Geschiedenis van de Verenigde Staten
 |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. Toelichting: Huidige tekst wordt nagelopen, aangevuld en aangepast en verplaatst naar Verenigde Staten als samenvatting |
|
Dit artikel is nog niet af. |
Hieronder staat de geschiedenis van de Verenigde Staten. In het artikel staat informatie vanaf de komst van de Europeanen tot aan het heden.
Geschiedenis
Koloniale periode
De Verenigde Staten werden oorspronkelijk bewoond door verschillende volkeren, zoals de Cherokee en Navajo. Nadat Christoffel Columbus het continent ontdekt had, begonnen Europese ontdekkingsreizigers het continent te ontdekken. Nadat de Spanjaarden en Portugezen werd dit ook gedaan door de Engelsen, de Fransen, de Zweden, de Denen en de Nederlanders. Tijdens de 16e eeuw begonnen de Engelsen met het stichten van koloniën langs de huidige oostkust. In 1607 werd de kolonie Jamestown gesticht in Virginia en in 1620 stichtten de passagiers van de Mayflower de kolonie Massachusetts Bay. In 1733 werd Georgia als laatste Engelse kolonie gesticht, waardoor er 13 koloniën waren. Het westen van de Verenigde Staten was in handen van Spanje, net als Florida, terwijl de Fransen het gebied tussen New Orleans en Canada in handen hadden. De Zweden en Denen stichtten ook koloniën langs de oostkust, maar deze waren niet heel succesvol. De Nederlanders hadden een kolonie in New York (Nieuw-Amsterdam), dat later met de Britten werd geruild voor Suriname.
De Britse koloniën hadden elk een eigen bestuur, maar geen gezamenlijk bestuur. De koloniën waren beïnvloedt door de Engelse cultuur, maar begonnen over de jaren heen een eigen cultuur te krijgen. In de koloniën woonden ook veel christelijke stromingen, die niet welkom waren in Engeland. Voorbeelden zijn de katholieken en de puriteinen. De kolonisten woonden voornamelijk langs de kusten, aangezien de binnenlanden door de inheemse Amerikanen bewoond werden. De relatie tussen de kolonisten en inheemse Amerikanen verschilde per volk. Met sommigen waren er goede banden, terwijl met andere volkeren oorlog werd gevoerd. Hierdoor mochten de kolonisten zich niet vestigen over de Appalachen. Ondertussen moesten de kolonisten belasting betalen aan Engeland, maar werden niet vertegenwoordigt in het Brits parlement. Gedurende de 18e eeuw wilden de Amerikanen vertegenwoordiging in het Brits parlement, aangezien de belastingen verhoogd konden worden zonder dat ze hierover konden meebeslissen. Aangezien de Britten geld nodig hadden voor hun oorlogen, werden de belastingen aan het einde van de 18e eeuw ook erg verhoogd. Dit zorgde voor veel spanningen.
Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog
Zie Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
De spanningen liepen zo hoog op dat in Boston de kolonisten Engelse thee in de haven gooiden (de Boston Tea Party). De Britten traden hier hard tegenop, wat tot woede leidde in alle 13 koloniën. De regeringen van de 13 koloniën kwamen samen en keurden het Britse ingrijpen af. Uiteindelijk waren de spanningen zou hoog dat de 13 koloniën zich onafhankelijk verklaarde met de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring in 1776. De Britten wilden hun kolonies niet verliezen en dit leidde tot een oorlog. De Amerikanen waren ook geïnspireerd door de waarden van de Verlichting, zoals vrijheid, gelijkheid en democratie. Hun leger werd aangevoerd door generaal George Washington. De Amerikanen werden gesteund door Frankrijk en in mindere mate door Spanje en Nederland.
