Afghanistan: verschil tussen versies
k (Paar dingen erbij gedaan) |
|||
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Afghanistan}} |
{{Afghanistan}} |
||
− | '''Afghanistan''' is een land in Zuid [[Azië]], en het wordt begrensd door: [[Iran]], [[Pakistan]], [[China]], [[Turkmenistan]], [[Uzbekistan]] en [[Tadzjikistan]]. Vroeger, heel lang geleden, in het begin van de 20e eeuw telde het land Afghanistan maar 4 miljoen inwoners. Dat is nu |
+ | '''Afghanistan''' is een land in Zuid [[Azië]], en het wordt begrensd door: [[Iran]], [[Pakistan]], [[China]], [[Turkmenistan]], [[Uzbekistan]] en [[Tadzjikistan]]. Vroeger, heel lang geleden, in het begin van de 20e eeuw telde het land Afghanistan maar 4 miljoen inwoners. Dat is nu verachtvoudigd. |
== Geschiedenis == |
== Geschiedenis == |
||
Regel 37: | Regel 37: | ||
|- |
|- |
||
| [[Badachsjan]] |
| [[Badachsjan]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Fayzabad]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Fayzabad]] |
| 28 |
| 28 |
||
| 805.500 |
| 805.500 |
||
Regel 43: | Regel 43: | ||
|- |
|- |
||
| [[Badghis]] |
| [[Badghis]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Qala-e-Now]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Qala-e-Now]] |
| 7 |
| 7 |
||
| 420.400 |
| 420.400 |
||
Regel 49: | Regel 49: | ||
|- |
|- |
||
| [[Baghlan]] |
| [[Baghlan]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Pol-e Chomri]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Pol-e Chomri]] |
| 15 |
| 15 |
||
| 782.500 |
| 782.500 |
||
Regel 55: | Regel 55: | ||
|- |
|- |
||
| [[Balkh]] |
| [[Balkh]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Mazar-e Sjarif]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Mazar-e Sjarif]] |
| 15 |
| 15 |
||
| 1.073.000 |
| 1.073.000 |
||
Regel 61: | Regel 61: | ||
|- |
|- |
||
| [[Bamyan (provincie)|Bamyan]] |
| [[Bamyan (provincie)|Bamyan]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Bamyan (stad)|Bamyan]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Bamyan (stad)|Bamyan]] |
| 7 |
| 7 |
||
| 387.300 |
| 387.300 |
||
Regel 67: | Regel 67: | ||
|- |
|- |
||
| [[Daykundi]] |
| [[Daykundi]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Nili]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Nili]] |
| 9 |
| 9 |
||
| 339.600 |
| 339.600 |
||
Regel 73: | Regel 73: | ||
|- |
|- |
||
| [[Faryab]] |
| [[Faryab]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Maymana]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Maymana]] |
| 14 |
| 14 |
||
| 840.400 |
| 840.400 |
||
Regel 79: | Regel 79: | ||
|- |
|- |
||
| [[Ghazni (provincie|Ghazni]] |
| [[Ghazni (provincie|Ghazni]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Ghazni (stad)|Ghazni]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Ghazni (stad)|Ghazni]] |
| 19 |
| 19 |
||
| 1.040.100 |
| 1.040.100 |
||
Regel 85: | Regel 85: | ||
|- |
|- |
||
| [[Ghowr]] |
| [[Ghowr]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Chaghcharan]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Chaghcharan]] |
| 8 |
| 8 |
||
| 485.000 |
| 485.000 |
||
Regel 91: | Regel 91: | ||
|- |
|- |
||
| [[Helmand (provincie)|Helmand]] |
| [[Helmand (provincie)|Helmand]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Lashkar Gah]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Lashkar Gah]] |
| 13 |
| 13 |
||
| 782.100 |
| 782.100 |
||
Regel 97: | Regel 97: | ||
|- |
|- |
||
| [[Herat (provincie)|Herat]] |
| [[Herat (provincie)|Herat]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Herat (stad)|Herat]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Herat (stad)|Herat]] |
| 16 |
| 16 |
||
| 1.544.800 |
| 1.544.800 |
||
Regel 103: | Regel 103: | ||
|- |
|- |
||
