | [[File:Lionel_Percy_Smythe_-_Under_the_greenwood_tree.JPG|right|300px|thumb|Een scène uit ''[[Under the Greenwood Tree]]'']] |
||
| + | |||
| + | De partij was nauw verbonden met het [[Waals Legioen]]. Dit was een onderdeel van de [[Wehrmacht]] bestaande uit Franstalige vrijwilligers uit België. Degrelle besloot om lid te worden van het Waals Legioen. Dit was eerder een populariteitsstunt om leden te werven. Degrelle werd met het Waals Legioen naar het Oostfront gestuurd. Hierdoor legde Degrelle zijn taak als partijvoorzitter neer. Dit werd overgedragen aan [[Victor Matthys]]. De partij pleegde verschillende misdaden tijdens de oorlog, waaronder het [[bloedbad van Courcelles]] in 1944. |
||
| + | |||
| + | Tijdens de bezetting bewoog Rex steeds meer naar het nationaalsocialisme toe. Zo gaf Degrelle in 1943 een speech waarin hij zei dat de Walen eigenlijk Franstalige Duitsers waren. Volgens hem zou België onderdeel moeten worden van het Groot-Duitse Rijk. |
||
| + | |||
| + | ===Einde=== |
||
| + | Na de bevrijding van België in 1944 werd Rex verboden. Veel rexisten vluchtten naar Duitsland of andere bezette gebieden. Na de oorlog werden verschillende leden voor het gerecht gehaald. Victor Matthys en [[José Streel]] (de ideologisch denker van Rex) werd ter dood veroordeeld. Andere leden geven een gevangenisstraf. |
||
| + | |||
| + | Degrelle vluchtte aan het einde van de oorlog naar Spanje. In België werd hij ter dood veroordeeld voor [[landverraad]]. De Spaanse regering van [[Francisco Franco]] weigerde hem echter uit te leveren. Ook na de val van Franco kon Degrelle tot zijn dood in 1994 in Spanje blijven leven. |
||
| + | |||
| + | ==Ideologie== |
||
| + | [[File:Léon_Degrelle_portrait.jpg|right|300px|thumb|Degrelle in 1943 als leider van het Waals Legioen.]] |
||
| + | De ideologie van Rex wordt het ''rexisme'' genoemd. De rexisten waren zeer ontevreden met de Belgische politiek op dat moment. Zij konden zich niet vinden in de verschillende politieke partijen en de politieke [[elite]]. De rexisten waren voornamelijk jongvolwassenen en studenten. Een groot deel van hen had aan de [[Katholieke Universiteit Leuven]] gestudeerd en was overtuigd katholiek. Zij wezen de Belgische democratie af. Volgens Rex diende deze democratie namelijk alleen de elite. Dit kwam onder andere door de onvrede over het bestuur van de Belgische regering. Zo had de regering moeite om de [[Grote Depressie]] te beteugelen. |
||
| + | |||
| + | De rexisten verwierpen het [[communisme]] en het [[socialisme]]. In plaats daarvan wilden zij een [[conservatisme|conservatieve]] en [[nationalisme|nationalistische]] samenleving. Degrelle werd vooral geïnspireerd door het Italiaanse fascisme van [[Benito Mussolini]]. Hij bracht zelfs bezoeken aan de Italiaanse dictator. Ook haalde hij inspiratie uit Spaanse Falangisme van [[Francisco Franco]]. In de beginjaren van Rex was in Spanje de [[Spaanse Burgeroorlog]] bezig. Franco behoorde tot het nationalistische front en zou deze oorlog in 1939 winnen. De rexisten waren aanvankelijk [[corporatisme|corporatistisch]]. In een corporatistische samenleving zijn er verschillende ongekozen raden die besluiten nemen over een bepaald onderwerp. Vanaf 1937 werd de partij openlijk [[fascisme|fascistisch]] en vanaf 1940 [[nationaalsocialisme|nationaalsocialistisch]]. Je ziet dus dat de exacte ideologie van Rex veranderde door de jaren. |
