Afghanistan: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k (Verhaal op de goede plaatst gezet en neutraliteit ingebracht.)
Regel 1: Regel 1:
 
{{Afghanistan}}
  
{{Afghanistan}}
−
'''Afghanistan''' is een land in Zuid [[Azië]], en het wordt begrensd door: [[Iran]], [[Pakistan]], [[China]], [[Turkmenistan]], [[Uzbekistan]] en [[Tadzjikistan]].
 +
'''Afghanistan''' is een land in Zuid [[Azië]], en het wordt begrensd door: [[Iran]], [[Pakistan]], [[China]], [[Turkmenistan]], [[Uzbekistan]] en [[Tadzjikistan]]. Vroeger, heel lang geleden, in het begin van de 20e eeuw telde het land Afghanistan maar 4 miljoen inwoners. Dat is nu verzevenvoudigd.
   
 
== Geschiedenis ==
  
== Geschiedenis ==
Regel 26: Regel 26:
   
   
−
== Steden ==
 +
== Bestuurlijke indeling ==
   
  +
=== Provincies ===
−
De 10 grootste steden van Afghanistan tellen allemaal meer dan 50.000 inwoners.
 
  +
{| class="wikitable"
  +
! Kaart
  +
|-
  +
| rowspan="34" valign="top" | [[Bestand:Afghanistan provinces numbered.png]]
  +
|-
  +
|}
  +
  +
{| class="wikitable sortable"
  +
! #
  +
! Provincie
  +
! Hoofdstad
  +
! Oppervlakte
  +
! Bevolking
  +
|-
  +
| align=center | 1
  +
| [[Badachsjan]]
  +
| [[Fayzabad]]
  +
| align=right | 44.059 km²
  +
| align=right | 805.500 anno 2006
  +
|-
  +
| align=center | 2
  +
| [[Badghis|Bādghīs]]
  +
| [[Qala-e-Now]]
  +
| align=right | 20.591 km²
  +
| align=right | 402.400
  +
|-
  +
| align=center | 3
  +
| [[Baghlan]]
  +
| [[Pol-e Chomri]]
  +
| align=right | 21.112 km²
  +
| align=right | 782.500
  +
|-
  +
| align=center | 4
  +
| [[Balch (provincie)|Balkh]]
  +
| [[Mazar-e Sjarif]]
  +
| align=right | 17.249 km²
  +
| align=right | 1.073.000
  +
|-
  +
| align=center | 5
  +
| [[Bamyan (provincie)|Bāmyān]]
  +
| [[Bamyan (stad)|Bāmyān]]
  +
| align=right | 14.175 km²
  +
| align=right | 387.300
  +
|-
  +
| align=center | 6
  +
| [[Daikondi|Dāykundī]]
  +
| [[Nili (Afghanistan)|Nili]]
  +
| align=right | 8.088 km²
  +
| align=right | 339.600
  +
|-
  +
| align=center | 7
  +
| [[Farah (provincie in Afghanistan)|Farāh]]
  +
| [[Farah (stad in Afghanistan)|Farāh]]
  +
| align=right | 48.471 km²
  +
| align=right | 438.000
  +
|-
  +
| align=center | 8
  +
| [[Faryab|Fāryāb]]
  +
| [[Maymana]]
  +
| align=right | 20.293 km²
  +
| align=right | 840.400
  +
|-
  +
| align=center | 9
  +
| [[Ghazni (provincie)|Ghaznī]]
  +
| [[Ghazni (stad)|Ghaznī]]
  +
| align=right | 22.915 km²
  +
| align=right | 1.040.100
  +
|-
  +
| align=center | 10
  +
| [[Ghowr|Ghōr]]
  +
| [[Chaghcharan]]
  +
| align=right | 36.479 km²
  +
| align=right | 485.000
  +
|-
  +
| align=center | 11
  +
| [[Helmand]]
  +
| [[Lashkar Gah]]
  +
| align=right | 58.584 km²
  +
| align=right | 782.100
  +
|-
  +
| align=center | 12
  +
| [[Herat (provincie)|Herāt]]
  +
| [[Herat (stad)|Herāt]]
  +
| align=right | 54.778 km²
  +
| align=right | 1.544.800
  +
|-
  +
| align=center | 13
  +
| [[Jowzjan|Jowzjān]]
  +
| [[Sjeberghan]]
  +
| align=right | 11.798 km²
  +
| align=right | 452.000
