Winteroorlog: verschil tussen versies

Huidige versie van 8 okt 2023 om 21:08


Winteroorlog
12 januari 1940, Noord-Finland. Finse skipatrouille in afwachting van een Russische aanval. Biatlon stamt hier vanaf.
Datum	30 november 1939 - 13 maart 1940
Locatie	Het oosten van Finland
Overwinning voor	De Sovjet-Unie heeft land gewonnen, maar wel veel meer verliezen geleden en veel van zijn aanzien verloren.
Resultaat
Strijdende partijen
Sovjet-Unie	Finland

Leiders
Kliment Vorosjilov Kirill Merezkow Semjon Timosjenko	Carl Gustaf Mannerheim
Troepensterkte
1.000.000 man 6.541 tanks 3.800 vliegtuigen	250.000 man 30 tanks 130 vliegtuigen
Verliezen
126.750 doden en vermisten 264.908 gewonden 5.600 krijgsgevangenen ongeveer 2.268 tanks verloren	26.662 doden 39.886 gewonden 1.000 krijgsgevangenen
Portaal Geschiedenis

De Winteroorlog (Fins: Talvisota) was een oorlog tussen de Sovjet-Unie en Finland in de Tweede Wereldoorlog. Ook bij deze oorlog werden weer veel soldaten ingezet, meer dan een miljoen.

Oorlog in Europa

Adolf Hitler sloot op 24 augustus 1939 een pact met Jozef Stalin, de leider van de Sovjet-Unie (Rusland). Ze spraken af dat ze elkaar niet zouden aanvallen. Een week na de ondertekening viel Duitsland Polen aan. Engeland en Frankrijk verklaarden Duitsland de oorlog. Stalin viel Polen vanaf de oostkant aan. Het bleek dat de twee landen in het diepste geheim ook hadden afgesproken allebei een deel van Polen te bezetten. Polen zat ingesloten en het moest zich (na vier weken vergeefse strijd) overgeven. Maar Duitsland en de Sovjet-Unie hadden ook afgesproken dat de Russen de vrije hand zouden krijgen in Finland en de Baltische Staten. Dat leidde, wat Finland betrof, tot de zogeheten Winteroorlog.

Finland

Op 14 oktober 1939 ging de Finse regering naar Moskou, waar ze een afspraak had met Jozef Stalin. Stalin en de Russische regering hadden een aantal eisen.

Deze eisen waren:

Finland zou haar eilanden in de Finse Golf afstaan.
De Finse grens zou opschuiven tot in de Karelische Landengte tussen de Oostzee en het Ladogameer.
De marine- en luchtmachtbasis bij Hanko zou voor dertig jaar van de Sovjet-Unie zijn.
Finland zou het westen van het Vissersschiereiland in Lapland afstaan.
Er zou een verdrag worden gesloten ter verdediging van de Finse Golf.

Als vergoeding voor deze offers bood Moskou een ‘rechttrekking’ van de grens bij Karelië aan.

Maar de Finse president Cajander en de Finse maarschalk Mannerheim waren hier niet mee akkoord gegaan. Finland had nog een ander voorstel, maar dit werd ook afgewezen.

Aanval

Op 30 november 1939 viel de Sovjet-Unie zonder oorlogsverklaring Finland aan. Aan het begin waren de troepen ongelijk verdeeld: 120.000 Finse soldaten moesten het opnemen tegen 300.000 Sovjets. Verder had de Sovjet-Unie ook nog veel tanks en vliegtuigen. Maar Finland had wel moderne wapens. Het Suomi-machinepistool bijvoorbeeld. Dit machinegeweer kon goed tegen vrieskou, maar het was een onhandig ding voor in de bossen. De molotov-cocktails werkten daarentegen weer heel goed. Naast de gevechtstroepen van de Finnen, waren er ook nog 90.000 Finse vrouwen die deel uitmaakten van de hulptroepen van het Finse leger en er werden uit allerlei landen zoals Zweden, Denemarken en Spanje vrijwilligers gehaald. Het lukte Finland aardig om stand te houden tegen de aanvallers. De strenge winter was in het voordeel van de verdedigers. Ook het zware geschut, de tanks en de tactieken van de Sovjet-Unie waren nutteloos in het Finse landschap. De opperbevelhebbers van de Sovjet-Unie hadden grote fouten gemaakt.