De oorlog werd tegen alle verwachtingen in gewonnen door de Amerikanen. De Britten erkenden de Amerikaanse onafhankelijkheid in 1783, waardoor de oorlog was afgelopen. Na de oorlog was de vraag wat er met de 13 koloniën moest gebeuren. De 13 koloniën hadden dezelfde cultuur, spraken dezelfde taal en waren alle 13 voorstander van de waarden van de verlichting. Toch wilden de koloniën zich eigenlijk niet verenigen in één land, aangezien men geen nieuwe overheerser wilde. Aan de andere kant was men bang dat als men dit niet deed er oorlogen zouden uitbreken tussen de koloniën. Ook was men bang voor een nieuwe Britse aanval. Omdat men samen sterker stond besloot men een nieuw land op te richten; de Verenigde Staten van Amerika. George Washington werd gevraagd om koning te worden, maar wees dit af. De Verenigde Staten zouden een republiek worden met een gekozen staatshoofd en verkiezingen eens in de vier jaar. Voor die tijd was dit erg bijzonder, aangezien bijna ieder land een monarchie was. Uiteindelijk besloot men een gezamenlijke grondwet te maken. Tijdens de eerste verkiezingen werd Washington verkozen tot de eerste Amerikaanse president.
Tot aan de Burgeroorlog
De jaren na de Onafhankelijkheidsoorlog stonden vooral in het teken van het opbouwen van de Verenigde Staten. Hierbij waren er twee groepen. Als eerste waren er de federalisten onder leiding van Alexander Hamilton en John Adams, die een sterke gezamenlijke overheid wilden. Als tweede waren er de Democratisch-Republikeinen onder leiding van Thomas Jefferson, die dit niet wilden. De federalisten steunden de Britten, terwijl de democratisch-republikeinen de Fransen steunden. Tussen de twee groepen was veel ruzie, bijvoorbeeld waar de hoofdstad zou komen. Uiteindelijk besloten Hamilton en Jefferson om de hoofdstad Washington D.C. te bouwen, dat kort na de dood van Washington af was. Na twee termijnen besloot Washington zich niet herkiesbaar te stellen, waarna John Adams tot president verkozen werd. Adams werd vervangen door Jefferson in 1801, waarna de Federalistische Partij verdween.
President Jefferson kocht een groot stuk grond van Frankrijk, de aankoop van Louisiana, waardoor het grondgebied van de Verenigde Staten verdubbelde. Tijdens de eerste helft van de 19e eeuw waren er twee belangrijke onderwerpen; de uitbreiding van de Verenigde Staten en de slavernij. Jeffersons opvolger James Madison poogde de Britse kolonie Canada te veroveren, wat zorgde voor de Oorlog van 1812. Onder president James Monroe herstelde de rust en werd de Missouri-compromis gesloten. Deze compromis zorgde ervoor dat voor iedere nieuwe slavenstaat een nieuwe vrije staat moest toetreden en omgekeerd. Monroe voerde ook de Monroedoctrine in, wat betekende dat de Verenigde Staten zich alleen met buitenlandse politiek op het Amerikaans continent zou bemoeien. Hierdoor wisten de Verenigde Staten buiten buitenlandse conflicten te blijven voor de rest van de 19e eeuw. Onder president Andrew Jackson werd Florida aangekocht. Jackson was de eerste gewone man, die tot president werd verkozen, en is de oprichter van de Democratische Partij. Jackson trok veel macht naar zich toe, waardoor zijn tegenstanders de Whig Party oprichtten. Tijdens de Amerikaans-Mexicaanse Oorlog wisten de Verenigde Staten hun grondgebied tot aan de westkust uit te breiden.
Na deze oorlog ontstonden veel spanningen tussen voor- en tegenstanders van de slavernij. Tegenstanders wilden de slavernij niet uitbreiden naar nieuwe staten, terwijl voorstanders dit wel wilden. Sommige tegenstanders wilden de slavernij zelfs helemaal afschaffen. De Noordelijke Staten waren fel anti-slavernij, terwijl de Zuidelijke Staten van de slavernij afhankelijk waren. In de compromis van 1850 werd besloten dat iedere staat zelf mocht beslissen of hij de slavernij toestond of niet. Dit leidde tot gevechten tussen voor- en tegenstanders, zoals Bleeding Kansas. Tegen 1860 liepen de spanningen zou hoog op dat slavenstaten zich dreigden af te scheiden. De Democraten, die vooral in het zuiden sterk waren, waren voorstander van de slavernij, terwijl de nieuwe Republikeinse Partij juist tegen de slavernij was en in het noorden sterk was.