  +
|-
  +
| align=center | 14
  +
| [[Kabul (provincie)|Kābul]]
  +
| [[Kabul (stad)|Kābul]]
  +
| align=right | 4.462 km²
  +
| align=right | 3.071.600
  +
|-
  +
| align=center | 15
  +
| [[Kandahar (provincie)|Kandahār]]
  +
| [[Kandahar (stad)|Kandahār]]
  +
| align=right |
  +
| align=right | 886.000
  +
|-
  +
| align=center | 16
  +
| [[Kapisa|Kāpīsā]]
  +
| [[Mahmud Raqi]]
  +
| align=right | 1.482 km²
  +
| align=right | 374.500
  +
|-
  +
| align=center | 17
  +
| [[Khost (provincie)|Khōst]]
  +
| [[Chost (stad)|Khōst]]
  +
| align=right | 4.152 km²
  +
| align=right | 487.400
  +
|-
  +
| align=center | 18
  +
| [[Kunar (provincie)|Kunar]]
  +
| [[Asadabad (stad)|Asadabad]]
  +
| align=right | 11.798 km²
  +
| align=right | 381.900
  +
|-
  +
| align=center | 19
  +
| [[Kunduz (provincie)|Kunduz]]
  +
| [[Kunduz (stad)|Kunduz]]
  +
| align=right | 8.040 km²
  +
| align=right | 833.300
  +
|-
  +
| align=center | 20
  +
| [[Laghman|Laghmān]]
  +
| [[Mihtarlam (stad)|Mihtarlam]]
  +
| align=right | 3.843 km²
  +
| align=right | 378.100
  +
|-
  +
| align=center | 21
  +
| [[Lowgar|Lōgar]]
  +
| [[Pol-e Alam]]
  +
| align=right | 3.880 km²
  +
| align=right | 332.400
  +
|-
  +
| align=center | 22
  +
| [[Nangarhar|Nangarhār]]
  +
| [[JalalabadJalalabad]]
  +
| align=right |
  +
| align=right | 1.261.900 anno
  +
|-
  +
| align=center | 23
  +
| [[Nimruz|Nīmrōz]]
  +
| [[Zaranj (stad)|Zaranj]]
  +
| align=right | 41.005 km²
  +
| align=right | 138.500 anno
  +
|-
  +
| align=center | 24
  +
| [[Nooristan|Nūristān]]
  +
| [[Parun]]
  +
| align=right | 9.225 km²
  +
| align=right | 145.400
  +
|-
  +
| align=center | 25
  +
| [[Uruzgan|Uruzgān]]
  +
| [[Tarin Kowt]]
  +
| align=right | 30.784 km²
  +
| align=right | 314.100
  +
|-
  +
| align=center | 26
  +
| [[Paktia (provincie)|Paktiyā]]
  +
| [[Gardez]]
  +
| align=right | 6.432 km²
  +
| align=right | 467.500
  +
|-
  +
| align=center | 27
  +
| [[Paktika|Paktīkā]]
  +
| [[Sjaran]]
  +
| align=right | 19.482 km²
  +
| align=right | 369.100
  +
|-
  +
| align=center | 28
  +
| [[Panjshir|Panjshayr]]
  +
| [[Bazarak]]
  +
| align=right | 3.610 km²
  +
| align=right | 130.400
  +
|-
  +
| align=center | 29
  +
| [[Parvan|Parwān]]
  +
| [[Charikar]]
  +
| align=right |
  +
| align=right | 560.800
  +
|-
  +
| align=center | 30
  +
| [[Samangan|Samangān]]
  +
| [[Aybak]]
  +
| align=right | 11.262 km²
  +
| align=right | 327.700
  +
|-
  +
| align=center | 31
  +
| [[Sar-e Pol (provincie)|Sar-e Pul]]
  +
| [[Sar-e Pol (stad)|Sar-e Pul]]
  +
| align=right |
  +
| align=right | 472.700
  +
|-
  +
| align=center | 32
  +
| [[Tachar|Takhār]]
  +
| [[Taloqan]]
  +
| align=right | 12.333 km²
  +
| align=right | 827.500
  +
|-
  +
| align=center | 33
  +
| [[Wardak]]
  +
| [[Meydan Sjahr]]
  +
| align=right | 8.938 km²
  +
| align=right | 506.300
  +
|-
  +
| align=center | 34
  +
| [[Zabul|Zābul]]
  +
| [[Qalat]]
  +
| align=right | 17.343 km²
  +
| align=right | 365.920
  +
|}
  +
  +
=== Grootste steden ===
   