De Sovjets kwamen met een nieuwe aanval en deze werd het Finse leger fataal. De Sovjets hadden geleerd van de fouten die zij eerst hadden gemaakt. Ze hadden nu betere wapens en een betere tactiek. Op 11 februari 1940 lukte het de Sovjets een doorbraak door de verdedigingslinies van de Finnen te maken. De Sovjet Unie veroverde steeds meer terrein. De Finse maarschalk probeerde de stad Viipuri (Wiborg) nog te behouden, maar die werd ook ingenomen. Nu lag het Finse achterland open. Ook kon de Sovjet-Unie zowat onbeperkt soldaten naar het front sturen en de Finnen waren gewoon te ver in de minderheid, daardoor moesten ze de strijd wel staken.

Op 12 maart 1940 werd de Vrede van Moskou getekend. De Russen hadden gekregen wat ze wilden.

Sluipschutters

De Finnen hadden enorm goede sluipschutters. De beste was Simo Häyhä. Hij heeft waarschijnlijk het record van meeste doden op zijn naam staan, met maar liefst 542 bevestigde gedode soldaten. Op Simo's succesvolste dag doodde hij maar liefst 25 Russen.

Andere aanvallen

Na de aanval op Finland viel de Sovjet Unie ook nog Estland, Letland, Litouwen en later Roemenië (Bondgenoot van Finland en nazi-Duitsland) aan. Deze landen boden nauwelijks tegenstand.

Films en liedjes

Talvisota, een film uit 1989 van de regisseur Pekka Parikka
Talvisota, een liedje van de Zweedse band Sabaton

	Tweede Wereldoorlog Oostfront
Polen · Balkan · Barbarossa · Minsk · Charkov (1) · Finland · Leningrad · Moskou · Rzjev · Charkov (2) · Stalingrad · Charkov (3) · Koersk · Winteroorlog · Bagration · Warschau · Laplandoorlog · Wisła-Oderoffensief · Oost-Pruisenoffensief · Neder-Silezische offensief · Operatie Sonnenwende · Berlijn · Praag