||
| + | |||
| + | Rex was een voorstander van een Belgische [[eenheidsstaat]] geleid door de Belgische koning. De partij werkte later samen met het [[Vlaamsch Nationaal Verbond]] (VNV). Deze partij was juist Vlaams-nationalistisch. Dit wil zeggen dat zij Vlaanderen onafhankelijk wilden maken (en een deel wilde Vlaanderen zelfs bij Nederland aansluiten). Rex en VNV waren het echter op ieder ander vlak min of meer met elkaar eens. Hierdoor besloten de partijen samen te werken. Rex deed enkel mee aan de verkiezingen in Wallonië, terwijl VNV enkel meedeed in Vlaanderen. Voor de samenwerking kwamen de partijen tot een [[compromis]]: Vlaanderen zou meer zelfbestuur binnen België krijgen. |
||
| + | |||
| + | ==Verkiezingsresultaten== |
||
| + | ===Kamer van Volksvertegenwoordigers=== |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
| − | ! Engelse naam !! Nederlandse naam !! Jaar |
||
|- |
|- |
||
| + | ! Jaar || Partijvoorzitter || Zetels || +/- |
||
| − | | ''[[Desperate Remedies]]'' || || 1871 |
||
|- |
|- |
||
| + | | 1936 || [[Léon Degrelle]] || {{Percentagebalk|21|202|#D31212}} || +21 |
||
| − | | ''[[Under the Greenwood Tree]]'' || || 1872 |
||
|- |
|- |
||
| + | | 1939 || [[Léon Degrelle]] || {{Percentagebalk|4|202|#D31212}} || -17 |
||
| − | | ''[[A Pair of Blue Eyes]]'' || || 1873 |
||
|- |
|- |
||
| + | |} |
||
| − | | ''[[Far from the Madding Crowd]]'' || Ver weg van het stadsgewoel || 1874 |
||
| + | |||
| + | ===Senaat=== |
||
| + | {| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
| + | ! Jaar || Partijvoorzitter || Zetels || +/- |
||
| − | | ''[[The Hand of Ethelberta]]'' || || 1876 |
||
|- |
|- |
||
| + | | 1936 || [[Léon Degrelle]] || {{Percentagebalk|8|101|#D31212}} || +8 |
||
| − | | ''[[The Return of the Native]]'' || De terugkeer van de inboorling || 1878 |
||
| − | |- |
||
| − | | ''[[The Trumpet-Major]]'' || || 1880 |
||
| − | |- |
||
| − | | ''[[A Laodicean]]'' || || 1881 |
||
| − | |- |
||
| − | | ''[[Two on a Tower]]'' || Twee op een toren || 1882 |
||
| − | |- |
||
| − | | ''[[The Mayor of Casterbridge]]'' || De burgemeester van Casterbridge || 1886 |
||
| − | |- |
||
| − | | ''[[The Woodlanders]]'' || De Woodlanders || 1887 |
||
| − | |- |
||
| − | | ''[[Tess of the d'Ubervilles]]'' || Tess van de Ubervilles || 1891 |
||
| − | |- |
||
| − | | ''[[Jude the Obscure]]'' || De onbeduidende Jude || 1895 |
||
| − | |- |
||
| − | | ''[[The Well-Beloved]]'' || || 1897 |
||
|- |
|- |
||
| + | | 1939 || [[Léon Degrelle]] || {{Percentagebalk|1|101|#D31212}} || -7 |
||
|} |
|} |
||
| − | |||
| − | ===Korte verhalen=== |
||
| − | Tijdens zijn leven schreef Hardy een groot aantal [[kort verhaal|korte verhalen]]. De meeste hiervan werden uitgegeven in de volgende [[verhalenbundel]]s: |
||
| − | * ''Wessex Tales'' (1888) |
||
| − | * ''A Group of Noble Dames'' (1891) |
||
| − | * ''Life's Little Ironies'' (1894) |
||
| − | * '' A Changed Man and Other Stories'' (1913) |
||
| − | |||
| − | ===Gedichten=== |
||
| − | Hardy schreef daarnaast een hoop [[gedicht]]en. Tijdens zijn leven gaf hij de volgende [[dichtbundel]]s uit: |
||
| − | * ''Wessex Poems and Other Verses'' (1898) |
||
| − | * ''Poems of the Past and the Present'' (1901) |
||