Amerikaanse Burgeroorlog
Slavernij was normaal in het zuiden van de VS, zoals het over bijna heel de wereld normaal was. In de noordelijke staten van de VS werd de slavernij rond 1800 afgeschaft, terwijl in de zuidelijke staten toen nog 4 miljoen slaven werkten. Ook vanwege kwesties over industrie en invoerrechten ontstond in 1861 de Amerikaanse Burgeroorlog. Nu waren 23 noordelijke staten met 22 miljoen inwoners in oorlog met 11 zuidelijke staten met 9 miljoen inwoners. Dankzij de enorme overmacht van het Noorden en door de betere industrie wonnen de noordelijke staten. In 1865 gaf het Zuiden zich over en hiermee eindigde de Amerikaanse Burgeroorlog, een verwoestende oorlog met een miljoen doden en gewonden tot gevolg.
Tot de Eerste Wereldoorlog
Na de oorlog bezetten de noordelijke troepen de zuidelijke staten. Ook hier werd nu de slavernij afgeschaft. Maar toch konden de slaven, die nu vrij waren, geen fatsoenlijk bestaan opbouwen. Doordat de Republikeinen tot aan de Eerste Wereldoorlog over de Verenigde Staten regeerden, liet men de ontwikkeling van het Zuiden links liggen, omdat de Republikeinen zich vooral richtten op de industrie in het Noorden. Dit pakte zeer slecht uit voor de zwarten in het Zuiden. Ook mochten de zwarten niet stemmen en waren ze vaak slachtoffer van discriminatie en racisme. Deze periode heet de ‘redemption’-periode.
Door alle industriële ontwikkelingen werden veel uitvindingen gedaan, ontstonden universiteiten en musea en waren er superrijke industriëlen. Halverwege de 19e eeuw kwam de immigrantenstroom op gang. Miljoenen mensen uit andere delen van de wereld, zoals Scandinavië, Duitsland, Zuid- en Oost-Europa, Rusland, China en Japan, kwamen als arbeiders in de vele fabrieken werken. De VS telden in 1860 nog een bevolking van 36.000.000 mensen, in 1920 waren dat er al 105.000.000! Dit betekende een nog grotere vooruitgang van de industrie. Echter kende het land ook economische neergangen, waaronder in 1873, 1893 en 1907. Dit kwam o.a. door corruptie.
In 1867 werd Alaska gekocht van de Russische Tsaar. De Filipijnen en een aantal eilanden in de Stille Oceaan kwamen in handen van de VS. Ook Hawaï sloot zich in 1898 aan bij de VS.
De Wereldoorlogen
Eerste Wereldoorlog
Rond de overgang van de 19e en 20e eeuw mengden de VS zich voor het eerst in de wereldpolitiek. In Europa brak in 1914 de Eerste Wereldoorlog uit. In eerste instantie wilden de VS zich hier niet zomaar in mengen, het land wilde neutraal blijven. Maar in 1917 werden de VS min of meer gedwongen om mee te doen aan de oorlog, o.a. omdat Duitsland voorstelde samen met Mexico de VS binnen te vallen. President Woodrow Wilson sloot zich aan bij de geallieerden en stuurde honderdduizenden troepen naar Europa om Duitsland te verslaan. Eind 1918 was de oorlog afgelopen en hadden de geallieerden gewonnen.
Interbellum
Het interbellum is de periode tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. Het wordt ook wel de ‘Roaring Twenties’ genoemd, omdat het een tijdlang goed ging met de Verenigde Staten. In 1929 begon een periode van economische neergang. Een zware depressie 
heerste in het land. Er was grote werkloosheid, bedrijven gingen failliet, de beurzen gingen onderuit en er leden zelfs mensen honger. Door de ‘New Deal’ van Roosevelt, die in 1932 president werd, kwamen de VS langzamerhand weer uit deze crisis, die als de Grote Depressie de geschiedenis is ingegaan.