| [[Jowzjan]] |
| [[Jowzjan]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Sjeberghan]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Sjeberghan]] |
| 11 |
| 11 |
||
| 452.000 |
| 452.000 |
||
Regel 109: | Regel 109: | ||
|- |
|- |
||
| [[Kabul (provincie)|Kabul]] |
| [[Kabul (provincie)|Kabul]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Kabul (stad)|Kabul]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Kabul (stad)|Kabul]] |
| 15 |
| 15 |
||
| 3.071.600 |
| 3.071.600 |
||
Regel 115: | Regel 115: | ||
|- |
|- |
||
| [[Kandahar (provincie)|Kandahar]] |
| [[Kandahar (provincie)|Kandahar]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Kandahar (stad)|Kandahar]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Kandahar (stad)|Kandahar]] |
| 17 |
| 17 |
||
| 886.000 |
| 886.000 |
||
Regel 121: | Regel 121: | ||
|- |
|- |
||
| [[Kapisa]] |
| [[Kapisa]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Mahmud Raqi]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Mahmud Raqi]] |
| 7 |
| 7 |
||
| 374.500 |
| 374.500 |
||
Regel 127: | Regel 127: | ||
|- |
|- |
||
| [[Khost (provincie)|Khost]] |
| [[Khost (provincie)|Khost]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Chost (stad)|Chost]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Chost (stad)|Chost]] |
| 12 |
| 12 |
||
| 487.400 |
| 487.400 |
||
Regel 133: | Regel 133: | ||
|- |
|- |
||
| [[Kunar (provincie)|Kunar]] |
| [[Kunar (provincie)|Kunar]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Asadabad]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Asadabad]] |
| 15 |
| 15 |
||
| 381.900 |
| 381.900 |
||
Regel 139: | Regel 139: | ||
|- |
|- |
||
| [[Kunduz (provincie)|Kunduz]] |
| [[Kunduz (provincie)|Kunduz]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Kunduz (stad)|Kunduz]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Kunduz (stad)|Kunduz]] |
| 7 |
| 7 |
||
| 833.300 |
| 833.300 |
||
Regel 145: | Regel 145: | ||
|- |
|- |
||
| [[Laghman]] |
| [[Laghman]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Mihtarlam]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Mihtarlam]] |
| 5 |
| 5 |
||
| 378.100 |
| 378.100 |
||
Regel 151: | Regel 151: | ||
|- |
|- |
||
| [[Lowgar]] |
| [[Lowgar]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Pol-e Alam]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Pol-e Alam]] |
| 7 |
| 7 |
||
| 322.400 |
| 322.400 |
||
Regel 157: | Regel 157: | ||
|- |
|- |
||
| [[Nangarhar]] |
| [[Nangarhar]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Jalalabad]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Jalalabad]] |
| 22 |
| 22 |
||
| 1.261.900 |
| 1.261.900 |
||
Regel 163: | Regel 163: | ||
|- |
|- |
||
| [[Nimruz]] |
| [[Nimruz]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Zaranj]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Zaranj]] |
| 5 |
| 5 |
||
| 138.500 |
| 138.500 |
||
Regel 169: | Regel 169: | ||
|- |
|- |
||
| [[Nooristan]] |
| [[Nooristan]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Parun]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Parun]] |
| 6 |
| 6 |
||
| 145.400 |
| 145.400 |
||
Regel 175: | Regel 175: | ||
|- |
|- |
||
| [[Uruzgan]] |
| [[Uruzgan]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Tarin Kowt]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Tarin Kowt]] |
| 6 |
| 6 |
||
| 314.100 |
| 314.100 |
||
Regel 181: | Regel 181: | ||
|- |
|- |
||
| [[Paktia (provincie)|Paktia]] |
| [[Paktia (provincie)|Paktia]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Gardez]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Gardez]] |
| 11 |
| 11 |
||
| 467.500 |
| 467.500 |
||
Regel 187: | Regel 187: | ||
|- |
|- |
||
| [[Paktika]] |