| − | * ''Time's Laughingstocks and Other Verses'' (1909) |
||
| − | * ''Satires of Circumstance'' (1914) |
||
| − | * ''Moments of Vision'' (1917) |
||
| − | * ''Collected Poems'' (1919) |
||
| − | * ''Late Lyrics and Earlier with Many Other Verses'' (1922) |
||
| − | * ''Human Shows, Far Phantasies, Songs and Trifles'' (1925) |
||
| − | * ''Winter Words in Various Moods and Metres'' (1928) |
||
| − | |||
| − | ===Drama=== |
||
| − | Daarnaast schreef Hardy vier dramatische werken. Deze werken zijn geschreven als [[toneelstuk]], maar waren niet bedoeld om als toneelstuk te worden opgevoerd. De dramatische werken waren bedoeld om hardop voorgelezen te worden. |
||
| − | * ''The Dynasts, Part 1'' (1904) |
||
| − | * ''The Dynasts, Part 2'' (1906) |
||
| − | * ''The Dynasts, Part 3'' (1908) |
||
| − | * ''The Famous Tragedy of the Queen of Cornwall at Tintagel in Lyonnesse'' (1923) |
||
==Bronnen== |
==Bronnen== |
||
| + | * Cheyns, Bruno & De Wever, Bruno (2023). [https://encyclopedievlaamsebeweging.be/nl/rex "Rex".] ''Encyclopedie van de Vlaamse Beweging.'' Gelezen op 26 april. |
||
| − | * Wilson, Keith (2007). [https://www.jstor.org/stable/45273361 "Thomas Hardy and the Stage".] ''The Thomas Hardy Journal''. Vol. 23, herfst. Bladzijde 22-38. Gelezen op 28 maart 2024. |
||
| + | * Onbekend (onbekend). [https://www.belgiumwwii.be/nl/belgie-in-oorlog/artikels/rex.html "Rex".] ''Belgium WII''. Gelezen op 26 april 2024. |
||
| + | * Witte, Els, Craeybeckx, Jan en Meynen, Alain (1997). ''Politieke Geschiedenis van België: Van 1830 tot heden.'' Zesde herziende uitgave, Standaard Uitgeverij NV, Antwerpen. |
||
Huidige versie van 27 apr 2024 om 08:19
| Rex Front populaire de Rex | |
|
| |
|---|---|
| Oprichting | 2 november 1935 |
| Opheffing | 30 maart 1945 |
| Actief in | .svg){kind=small} België
|
| Richting | Extreemrechts |
| Stroming | Belgisch nationalisme Authorianisme Corporatisme Conservatisme Fascisme (sinds 1937) Nationaalsocialisme (vanaf 1940) |
| Oprichter(s) | Léon Degrelle |
Portaal  Politiek
| |
Rex was een extreemrechtse politieke partij in België tussen 1935 en 1945. De partij hing eerst het corporatisme aan, maar later (ook) het fascisme en het nationaalsocialisme.
De partij werd opgericht in 1935 door Léon Degrelle. Hoewel de partij in heel België actief was, had het enkel succes in Wallonië en Brussel. De partij brak in 1936 door en behaalde meteen 21 zetels. Toch werd Rex nooit een grote organisatie. In 1938 raakte de partij alweer in verval. Rex werkte samen met het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). Beide partijen werkten nauw samen met de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De ideologie van Rex wordt vaak aangeduid als rexisme. Na de oorlog werd de partij verboden. Degrelle vluchtte naar Spanje, waar hij in 1994 overleed.
Geschiedenis
Ontstaan
Léon Degrelle was oorspronkelijk lid van de Katholieke Partij. In 1935 deed hij op het partijcongres in Kortrijk een poging om partijvoorzitter van de Katholieke Partij te worden. Deze poging mislukte. De katholieken kozen namelijk de gematigde Paul van Zeeland. Degrelle stapte vervolgens uit de partij. Volgens Degrelle was de Katholieke Partij te gematigd. Samen met handelaren, traditionele katholieken, werklozen en veteranen richtte hij Rex op later dat jaar.