Tweede Wereldoorlog
.jpg)
In 1939 begon de Tweede Wereldoorlog in Europa. Duitsland dreigde heel Europa over te nemen. Toch wilde de Amerikaanse overheid niet opnieuw meedoen aan een oorlog, want het zat zelf al diep in de problemen vanwege de nog steeds voortdurende crisis. Maar op 7 december 1941 viel Japan de VS aan door een luchtaanval op Pearl Harbor. Tientallen schepen, honderden vliegtuigen en duizenden levens gingen verloren. Ook Duitsland verklaarde aan de VS de oorlog. De VS moesten wel gaan meedoen en verklaarden de oorlog aan Japan en Duitsland. Miljoenen soldaten werden naar Europa, Afrika en de Stille Oceaan gestuurd om tegen de Duitsers en Japanners te vechten. Tijdens de oorlog werkten ook miljoenen vrouwen in de wapenindustrie. Dit zorgde er wel voor dat er een einde kwam aan de crisis. Europa was mei 1945 bevrijd. Op 6 augustus 1945 gooide Amerika een atoombom, hun geheime wapen, op Hiroshima. Na een tweede atoombom gaf Japan zich over en was de Tweede Wereldoorlog voorbij. Honderdduizenden Amerikaanse soldaten waren omgekomen.
Koude Oorlog
Na de Tweede Wereldoorlog was de rust nog niet teruggekeerd. DE VS had de controle over een deel van Duitsland tijdens de Koude Oorlog. Naast de VS was er nog een grootmacht: de communistische Sovjet-Unie. Er volgden nog een paar bloedige oorlogen: de Korea-Oorlog en Vietnamoorlog, een strijd tussen het kapitalisme en communisme. De Vietnamoorlog werd verloren. Het is tot nu toe de enige oorlog uit de geschiedenis die de VS heeft verloren.
Ook in de VS zelf ging het niet altijd goed. Op 22 november 1963 werd president John F. Kennedy vermoord in Dallas. Martin Luther King werd op 4 april 1968 vermoord in Memphis, Tennessee. De Koude Oorlog bepaalde bijna een halve eeuw de buitenlandse politiek van de VS. In 1980 beloofde president Reagan de vernederde wereldmacht weer tot grootheid te brengen. Op 3 december 1989 tekenden Reagans opvolger George H.W. Bush en Michail Gorbatsjov (de laatste president van de Sovjet-Unie) op Malta gezamenlijk een verklaring waarin ze vrede sloten. Hiermee eindigde de Koude Oorlog definitief.
De 21e eeuw
De Verenigde Staten zijn in de 21e eeuw nog altijd één van de machtigste landen ter wereld. Ze zijn belangrijk voor de NAVO en de Verenigde Naties en ze hebben een goed ontwikkelde en grote krijgsmacht. Ook wordt er heel veel handel gedreven met Amerika.
Maar er zijn ook nog altijd oorlogen, met name in het Midden-Oosten, waar de VS in 2003 onder George W. Bush Irak opnieuw zijn binnengevallen (zie Irakoorlog). Verder zijn er andere problemen, met name het terrorisme. Vooral sinds de aanslagen op 11 september 2001, waardoor de VS rechtstreeks werden getroffen, is dit in het Amerikaanse politieke beleid hoog op de agenda komen te staan. Ook is de apartheid, de strijd tussen blanken en zwarten, in de VS nog altijd geregeld een probleem.
In 2007 begon in de VS de kredietcrisis, toen steeds meer mensen hun huizen niet meer konden afbetalen. Een jaar later vielen er allerlei belangrijke banken in Amerika om, zoals Lehman Brothers. Vervolgens is deze crisis ook overgeslagen naar Europa.
Eind 2008 werd Barack Obama de nieuwe Amerikaanse president. Dat was heel bijzonder omdat er tot dan toe alleen maar blanke presidenten waren geweest.