 
*[[Kabul]]: 2.536.300
 
*[[Kabul]]: 2.536.300
Regel 40: Regel 260:
 
*[[Sjeberghan]]: 66.200
 
*[[Sjeberghan]]: 66.200
 
*[[Taloqan]]: 59.300
  
*[[Taloqan]]: 59.300
−
*[[Farah]]: 43.561
+
*[[Baghlan]]: 56.200
  +
*[[Ghazni]]: 48.700
−  
−
Andere grote steden zijn [[Baghlan]] (56.200) en [[Ghazni]] (48.700)
  
−  
−
== Provincies ==
  
−  
−
Afghanistan heeft 34 provincies. De grootste provincie is Farah, gelegen in het westen van Afghanistan, in het noorden grenst het aan Herat, in het noordoosten aan Ghor, in het zuidoosten aan Helmand, in het zuiden aan Nimroz en in het westen aan buurland Iran.
 
−  
−
== Bevolking ==
  
   
  +
=== Bevolking ===
−
Vroeger, heel lang geleden, in het begin van de 20e eeuw telde het grote land Afghanistan maar 4 miljoen inwoners. Dat is nu verzevenvoudigd.
  
   
  +
*[[Pashtuns]] (50%)
−
Hoewel er veel oorlog is geweest (miljoenen vluchtelingen trokken naar Pakistan en Iran) is de bevolking niet veel veranderd. De meeste inwoners zijn Pashtuns (ook wel geschreven Pathanen) (50%). Daarna zijn de grootste groepen de Tajieken (27%), de Hazara (9%), de Oezbeken (9%), de Aimaq (4%), de Turkmenen (3%), de Balouchen (2%), de Nuristani en de Kirgiezen. Dari en Pashto zijn de officiële talen van Afghanistan. Een geloof overheerst: De Islam. Er zijn namelijk maar 1 % een ander geloof...
  
  +
*[[Tajieken]] (27%)
  +
*Overige (23%)
   
  +
== Religie ==
  +
*[[Soennisme|Islam (soennisme)]] (80%)
  +
*[[Sjïsme|Islam (sjïsme)]] (19%)
  +
*Overige (1%)
   
 
== Bekende Afghanen ==
  
== Bekende Afghanen ==

Versie van 7 mrt 2015 17:57

Afghanistan
افغانستان
افغانستان

Flag of Afghanistan (2013–2021).svg  Flag of the Taliban.svg

De vlag van de erkende regering (links) en de vlag van de taliban (rechts)
Afghanistan (orthographic projection).svg
Hoofdstad Kaboel
Aantal inwoners 32.890.171 (2020)
Oppervlakte 652.864 km²
Regeringsvorm Islamitische republiek (erkend) Islamitische theocratie (taliban)
Staatshoofd president Amrullah Saleh
(erkend)
emir Haibatoellah Achoendzada (taliban)
Regeringsleider Abdullah Abdullah
(in ballingschap)
premier Abdul Kabir (taliban)
Religie soennitische islam (85-90%)
sjiitische islam (10-15%)
Officiële talen Dari en Pasjtoe
Munteenheid Afghaanse afghani
Volkslied Melli Tarana (erkend)
geen (taliban, muziek is verboden)
Nationale feestdag Onafhankelijkheidsdag (19 augustus)
Landcode AFG