Degrelle wist met zijn persoonlijkheid veel kiezers te trekken. Hierover vielen ook veel conservatieve kiezers van de Katholieke Partij. Zij waren voornamelijk bang voor de groei van de Kommunistische Partij van België (KPB) en de Belgische Werkliedenpartij (BWP). Ook waren zij ontevreden over de economische crisis. België leed namelijk zwaar onder de Grote Depressie. Hierdoor was er veel armoede en werkloosheid.
Verkiezingen van 1936
Tijdens de verkiezingen van 1936 behaalde Rex 21 zetels in de Kamer van Volksvertegenwoordigers en 8 zetels in de Senaat. Dit kwam als een schok voor de andere politieke partijen. Rex werd namelijk meteen de vierde partij van het land. Toch was de aanhang van de partij zeer lokaal. In Vlaanderen behaalde de partij bijna geen stemmen. Vrijwel alle stemmen kwamen uit Brussel en Wallonië. Ook in deze twee regio's waren er grote verschillen. Zo hing 30% van de bevolking van de provincie Luxemburg Rex aan, terwijl dit in Henegouwen slechts 9% was.
In 1937 was er een bij-verkiezing voor een zetel in Brussel. Degrelle en Van Zeeland wilden beide deze zetel hebben. De liberalen, socialisten en zelfs de communisten riepen op om voor Van Zeeland te stemmen. Van Zeeland zag namelijk in dat Rex een gevaarlijke partij was. De Katholieke Kerk steunde Van Zeeland. De aartsbisschop van Mechelen riep katholieken op om voor Van Zeeland te stemmen. Uiteindelijk won Van Zeeland met ruime meerderheid.
Verval
De populariteit van Rex was slechts van korte duur. In 1937 raakte de partij al in verval. Dit kwam deels doordat de partij weinig aanhang had van andere partijen en organisaties. De partij wilde de Katholieke Kerk de staatsreligie van België maken. Toch had de partij niet de steun van de kerk. Ook begon Degrelle steeds rechtser te worden. Vanaf 1937 werd de partij officieel een fascistische partij. Ook begon Degrelle een steeds grotere fan van Nazi-Duitsland te worden. Hij nam zelfs het antisemitisme van Hitler over.
Tijdens de verkiezingen van 1939 verloor Rex veel zetels. In de Kamer van Volksvertegenwoordigers verloor de partij 17 zetels en hield er slechts 4 over. In de Senaat verloor de partij 7 zetels en hield slechts één over. Veel kiezers stapten over naar de Katholieke Partij en de Liberale Partij.
Tweede Wereldoorlog
Rex was een pro-Nazi partij. Toen Nazi-Duitsland België binnenviel in 1940, verwelkomden rexisten de bezetter. De meeste rexisten werkten samen met de Duitse bezetters. Sommige rexisten waren tegen de bezetter en gingen het verzet in. Toch was dit slechts een kleine minderheid. Na de bezetting kon Rex als partij blijven bestaan. Toch werd Rex steeds minder populair. Op de partijdag in 1941 in Luik werden politici door de menigte uitgejouwd.
De partij was nauw verbonden met het Waals Legioen. Dit was een onderdeel van de Wehrmacht bestaande uit Franstalige vrijwilligers uit België. Degrelle besloot om lid te worden van het Waals Legioen. Dit was eerder een populariteitsstunt om leden te werven. Degrelle werd met het Waals Legioen naar het Oostfront gestuurd. Hierdoor legde Degrelle zijn taak als partijvoorzitter neer. Dit werd overgedragen aan Victor Matthys. De partij pleegde verschillende misdaden tijdens de oorlog, waaronder het bloedbad van Courcelles in 1944.
Tijdens de bezetting bewoog Rex steeds meer naar het nationaalsocialisme toe. Zo gaf Degrelle in 1943 een speech waarin hij zei dat de Walen eigenlijk Franstalige Duitsers waren. Volgens hem zou België onderdeel moeten worden van het Groot-Duitse Rijk.