| [[Paktika]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Sjaran]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Sjaran]] |
| 19 |
| 19 |
||
| 369.100 |
| 369.100 |
||
Regel 193: | Regel 193: | ||
|- |
|- |
||
| [[Panjshir]] |
| [[Panjshir]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Bazarak]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Bazarak]] |
| 7 |
| 7 |
||
| 130.400 |
| 130.400 |
||
Regel 199: | Regel 199: | ||
|- |
|- |
||
| [[Parvan]] |
| [[Parvan]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Charikar]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Charikar]] |
| 10 |
| 10 |
||
| 560.800 |
| 560.800 |
||
Regel 205: | Regel 205: | ||
|- |
|- |
||
| [[Samangan]] |
| [[Samangan]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Aybak]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Aybak]] |
| 7 |
| 7 |
||
| 327.700 |
| 327.700 |
||
Regel 211: | Regel 211: | ||
|- |
|- |
||
| [[Sar-e Pol (provincie)}Sar-e Pol]] |
| [[Sar-e Pol (provincie)}Sar-e Pol]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Sar-e Pol (stad)|Sar-e Pol]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Sar-e Pol (stad)|Sar-e Pol]] |
| 6 |
| 6 |
||
| 472.700 |
| 472.700 |
||
Regel 217: | Regel 217: | ||
|- |
|- |
||
| [[Tachar]] |
| [[Tachar]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Taloqan]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Taloqan]] |
| 17 |
| 17 |
||
| 827.500 |
| 827.500 |
||
Regel 223: | Regel 223: | ||
|- |
|- |
||
| [[Wardak]] |
| [[Wardak]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Meydan Sjahr]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Meydan Sjahr]] |
| 9 |
| 9 |
||
| 506.300 |
| 506.300 |
||
Regel 229: | Regel 229: | ||
|- |
|- |
||
| [[Zabul]] |
| [[Zabul]] |
||
− | | bgcolor="gold"| [[Qalat]] |
+ | | bgcolor="gold" | [[Qalat]] |
| 9 |
| 9 |
||
| 365.920 |
| 365.920 |
||
Regel 254: | Regel 254: | ||
*[[Pashtuns]] (50%) |
*[[Pashtuns]] (50%) |
||
− | *[[Tajieken]] (27%) |
+ | *[[Tajieken|Tadzjieken]] (27%) |
− | * |
+ | *Hazara (9%) |
+ | *Oezbeken (7%) |
||
+ | *Overige (7%) |
||
== Religie == |
== Religie == |
||
Regel 274: | Regel 276: | ||
*Ahmad Shah Massoud, "De Leeuw van Panjshir" één van de leiders van de Noordelijke Alliantie |
*Ahmad Shah Massoud, "De Leeuw van Panjshir" één van de leiders van de Noordelijke Alliantie |
||
*Khaled Hosseini, bekende schrijver over heel de wereld |
*Khaled Hosseini, bekende schrijver over heel de wereld |
||
+ | *Daud Khan, de eerste Afghaanse president |
||
*Ahmad Zahir, de bekendste en meest geliefdste Afghaanse zanger |
*Ahmad Zahir, de bekendste en meest geliefdste Afghaanse zanger |
||
*Ashraf Ghani, de huidige president van Afghanistan |
*Ashraf Ghani, de huidige president van Afghanistan |
Versie van 18 okt 2017 00:40
Afghanistan افغانستان افغانستان | |
---|---|
Hoofdstad | Kaboel |
Aantal inwoners | 32.890.171 (2020) |
Oppervlakte | 652.864 km² |
Regeringsvorm | Islamitische republiek (erkend) Islamitische theocratie (taliban) |
Staatshoofd | president Amrullah Saleh (erkend) emir Haibatoellah Achoendzada (taliban) |
Regeringsleider | Abdullah Abdullah (in ballingschap) premier Abdul Kabir (taliban) |
Religie | soennitische islam (85-90%) sjiitische islam (10-15%) |
Officiële talen | Dari en Pasjtoe |
Munteenheid | Afghaanse afghani |
Volkslied | Melli Tarana (erkend) geen (taliban, muziek is verboden) |
Nationale feestdag | Onafhankelijkheidsdag (19 augustus) |
Landcode | AFG |
Afghanistan is een land in Zuid Azië, en het wordt begrensd door: Iran, Pakistan, China, Turkmenistan, Uzbekistan en Tadzjikistan. Vroeger, heel lang geleden, in het begin van de 20e eeuw telde het land Afghanistan maar 4 miljoen inwoners. Dat is nu verachtvoudigd.