Afghanistan is een land in Zuid Azië, en het wordt begrensd door: Iran, Pakistan, China, Turkmenistan, Uzbekistan en Tadzjikistan. Vroeger, heel lang geleden, in het begin van de 20e eeuw telde het land Afghanistan maar 4 miljoen inwoners. Dat is nu verzevenvoudigd.

Geschiedenis

Aanval van de Britten

Vroeger probeerde de Engelse en de Britten de Afghanen aan te vallen zodat Afghanistan een kolonie van Engeland werd, dit hebben de Engelse en de Britten telkens geprobeerd. Maar het is de Britten en de Engelse nooit gelukt.

Oorlog

De oorlog in Afghanistan begon in oktober 2001. Deze oorlog maakt deel uit van de VS uitgeroepen oorlog tegen de taliban.

Geografie

Afghanistan is een enorm land dat in het oosten en zuiden grenst aan Pakistan, in het westen aan Iran en in het noorden aan Turkmenistan, Oezbekistan en Tadzjikistan. Ook grenst het aan China. Afghanistan ligt in een gebergte, namelijk het Hoogland van Iran. Daarin liggen bergen van wel 7300 meter hoog. Er zijn vele vruchtbare valleien en vlaktes en in het zuiden ligt een grote woestijn.


Bestand:Bergen in Afghanistan.jpg
Bergen is Afghanistan.

Klimaat

Het weer van Afghanistan verwisselt snel hoewel het meeste land droog, maar dan ook kurkdroog is. Je hebt in Afghanistan dan ook een steppeklimaat (noordwesten en noordoosten), een woestijnklimaat (zuiden en midden) en een landklimaat (noordoosten). Hierdoor komt het dat de seizoenen vaak verschillen van warmte, ik geef twee voorbeelden: de winter en de zomer. Je hebt in Afghanistan gewoon koude winters maar in de zomer heb je warme zomers.

Water

Door Afghanistan stromen ook rivieren, bijv. Band-e Amir de Koendoez, de Amu Darja, de Indus, de Kabul, de Panjshir, de Alisjang, de Koenar, de Hariroed, de Helmand etc.


Bestuurlijke indeling

Provincies

Kaart
Afghanistan provinces numbered.png
# Provincie Hoofdstad Oppervlakte Bevolking
1 Badachsjan Fayzabad 44.059 km² 805.500 anno 2006
2 Bādghīs Qala-e-Now 20.591 km² 402.400
3 Baghlan Pol-e Chomri 21.112 km² 782.500
4 Balkh Mazar-e Sjarif 17.249 km² 1.073.000
5 Bāmyān Bāmyān 14.175 km² 387.300
6 Dāykundī Nili 8.088 km² 339.600
7 Farāh Farāh 48.471 km² 438.000
8 Fāryāb Maymana 20.293 km² 840.400
9 Ghaznī Ghaznī 22.915 km² 1.040.100
10 Ghōr Chaghcharan 36.479 km² 485.000
11 Helmand Lashkar Gah 58.584 km² 782.100
12 Herāt Herāt 54.778 km² 1.544.800
13 Jowzjān Sjeberghan 11.798 km² 452.000
14 Kābul Kābul 4.462 km² 3.071.600
15 Kandahār Kandahār 886.000
16 Kāpīsā Mahmud Raqi 1.482 km² 374.500
17 Khōst Khōst 4.152 km² 487.400
18 Kunar Asadabad 11.798 km² 381.900
19 Kunduz Kunduz 8.040 km² 833.300
20 Laghmān Mihtarlam 3.843 km² 378.100
21 Lōgar Pol-e Alam 3.880 km² 332.400
22 Nangarhār JalalabadJalalabad 1.261.900 anno
23 Nīmrōz Zaranj 41.005 km² 138.500 anno
24 Nūristān Parun 9.225 km² 145.400
25 Uruzgān Tarin Kowt 30.784 km² 314.100
26 Paktiyā Gardez 6.432 km² 467.500
27 Paktīkā Sjaran 19.482 km² 369.100
28 Panjshayr Bazarak 3.610 km² 130.400
29 Parwān Charikar 560.800
30 Samangān Aybak 11.262 km² 327.700
31 Sar-e Pul Sar-e Pul 472.700
32 Takhār Taloqan 12.333 km² 827.500
33 Wardak Meydan Sjahr 8.938 km² 506.300
34 Zābul Qalat 17.343 km² 365.920