Einde
Na de bevrijding van België in 1944 werd Rex verboden. Veel rexisten vluchtten naar Duitsland of andere bezette gebieden. Na de oorlog werden verschillende leden voor het gerecht gehaald. Victor Matthys en José Streel (de ideologisch denker van Rex) werd ter dood veroordeeld. Andere leden geven een gevangenisstraf.
Degrelle vluchtte aan het einde van de oorlog naar Spanje. In België werd hij ter dood veroordeeld voor landverraad. De Spaanse regering van Francisco Franco weigerde hem echter uit te leveren. Ook na de val van Franco kon Degrelle tot zijn dood in 1994 in Spanje blijven leven.
Ideologie
De ideologie van Rex wordt het rexisme genoemd. De rexisten waren zeer ontevreden met de Belgische politiek op dat moment. Zij konden zich niet vinden in de verschillende politieke partijen en de politieke elite. De rexisten waren voornamelijk jongvolwassenen en studenten. Een groot deel van hen had aan de Katholieke Universiteit Leuven gestudeerd en was overtuigd katholiek. Zij wezen de Belgische democratie af. Volgens Rex diende deze democratie namelijk alleen de elite. Dit kwam onder andere door de onvrede over het bestuur van de Belgische regering. Zo had de regering moeite om de Grote Depressie te beteugelen.
De rexisten verwierpen het communisme en het socialisme. In plaats daarvan wilden zij een conservatieve en nationalistische samenleving. Degrelle werd vooral geïnspireerd door het Italiaanse fascisme van Benito Mussolini. Hij bracht zelfs bezoeken aan de Italiaanse dictator. Ook haalde hij inspiratie uit Spaanse Falangisme van Francisco Franco. In de beginjaren van Rex was in Spanje de Spaanse Burgeroorlog bezig. Franco behoorde tot het nationalistische front en zou deze oorlog in 1939 winnen. De rexisten waren aanvankelijk corporatistisch. In een corporatistische samenleving zijn er verschillende ongekozen raden die besluiten nemen over een bepaald onderwerp. Vanaf 1937 werd de partij openlijk fascistisch en vanaf 1940 nationaalsocialistisch. Je ziet dus dat de exacte ideologie van Rex veranderde door de jaren.
Rex was een voorstander van een Belgische eenheidsstaat geleid door de Belgische koning. De partij werkte later samen met het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). Deze partij was juist Vlaams-nationalistisch. Dit wil zeggen dat zij Vlaanderen onafhankelijk wilden maken (en een deel wilde Vlaanderen zelfs bij Nederland aansluiten). Rex en VNV waren het echter op ieder ander vlak min of meer met elkaar eens. Hierdoor besloten de partijen samen te werken. Rex deed enkel mee aan de verkiezingen in Wallonië, terwijl VNV enkel meedeed in Vlaanderen. Voor de samenwerking kwamen de partijen tot een compromis: Vlaanderen zou meer zelfbestuur binnen België krijgen.
Verkiezingsresultaten
Kamer van Volksvertegenwoordigers
| Jaar | Partijvoorzitter | Zetels | +/- |
|---|---|---|---|
| 1936 | Léon Degrelle | 21/202 |
+21 |
| 1939 | Léon Degrelle | 4/202 |
-17 |
Senaat
| Jaar | Partijvoorzitter | Zetels | +/- |
|---|---|---|---|
| 1936 | Léon Degrelle | 8/101 |
+8 |
| 1939 | Léon Degrelle | 1/101 |
-7 |
Bronnen
- Cheyns, Bruno & De Wever, Bruno (2023). "Rex". Encyclopedie van de Vlaamse Beweging. Gelezen op 26 april.
- Onbekend (onbekend). "Rex". Belgium WII. Gelezen op 26 april 2024.
- Witte, Els, Craeybeckx, Jan en Meynen, Alain (1997). Politieke Geschiedenis van België: Van 1830 tot heden. Zesde herziende uitgave, Standaard Uitgeverij NV, Antwerpen.