Geschiedenis
Aanval van de Britten
Vroeger probeerde de Britten de Afghanen aan te vallen zodat Afghanistan een kolonie van Engeland werd, dit hebben de Britten telkens geprobeerd. Maar het is de Britten nooit gelukt.
Oorlog
De oorlog in Afghanistan begon in oktober 2001. Deze oorlog maakt deel uit van de VS uitgeroepen oorlog tegen de taliban.
Geografie
Afghanistan is een enorm land dat in het oosten en zuiden grenst aan Pakistan, in het westen aan Iran en in het noorden aan Turkmenistan, Oezbekistan en Tadzjikistan. Ook grenst het aan China. Afghanistan ligt in een gebergte, namelijk het Hoogland van Iran. Daarin liggen bergen van wel 7300 meter hoog. Er zijn vele vruchtbare valleien en vlaktes en in het zuiden ligt een grote woestijn.
Klimaat
Het weer van Afghanistan verwisselt snel hoewel het meeste land droog, maar dan ook kurkdroog is. Je hebt in Afghanistan dan ook een steppeklimaat (noordwesten en noordoosten), een woestijnklimaat (zuiden en midden) en een landklimaat (noordoosten). Hierdoor komt het dat de seizoenen vaak verschillen van warmte, ik geef twee voorbeelden: de winter en de zomer. Je hebt in Afghanistan gewoon koude winters maar in de zomer heb je warme zomers.
Water
Door Afghanistan stromen ook rivieren, bijv. Band-e Amir de Koendoez, de Amu Darja, de Indus, de Kabul, de Panjshir, de Alisjang, de Koenar, de Hariroed, de Helmand etc.
Bestuurlijke indeling
Provincies
Provincie | Hoofdstad | Aantal districten | Inwoners | Oppervlakte |
---|---|---|---|---|
Badachsjan | Fayzabad | 28 | 805.500 | 44.059 km² |
Badghis | Qala-e-Now | 7 | 420.400 | 20.591 km² |
Baghlan | Pol-e Chomri | 15 | 782.500 | 21.112 km² |
Balkh | Mazar-e Sjarif | 15 | 1.073.000 | 17.249 km² |
Bamyan | Bamyan | 7 | 387.300 | 14.175 km² |
Daykundi | Nili | 9 | 339.600 | 8088 km² |
Faryab | Maymana | 14 | 840.400 | 48.471 km² |
Ghazni | Ghazni | 19 | 1.040.100 | 22.915 km² |
Ghowr | Chaghcharan | 8 | 485.000 | 36.479 km² |
Helmand | Lashkar Gah | 13 | 782.100 | 58.584 km² |
Herat | Herat | 16 | 1.544.800 | 54.778 km² |
Jowzjan | Sjeberghan | 11 | 452.000 | 11.798 km² |
Kabul | Kabul | 15 | 3.071.600 | 4.462 km² |
Kandahar | Kandahar | 17 | 886.000 | ? |
Kapisa | Mahmud Raqi | 7 | 374.500 | 1842 km² |
Khost | Chost | 12 | 487.400 | 4152 km² |
Kunar | Asadabad | 15 | 381.900 | 11.798 km² |
Kunduz | Kunduz | 7 | 833.300 | 8.040 km² |
Laghman | Mihtarlam | 5 | 378.100 | 3.843 km² |
Lowgar | Pol-e Alam | 7 | 322.400 | 3.880 km² |
Nangarhar | Jalalabad | 22 | 1.261.900 | ? |
Nimruz | Zaranj | 5 | 138.500 | 41.005 km² |
Nooristan | Parun | 6 | 145.400 | 9.225 km² |
Uruzgan | Tarin Kowt | 6 | 314.100 | 30.784 km² |
Paktia | Gardez | 11 | 467.500 | 6.432 km² |
Paktika | Sjaran | 19 | 369.100 | 19.482 km² |
Panjshir | Bazarak | 7 | 130.400 | 3.610 km² |