Grootste steden

Bevolking

Religie

Bekende Afghanen

Hamid Karzai, president van Afghanistan sinds 2002
  • Ahmad Shah Durrani, Willem van Oranje van Afghanistan, hij vormde vanaf de 18e eeuw de regering van Afghanistan op basis van de Pashtunwali
  • Amir Abdul Rahman Khan, één van de belangrijkste voorouders van de Barakzai dynastie
  • Hamid Karzai, huidige president
  • Mohammed Omar, talibanleider
  • Dadullah, talibanleider
  • Mohammed Zahir Shah, ex-koning
  • Jan Mohammed Khan, ex-gouverneur van provincie Uruzgan
  • Maulavi Abdul Hakim Munib, huidige gouverneur van provincie Uruzgan
  • Ahmad Shah Massoud, "De Leeuw van Panjshir" één van de leiders van de Noordelijke Alliantie
  • Khaled Hosseini, bekende schrijver over heel de wereld
  • Ahmad Zahir, de bekendste en meest geliefdste Afghaanse zanger


Biologie

In het hooggebergte van Afghanistan leeft nog veel wild. Bijvoorbeeld de bedreigde sneeuwpanter en de lammergier. Verder leven er wilde geiten en schapen met lange, spectaculair gedraaide horens, gazellen en halfezels.

Fotogalerij

  • Hier staat Afghanistan geschreven

  • Een minaret

  • Mausoleum van Tamim Ansar in Kabul

  • Flag of Afghanistan.png

    Vlag

  • Afghanistan wapen.jpg

    Wapen van Afghanistan

  • Locatie van Afghanistan

  • Afghanistan sateliet.png

    Sattelietfoto


Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Azië LocationAsia.png
Afghanistan · Armenië · Azerbeidzjan · Bahrein · Bangladesh · Bhutan · Brunei · Cambodja · China · Cyprus · Egypte · Filipijnen · Georgië · India · Indonesië · Irak · Iran · Israël · Japan · Jemen · Jordanië · Kazachstan · Kirgizië · Koeweit · Laos · Libanon · Maldiven · Maleisië · Mongolië · Myanmar · Nepal · Noord-Korea · Oezbekistan · Oman · Oost-Timor · Pakistan · Palestina · Qatar · Rusland · Saoedi-Arabië · Singapore · Sri Lanka · Syrië · Tadzjikistan · Thailand · Turkije · Turkmenistan · Verenigde Arabische Emiraten · Vietnam · Zuid-Korea

Afhankelijke gebieden: Hongkong · Macau
Niet-erkende staten: Abchazië · Taiwan · Turkse Republiek Noord-Cyprus · Zuid-Ossetië

Vrijheid voor vrouwen

Afghanistan ook een land, waar vrouwen niet gelijk zijn. Dit komt omdat de regels daar streng zijn. Zo mogen vrouwen bijvoorbeeld niet naar school en ze moeten ook een hoofddoek dragen. Maar er gaan steeds meer vrouwen wel naar school tegenwoordig.

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Afghanistan&oldid=385744"