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{Infobox Militair Conflict
+{{Infobox oorlog
-| conflict= Winteroorlog
+| Naam                            = Winteroorlog
+| Afbeelding                      = [[Bestand:Finn_ski_troops.jpg|250px]]
-| partof= de [[Tweede Wereldoorlog]]
+| Onderschrift = 12 januari 1940, Noord-Finland. Finse skipatrouille in afwachting van een Russische aanval. [[Biatlon]] stamt hier vanaf.
-| image= [[Bestand:Finse_skitroepen_in_Noord-Finland_op_12_januari_1940.jpg]]
+| EersteDatum                     = 30 november 1939
-| caption= Finse skitroepen in Noord-Finland op 12 januari 1940
-| date= 30 november 1939 - 13 maart 1940
+| TweedeDatum                     = 13 maart 1940
+| Locatie                         = Het oosten van [[Finland]]
-| place= Oostelijk Finland
+| Overwinning voor                = De [[Sovjet-Unie]] heeft land gewonnen, maar wel veel meer verliezen geleden en veel van zijn aanzien verloren.
-| result= Russische overwinning
+| NaamStrijdendePartij1           = [[Bestand:Flag_of_the_Soviet_Union_(1923-1955).svg|25px]] [[Sovjet-Unie]]
-| treaty= Vrede van Moskou
+| NaamStrijdendePartij2           = {{FI}}
-| combatant1=[[Bestand: flag of the Soviet Union.svg.png|20px]] [[Sovjet Unie]]
+| LedenStrijdendePartij1          =
-| combatant2=[[Bestand:flag of Finland.png|20px]] [[Finland]]
+| LedenStrijdendePartij2          =
-| commander1= Kliment Vorosjilo
-Kirill Merezkow<br>Semjon Timosjenko
+| LeidersStrijdendePartij1        = [[Kliment Vorosjilov]] <br /> [[Kirill Merezkow]] <br /> [[Semjon Timosjenko]]
-| commander2= Carl Gustaf Mannerheim
+| LeidersStrijdendePartij2        = [[Carl Gustaf Mannerheim]]
-| strength1= 1.000.000 soldaten<br>6541 tanks<br>3800 vliegtuigen
+| TroepensterkteStrijdendePartij1 = 1.000.000 man <br /> 6.541 tanks <br /> 3.800 vliegtuigen
-| strength2= 250.000 soldaten<br>30 tanks<br>130 vliegtuigen
+| TroepensterkteStrijdendePartij2 = 250.000 man <br /> 30 tanks <br /> 130 vliegtuigen
+| VerliezenStrijdendePartij1      = 126.750 doden en vermisten <br /> 264.908 gewonden <br /> 5.600 krijgsgevangenen <br /> ongeveer 2.268 tanks verloren
-| casualties1= 397.383 soldaten verloren<br>2268 tanks verloren
+| VerliezenStrijdendePartij2      = 26.662 doden <br /> 39.886 gewonden <br /> 1.000 krijgsgevangenen
-| casualties2= 67.548 soldaten verloren
+| Portaal                         = Tweede Wereldoorlog
 }}
-De '''Winteroorlog''' was een oorlog tussen de [[Sovjet-Unie]] en [[Finland]] in de [[Tweede Wereldoorlog]].
+De '''Winteroorlog''' (Fins: ''Talvisota'') was een oorlog tussen de [[Sovjet-Unie]] en [[Finland]] in de [[Tweede Wereldoorlog]]. Ook bij deze oorlog werden weer veel soldaten ingezet, meer dan een miljoen.
-== Oorlog in [[Europa]] ==
+== Oorlog in Europa ==
-[[Adolf Hitler]] sloot op 24 augustus 1939 een pact met [[Jozef Stalin]], de leider van de [[Sovjet-Unie]]. Ze spraken af dat ze elkaar niet zouden aanvallen. Een week na de ondertekening viel [[Duitsland]] [[Polen]] aan. [[Engeland]] en [[Frankrijk]] verklaardden [[Duitsland]] de [[oorlog]]. [[Stalin]] viel [[Polen]] vanaf de oostkant aan. Het bleek dat de twee landen in het diepste geheim ook hadden afgesproken allebei een deel van [[Polen]] te bezetten. [[Polen]] zat ingesloten en het moest zich (na vier weken vergeefse strijd) overgeven.
+[[Adolf Hitler]] sloot op 24 augustus [[1939]] een pact met [[Jozef Stalin]], de leider van de [[Sovjet-Unie]] (Rusland). Ze spraken af dat ze elkaar niet zouden aanvallen. Een week na de ondertekening viel [[Duitsland]] [[Polen]] aan. [[Engeland]] en [[Frankrijk]] verklaarden [[Duitsland]] de [[oorlog]]. [[Stalin]] viel [[Polen]] vanaf de oostkant aan. Het bleek dat de twee landen in het diepste geheim ook hadden afgesproken allebei een deel van [[Polen]] te bezetten. [[Polen]] zat ingesloten en het moest zich (na vier weken vergeefse strijd) overgeven. Maar Duitsland en de Sovjet-Unie hadden ook afgesproken dat de Russen de vrije hand zouden krijgen in [[Finland]] en de [[Baltische Staten]]. Dat leidde, wat [[Finland]] betrof, tot de zogeheten Winteroorlog.
-== [[Finland]] ==
+== Finland ==
-Op 14 oktober 1939 ging de Finse [[regering]] naar [[Moskou]], waar ze een afspraak had met [[Jozef Stalin]]. Stalin had een aantal eisen. De [[Sovjet-Unie]] wilde stukken van [[Finland]] hebben en [[Finland]] kreeg een stuk(je) van de [[Sovjet Unie]], eigenlijk niet meer dan een onbelangrijke grenscorrectie. Maar de Finse [[president]] Cajander en de Finse maarschalk Mannerheim waren hier niet mee akkoord gegaan. [[Finland]] had nog een ander voorstel, maar dit werd ook afgewezen.
+Op 14 oktober 1939 ging de Finse [[regering]] naar [[Moskou]], waar ze een afspraak had met [[Jozef Stalin]]. Stalin en de Russische regering hadden een aantal eisen.
+Deze eisen waren:
-Op 30 november 1939 viel de [[Sovjet Unie]] zonder oorlogsverklaring [[Finland]] aan. Toen de aanval begon, waren de troepen ongelijk verdeeld: 120 Finse soldaten moesten het opnemen tegen 300.000 Sovjets. De [[Sovjet-Unie]] had ook nog 6000 tanks en 4000 vliegtuigen. [[Finland]] had maar 30 tanks en 130 vliegtuigen. Maar [[Finland]] had wel moderne wapens. Het Suomi-machinepistool werkte goed bij temperaturen onder de nul, maar het was geen goed wapen voor in de bossen. De [[handgranaten]] werkten daarentegen weer heel goed. Naast de gevechtstroepen van de Finnen, waren er ook nog 90.000 Finse vrouwen die deel uitmaakten van de hulptroepen van het Finse [[leger]]. Het lukte [[Finland]] om stand te houden tegen de aanvallers. De strenge winter was in het voordeel van de verdedigers. Er waren duidelijk fouten gemaakt door het opperbevel van de Sovjets.
+*[[Finland]] zou haar eilanden in de Finse Golf afstaan.
-De tweede aanval van de Sovjets werd het Finse leger fataal. De Sovjets hadden geleerd van de fouten die zij eerst maakten. Ze hadden nu betere wapens en een betere tactiek. Op 11 februari 1940 lukte de Sovjets een doorbraak door de verdedigingslinies van de Finnen. De [[Sovjet Unie]] veroverde steeds meer terrein. De Finse maarschalk probeerde de stad Viipuri (Wiborg) nog te behouden, maar die werd ook ingenomen. Nu lag het Finse achterland open.
+*De Finse grens zou opschuiven tot in de Karelische Landengte tussen de Oostzee en het Ladogameer.
+*De marine- en luchtmachtbasis bij Hanko zou voor dertig jaar van de [[Sovjet-Unie]] zijn.
+*[[Finland]] zou het westen van het Vissersschiereiland in Lapland afstaan.
+*Er zou een verdrag worden gesloten ter verdediging van de Finse Golf.
+Als vergoeding voor deze offers bood [[Moskou]] een ‘rechttrekking’ van de grens bij Karelië aan.
+Maar de Finse [[president]] Cajander en de Finse maarschalk Mannerheim waren hier niet mee akkoord gegaan. [[Finland]] had nog een ander voorstel, maar dit werd ook afgewezen.
+== Aanval ==
+Op 30 november 1939 viel de [[Sovjet-Unie]] zonder oorlogsverklaring [[Finland]] aan. Aan het begin waren de troepen ongelijk verdeeld: 120.000 Finse soldaten moesten het opnemen tegen 300.000 Sovjets. Verder had de Sovjet-Unie ook nog veel tanks en vliegtuigen. Maar [[Finland]] had wel moderne wapens. Het Suomi-machinepistool bijvoorbeeld. Dit machinegeweer kon goed tegen vrieskou, maar het was een onhandig ding voor in de bossen. De molotov-cocktails werkten daarentegen weer heel goed. Naast de gevechtstroepen van de Finnen, waren er ook nog 90.000 Finse vrouwen die deel uitmaakten van de hulptroepen van het Finse [[leger]] en er werden uit allerlei landen zoals [[Zweden]], [[Denemarken]] en [[Spanje]] vrijwilligers gehaald. Het lukte [[Finland]] aardig om stand te houden tegen de aanvallers. De strenge winter was in het voordeel van de verdedigers. Ook het zware geschut, de tanks en de tactieken van de Sovjet-Unie waren nutteloos in het Finse landschap. De opperbevelhebbers van de Sovjet-Unie hadden grote fouten gemaakt.
+De Sovjets kwamen met een nieuwe aanval en deze werd het Finse leger fataal. De Sovjets hadden geleerd van de fouten die zij eerst hadden gemaakt. Ze hadden nu betere wapens en een betere tactiek. Op 11 februari [[1940]] lukte het de Sovjets een doorbraak door de verdedigingslinies van de Finnen te maken. De [[Sovjet Unie]] veroverde steeds meer terrein. De Finse maarschalk probeerde de stad Viipuri (Wiborg) nog te behouden, maar die werd ook ingenomen. Nu lag het Finse achterland open. Ook kon de Sovjet-Unie zowat onbeperkt soldaten naar het front sturen en de Finnen waren gewoon te ver in de minderheid, daardoor moesten ze de strijd wel staken.
 Op 12 maart 1940 werd de [[Vrede van Moskou]] getekend. De Russen hadden gekregen wat ze wilden.
+== Sluipschutters ==
+De Finnen hadden enorm goede [[sluipschutter]]s. De beste was [[Simo Häyhä]]. Hij heeft waarschijnlijk het record van meeste doden op zijn naam staan, met maar liefst 542 bevestigde gedode soldaten. Op Simo's succesvolste dag doodde hij maar liefst 25 Russen.
 == Andere aanvallen ==
-Na de aanval op [[Finland]] viel de [[Sovjet Unie]] ook nog [[Estland]], [[Letland]], [[Litouwen]] en delen van [[Roemenië]] aan. Deze landen boden nauwelijks tegenstand.
+Na de aanval op [[Finland]] viel de [[Sovjet Unie]] ook nog [[Estland]], [[Letland]], [[Litouwen]] en later [[Roemenië]] (Bondgenoot van Finland en nazi-Duitsland) aan. Deze landen boden nauwelijks tegenstand.
+== Films en liedjes==
+* [[Talvisota (film)|Talvisota]], een film uit 1989 van de regisseur [[Pekka Parikka]]
+* [[Talvisota (liedje)|Talvisota]], een liedje van de Zweedse band [[Sabaton (band)|Sabaton]]
+{{Navigatie Tweede Wereldoorlog Oostfront}}
+[[Categorie:Veldslagen en operaties in de Tweede Wereldoorlog]]
+[[Categorie:Oorlog]]