Parvan | Charikar | 10 | 560.800 | ? |
Samangan | Aybak | 7 | 327.700 | 11.262 km² |
[[Sar-e Pol (provincie)}Sar-e Pol]] | Sar-e Pol | 6 | 472.700 | ? |
Tachar | Taloqan | 17 | 827.500 | 12.333 km² |
Wardak | Meydan Sjahr | 9 | 506.300 | 8938 km² |
Zabul | Qalat | 9 | 365.920 | 17.343 km² |
Grootste steden
- Kabul: 2.536.300
- Herat: 349.000
- Kandahar: 324.800
- Mazar-e Sjarif: 300.600
- Jalalabad: 168.600
- Konduz: 117.500
- Pol-e Chomri (Puli Chumri): 87.400
- Maymana: 67.800
- Sjeberghan: 66.200
- Taloqan: 59.300
- Baghlan: 56.200
- Ghazni: 48.700
Bevolking
- Pashtuns (50%)
- Tadzjieken (27%)
- Hazara (9%)
- Oezbeken (7%)
- Overige (7%)
Religie
- Islam (soennisme) (80%)
- Islam (sjïsme) (19%)
- Overige (1%)
Bekende Afghanen
- Ahmad Shah Durrani, Willem van Oranje van Afghanistan, hij vormde vanaf de 18e eeuw de regering van Afghanistan op basis van de Pashtunwali
- Amir Abdul Rahman Khan, één van de belangrijkste voorouders van de Barakzai dynastie
- Hamid Karzai, president tot 2015
- Mohammed Omar, talibanleider
- Dadullah, talibanleider
- Mohammed Zahir Shah, ex-koning
- Jan Mohammed Khan, ex-gouverneur van provincie Uruzgan
- Maulavi Abdul Hakim Munib, huidige gouverneur van provincie Uruzgan
- Ahmad Shah Massoud, "De Leeuw van Panjshir" één van de leiders van de Noordelijke Alliantie
- Khaled Hosseini, bekende schrijver over heel de wereld
- Daud Khan, de eerste Afghaanse president
- Ahmad Zahir, de bekendste en meest geliefdste Afghaanse zanger
- Ashraf Ghani, de huidige president van Afghanistan
Biologie
In het hooggebergte van Afghanistan leeft nog veel wild. Bijvoorbeeld de bedreigde sneeuwpanter en de lammergier. Verder leven er wilde geiten en schapen met lange, spectaculair gedraaide horens, gazellen en halfezels.
Vrijheid voor vrouwen
Afghanistan ook een land, waar vrouwen niet gelijk zijn. Dit komt omdat de regels daar streng zijn. Zo mogen vrouwen bijvoorbeeld niet naar school en ze moeten ook een hoofddoek dragen. Maar er gaan steeds meer vrouwen wel naar school tegenwoordig.
Fotogalerij
- Afghanistan wapen.jpg
Wapen van Afghanistan
- Afghanistan sateliet.png
Sattelietfoto
Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Azië | |||
---|---|---|---|
Afghanistan · Armenië · Azerbeidzjan · Bahrein · Bangladesh · Bhutan · Brunei · Cambodja · China · Cyprus · Egypte · Filipijnen · Georgië · India · Indonesië · Irak · Iran · Israël · Japan · Jemen · Jordanië · Kazachstan · Kirgizië · Koeweit · Laos · Libanon · Maldiven · Maleisië · Mongolië · Myanmar · Nepal · Noord-Korea · Oezbekistan · Oman · Oost-Timor · Pakistan · Palestina · Qatar · Rusland · Saoedi-Arabië · Singapore · Sri Lanka · Syrië · Tadzjikistan · Thailand · Turkije · Turkmenistan · Verenigde Arabische Emiraten · Vietnam · Zuid-Korea Afhankelijke gebieden: Hongkong · Macau |